Đề xuất mở rộng chế độ ốm đau, thai sản cho NLĐ không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn?

Theo quy định tại khoản 1 của Điều 36 trong Nghị định 33/2023/NĐ-CP, người hoạt động không chuyên trách tại xã, phường, thị trấn phải đáp ứng một loạt tiêu chuẩn quan trọng. Điều này đảm bảo sự tinh thần, phẩm chất, và năng lực của họ đủ để thực hiện nhiệm vụ quan trọng được giao.

Trước hết, họ cần là công dân Việt Nam, đã đủ 18 tuổi trở lên. Điều này đặt ra yêu cầu về năng lực hành vi dân sự và sức khỏe vốn cần thiết để thực hiện các nhiệm vụ được giao. Điều này đảm bảo rằng họ có thể đáp ứng các yêu cầu cơ bản của công việc và đồng thời đảm bảo họ có tư duy đủ để hiểu và thực hiện mục tiêu của công việc.

Ngoài ra, họ cũng cần có phẩm chất chính trị và đạo đức tốt. Họ cần trở thành gương mẫu trong việc tuân theo chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, và pháp luật của Nhà nước. Họ cần phải có năng lực tổ chức và vận động cộng đồng địa phương để thực hiện chủ trương và đường lối này một cách hiệu quả.

Ngoài ra, quy định cũng yêu cầu họ không được trong thời gian bị truy cứu trách nhiệm hình sự, không được án phạt tù hoặc đang bị áp dụng các biện pháp khác nhau như cải tạo không giam giữ, quản chế, hoặc đưa vào cơ sở chữa bệnh hoặc giáo dục.

Chưa hết, họ cần có trình độ giáo dục phổ thông, tức là đã tốt nghiệp Trung học phổ thông. Điều này đảm bảo rằng họ có kiến thức cơ bản để hiểu và thực hiện nhiệm vụ được giao.

Cuối cùng, quy định yêu cầu họ có trình độ chuyên môn, đạt ít nhất mức tốt nghiệp Trung cấp trở lên. Điều này đặt ra tiêu chuẩn cao hơn về kiến thức và kỹ năng chuyên môn, đảm bảo họ có đủ năng lực để đối phó với các vấn đề phức tạp mà họ có thể gặp phải trong quá trình hoạt động tại địa phương.

Tất cả các tiêu chuẩn này cùng nhau đảm bảo rằng người hoạt động không chuyên trách tại xã, phường, thị trấn sẽ thực hiện nhiệm vụ của họ một cách hiệu quả, đáp ứng nhu cầu và kỳ vọng của cộng đồng địa phương và của Nhà nước.

 

Hiện nay, theo quy định tại khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn là đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. Tuy nhiên, sự hiểu rõ về chế độ bảo hiểm xã hội và quyền lợi của những người này đang gây ra một số hạn chế.

Theo Điều 24 của Luật Bảo hiểm xã hội 2014, đối tượng áp dụng chế độ ốm đau bao gồm người lao động quy định tại các điểm a, b, c, d, đ và h khoản 1 Điều 2 của Luật Bảo hiểm xã hội 2014. Tương tự, Điều 30 của Luật Bảo hiểm xã hội 2014 xác định đối tượng áp dụng chế độ thai sản cũng là người lao động quy định tại các điểm a, b, c, d, đ và h khoản 1 Điều 2 của Luật.

Dựa trên quy định này, những đối tượng được hưởng chế độ ốm đau và thai sản hiện tại bao gồm:

- Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn hoặc xác định thời hạn, bao gồm cả hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng. Điều này áp dụng cho hợp đồng lao động được ký kết giữa người sử dụng lao động và người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động.

- Người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng.

- Cán bộ, công chức, viên chức.

- Công nhân quốc phòng, công nhân công an, và người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu.

- Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp quân đội nhân dân; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật công an nhân dân; người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân.

- Người quản lý doanh nghiệp và người quản lý điều hành hợp tác xã có hưởng tiền lương.

Có thể thấy, đối tượng được hưởng chế độ ốm đau và thai sản hiện tại theo pháp luật bảo hiểm xã hội không bao gồm người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn. Việc này có thể tạo ra một sự bất đồng trong việc áp dụng quyền lợi bảo hiểm xã hội cho các đối tượng này, và có thể đòi hỏi sự điều chỉnh hoặc thay đổi quy định để đảm bảo tính công bằng và bình đẳng trong hệ thống bảo hiểm xã hội.

Việc bổ sung quyền lợi hưởng các chế độ ốm đau và thai sản đối với người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn, như được đề xuất trong Tờ trình 527/TTr-CP của Chính phủ, là một bước quan trọng và có cơ sở lý luận và thực tiễn mạnh mẽ.

Trước hết, dựa trên cơ sở chính trị, Nghị quyết số 28-NQ/TW đã xác định rằng bảo hiểm xã hội bắt buộc phải dựa trên đóng góp của cả người lao động và người sử dụng lao động. Điều này thể hiện cam kết của Đảng và Nhà nước trong việc đảm bảo quyền lợi và bảo vệ xã hội cho mọi công dân, bất kể tình trạng công việc của họ. Bảo hiểm xã hội tự nguyện cũng được mở rộng từng bước sang các chế độ khác, với tiêu trí đóng góp của người lao động không phụ thuộc vào mối quan hệ lao động.

Tuy nhiên, trong thực tiễn, Luật BHXH năm 2014 chỉ quy định rằng các chế độ BHXH bắt buộc bao gồm hưu trí và tử tuất đối với đối tượng người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn. Điều này đã tạo ra sự bất bình đẳng trong quyền lợi bảo hiểm xã hội của họ so với các đối tượng khác. Hiện nay, số liệu thống kê cho thấy, trong tới năm 2022, chỉ có 86 nghìn người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn tham gia BHXH bắt buộc, nhưng họ chỉ được hưởng hai chế độ là hưu trí và tử tuất.

Điều này trở nên ngày càng trọng đối với người hoạt động này, đặc biệt trong bối cảnh cơ cấu và phân cấp của các địa phương đang ngày càng tăng cường. Khối lượng công việc đảm nhiệm của họ đang trở nên ngày càng lớn và quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển và cải thiện chất lượng cuộc sống của cộng đồng địa phương. Vì vậy, việc đảm bảo quyền lợi về bảo hiểm xã hội đối với nhóm này thông qua bổ sung quyền lợi chế độ ốm đau và thai sản là cần thiết và có tính công bằng cao, thể hiện sự quan tâm của Chính phủ đến phần lớn những người đang đóng góp cho sự phát triển cơ sở hạ tầng và cộng đồng địa phương.

Xem thêm bài viết: Cán bộ không chuyên trách cấp xã khi thôi việc có được hưởng trợ cấp thôi việc không?. Khi có thắc mắc về quy định pháp luật, hãy liên hệ ngay đến hotline 19006162 hoặc gửi thư tư vấn đến email: lienhe@luatminhkhue.vn