Mục lục bài viết
1. Nghĩa vụ quân sự là gì?
Theo quy định tại khoản 1 của Điều 4 trong Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015, nghĩa vụ quân sự có thể được thấy như một nhiệm vụ vô cùng quan trọng và cao quý của từng cá nhân công dân, yêu cầu họ tự nguyện và hân hoan đồng lòng đóng góp vào hàng ngũ Quân đội nhân dân, mang trong mình tâm hồn đầy tự hào và lòng kiêu hãnh về đất nước.
Tuy nhiên, nghĩa vụ quân sự không chỉ giới hạn ở việc tham gia vào dịch vụ quân sự trong khoảng thời gian quy định mà còn mở rộng ra, bao gồm cả việc tham gia vào ngạch dự bị của Quân đội nhân dân. Điều này rõ ràng thể hiện rằng, những công dân không chỉ tham gia vào những hoạt động quân sự cụ thể mà trong bất cứ tình huống cấp thiết nào, họ sẽ luôn sẵn lòng đáp ứng mệnh lệnh và sự triệu tập từ Quân đội, góp phần vào nền quốc phòng kiêu hãnh của đất nước.
Không chỉ là một nhiệm vụ cá nhân, nghĩa vụ quân sự còn phản ánh tinh thần đoàn kết và lòng đồng lòng của toàn xã hội. Mỗi cá nhân đều chung tay xây dựng và bảo vệ đất nước, và điều này vinh danh và khẳng định vai trò cực kỳ quan trọng của quân đội. Tinh thần quả cảm này thể hiện ý chí quyết tâm của nhân dân Việt Nam trong việc duy trì hòa bình và ổn định cho đất nước, đồng thời khẳng định niềm tự hào về đất nước mà mọi cá nhân đều chung lòng yêu thương và bảo vệ. Thông qua việc thực hiện nghĩa vụ quân sự, mỗi cá nhân cũng thể hiện sự sẵn sàng hy sinh vì sự thịnh vượng và tương lai bền vững của quốc gia.
2. Đối tượng đăng ký nghĩa vụ quân sự
Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015, trong Điều 12, đã trải qua sự điều chỉnh nhằm tăng cường tính công bằng và hiệu quả trong việc tương tác hợp tác về quốc phòng và bảo vệ đất nước.
Theo những quy định tinh thể này, tất cả các nam công dân từ độ tuổi 17 trở lên đều đứng trước trách nhiệm đăng ký và tham gia vào hệ thống quân đội, nhằm cung cấp một nguồn lực nhân sự đáng tin cậy để đảm bảo an ninh quốc gia.
Không chỉ giới hạn ở nam giới, mà nữ công dân trong độ tuổi thực hiện nghĩa vụ quân sự trong thời kì hòa bình cũng đã trải qua những điều chỉnh cụ thể. Họ được cung cấp quyền lựa chọn đăng ký nghĩa vụ quân sự dựa trên hai tiêu chí quan trọng.
Đầu tiên, sự khát vọng tham gia của nữ công dân được đặt trong tầm kiểm tra. Nếu họ thể hiện sự ấp ủ lớn lao trong việc đóng góp cho hệ thống quân đội và cam kết bảo vệ quốc gia, thì khả năng tham gia vào ngũ sẽ được cân nhắc và phê chuẩn.
Thứ hai, việc đưa ra quyết định về sự tham gia của nữ công dân cũng sẽ dựa trên tình hình thực tế của lực lượng vũ trang và nhu cầu cụ thể của quốc gia. Nếu quân đội cần bổ sung nhân lực trong một giai đoạn đặc biệt, các nữ công dân từ 18 tuổi trở lên có thể được lựa chọn để tham gia vào ngũ.
Mọi quy định liên quan đến việc thực thi nghĩa vụ quân sự đối với những đối tượng này đều sẽ tuân theo các quy trình pháp lý nghiêm ngặt, tôn trọng quyền lợi của từng cá nhân và đảm bảo tính công bằng. Điều này nhằm đảm bảo sự tham gia tự nguyện và hiệu quả, từ đó góp phần củng cố sức mạnh quốc phòng và bảo vệ sự an toàn và hòa bình cho đất nước.
3. Đối tượng không được đăng ký nghĩa vụ quân sự
Theo như quy định được ghi trong Điều 13 của Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015, việc xác định các tình huống mà không được phép tham gia đăng ký nghĩa vụ quân sự đã trải qua việc thực hiện một cách cụ thể và minh bạch, nhằm tạo ra sự công bằng và tuân theo đúng quy định của pháp luật.
Trước hết, việc đăng ký nghĩa vụ quân sự không áp dụng đối với các công dân đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Điều này áp dụng cho các trường hợp công dân đang bị truy tố hình sự, đang thụ án tù, đang trải qua biện pháp cải tạo không giam giữ, kiểm soát, hoặc đã từng chấp hành án tù nhưng chưa được xóa án tích. Việc từ chối đăng ký nghĩa vụ quân sự cho những người này là cần thiết để đảm bảo rằng những cá nhân đang chịu trách nhiệm pháp lý không tham gia vào hệ thống quân đội, đồng thời tôn trọng quyền và nghĩa vụ của họ theo quy định của pháp luật.
Tiếp theo, công dân đang trong giai đoạn giáo dục và cai nghiện cũng không được phép tham gia đăng ký nghĩa vụ quân sự. Điều này áp dụng cho các tình huống mà các cá nhân đang tham gia vào các biện pháp giáo dục tại cấp xã hoặc đang theo học tại các cơ sở giáo dưỡng bắt buộc, hoặc đang trong quá trình cai nghiện bắt buộc. Việc không yêu cầu đăng ký nghĩa vụ quân sự cho những công dân trong giai đoạn hội nhập lại xã hội và cải tạo giúp họ tập trung vào việc học tập và phục hồi, hỗ trợ họ trong việc hòa nhập trở lại cộng đồng một cách tích cực sau khi hoàn thành giai đoạn giáo dục và cai nghiện.
Thứ ba, công dân bị tước quyền tham gia lực lượng vũ trang nhân dân cũng không có thể đăng ký nghĩa vụ quân sự. Điều này áp dụng cho các tình huống mà công dân đã bị loại khỏi lực lượng vũ trang vì lý do liên quan đến năng lực hoặc thái độ không phù hợp. Việc không cho phép đăng ký nghĩa vụ quân sự cho những cá nhân này đảm bảo rằng họ không tham gia vào nghĩa vụ quân sự, đồng thời đề cao tính nghiêm túc và uy tín của lực lượng vũ trang.
Đáng chú ý rằng, sau khi đã hết thời gian áp dụng các biện pháp quy định trong mục (1) này, công dân sẽ được xem xét lại và có khả năng tham gia đăng ký nghĩa vụ quân sự nếu không còn bị ràng buộc bởi bất kỳ hình phạt hoặc biện pháp giáo dục nào. Điều này mở ra cơ hội cho những cá nhân sau khi đã hoàn thành các hình thức trừng phạt hoặc giai đoạn giáo dưỡng, có thể đóng góp cho quốc phòng và bảo vệ đất nước thông qua việc tham gia vào nghĩa vụ quân sự. Điều này không chỉ đảm bảo sự công bằng và tuân theo pháp luật mà còn khẳng định tính trách nhiệm và tình yêu nước của mỗi công dân trong việc xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Từ việc tham gia nghĩa vụ quân sự, mỗi công dân cũng thể hiện sẵn sàng hi sinh vì sự thịnh vượng và tương lai bền vững của quốc gia.
4. Những trường hợp không phải đi nghĩa vụ quân sự năm 2024
Từ ngày 01/11/2023 đến hết ngày 31/12/2023, trên khắp cả nước, một chương trình quan trọng sẽ được triển khai, mục đích là tiến hành kiểm tra toàn diện về sức khỏe cho toàn bộ công dân tại các địa phương. Chương trình này hướng đến mục tiêu quan trọng là lựa chọn và triệu tập những cá nhân đủ điều kiện tham gia nghĩa vụ quân sự trong năm 2024, nhằm đảm bảo tính công bằng và hiệu quả trong quá trình tuyển chọn người nhập ngũ, đặc biệt khi quân đội cần bổ sung nguồn nhân lực.
Chương trình này tuân thủ chặt chẽ theo các quy định pháp luật, nhằm đảm bảo rằng việc triển khai diễn ra một cách công bằng và tôn trọng quyền lợi của từng cá nhân. Do đó, mọi công dân nam từ 18 tuổi đến 25 tuổi đều được yêu cầu tham gia vào quá trình tuyển chọn quân sự. Một điểm đáng chú ý là những công dân đã hoàn thành trình độ cao đẳng hoặc đại học và đã được hoãn gọi nhập ngũ trong một khóa đào tạo, sẽ được cơ hội gọi nhập ngũ đến 27 tuổi, nhằm tận dụng nguồn nhân lực có trình độ cao.
Song song với việc kiểm tra tiêu chuẩn về sức khỏe và tiêu chuẩn chính trị, chương trình cũng đặc biệt chú trọng đến yếu tố văn hóa của các công dân. Những cá nhân có trình độ văn hóa từ lớp 8 trở lên sẽ được ưu tiên, và việc tuyển chọn sẽ dựa trên nguyên tắc từ trình độ cao xuống thấp. Điều này nhằm đảm bảo rằng những cá nhân có kiến thức và khả năng phù hợp sẽ được ưu tiên tham gia nghĩa vụ quân sự.
Ngoài việc triển khai tuyển chọn người nhập ngũ, chương trình cũng đưa ra sự xem xét và miễn gọi nghĩa vụ quân sự đối với các trường hợp không đáp ứng được tiêu chuẩn tuyển chọn.
Trường hợp 1 bao gồm những công dân có sức khỏe loại 3, bị khuyết tật về thị lực, nghiện ma túy, nhiễm HIV hoặc AIDS. Các công dân không tuân thủ tiêu chuẩn chính trị cũng sẽ không được yêu cầu tham gia nghĩa vụ quân sự. Tất cả các quy định và quy trình trong chương trình này sẽ được thực hiện một cách nghiêm ngặt và tuân theo tính pháp lý, nhằm thúc đẩy sức mạnh về quốc phòng và bảo vệ sự yên bình, an toàn của quốc gia.
Trường hợp 2 liên quan đến những công dân được tạm hoãn gọi nhập ngũ trong thời bình dưới các điều kiện cụ thể. Trước hết, những công dân có thể được hoãn nghĩa vụ quân sự nếu họ không đáp ứng tiêu chuẩn sức khỏe phục vụ trong quân ngũ, dựa trên kết luận của Hội đồng khám sức khỏe. Thứ hai, những công dân là người duy nhất phải chăm sóc và nuôi dưỡng người thân không còn khả năng lao động hoặc chưa đến tuổi lao động trong gia đình bị tổn thương nghiêm trọng về người và tài sản do tai nạn, thiên tai, dịch bệnh nguy hiểm gây ra, được xác nhận bởi Ủy ban nhân dân cấp xã. Ngoài ra, những công dân là con của bệnh binh hoặc người nhiễm chất độc da cam và có mức suy giảm khả năng lao động từ 61% đến 80%, hoặc có anh, chị hoặc em ruột đang là hạ sĩ quan hoặc binh sĩ đang phục vụ trong quân ngũ, hoặc đang thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân cũng được tạm hoãn gọi nhập ngũ. Thêm vào đó, những công dân là người di dân hoặc giãn dân trong 03 năm đầu tới các xã đặc biệt khó khăn theo dự án phát triển kinh tế-xã hội do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trở lên quyết định, hoặc là cán bộ, công chức, viên chức, thanh niên xung phong được điều động đến làm việc tại vùng có điều kiện kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của pháp luật cũng thuộc diện tạm hoãn nghĩa vụ quân sự. Đối với những công dân đang theo học tại cơ sở giáo dục phổ thông, hoặc đang được đào tạo trình độ đại học hệ chính quy tại cơ sở giáo dục đại học hoặc trình độ cao đẳng hệ chính quy tại cơ sở giáo dục nghề nghiệp trong thời gian một khóa đào tạo của một trình độ đào tạo, họ cũng được miễn gọi nhập ngũ trong thời bình.
Trong khi đó, trường hợp 3 bao gồm các tình huống đối với những cá nhân được miễn gọi nhập ngũ trong thời bình. Đầu tiên, con của liệt sĩ hoặc con của thương binh hạng một thuộc diện miễn gọi nhập ngũ. Thứ hai, anh hoặc em trai của liệt sĩ cũng được miễn gọi nhập ngũ. Ngoài ra, con của thương binh hạng hai, con của bệnh binh suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên, con của người nhiễm chất độc da cam suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên cũng nằm trong danh sách miễn gọi nhập ngũ. Cuối cùng, những người làm công tác cơ yếu không phải là quân nhân, Công an nhân dân cũng được miễn gọi tham gia nghĩa vụ quân sự.
Những trường hợp được tạm hoãn và miễn gọi nhập ngũ trong thời bình đều được quy định chặt chẽ và tuân thủ quy trình pháp lý, giúp đảm bảo tính công bằng và hiệu quả trong việc chọn lựa và triệu tập những nguồn nhân lực phù hợp với nhu cầu của quốc gia.
Trường hợp 4 bao gồm các công dân đã hoàn thành nghĩa vụ quân sự tại ngũ trong thời bình dưới những điều kiện cụ thể. Đầu tiên, dân quân tự vệ nòng cốt đã hoàn thành nghĩa vụ tham gia dân quân tự vệ trong ít nhất 12 tháng làm nhiệm vụ dân quân tự vệ thường trực được xem là đã thực hiện nghĩa vụ quân sự. Thứ hai, công dân đã hoàn thành nhiệm vụ tham gia Công an xã liên tục trong ít nhất 36 tháng cũng được miễn gọi đăng ký nghĩa vụ quân sự. Ngoài ra, cán bộ, công chức, viên chức, sinh viên tốt nghiệp đại học trở lên, đã được đào tạo và được phong quân hàm sĩ quan dự bị cũng thuộc diện miễn gọi đăng ký nghĩa vụ quân sự. Các thanh niên đã tốt nghiệp đại học, cao đẳng, trung cấp tình nguyện phục vụ tại đoàn kinh tế-quốc phòng từ ít nhất 24 tháng theo Đề án do Thủ tướng Chính phủ quyết định và công dân phục vụ trên tàu kiểm ngư trong ít nhất 24 tháng cũng nằm trong danh sách miễn gọi đăng ký nghĩa vụ quân sự.
Trường hợp 5 bao gồm những tình huống liên quan đến miễn đăng ký nghĩa vụ quân sự hoặc không được đăng ký nghĩa vụ quân sự. Đầu tiên, công dân đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự, đang chấp hành hình phạt tù, biện pháp cải tạo không giam giữ, quản chế hoặc đã chấp hành xong hình phạt tù nhưng chưa được xóa án tích sẽ không được đăng ký nghĩa vụ quân sự. Thứ hai, những công dân đang bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn hoặc đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc cũng không phải thực hiện nghĩa vụ quân sự. Các công dân bị tước quyền phục vụ trong lực lượng vũ trang nhân dân cũng nằm trong danh sách này. Còn những công dân thuộc các trường hợp sau đây sẽ được miễn đăng ký nghĩa vụ quân sự: người khuyết tật, người mắc bệnh hiểm nghèo, bệnh tâm thần hoặc bệnh mãn tính theo quy định của pháp luật.
Nhờ vào việc quy định rõ ràng và công bằng trong việc tuyển chọn và triệu tập các công dân tham gia nghĩa vụ quân sự, chúng ta có thể từng bước đóng góp vào sự phát triển vững mạnh của đất nước và đảm bảo an ninh, bình yên cho toàn bộ xã hội. Tuân thủ tính pháp lý trong việc triển khai nghĩa vụ quân sự là điều rất quan trọng, cùng với việc xây dựng một quân đội vững mạnh và đáng tin cậy.
Công ty Luật Minh Khuê, là một đơn vị có uy tín và chuyên nghiệp trong lĩnh vực tư vấn pháp luật, trân trọng gửi đến quý khách hàng những thông tin tư vấn chi tiết, đầy đủ và hữu ích nhằm hỗ trợ giải quyết mọi vấn đề pháp lý một cách hiệu quả và đáng tin cậy.
Chúng tôi thấu hiểu rằng trong cuộc sống và kinh doanh, việc đối mặt với các vấn đề pháp luật là điều không thể tránh khỏi. Quý khách hàng có thể gặp phải những thách thức pháp lý gây ra lo lắng và không chắc chắn. Do đó, cam kết của chúng tôi là đồng hành cùng quý khách hàng, cung cấp thông tin tư vấn chính xác và đáng tin cậy, giúp quý khách hàng đưa ra quyết định thông minh và bảo vệ quyền lợi của mình.
Đội ngũ chuyên gia tư vấn pháp luật của chúng tôi sẵn sàng lắng nghe và đáp ứng mọi yêu cầu của quý khách hàng một cách tận tâm và chu đáo. Chúng tôi tự hào được đồng hành cùng quý khách hàng, đảm bảo rằng mọi vấn đề pháp lý sẽ được giải quyết một cách chính xác và hiệu quả.
Nếu quý khách hàng đang đối diện với bất kỳ vấn đề pháp lý nào hoặc có câu hỏi cần giải đáp, xin hãy để chúng tôi hỗ trợ. Để tiện lợi và nhanh chóng, quý khách hàng có thể liên hệ với Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến qua số hotline 1900.6162 hoặc gửi email đến địa chỉ lienhe@luatminhkhue.vn. Chúng tôi sẽ phản hồi trong thời gian sớm nhất để cung cấp thông tin tư vấn và hỗ trợ quý khách hàng giải quyết vấn đề một cách tốt nhất.
Chân thành cảm ơn quý khách hàng đã luôn tin dùng và ủng hộ Công ty Luật Minh Khuê. Chúng tôi cam kết không ngừng phấn đấu và hoàn thiện để mang lại dịch vụ tư vấn pháp luật tốt nhất cho quý khách hàng.
Trân trọng,
CÔNG TY LUẬT MINH KHUÊ