1. Thế nào là cạnh tranh độc quyền? 

Trong một ngành có cạnh tranh độc quyền thấp, việc gia nhập và rút lui của các công ty thường không ảnh hưởng trực tiếp đến quyết định của các đối thủ cạnh tranh. Cạnh tranh độc quyền thường xuất hiện khi một ngành có nhiều công ty cung cấp các sản phẩm tương tự nhưng có những điểm khác biệt. Trái ngược với các công ty độc quyền, các công ty trong cạnh tranh độc quyền có ít quyền lực để giảm nguồn cung hoặc tăng giá để tối đa hóa lợi nhuận.

Thay vào đó, các công ty trong cạnh tranh độc quyền thường tập trung vào việc tạo sự khác biệt cho sản phẩm của mình để thu hút khách hàng và kiếm lợi nhuận trên thị trường. Điều này thường được thực hiện thông qua các chiến lược quảng cáo và tiếp thị chuyên sâu. Mặc dù một số nhà kinh tế chỉ trích việc này là lãng phí, nhưng đối với các công ty trong ngành cạnh tranh độc quyền, việc tạo ra một thương hiệu mạnh mẽ và thu hút khách hàng là quan trọng.

Cạnh tranh độc quyền thường được coi là một điểm trung gian giữa độc quyền và cạnh tranh hoàn hảo, kết hợp các yếu tố của cả hai. Các công ty trong cạnh tranh độc quyền thường có mức độ sức mạnh thị trường tương đối thấp và đều là những người định giá. Trong dài hạn, nhu cầu thường co giãn, có nghĩa là nó rất nhạy cảm với các thay đổi về giá. Mặt khác, trong ngắn hạn, lợi nhuận có thể khả quan, nhưng về lâu dài, nó sẽ gần như bằng không. Điều này thường khiến cho các công ty trong cạnh tranh độc quyền thường quảng cáo một cách rầm rộ để thu hút sự chú ý của khách hàng.

=> Cạnh tranh độc quyền là tình trạng trong ngành công nghiệp khi có một số ít hoặc chỉ có một công ty hoặc tổ chức chiếm lĩnh thị trường và có khả năng kiểm soát giá cả và nguồn cung. Trong cạnh tranh độc quyền, doanh nghiệp hoặc tổ chức độc quyền thường không phải đối mặt với sự cạnh tranh trực tiếp từ các đối thủ cạnh tranh và thường có lợi thế lớn trong việc định giá sản phẩm hoặc dịch vụ của mình. Cạnh tranh độc quyền có thể xảy ra do một số lý do, bao gồm sự kiểm soát lớn về tài nguyên quan trọng, quyền sở hữu trí tuệ, hoặc do chiến lược kinh doanh hiệu quả của một công ty. Các công ty trong cạnh tranh độc quyền thường có khả năng tạo ra một "vách ngăn" đối với các đối thủ cạnh tranh mới muốn gia nhập thị trường.

 

2. Các lưu ý và ví dụ về cạnh tranh độc quyền cập nhật mới nhất

Trong cạnh tranh độc quyền, các sản phẩm cung cấp dịch vụ hoặc hàng hóa tương đối giống nhau, tạo ra một môi trường cạnh tranh mạnh mẽ giữa các doanh nghiệp. Ví dụ, khi nói về sản phẩm tẩy rửa gia dụng, mọi sản phẩm đều có mục đích chung là làm sạch, và do đó, các nhà sản xuất gặp khó khăn trong việc phân biệt sản phẩm của mình với các đối thủ.

Sự khác biệt giữa các sản phẩm thường không rõ ràng đối với người tiêu dùng, và điều này phần lớn do thông tin không hoàn hảo. Các công ty thường sử dụng chiến lược tiếp thị mạnh mẽ để phân biệt sản phẩm của mình, có thể là thông qua giảm giá hoặc tăng chất lượng và giá cao hơn. Ngoài ra, bên thứ ba cũng có thể tiếp thị sản phẩm của mình bằng cách vurg hình ảnh "xanh" và sử dụng các dấu hiệu môi trường, dù thực tế các sản phẩm có thể không khác biệt nhiều về hiệu suất.

Trong cạnh tranh độc quyền, một số công ty có thể giảm giá sản phẩm để tăng doanh số bán hàng, trong khi những công ty khác có thể tăng giá và tập trung vào chất lượng cao hơn. Tuy nhiên, các công ty phải đối mặt với một môi trường kinh doanh khác biệt so với cạnh tranh hoàn hảo, với nhu cầu cạnh tranh co giãn theo giá.

Cạnh tranh độc quyền hiện diện trong nhiều ngành công nghiệp quen thuộc, bao gồm nhà hàng, tiệm làm tóc, quần áo và điện tử tiêu dùng. Một ví dụ điển hình là Burger King và McDonald's. Cả hai đều là chuỗi thức ăn nhanh nhắm đến một thị trường tương tự và cung cấp các sản phẩm và dịch vụ tương tự. Hai công ty này tích cực cạnh tranh với nhau, cũng như vô số nhà hàng khác, và tìm cách tạo sự khác biệt thông qua nhận diện thương hiệu, định giá và bằng cách cung cấp các gói thực phẩm và đồ uống hơi khác nhau.

- Trong ngành ẩm thực nhanh, Burger King và McDonald's đã xây dựng những chiến lược cạnh tranh độc quyền để thu hút và giữ chân khách hàng. Burger King nổi tiếng với khẩu hiệu "Have It Your Way" (Có theo cách bạn muốn), tập trung vào việc cung cấp lựa chọn tùy chỉnh cho khách hàng. Ngược lại, McDonald's tập trung vào việc tạo ra một trải nghiệm đồng nhất và nhanh chóng, với khẩu hiệu "I'm Lovin' It" (Tôi yêu thích điều đó). Dù vậy, cả hai công ty đều chú trọng vào việc phát triển thương hiệu mạnh mẽ, từ logo đến khẩu hiệu và hình ảnh cửa hàng. Đối với định giá, cả Burger King và McDonald's thường có các chương trình giảm giá và ưu đãi để thu hút khách hàng. Tuy nhiên, cả hai cũng cạnh tranh thông qua việc tăng cường giá trị cho sản phẩm, như việc cung cấp các bữa ăn combo hoặc các sản phẩm mới và sáng tạo. Bên cạnh đó, cả Burger King và McDonald's đều tập trung vào việc cung cấp các sản phẩm và dịch vụ có thể phục vụ nhu cầu đa dạng của khách hàng. Ví dụ, trong khi McDonald's có thể tập trung vào các món ăn truyền thống như hamburger và khoai tây chiên, Burger King có thể cung cấp các món ăn phụ như onion rings hoặc các loại sandwich độc đáo.

 

3.  Lợi ích của cạnh tranh độc quyền 

Trong ngắn hạn, các công ty có thể tạo ra lợi nhuận kinh tế vượt mức bằng cách tận dụng sự độc quyền hoặc ưu thế cạnh tranh của mình trên thị trường. Nhờ vào việc kiểm soát giá cả và nguồn cung, các công ty độc quyền thường có khả năng tạo ra lợi nhuận lớn trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, với sự phát triển của thị trường và do các rào cản gia nhập thấp, các công ty khác được khuyến khích tham gia vào thị trường. Sự gia nhập của các công ty mới tạo ra một sự cạnh tranh mạnh mẽ hơn, khiến cho môi trường kinh doanh trở nên khắc nghiệt hơn. Điều này dẫn đến sự giảm giá cả và tăng chi phí quảng cáo, tiếp thị để giành được sự chú ý từ khách hàng.

Do sự cạnh tranh gay gắt và sự gia nhập của nhiều đối thủ mới, lợi nhuận kinh tế của các công ty cuối cùng sẽ giảm dần và cuối cùng là bằng không. Lợi nhuận kinh tế không chỉ tính toán dựa trên lợi nhuận kế toán mà còn bao gồm cả chi phí cơ hội, tức là khoản lợi nhuận mà công ty có thể đạt được nếu họ sử dụng tài nguyên của mình cho một mục đích khác. Điều này có nghĩa là mặc dù một công ty có thể có lợi nhuận kế toán dương, nhưng lợi nhuận kinh tế của họ cuối cùng có thể là bằng không khi tính toán vào các chi phí cơ hội.

Độc quyền là khi một công ty hoặc một nhóm công ty thống trị một ngành công nghiệp hoặc một phần lớn thị trường mà không có sự cạnh tranh đáng kể từ các đối thủ. Trong môi trường này, công ty độc quyền thường có khả năng tự do định giá sản phẩm hoặc dịch vụ của mình mà không phải lo lắng về sự canh tranh từ các đối thủ. Tuy nhiên, điều này chỉ diễn ra khi có một nhu cầu đối với sản phẩm hoặc dịch vụ mà công ty độc quyền cung cấp.

Các công ty hoạt động trong một môi trường cạnh tranh độc quyền thường không mong muốn sự thiếu cạnh tranh này. Thay vào đó, họ muốn thị trường có sự cạnh tranh đa dạng hơn để giảm bớt sức mạnh của họ và giữ cho giá cả cạnh tranh. Sự cạnh tranh này giúp hạn chế khả năng của các công ty độc quyền tăng giá đáng kể và buộc họ phải tuân thủ quy luật cung cầu tự nhiên.

Cạnh tranh độc quyền thường được xem là tích cực hơn cho nền kinh tế so với độc quyền, vì nó thúc đẩy sự đa dạng và sáng tạo. Trong một môi trường cạnh tranh độc quyền, người tiêu dùng thường có nhiều lựa chọn hơn và có thể tận hưởng giá cả cạnh tranh và chất lượng cao hơn. Điều này là quan trọng đặc biệt trong các quốc gia có thị trường tự do, nơi độc quyền thường bị coi là không có lợi ích cho người tiêu dùng vì nó có thể dẫn đến giá cả cao hơn và chất lượng sản phẩm kém hơn do thiếu sự cạnh tranh.

Quý khách xem thêm bài viết sau: 

- Cạnh tranh độc quyền hay cạnh tranh không hoàn hảo , thị trường (monopolistic competition or imperfect competition) là gì ?

- Cạnh tranh độc quyền nhóm là gì? Lý thuyết thị trường độc quyền nhóm