Mục lục bài viết
1. Tầm quan trọng của BHXH đối với người lao động
Tầm quan trọng của BHXH đối với người lao động bao gồm:
- Bảo đảm an sinh xã hội:
+ Bảo vệ người lao động khi gặp rủi ro: ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động, mất việc làm, hoặc qua đời.
+ Giúp người lao động có nguồn thu nhập thay thế khi họ không có khả năng lao động, đảm bảo cuộc sống ổn định cho bản thân và gia đình.
+ Góp phần giảm nghèo, tạo công bằng xã hội.
- Nâng cao chất lượng cuộc sống:
+ Tiếp cận dịch vụ y tế: BHXH liên kết với bảo hiểm y tế (BHYT) giúp người lao động được khám chữa bệnh kịp thời, giảm gánh nặng chi phí y tế.
+ Hưởng chế độ hưu trí: Sau khi hết tuổi lao động, người lao động có tham gia BHXH đầy đủ thời gian quy định sẽ được hưởng lương hưu hàng tháng, đảm bảo cuộc sống sau khi nghỉ hưu.
+ Tạo tâm lý an tâm, thoải mái cho người lao động khi làm việc, góp phần nâng cao năng suất lao động.
- Góp phần phát triển kinh tế - xã hội:
+ Giảm thiểu gánh nặng cho ngân sách nhà nước: BHXH giúp chia sẻ trách nhiệm bảo trợ xã hội giữa Nhà nước, người sử dụng lao động và người lao động.
+ Thúc đẩy thị trường lao động: Người lao động có BHXH sẽ được hưởng các chế độ ưu đãi khi tìm kiếm việc làm mới, góp phần tạo ra thị trường lao động linh hoạt, hiệu quả.
+ Góp phần ổn định tình hình kinh tế - xã hội.
- Ngoài ra, BHXH còn có những lợi ích khác như:
+ Tạo điều kiện cho người lao động vay vốn ưu đãi để mua nhà, sửa chữa nhà, học tập, ...
+ Tham gia các hoạt động xã hội, văn hóa, thể thao do cơ quan BHXH tổ chức.
BHXH đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi, nâng cao chất lượng cuộc sống của người lao động, góp phần phát triển kinh tế - xã hội. Do đó, người lao động cần nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của BHXH và tham gia đầy đủ, đúng thời gian để được hưởng các quyền lợi mà BHXH mang lại.
2. 100 doanh nghiệp chậm đóng BHXH trên địa bàn Hà Nội tính đến đầu tháng 5/2024
Thông tin về danh sách 100 doanh nghiệp chậm đóng BHXH tại Hà Nội:
- Thời điểm công bố: 13 tháng 5 năm 2024
- Số lượng doanh nghiệp: 100 đơn vị
- Tiêu chí:
+ Doanh nghiệp sử dụng lao động trên địa bàn thành phố Hà Nội.
+ Chậm đóng tiền BHXH, BHYT, BHTN từ 6 tháng trở lên, tính đến đầu tháng 5 năm 2024.
- Đặc điểm:
+ Đa phần doanh nghiệp có số tiền chậm đóng dưới 100 triệu đồng.
+ Tập trung nhiều trong lĩnh vực xây dựng, giáo dục tư thục, truyền thông.
- Hậu quả:
+ Ảnh hưởng đến quyền lợi bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp của người lao động.
+ Gây khó khăn cho công tác quản lý nhà nước về BHXH, BHYT, BHTN.
- Tác động:
+ Gây bức xúc cho người lao động.
+ Gây ảnh hưởng đến uy tín của doanh nghiệp.
+ Ảnh hưởng đến môi trường đầu tư kinh doanh.
- Biện pháp:
+ BHXH TP Hà Nội đã và đang thực hiện các biện pháp để thu hồi số tiền chậm đóng, xử lý vi phạm đối với các doanh nghiệp nêu trên.
+ Tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người sử dụng lao động về trách nhiệm tham gia BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động.
+ Các cơ quan chức năng liên quan cần phối hợp chặt chẽ để xử lý vi phạm, đảm bảo thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN.
Danh sách 100 doanh nghiệp chậm đóng BHXH trên địa bàn Hà Nội tính đến đầu tháng 5/2024 bao gồm:
3. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng chậm đóng BHXH
Theo BHXH Việt Nam và các cơ quan chức năng, tình trạng chậm đóng BHXH hiện nay xuất phát từ nhiều nguyên nhân, bao gồm:
- Doanh nghiệp gặp khó khăn về tài chính:
+ Doanh thu sụt giảm: Do ảnh hưởng của dịch Covid-19, thiên tai, biến động thị trường,... nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc kinh doanh, dẫn đến thiếu hụt nguồn vốn để thanh toán các khoản chi phí, bao gồm cả tiền đóng BHXH cho người lao động.
+ Chi phí sản xuất kinh doanh tăng cao: Giá nguyên vật liệu, chi phí nhân công,... tăng cao khiến lợi nhuận của doanh nghiệp giảm sút, ảnh hưởng đến khả năng thanh toán tiền BHXH.
+ Quản lý tài chính yếu kém: Một số doanh nghiệp chưa quản lý tài chính hiệu quả, dẫn đến tình trạng chi tiêu vượt quá khả năng thu nhập, thiếu hụt nguồn vốn để đóng BHXH đúng hạn.
- Ý thức chấp hành pháp luật của một số doanh nghiệp chưa cao:
+ Thiếu hiểu biết về pháp luật BHXH: Một số chủ doanh nghiệp chưa đầy đủ hiểu biết về các quy định của pháp luật BHXH, dẫn đến việc chậm đóng, nợ đọng BHXH.
+ Có tư tưởng trốn đóng, chây ỳ: Một số doanh nghiệp cố tình chây ỳ, trốn đóng BHXH để sử dụng số tiền này vào mục đích khác.
+ Lợi dụng chính sách hỗ trợ: Một số doanh nghiệp lợi dụng chính sách hỗ trợ giảm đóng BHXH trong thời kỳ dịch Covid-19 để chậm đóng, nợ đọng BHXH.
- Việc quản lý, giám sát của cơ quan chức năng còn chưa chặt chẽ:
+ Chưa có biện pháp xử lý mạnh tay: Mức phạt đối với hành vi vi phạm quy định về BHXH hiện nay được đánh giá là còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe đối với các doanh nghiệp.
+ Công tác thanh tra, kiểm tra chưa thường xuyên: Việc thanh tra, kiểm tra đối với các doanh nghiệp còn chưa thường xuyên, chưa kịp thời phát hiện và xử lý các vi phạm về BHXH.
+ Quản lý thông tin chưa hiệu quả: Việc quản lý thông tin về người lao động, doanh nghiệp tham gia BHXH chưa chặt chẽ, dẫn đến khó khăn trong công tác theo dõi, giám sát việc đóng BHXH.
- Ngoài ra, một số nguyên nhân khác dẫn đến tình trạng chậm đóng BHXH như:
+ Doanh nghiệp mới thành lập: Doanh nghiệp mới thành lập thường gặp khó khăn về tài chính, do đó có thể chậm đóng BHXH trong thời gian đầu hoạt động.
+ Lao động tự do, phi chính thức: Lao động tự do, phi chính thức chưa được tham gia BHXH đầy đủ.
+ Tâm lý chủ quan của người lao động: Một số người lao động chưa quan tâm đầy đủ đến việc tham gia BHXH, dẫn đến việc chậm đóng, nợ đọng BHXH.
* Để khắc phục tình trạng chậm đóng BHXH, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp sau:
- Doanh nghiệp:
+ Nâng cao ý thức chấp hành pháp luật về BHXH.
+ Cải thiện quản lý tài chính, sử dụng nguồn vốn hiệu quả.
+ Tham gia các chương trình hỗ trợ của Chính phủ về BHXH.
- Cơ quan chức năng:
+ Hoàn thiện hệ thống pháp luật về BHXH.
+ Tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người sử dụng lao động và người lao động về BHXH.
+ Áp dụng các biện pháp xử lý mạnh tay đối với các doanh nghiệp vi phạm quy định về BHXH.
+ Nâng cao hiệu quả quản lý, giám sát việc đóng BHXH.
+ Có chính sách hỗ trợ phù hợp đối với doanh nghiệp gặp khó khăn về tài chính.
- Người lao động:
+ Nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của BHXH.
+ Tích cực tham gia BHXH đầy đủ, đúng thời gian.
+ Giám sát việc đóng BHXH của doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, cần tăng cường phối hợp giữa các cơ quan chức năng, doanh nghiệp và người lao động để giải quyết triệt để tình trạng chậm đóng BHXH, đảm bảo quyền lợi cho người lao động.
4. Hậu quả của việc chậm đóng BHXH
Hậu quả của việc chậm đóng BHXH:
* Đối với người lao động:
- Mất quyền lợi:
+ Bảo hiểm y tế: Không được hưởng các dịch vụ y tế theo quy định khi ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.
+ Bảo hiểm hưu trí: Không được hưởng lương hưu khi hết tuổi lao động hoặc mất sức lao động
.+ Bảo hiểm thất nghiệp: Không được hưởng trợ cấp thất nghiệp khi mất việc làm.
- Gây khó khăn trong việc tìm kiếm việc làm mới: Một số doanh nghiệp có thể ưu tiên tuyển dụng những người có đầy đủ hồ sơ BHXH.
- Ảnh hưởng đến tâm lý: Gây lo lắng, phiền muộn cho người lao động và gia đình.
* Đối với doanh nghiệp:
- Bị phạt vi phạm hành chính: Mức phạt từ 12% đến 15% tổng số tiền phải đóng BHXH bắt buộc, BHTN tại thời điểm lập biên bản vi phạm nhưng tối đa không quá 75 triệu đồng. Ngoài ra, còn phải nộp lại số tiền chậm nộp và tiền lãi chậm nộp. (khoản 10 Điều 39 Nghị định 12/2022/NĐ-CP).
- Gây ảnh hưởng đến uy tín: Doanh nghiệp có thể bị mất uy tín đối với khách hàng, đối tác và người lao động.
- Gây khó khăn trong việc vay vốn ngân hàng: Ngân hàng có thể hạn chế cho vay vốn đối với những doanh nghiệp có tình trạng chậm đóng BHXH.
- Biện pháp khắc phục hậu quả bao gồm:
+ Nộp đầy đủ số tiền chậm đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, tiền lãi chậm nộp.
+ Thực hiện đầy đủ các chế độ, chính sách đối với người lao động theo quy định của pháp luật về lao động, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp.
+ Bồi thường thiệt hại (nếu có).
- Ngoài ra, doanh nghiệp còn có thể bị áp dụng các biện pháp xử lý khác như:
+ Tước quyền sử dụng lao động hợp đồng có thời hạn hoặc không thời hạn đối với người đứng đầu cơ quan, tổ chức.
+ Đình chỉ hoạt động một số hoặc toàn bộ ngành, nghề kinh doanh.
+ Rút giấy phép kinh doanh.
- Doanh nghiệp cần lưu ý:
+ Việc chậm đóng bảo hiểm xã hội là hành vi vi phạm pháp luật và có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho doanh nghiệp.
+ Doanh nghiệp cần thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động theo quy định của pháp luật để đảm bảo quyền lợi cho người lao động và tránh vi phạm pháp luật.
* Đối với nền kinh tế - xã hội:
- Gây gánh nặng cho ngân sách nhà nước: Nhà nước phải chi trả các khoản trợ cấp xã hội cho những người lao động không tham gia BHXH hoặc tham gia không đầy đủ.
- Gây bất ổn định cho thị trường lao động: Người lao động có thể mất niềm tin vào hệ thống BHXH, dẫn đến việc di chuyển lao động tự do, gây khó khăn cho việc quản lý thị trường lao động.
- Gây ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế - xã hội: Hạn chế khả năng tiếp cận các dịch vụ y tế, bảo hiểm xã hội của người dân, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và sự phát triển kinh tế - xã hội.
* Ngoài ra, việc chậm đóng BHXH còn có thể dẫn đến những hệ lụy khác như:
- Gây mâu thuẫn giữa người lao động và doanh nghiệp.
- Gây mất niềm tin của người dân vào hệ thống chính sách an sinh xã hội.
- Gây ảnh hưởng đến uy tín quốc gia trên trường quốc tế.
Chậm đóng BHXH là hành vi vi phạm pháp luật và gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho người lao động, doanh nghiệp và nền kinh tế - xã hội. Do đó, cần tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người sử dụng lao động và người lao động về tầm quan trọng của BHXH, đồng thời áp dụng các biện pháp xử lý mạnh tay đối với các hành vi vi phạm quy định về BHXH để đảm bảo quyền lợi cho người lao động và sự phát triển kinh tế - xã hội.
Ngoài ra, có thể tham khảo: Cách tính lãi chậm nộp khi chậm đóng bảo hiểm xã hội chuẩn nhất. Còn khúc mắc, liên hệ 1900.6162 hoặc gửi email tới: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ. Xin cảm ơn.