Bảo đảm an toàn và chế độ bảo mật thông tin, dữ liệu đất đai theo Điều 169 Luật đất đai 2024

1. Tổng quan về Điều 169 Luật đất đai 2024

Điều 169 của Luật Đất đai 2024 là một điều khoản quan trọng nhằm quản lý và bảo vệ thông tin, dữ liệu đất đai. 

Điều 169. Bảo đảm an toàn và chế độ bảo mật thông tin, dữ liệu đất đai

1. Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai phải được bảo đảm an toàn theo quy định của pháp luật về an toàn thông tin mạng theo cấp độ và quy định khác của pháp luật có liên quan.

2. Việc in, sao, vận chuyển, giao nhận, truyền dữ liệu, lưu giữ, bảo quản, cung cấp thông tin, dữ liệu và hoạt động khác có liên quan đến dữ liệu thuộc phạm vi bí mật nhà nước phải tuân theo quy định của pháp luật về bảo vệ bí mật nhà nước.

3. Danh mục bí mật nhà nước về đất đai được thực hiện theo quy định của pháp luật về bảo vệ bí mật nhà nước.

Qua điều khoản này, nhà lập pháp đặt ra các yêu cầu cụ thể về bảo mật và an toàn thông tin đất đai. Luật yêu cầu các cơ quan chức năng phải thực hiện các biện pháp nghiêm ngặt nhằm bảo vệ dữ liệu quan trọng liên quan đến đất đai, bảo vệ quyền lợi của cả nhà nước và cá nhân sở hữu đất đai. Các điểm chính của điều luật bao gồm:

• An toàn thông tin đất đai: Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai phải đảm bảo an toàn, bảo vệ khỏi các mối đe dọa từ bên ngoài và nội bộ.
• Bảo mật dữ liệu đất đai: Các thông tin về quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất phải được giữ bí mật tuyệt đối, không được phép tiết lộ mà không có sự chấp thuận của cơ quan có thẩm quyền.
• Quản lý thông tin dữ liệu: Việc quản lý, phân quyền và sử dụng dữ liệu đất đai phải tuân thủ nghiêm ngặt quy trình pháp luật quy định.

Mục đích của Điều luật
Điều 169 Luật đất đai 2024 được ban hành với mục tiêu bảo vệ quyền lợi của tất cả các bên liên quan đến đất đai, bao gồm nhà nước, người dân, và doanh nghiệp. Cụ thể:

• Ngăn chặn rủi ro pháp lý: Việc bảo đảm an toàn và bảo mật thông tin đất đai giúp ngăn chặn tình trạng lạm dụng, gian lận và tranh chấp liên quan đến quyền sử dụng đất.
• Bảo vệ tài sản quốc gia: Thông tin về đất đai là một phần quan trọng của tài nguyên quốc gia, việc bảo vệ thông tin này giúp bảo toàn nguồn tài nguyên đất đai của đất nước.
• Tạo ra hệ thống quản lý đất đai minh bạch: Điều này đảm bảo rằng thông tin đất đai được quản lý một cách minh bạch, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác quản lý nhà nước.

Phạm vi điều chỉnh
Điều 169 điều chỉnh toàn bộ hệ thống thông tin liên quan đến đất đai trên toàn quốc, bao gồm:

• Đối tượng điều chỉnh: Các cơ quan quản lý nhà nước, đơn vị liên quan đến quản lý đất đai và người dân, tổ chức sử dụng đất đai.
• Hành vi điều chỉnh: Các hành vi liên quan đến thu thập, xử lý, lưu trữ và công bố thông tin, dữ liệu đất đai.

2. Các hình thức bảo đảm an toàn và chế độ bảo mật thông tin, dữ liệu đất đai

Nội dung về việc bảo đảm an toàn và bảo mật thông tin, dữ liệu đất đai theo Điều 57 Nghị định 101/2024/NĐ-CP được quy định một cách chi tiết như sau:

Trước hết, Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai phải tuân thủ đầy đủ các tiêu chuẩn về an toàn hệ thống thông tin, phù hợp với các quy định pháp luật hiện hành. Cấp độ an toàn này phải được cấp có thẩm quyền phê duyệt, đồng thời phải đáp ứng mọi yêu cầu liên quan theo các quy định pháp luật khác có liên quan về bảo đảm an ninh hệ thống thông tin.

Bộ Tài nguyên và Môi trường là cơ quan chủ quản chính, có trách nhiệm chỉ đạo và giám sát toàn bộ quá trình bảo đảm an ninh, an toàn cho Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai. Bộ này có nhiệm vụ tổ chức các hoạt động kiểm tra, đánh giá định kỳ hàng năm về an toàn thông tin, cũng như tổ chức diễn tập ứng cứu sự cố để bảo vệ hệ thống. Bên cạnh đó, Bộ cũng có trách nhiệm chỉ đạo việc đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao nhận thức về an toàn thông tin cho tất cả những người tham gia sử dụng hệ thống này.

Đơn vị chuyên trách về công nghệ thông tin thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ tham mưu, tổ chức triển khai và giám sát quá trình thực hiện các biện pháp bảo đảm an toàn thông tin. Họ chịu trách nhiệm theo dõi và đôn đốc công tác bảo đảm an toàn cho hệ thống theo cấp độ quy định.

Cùng với đó, các đơn vị vận hành Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai có trách nhiệm xác định cấp độ an toàn và triển khai các biện pháp phù hợp để bảo đảm an toàn thông tin cho hệ thống. Những đơn vị này cũng phải lập hồ sơ và thực hiện đăng ký Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai vào Danh mục hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia. Đồng thời, họ cần đánh giá hiệu quả của các biện pháp bảo đảm an toàn thông tin định kỳ và kịp thời điều chỉnh nếu cần thiết. Việc phối hợp với các cơ quan chức năng để giám sát, đánh giá và ứng cứu sự cố cũng là một phần trong trách nhiệm của các đơn vị vận hành.

Ngoài ra, chế độ bảo mật thông tin và dữ liệu đất đai phải tuân thủ chặt chẽ theo các quy định của pháp luật về bảo vệ bí mật nhà nước. Danh mục bí mật nhà nước liên quan đến đất đai đã được Thủ tướng Chính phủ quy định rõ ràng trong Quyết định về danh mục bí mật nhà nước trong lĩnh vực tài nguyên và môi trường.

Về việc công bố thông tin và dữ liệu đất đai, Điều 58 của Nghị định 101/2024/NĐ-CP quy định rõ:

Cổng thông tin quốc gia về đất đai, là một phần của Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai, sẽ là nơi cung cấp và chia sẻ thông tin, dữ liệu liên quan đến đất đai. Bộ Tài nguyên và Môi trường, thông qua Cục Đăng ký và Dữ liệu thông tin đất đai, sẽ công bố trên cổng thông tin này các thông tin sau: danh mục các thông tin và dữ liệu thuộc cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai; thông tin về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; bảng giá đất đã được công bố; các thông tin về thủ tục hành chính và các văn bản pháp luật liên quan đến đất đai; và dữ liệu mở từ cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.

Ủy ban nhân dân cấp tỉnh cũng có trách nhiệm công bố trên trang thông tin điện tử của mình hoặc của Sở Tài nguyên và Môi trường các thông tin liên quan đến cơ sở dữ liệu đất đai tại địa phương. Các thông tin này bao gồm: danh mục các thông tin và dữ liệu đất đai thuộc tỉnh; thông tin về quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất; bảng giá đất đã được công bố; các thông tin về thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai; và dữ liệu mở từ cơ sở dữ liệu đất đai tại địa phương.

Việc công bố các thông tin và dữ liệu đất đai cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về bảo vệ bí mật nhà nước và các quy định pháp luật liên quan.

Nghị định 101/2024/NĐ-CP, có hiệu lực từ ngày 01/08/2024, đã thay thế các Nghị định trước đó bao gồm: Nghị định 43/2014/NĐ-CP, Nghị định 01/2017/NĐ-CP, Nghị định 148/2020/NĐ-CP, và Nghị định 10/2023/NĐ-CP. Việc này nhằm đảm bảo rằng các quy định mới được thực thi đồng bộ, mang lại hiệu quả cao trong quản lý và bảo mật thông tin đất đai, đồng thời đáp ứng yêu cầu của xã hội trong giai đoạn mới.

3. Ý nghĩa và tầm quan trọng của việc bảo đảm an toàn và chế độ bảo mật thông tin, dữ liệu đất đai

Đối với nhà nước
Việc bảo đảm an toàn và chế độ bảo mật thông tin đất đai có ý nghĩa quan trọng trong việc quản lý và điều hành công tác quản lý đất đai của nhà nước. Nó đảm bảo rằng:

• Tính chính xác và khách quan của thông tin: Dữ liệu đất đai chính xác giúp các cơ quan nhà nước có thể đưa ra các quyết định đúng đắn, từ việc quy hoạch sử dụng đất đến việc giải quyết tranh chấp đất đai.
• Phục vụ công tác quản lý nhà nước: Hệ thống thông tin đất đai an toàn, bảo mật giúp các cơ quan nhà nước dễ dàng quản lý, theo dõi và kiểm soát tình hình đất đai, từ đó cải thiện hiệu quả quản lý.

Đối với người dân

• Bảo vệ quyền lợi hợp pháp: Thông tin về quyền sử dụng đất được bảo mật giúp bảo vệ quyền lợi của người dân, tránh được tình trạng giả mạo giấy tờ hoặc xâm phạm quyền sở hữu đất.
• Ngăn chặn gian lận, tranh chấp đất đai: Việc bảo mật dữ liệu giúp ngăn chặn các hành vi gian lận trong giao dịch đất đai, giảm thiểu nguy cơ tranh chấp và kiện tụng.

Đối với doanh nghiệp

• Tạo môi trường kinh doanh minh bạch: Doanh nghiệp có thể khai thác thông tin đất đai chính xác, minh bạch để đưa ra các quyết định đầu tư hợp lý và hiệu quả.
• Thuận lợi trong giao dịch: Việc công khai thông tin, dữ liệu đất đai giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận các nguồn thông tin chính thống, giảm thiểu rủi ro trong các giao dịch mua bán, chuyển nhượng đất đai.

Điều 169 Luật Đất đai 2024 đã đặt nền tảng pháp lý cho việc bảo mật và an toàn thông tin đất đai, đảm bảo rằng quyền lợi của cả nhà nước, người dân và doanh nghiệp được bảo vệ. Các biện pháp kỹ thuật và tổ chức được quy định rõ ràng, cụ thể nhằm xây dựng một hệ thống quản lý đất đai minh bạch, an toàn. Việc bảo mật thông tin đất đai không chỉ mang lại lợi ích cho công tác quản lý nhà nước mà còn bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người dân và tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, minh bạch cho doanh nghiệp.