Về việc chấm dứt hợp đồng lao động và trả bằng tốt nghiệp gốc ?

Đến ngày 09/07/2009 thì em trúng tuyển vào một Công ty nhà nước, vì vậy em đã xin chuyển qua và đã có giấy chấm dứt hợp đồng của công ty cũ em đang làm. Em làm kế toán công trình nên các khoản thanh toán nhỏ chỉ ghi sổ chứ không có chứng từ, khi em xin giấy chấm dứt hợp đồng thì Công ty bắt em kê các khoản chi lặt vặt đó và yêu cầu chứng từ nhưng các khoản mua lặt vặt đó không có chứng từ và công ty yêu cầu em viết giấy nhận nợ 11 triệu ( tại tháng 7/2009) và không đưa bằng gốc cho em.

Vì vậy cho em hỏi bây giờ em muốn giải quyết sự việc trên thì sẽ như thế nào? Nếu Công ty bắt em phải trả khoản nợ đó và lãi hay sao? và công ty trả bằng gốc lại cho em thì công ty phải bồi hoàn cho em những gì không? Vì lúc đó em xin được Công ty nhà nước nên em phải bổ sung hồ sơ nên buộc em muốn giải quyết nhanh thì em phải ký nhận nợ (khoản nợ vô lý).

Mong Luật sư tư vấn cho em. Em xin chân thành cảm ơn!

Câu hỏi được biên tập từ chuyên mục tư vấn luật lao động công ty Luật Minh Khuê.

>> Luật sư tư vấn luật lao động, gọi:  1900.6162

Trả lời: 

Chào bạn, cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đề nghị tư vấn luật đến Bộ phận luật sư tư vấn pháp luật của Công ty Luật Minh Khuê. Nội dung câu hỏi của bạn đã được đội ngũ luật sư của Chúng tôi nghiên cứu và tư vấn cụ thể như sau:

1.  Cơ sở pháp lý

Bộ Luật Lao động năm 2012

Nghị định 95/2013/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động

Nghị định 88/2015/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 95/2013/NĐ-CP

Bộ Luật Hình sự 1999Sửa đổi bổ sung năm 2009

2. Nội dung tư vấn

Theo thông tin mà bạn cung cấp, công ty cũ của bạn đã giữ và không trả lại bằng gốc tốt nghiệp cho bạn khi bạn đã chấm dứt hợp đồng lao động cung như bắt bạn kí nhận một khoản nợ liên quan đến các khoản chi không có chứng từ.

Theo quy định tại Điều 20 BLLĐ:

"Điều 20. Những hành vi người sử dụng lao động không được làm khi giao kết, thực hiện hợp đồng lao động

1. Giữ bản chính giấy tờ tuỳ thân, văn bằng, chứng chỉ của người lao động.

2. Yêu cầu người lao động phải thực hiện biện pháp bảo đảm bằng tiền hoặc tài sản khác cho việc thực hiện hợp đồng lao động."

Căn cứ vào quy định tại khoản 1 quy định trên, việc công ty cũ của bạn có hành vi giữ bản gốc bằng tốt nghiệp đại học của bạn là vi phạm quy định của pháp luật lao động. Mặt khác, khi chấm dứt hợp đồng lao động, BLLĐ quy định nghĩa vụ của NSDLĐ như sau:

"Điều 47. Trách nhiệm của người sử dụng lao động khi chấm dứt hợp đồng lao động

1. Ít nhất 15 ngày trước ngày hợp đồng lao động xác định thời hạn hết hạn, người sử dụng lao động phải thông báo bằng văn bản cho người lao động biết thời điểm chấm dứt hợp đồng lao động.

2. Trong thời hạn 07 ngày làm việc, kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động, hai bên có trách nhiệm thanh toán đầy đủ các khoản có liên quan đến quyền lợi của mỗi bên; trường hợp đặc biệt, có thể kéo dài nhưng không được quá 30 ngày.

3. Người sử dụng lao động có trách nhiệm hoàn thành thủ tục xác nhận và trả lại sổ bảo hiểm xã hội và những giấy tờ khác mà người sử dụng lao động đã giữ lại của người lao động.

4. Trong trường hợp doanh nghiệp, hợp tác xã bị chấm dứt hoạt động, bị giải thể, phá sản thì tiền lương, trợ cấp thôi việc, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và các quyền lợi khác của người lao động theo thoả ước lao động tập thể và hợp đồng lao động đã ký kết được ưu tiên thanh toán."

Như vậy, bất kể người sử dụng lao động có vi phạm quy định về giao kết hợp đồng lao động hay không thì khi chấm dứt hợp đồng lao động, NSDLĐ đều phải có trách nhiệm trả lại những giấy tờ liên quan đến quyền lợi trực tiếp của NLĐ mà NSDLĐ đã giữ lại. Việc công ty cũ của bạn tiếp tục giữ bản gốc bằng tốt nghiệp mà không trả lại cho bạn khi đã chấm dứt hợp đồng lao động là vi phạm quy định của BLLĐ.

Vấn đề vi phạm của công ty này sẽ được xử lý theo quy định của Nghị định 95/2013/NĐ-CP. Theo quy định tại Điều 5 Nghị định 95/2013/NĐ-CP:

"Điều 5. Vi phạm quy định về giao kết hợp đồng

2. Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi sau đây:

a) Giữ bản chính giấy tờ tùy thân, văn bằng, chứng chỉ của người lao động;

b) Buộc người lao động thực hiện biện pháp bảo đảm bằng tiền hoặc tài sản khác cho việc thực hiện hợp đồng lao động.

3. Biện pháp khắc phục hậu quả:

a) Buộc trả lại bản chính giấy tờ tùy thân, văn bằng, chứng chỉ đã giữ của người lao động đối với hành vi vi phạm quy định tại Điểm a Khoản 2 Điều này;

b) Buộc trả lại số tiền hoặc tài sản đã giữ của người lao động cộng với khoản tiền lãi của số tiền đã giữ của người lao động tính theo lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi không kỳ hạn do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố tại thời điểm xử phạt đối với hành vi vi phạm quy định tại điểm b khoản 2 Điều này."

Ngoài ra, khoản 7 Điều 1 Nghị định 88/2015/NĐ-CP sửa đổi Điều 8 Nghị định 95/2013/NĐ_CP cũng quy định việc phạt tiền đối với hành vi của NSDLĐ không hoàn thành thủ tục xác nhận và trả lại những giấy tờ khác đã giữ của người lao động sau khi chấm dứt hợp đồng lao động theo quy định của pháp luật và biện pháp khác phục hậu quả là buộc hoàn thành thủ tục xác nhận và trả lại những giấy tờ khác đã giữ cho người lao động đối với hành vi không hoàn thành thủ tục xác nhận và trả lại những giấy tờ khác đã giữ của người lao động sau khi chấm dứt hợp đồng lao động.

Để được trả lại bản gốc bằng tốt nghiệp đại học của mình, bạn có thể tiến hành yêu cầu Hòa giải viên lao động giải quyết hoặc khởi kiện công ty cũ của bạn. Tuy nhiên, theo thông tin mà bạn cung cấp, việc ký hợp đồng của bạn với công ty cũ là vào năm 2008, chấm dứt hợp đồng vào năm 2009 và quyền lợi của bạn bị xâm phạm từ năm 2009, do đó, tính đến thời điểm hiện tại hết thời hiệu hòa giải cũng như khởi kiện tranh chấp lao động cá nhân. Do đó, bạn rất khó bảo đảm quyền lợi.

Đối với hành vi công ty cũ của bạn đã giữ bằng gốc của bạn và dùng bằng gốc của bạn để buộc bạn phải kí nhận vào số nợ mà bạn cho là vô lý. Bộ Luật Hình sự quy định:

"Điều 135. Tội cưỡng đoạt tài sản 

1. Người nào  đe doạ sẽ dùng vũ lực hoặc có thủ đoạn khác uy hiếp tinh thần người khác nhằm chiếm đoạt tài sản, thì bị phạt tù từ một năm đến năm năm."

Như vậy, bạn có thể làm đơn tố cáo hình sự đối với người đã có hành vi uy hiếp tính thần bạn bằng việc cầm giữ bằng gốc của bạn để bắt bạn ký nhận nợ để chấm dứt việc phải trả khoản nợ vô lý trên.

Trên đây là ý kiến tư vấn của chúng tôi về câu hỏi của quý khách hàng. Việc đưa ra ý kiến tư vấn nêu trên căn cứ vào các quy định của pháp luật và thông tin do quý khách hàng cung cấp. Mục đích đưa ra nội dung tư vấn này là để các cá nhân, tổ chức tham khảo. Trường hợp trong nội dung tư vấn có điều gì gây nhầm lẫn, chưa rõ ràng hoặc thông tin nêu trong nội dung tư vấn khiến quý khách chưa hiểu hết vấn đề hoặc/ và có sự vướng ngại, thắc mắc, chúng tôi rất mong nhận được ý kiến phản hồi của quý khách hàng.