Mục lục bài viết
1. Định danh và xác thực điện tử được hiểu như thế nào?
- Định danh điện tử (e-Identification) là quá trình xác định danh tính của một cá nhân hoặc tổ chức trên môi trường điện tử.
- Xác thực điện tử (e-Authentication) là việc xác minh danh tính điện tử của người sử dụng, là điều kiện bắt buộc để cho phép thực hiện giao dịch điện tử.
Nói cách khác, định danh điện tử giúp khẳng định "tôi là ai" trên môi trường mạng, còn xác thực điện tử giúp khẳng định "tôi chính là tôi" khi thực hiện các giao dịch điện tử.
- Ví dụ:
+ Định danh điện tử: Khi bạn đăng ký tài khoản ngân hàng trực tuyến, bạn cần cung cấp thông tin cá nhân như họ tên, số căn cước công dân, để ngân hàng xác định danh tính của bạn trên môi trường điện tử.
+ Xác thực điện tử: Khi bạn đăng nhập vào tài khoản ngân hàng trực tuyến, bạn cần nhập mật khẩu hoặc sử dụng phương thức xác thực khác để xác minh rằng bạn chính là chủ sở hữu của tài khoản đó.
- Vai trò:
+ Giúp thực hiện các giao dịch điện tử an toàn, bảo mật và tin cậy.
+ Góp phần phòng chống gian lận, mạo danh, lừa đảo trên môi trường mạng.
+ Tạo điều kiện thuận lợi cho việc cung cấp các dịch vụ công trực tuyến.
- Lợi ích:
+ Đối với cá nhân: Tiết kiệm thời gian, chi phí khi thực hiện các giao dịch điện tử; Dễ dàng truy cập các dịch vụ công trực tuyến; An tâm hơn khi giao dịch trên môi trường mạng.
+ Đối với doanh nghiệp: Giảm thiểu rủi ro gian lận, thanh toán không chính xác; Nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh; Mở rộng thị trường, thu hút thêm khách hàng.
+ Đối với Chính phủ: Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước; Giảm thiểu tham nhũng, lãng phí; Tăng cường tương tác với người dân.
2. Chính thức có Nghị định về định danh và xác thực điện tử từ 01/7/2024?
Ngày 25/6/2024, Chính phủ đã ban hành Nghị định 69/2024/NĐ-CP quy định chi tiết về định danh và xác thực điện tử (e-ID). Đây là một văn bản quan trọng nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật về e-ID tại Việt Nam, góp phần thúc đẩy phát triển Chính phủ điện tử và kinh tế số.
- Phạm vi điều chỉnh:
+ Quy định chi tiết về danh tính điện tử.
+ Cấp, quản lý, sử dụng tài khoản định danh điện tử.
+ Cập nhật, lưu trữ thông tin trong hệ thống định danh và xác thực điện tử.
+ Điều kiện, trình tự kết nối với hệ thống định danh và xác thực điện tử.
+ Dịch vụ xác thực điện tử.
+ Trình tự, thủ tục cấp, khóa và mở khóa căn cước điện tử.
+ Trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan đến định danh, xác thực điện tử, căn cước điện tử.
- Đối tượng áp dụng:
+ Cơ quan, tổ chức Việt Nam.
+ Công dân Việt Nam.
+ Tổ chức, cá nhân nước ngoài cư trú, hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam trực tiếp tham gia hoặc có liên quan đến hoạt động định danh, xác thực điện tử, căn cước điện tử.
- Một số điểm mới chính của Nghị định 69/2024/NĐ-CP:
+ Quy định về các mức độ định danh điện tử khác nhau, phù hợp với nhu cầu sử dụng của cá nhân, tổ chức.
+ Quy định về việc sử dụng chữ ký điện tử để xác thực điện tử.
+ Quy định về việc tích hợp hệ thống định danh và xác thực điện tử với các hệ thống thông tin khác.
+ Quy định về trách nhiệm bảo mật thông tin trong hệ thống định danh và xác thực điện tử.
Nghị định 69/2024/NĐ-CP có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2024.
3. Giải pháp áp dụng định danh và xác thực điện tử có hiệu quả
Để triển khai hiệu quả Nghị định 69/2024/NĐ-CP về định danh và xác thực điện tử (e-ID), cần thực hiện đồng bộ các giải pháp sau:
- Hoàn thiện hệ thống pháp luật về e-ID:
+ Ban hành các văn bản hướng dẫn chi tiết cho từng quy định của Nghị định, đảm bảo tính thống nhất và dễ dàng thực thi.
+ Bổ sung quy định về trách nhiệm giải trình, bồi thường thiệt hại cho cá nhân, tổ chức bị thiệt hại do lỗi trong quá trình cấp, quản lý, sử dụng tài khoản định danh điện tử.
+ Hoàn thiện quy định về bảo mật thông tin trong hệ thống e-ID, đảm bảo an toàn cho thông tin cá nhân của người sử dụng.
- Nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ quản lý hệ thống e-ID:
+ Tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nâng cao kiến thức, kỹ năng cho cán bộ quản lý hệ thống e-ID về các quy định của pháp luật, nghiệp vụ quản lý, vận hành hệ thống.
+ Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, có trình độ chuyên môn nghiệp vụ và khả năng ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý hệ thống e-ID.
+ Xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý có tinh thần trách nhiệm cao, đạo đức nghề nghiệp tốt, đảm bảo an toàn, bảo mật thông tin cho hệ thống e-ID.
- Tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật về e-ID:
+ Tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân về tầm quan trọng, lợi ích của e-ID.
+ Hướng dẫn người dân cách thức đăng ký, sử dụng tài khoản định danh điện tử an toàn, hiệu quả.
+ Cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác về e-ID trên các phương tiện truyền thông đại chúng.
+ Tổ chức các hội thảo, tập huấn về e-ID cho cán bộ, công chức, viên chức các cơ quan, tổ chức.
- Phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng trong việc triển khai thực hiện Nghị định:
+ Phối hợp giữa Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông, các bộ, ngành liên quan trong việc quản lý, vận hành hệ thống e-ID.
+ Chia sẻ thông tin, dữ liệu giữa các cơ quan chức năng để đảm bảo tính thống nhất và chính xác trong việc quản lý tài khoản định danh điện tử.
+ Phối hợp trong việc xử lý vi phạm quy định về e-ID.
- Ngoài ra, cần có các giải pháp sau:
+ Đầu tư hạ tầng kỹ thuật cho hệ thống e-ID, đảm bảo hệ thống hoạt động ổn định, an toàn.
+ Phát triển các ứng dụng e-ID đa dạng, đáp ứng nhu cầu sử dụng của người dân và doanh nghiệp.
+ Khuyến khích sử dụng e-ID trong các giao dịch điện tử, tạo môi trường giao dịch điện tử an toàn, tin cậy.
Việc triển khai hiệu quả Nghị định 69/2024/NĐ-CP sẽ góp phần thúc đẩy phát triển Chính phủ điện tử, kinh tế số, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp trong việc thực hiện các giao dịch điện tử an toàn, tin cậy.
4.Tác động của Nghị định 69/2024/NĐ-CP về định danh và xác thực điện tử (e-ID)
- Tác động tích cực:
+ Thúc đẩy phát triển Chính phủ điện tử, kinh tế số: Nhờ việc ứng dụng e-ID, người dân và doanh nghiệp có thể thực hiện các giao dịch điện tử một cách nhanh chóng, tiện lợi, an toàn, tiết kiệm thời gian và chi phí. Điều này góp phần thúc đẩy phát triển Chính phủ điện tử, kinh tế số, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi hơn cho doanh nghiệp và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.
+ Tăng cường an ninh mạng, bảo vệ thông tin cá nhân: Hệ thống e-ID được xây dựng với các tiêu chuẩn bảo mật cao, giúp bảo vệ thông tin cá nhân của người sử dụng khỏi nguy cơ bị đánh cắp, xâm hại. Việc sử dụng e-ID cũng góp phần hạn chế các hoạt động lừa đảo, gian lận trên môi trường mạng.
+ Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước: Nhờ có e-ID, các cơ quan nhà nước có thể quản lý thông tin về dân cư một cách chính xác, hiệu quả hơn. Điều này giúp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, tạo thuận lợi cho việc thực hiện các chính sách, chương trình của Chính phủ.
+ Tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp: Người dân và doanh nghiệp có thể dễ dàng truy cập các dịch vụ công trực tuyến, thực hiện các giao dịch thanh toán điện tử, hải quan điện tử,... mà không cần phải đến trực tiếp các cơ quan nhà nước. Điều này giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp trong việc tiếp cận dịch vụ.
- Tác động hạn chế:
+ Nguy cơ lộ lọt thông tin cá nhân: Nếu hệ thống e-ID không được bảo mật tốt, có thể xảy ra nguy cơ lộ lọt thông tin cá nhân của người sử dụng. Điều này có thể ảnh hưởng đến quyền riêng tư và an ninh của người dân.
+ Khó khăn trong việc tiếp cận dịch vụ đối với người dân ở vùng sâu vùng xa: Người dân ở vùng sâu vùng xa, không có điều kiện sử dụng internet có thể gặp khó khăn trong việc tiếp cận dịch vụ e-ID.
+ Cần nâng cao nhận thức của người dân về e-ID: Nhiều người dân chưa hiểu rõ về e-ID và lợi ích của việc sử dụng e-ID. Do đó, cần nâng cao nhận thức của người dân về e-ID để họ có thể sử dụng e-ID một cách hiệu quả và an toàn.
- Giải pháp hạn chế tác động hạn chế:
+ Nâng cao an ninh mạng: Cần triển khai các biện pháp bảo mật tiên tiến để bảo vệ hệ thống e-ID, ngăn chặn nguy cơ tấn công mạng và rò rỉ thông tin cá nhân.
+ Mở rộng hạ tầng internet: Cần đầu tư phát triển hạ tầng internet, đặc biệt là ở các vùng sâu vùng xa, để người dân ở mọi nơi đều có thể tiếp cận dịch vụ e-ID.
+ Tăng cường tuyên truyền, giáo dục về e-ID: Cần đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục về e-ID để nâng cao nhận thức của người dân về lợi ích và cách thức sử dụng e-ID một cách hiệu quả và an toàn.
Nhìn chung, Nghị định 69/2024/NĐ-CP về e-ID có nhiều tác động tích cực đối với xã hội. Tuy nhiên, cũng cần có những giải pháp để hạn chế những tác động hạn chế của Nghị định này. Việc triển khai hiệu quả Nghị định 69/2024/NĐ-CP sẽ góp phần thúc đẩy phát triển Chính phủ điện tử, kinh tế số, tạo môi trường sống an toàn, tiện lợi và văn minh hơn cho người dân.
Ngoài ra, có thể tham khảo: Đẩy nhanh xác thực điện tử chống trốn thuế trong kinh doanh thương mại điện tử theo chỉ thị 18/CT-TTg. Còn khúc mắc, liên hệ 1900.6162 hoặc gửi email tới: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ. Xin cảm ơn.