Mục lục bài viết

1. Giới thiệu về VSDC

Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam được quy định là một loại hình doanh nghiệp quan trọng đối với thị trường chứng khoán theo quy định của pháp luật hiện hành tại Việt Nam. Với sự phát triển nhanh chóng và hấp dẫn của thị trường chứng khoán, nhiều nhà đầu tư quan tâm và thực hiện việc đầu tư vào lĩnh vực này. Lợi nhuận cao và tiềm năng sinh lời nhanh đã thu hút rất nhiều nhà đầu tư tham gia. Tuy nhiên, sự diễn biến và phát triển nhanh chóng của thị trường chứng khoán đòi hỏi sự tham gia và quản lý từ các cơ quan, đơn vị có thẩm quyền, theo các văn bản pháp lý liên quan và quy định về quản lý thị trường chứng khoán của các quốc gia trên thế giới nói chung, và tại Việt Nam nói riêng. Trong bối cảnh đó, Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện chức năng và nhiệm vụ của mình đối với thị trường chứng khoán.

Dựa trên quy định của Luật Chứng khoán 2019, đã có nhiều thay đổi tích cực được thực hiện. Một trong những thay đổi đáng chú ý liên quan đến mô hình tổ chức của Trung tâm Lưu ký chứng khoán - một tổ chức trung gian quan trọng trên thị trường, có trách nhiệm thực hiện các hoạt động ngoài giao dịch như thanh toán, bù trừ và lưu ký chứng khoán.

Trung tâm Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (Vietnam Securities Depository and Clearing Corporation - VSDC) là tên giao dịch quốc tế của tổ chức này. VSDC có trụ sở chính tại Hà Nội và chi nhánh tại TP. Hồ Chí Minh.

VSDC là một tổ chức hỗ trợ trong việc xử lý các hoạt động sau giao dịch chứng khoán. Nó được thành lập và hoạt động dưới dạng công ty trách nhiệm hữu hạn hoặc công ty cổ phần, tuân thủ quy định của Luật Chứng khoán.

Chức năng chính của VSDC là tổ chức giám sát hoạt động đăng ký, lưu ký, bù trừ và thanh toán chứng khoán. Trong đó, việc đăng ký chứng khoán là quá trình mà VSDC quản lý và ghi nhận thông tin về quyền sở hữu chứng khoán và các quyền khác của người sở hữu chứng khoán.

2. Trường hợp nào VSDC sẽ loại bỏ thanh toán giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ?

Theo quy định tại khoản 1 Điều 20 của Thông tư 30/2023/TT-BTC, Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam đã loại bỏ thanh toán giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ trong các trường hợp sau đây:

(1) Các giao dịch được quy định tại khoản 1 Điều 17, khoản 2 Điều 18, khoản 3 Điều 19 của Thông tư 30/2023/TT-BTC, bao gồm:

- Sau khi nhận được kết quả giao dịch từ Sở giao dịch Chứng khoán Hà Nội, Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam sẽ kiểm tra và loại bỏ thanh toán đối với các giao dịch không hợp lệ trong các trường hợp sau đây:

+ Giao dịch của thành viên lưu ký, tổ chức mở tài khoản trực tiếp hoặc khách hàng của thành viên lưu ký được thực hiện sau khi Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam đã thông báo cho Sở giao dịch Chứng khoán Hà Nội về việc đình chỉ hoạt động thanh toán trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đối với tổ chức mở tài khoản trực tiếp hoặc thành viên lưu ký đó;

+ Giao dịch thực hiện đối với mã trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ chưa được đăng ký trên hệ thống của Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam;

+ Giao dịch có số hiệu tài khoản không hợp lệ do số đăng ký thành viên lưu ký, tổ chức mở tài khoản trực tiếp hoặc ký tự loại tài khoản giao dịch không tồn tại; có ngày giao dịch khác với ngày làm việc trên hệ thống của Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam;

+ Giao dịch có các thông tin không hợp lệ bao gồm: không có mã phiên giao dịch, ngày giao dịch khác ngày hiện tại, không có số hiệu lệnh bên mua hoặc bên bán, giá hoặc khối lượng giao dịch nhỏ hơn hoặc bằng không, không có xác nhận lệnh;

+ Giao dịch có tổ hợp bốn thông tin mã thị trường, mã bảng giao dịch, mã chứng khoán, số xác nhận lệnh trùng với giao dịch đã nhận trước đó.

- Trừ trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 18 của Thông tư 30/2023/TT-BTC, Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam sẽ thực hiện loại bỏ thanh toán giao dịch lỗi của thành viên giao dịch, thành viên lưu ký và tổ chức mở tài khoản trực tiếp.

- Trong trường hợp đến thời hạn thanh toán theo quy định mà thành viên lưu ký, tổ chức mở tài khoản trực tiếp không có đủ tiền thanh toán, Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam sẽ thực hiện loại bỏ thanh toán giao dịch.

(2) Thông tin tài khoản nhà đầu tư chưa được thành viên lưu ký đăng ký với Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam trước thời điểm Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam nhận được kết quả giao dịch từ Sở giao dịch Chứng khoán Hà Nội.

(3) Giao dịch không có đủ chứng khoán để thanh toán.

(4) Giao dịch vi phạm pháp luật và các trường hợp khác theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền xác định trước khi Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam hoàn tất thanh toán.

3. Ai có trách nhiệm giám sát giao dịch trái phiếu riêng lẻ?

Trách nhiệm giám sát được quy định trong Thông tư 30/2023/TT-BTC như sau:

- Thành viên giao dịch và thành viên lưu ký có trách nhiệm giám sát nhà đầu tư mở tài khoản tại thành viên, đảm bảo tuân thủ quy định về tư cách và trách nhiệm của nhà đầu tư khi tham gia giao dịch, thanh toán và chuyển quyền sở hữu trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ theo quy định trong Nghị định số 65/2022/NĐ-CP, Nghị định số 08/2023/NĐ-CP và các quy định pháp luật liên quan khác.

- Sở giao dịch chứng khoán có nhiệm vụ giám sát giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ trên hệ thống giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ theo quy định tại khoản 2 Điều 38 của Nghị định số 153/2020/NĐ-CP và quy định trong Thông tư này. Sở giao dịch Chứng khoán Việt Nam sẽ ban hành quy chế để thực hiện công tác giám sát giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ. Nếu phát hiện vi phạm trong giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, Sở giao dịch chứng khoán có thể yêu cầu doanh nghiệp phát hành và các cá nhân, tổ chức có liên quan giải trình, cung cấp bổ sung thông tin hoặc báo cáo cho Ủy ban Chứng khoán Nhà nước để xem xét và xử lý theo mức độ vi phạm.

- Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam giám sát theo quy định tại khoản 28 Điều 1 của Nghị định số 65/2022/NĐ-CP đối với doanh nghiệp phát hành và thành viên lưu ký, đảm bảo tuân thủ quy định trong Thông tư này và quy chế của Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam liên quan đến hoạt động đăng ký, lưu ký, thực hiện quyền, chuyển quyền sở hữu và thanh toán giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ. Trường hợp phát hiện vi phạm trong các hoạt động này, Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam có thể yêu cầu cá nhân, tổ chức có liên quan giải trình, cung cấp bổ sung thông tin hoặc báo cáo cho Ủy ban Chứng khoán Nhà nước để xem xét và xử lý tuỳ theo mức độ vi phạm.

- Các vi phạm trong hoạt động giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ sẽ được tiếp nhận và xử lý bởi Ủy ban Chứng khoán Nhà nước dựa trên quản lý và giám sát hoạt động kinh doanh chứng khoán của công ty chứng khoán, báo cáo giám sát từ Sở giao dịch chứng khoán và Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam, cùng báo cáo từ đại diện người sở hữu trái phiếu theo quy định tại khoản 29 Điều 1 của Nghị định số 65/2022/NĐ-CP.

Thông tư 30/2023/TT-BTC sẽ có hiệu lực từ ngày 01/7/2023.

Để tìm hiểu thêm thông tin liên quan, mời quý bạn đọc cùng tham khảo bài viết: Điều kiện mua trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ theo quy định mới? 

Trên đây là toàn bộ nội dung bài viết của Luật Minh Khuê liên quan đến vấn đề: Trường hợp nào VSDC sẽ loại bỏ thanh toán giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ? Mọi thắc mắc chưa rõ hay có nhu cầu hỗ trợ vấn đề pháp lý khác, quý khách hàng vui lòng liên hệ với bộ phận tư vấn pháp luật trực tuyến qua số hotline: 1900.6162 hoặc gửi yêu cầu tư vấn qua email: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ và giải đáp kịp thời. Xin trân trọng cảm ơn quý khách hàng đã quan tâm theo dõi bài viết của Luật Minh Khuê.