1. Kiến thức cần nhớ về phép chia phân số

- Phân số đảo ngược: phân số đảo ngược của một phân số là phân số đảo ngược tử thành mẫu số, mẫu số thành tử số.

Ví dụ: Phân số 4 / 5 gọi là phân số đảo ngược của phân số 5 / 4

- Phép chia hai phân số: quy tắc: muốn chia hai phân số, ta lấy phân số thứ nhất nhân với phân số thứ hai đảo ngược.

Ví dụ: 7 / 2 : 5 / 6 = 7 / 2  x 6 / 5  = 7 x 6 / 2 x 5 = 42 / 30 = 7 / 5

 

2. Toán lớp 4 trang 136: Phép chia phân số có đáp án chi tiết

Bài 1. Viết phân số đảo ngược của mỗi phân số sau:

2 / 3; 4 / 7; 3 / 5 ; 9 / 4; 10 / 7.

Phương pháp giải: Phân số đảo ngược của phân số a / b là phân số b / a

Lời giải chi tiết:

Phân số đảo ngược của phân số : 2 / 3; 4 / 7; 3 / 5; 9 / 4; 10 / 7 lần lượt là: 3 / 2; 7 / 4 ; 5 / 3; 4 / 9; 7 / 10.

Bài 2. Tính

a) 3 / 7 : 5 / 8

b) 8 / 7 : 3 / 4

c) 1 / 3 : 1 / 2

Phương pháp giải: Để thực hiện phép chia hai phan số, ta làm như sau: lấy phân số thứ nhất nhân với phân số thứ hai đảo ngược.

Lời giải chi tiết:

a) 3 / 7 : 5 / 8 = 3 / 7 x 8 / 5 = 14 / 35

b) 8 / 7 : 3 / 4 = 8 / 7 x 4 / 3 = 32 / 21

c) 1 / 3 : 1 / 2 = 1 / 3 x 2 / 1 = 2 / 3

Bài 3. Tính:

a) 2 / 3 x 5 / 7 ; 10 / 21 : 5 / 7; 10 / 21 : 2 / 3

b) 1 / 5 x 1/ 3 ; 1 / 15 : 1 /5 ; 1 / 15 : 1 / 3

Phương pháp giải:

- Muốn nhân hai phân số ta lấy tử số nhân với tử số, mẫu số nhân với mẫu số.

- Muốn chia hai phân số ta lấy phân số thứ nhất nhân với phân số thứ hai đảo ngược.

Lời giải chi tiết:

a) 2 / 2 x 5 / 7 = 2 x 5 / 2 x 7 = 10 / 21

10 / 21 : 5 / 7 = 10 / 21 x 7 / 5 = 10 x 7 / 21 x 5 = 5 x 2 x 7 / 3 x 7 x 5 = 2 / 3

10 / 21 : 2 / 3 = 10 / 21 x 3 / 2 = 2 x 5 x 3 / 7 x 3 x 2 = 5 / 7

b) 1 / 5 x 1 / 3 = 1 x 1 / 5 x 3 = 1 / 15

1 / 15 : 1 / 5 = 1 / 15 x 5 / 1 = 5 / 15 = 1 / 3

1 / 15 : 1 / 3 = 1 / 15 x 3 / 1 = 3 / 15 = 1 / 5

Bài 4.  Một hình chữ nhật có diện tích 1 / 3 m2, chiều rộng 3 / 4 m. Tính chiều dài của hình đó.

Phương pháp giải: để tính chiều dài của hình chữ nhật ta lấy diện tích chia cho chiều rộng

Lời giải chi tiết:

Chiều dài của hình chữ nhật đó là : 

2 / 3 : 3 / 4 = 8 / 9 (m)

Đáp số: 8 / 9 m.

 

3. Một số bài tập về phép chia phân số

Bài 1. Tính:

a) 4 / 5 : 1 / 2 ; 5 / 6 : 7 / 9 ; 8 / 9 : 4 / 5; 5/ 6 : 7 / 6;

b) 4 / 5 : 6 / 4; 4 / 5 : 1 / 2; 2 / 7 : 5 / 6; 3 / 4 : 1 / 2;

c) 9 / 4 : 5 / 6; 7 / 8 : 2 / 9 ; 5 / 4 : 8 / 5; 3 / 5 : 6 / 7.

Lời giải chi tiết:

a) 4 / 5 : 1 / 2 = 4 / 5 x 2 / 1 = 4 x 2 / 5 x 1 = 20 / 2 = 10

5 / 6 : 7 / 9 = 5 / 6 x 9 / 7 = 5 x 9 / 6 x 7 = 30 / 63 = 10 / 21

8 / 9 : 4 / 5 = 8 / 9 x 5 / 4 = 8 x 5 / 9 x 4= 40 / 36 = 10 / 9

5 / 6 : 7 / 6 = 5 / 6 x 6 / 7 = 5 x 6  / 6 / 7 = 5 / 7

b) 4 / 5 : 6 / 4 = 4 / 5 x 4 / 6 = 4 x 4 / 5 x 6 = 16 / 30 = 8 / 15

4 / 5 : 1 / 2 = 4 / 5 x 2 / 1 = 4 x 2 / 5 x 1 = 8 / 5

2 / 7 : 5 / 6 = 2 / 7 x 6 / 5 = 2 x 6 / 7 x 5 = 12/ 35

3 / 4 : 1 / 2= 3 / 4 x 2 / 1 = 3 x 2 / 4 x 1 = 6 / 4 = 3 / 2

c) 9 / 4 : 5 / 6 = 9 / 4 x 6 / 5 = 9 x 6 / 4 x 5 = 36 / 20 = 9 / 5

7 / 8 : 2 / 9 = 7 / 8 x 9 / 2 = 7 x 9 / 8 x 2 = 63 / 16

5 / 4 : 8 / 5 = 5 / 4 x 5 / 8 = 5 x 5 / 4 x 8 = 25 / 32

3 / 5 : 6 / 7 = 3 / 5 x 7 / 6 = 3 x 7 / 5 x 6 = 21/ 30

Bài 2. Tìm x biết : 

a) X x 1 / 2 = 3 / 5

b) X : 3 / 4 = 7 / 8

c) X x 1 / 5 = 2 / 9

Lời giải chi tiết :

a)X x 1/ 2 = 3 / 5 

X = 3 / 5 : 1/ 2

X = 3 / 5 x 2 / 1

X = 3 x 2 / 5 x 1

X = 6 / 5

b) X : 3 / 4 = 7 / 8 

X = 7 / 8 x 3 / 4 = 21 / 32

c) X x 1 / 5 = 2 / 9

X = 2 / 9 : 1/ 5

X = 2 / 9 x 5 / 1 

X = 2 x 5 / 9 x 1 

X = 10 / 9

Bài 3. Mẹ đi chợ mua một số ki lô gam gạo nếp, mẹ lấy ra 1/ 5 số gạo để làm bánh chưng, 1 / 3 số gạo mẹ đem biếu bà, mẹ còn lại 21 kg gạo. Hỏi mẹ mua bao nhiêu ki lô gam gạo nếp ?

Lời giải chi tiết:

Phân số chỉ số phần gạo nếp mẹ dùng làm bánh chưng và biếu bà là : 

1 / 5 + 1 / 3 = 8 / 15

Phân số chỉ số gạo còn lại là:

1 - 8 / 15 = 7 / 15

Số gạo ban đầu là: 21 : 7 / 15 = 45 (kg)

Đáp số: 45 kg.

Bài 4. Tính ( 3 / 7 + 8 / 9) : 4 / 49

Ta có : ( 3 / 7 + 8 / 9) : 4 / 63= ( 3  x 9 + 7 x 8 ) / 7 x 9 : 4 / 63 = 83 / 63 : 4 / 63 = 83 / 63 x 63 / 4 = 83 / 4.

Bài 5. Một cửa hàng mới khai trương buổi sáng bán được 280 m vải, bằng 1 / 5 số vải bán được cả ngày hôm đó. Hỏi ngày hôm đó cửa hàng bán được bao nhiêu mét vải tất cả ?

Lời giải chi tiết:

Ngày hôm số cửa hàng bán được số mét vải tất cả là : 

280 : 1 / 5 = 1400 (m )

Đáp số: 1400 m

Bài 6. Tính rồi rút gọn:

a) 14 / 17 : 7 / 2 

b) 56 / 8 : 8 / 7 

c) 16 / 5 : 4 / 25

c) 7 / 8 : 21 / 24

Lời giải chi tiết:

 a) 14 / 17 : 7 / 2 = (2 x 7 / 17) x 2 / 7 = 4 / 17

b) 56 / 8 : 8 / 7 = (8 x 7) / 8 x 7 / 8 = 49 / 8

c) 16 / 5 : 4 / 25 = ( 4 x 4) / 5 x (5 x 5) / (2 x 2)  = 20

Bài 7. Phân số 1/ 6 gấp phân số 1 / 25 bao nhiêu lần ? 

Phân số 1/ 6 gấp phân số 1 / 25 số lần là : 1 /6 : 1 / 25 = 1 / 6 x 25 / 1 = 25 / 6 (lần)

Bài 8. Tính:

a) 5 : 1/ 6 

b) 6 : 7 / 9

c) 12 : 144/ 7

d) 32 : 8 / 9

Lời giải chi tiết:

a) 5 : 1 / 6 = 5 / 1 x 6 / 1 = 30

b) 6 : 7 / 9 = 6 / 1 x 9 / 7 = 63 / 7 = 9

c) 12 : 144 / 7 = 12 / 1 x 7 / 144 = (12 x 7) / 1 x 12 x 12 = 84

d) 32 : 8 / 9 = 32 / 1 x 9 / 8 = (8 x 4) / 1 x 9 / 8 = 36

Bạn đọc có thể tìm hiểu thêm bài viết dưới đây:  Giải vở bài tập Toán 4 bài 126 : Phép chia phân số chi tiết nhất.