Đi tù rồi có phải trả nợ không?

1. Đi tù rồi có phải trả nợ không?

Theo quy định tại Điều 44 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017 công dân Việt Nam bị kết án phạt tù về tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc tội phạm khác theo quy định thì bị tước một hoặc một số quyền công dân.

Tước một số quyền công dân:

- Công dân Việt Nam bị kết án phạt tù về tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc tội phạm khác trong những trường hợp do Bộ luật này quy định, thì bị tước một hoặc một số quyền công dân sau đây:

+  Quyền ứng cử đại biểu cơ quan quyền lực Nhà nước;

+ Quyền làm việc trong các cơ quan nhà nước và quyền phục vụ trong lực lượng vũ trang nhân dân.

- Thời hạn tước một số quyền công dân là từ 01 năm đến 05 năm, kể từ ngày chấp hành xong hình phạt tù hoặc kể từ ngày bản án có hiệu lực pháp luật trong trường hợp người bị kết án được hưởng án treo.

Ngoài ra, theo quy định pháp luật hiện hành không có văn bản nào khác quy định về việc hạn chế các quyền và nghĩa vụ khác của công dân đang chịu án phạt tù.

Căn cứ theo quy định tại Điều 466 Bộ luật Dân sự năm 2015, nghĩa vụ trả nợ của bên vay được quy định như sau:

- Bên vay tài sản là tiền thì phải trả đủ tiền khi đến hạn; nếu tài sản là vật thì phải trả vật cùng loại đúng số lượng, chất lượng, trừ trường hợp có thoả thuận khác.

- Trường hợp bên vay không thể trả vật thì có thể trả bằng tiền theo trị giá của vật đã vay tại địa điểm và thời điểm trả nợ, nếu được bên cho vay đồng ý.

Căn cứ quy định này, người đi vay phải có nghĩa vụ trả nợ khi đến hạn. Nếu vay bằng tiền thì trả bằng tiền, nếu vay bằng vật thì trả bằng vật cùng loại đúng số lượng, chất lượng khi không có thỏa thuận khác. Trường hợp không trả được hoặc không trả đủ khi đến hạn thì người đi vay phải thực hiện nghĩa vụ:

- Nếu vay không có lãi: Bên cho vay có quyền yêu cầu trả lãi trên số tiền chậm trả tương ứng với thời gian chậm trả nếu không có thỏa thuận khác;

- Nếu vay có lãi: Bên vay trả lãi trên nợ gốc theo lãi suất thỏa thuận trong hợp đồng tương ứng thời hạn vay mà đến hạn chưa trả hoặc trả lãi trên nợ gốc quá hạn chưa trả bằng 150% lãi suất vay theo hợp đồng tương ứng với thời gian chậm trả…

Từ những quy định trên có thể thấy pháp luật hiện hành không có văn bản nào quy định về hạn chế việc thực hiện nghĩa vụ trả nợ của người đang chấp hành hình phạt tù. Đồng nghĩa, dù đi tù thì người vay nợ vẫn phải thực hiện nghĩa vụ trả nợ của mình trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

2. Đi tù trả nợ như thế nào?

Người đang chấp hành hình phạt tù vẫn phải thực hiện nghĩa vụ trả nợ khi đến hạn, tuy nhiên người đang chấp hành hình phạt tù sẽ bị giam giữ, không thể tự thực hiện nghĩa vụ trả nợ nên có thể lựa chọn một trong hai cách sau:

Hoãn thực hiện nghĩa vụ trả nợ khi đang đi tù

Căn cứ theo quy định tại Điều 354 Bộ luật Dân sự năm 2015, việc hoãn thực hiện nghĩa vụ được quy định như sau:

- Khi không thể thực hiện được nghĩa vụ đúng thời hạn thì bên có nghĩa vụ phải thông báo ngay cho bên có quyền biết và đề nghị được hoãn việc thực hiện nghĩa vụ.

- Trường hợp không thông báo cho bên có quyền thì bên có nghĩa vụ phải bồi thường thiệt hại phát sinh, trừ trường hợp có thoả thuận khác hoặc do nguyên nhân khách quan không thể thông báo.

Căn cứ quy định này, nếu đi tù không thể thực hiện nghĩa vụ trả nợ, người vay nợ phải thông báo cho bên cho vay biết ngay và đề nghị được hoãn trả nợ đến khi chấp hành xong hình phạt tù. Trường hợp không có lý do khách quan hoặc thỏa thuận khác mà người vay không thông báo thì có thể phải bồi thường thiệt hại nếu đến hạn mà chưa trả hết nợ.

Đồng thời, nếu người đang chấp hành hình phạt tù muốn được hoãn trả nợ thì phải được người cho vay đồng ý. Khi đó, việc hoãn trả nợ vẫn được coi là trả nợ đúng hạn.

Ủy quyền cho người khác trả nợ thay

Người đi tù cũng có thể ủy quyền cho người khác trả nợ thay trong trường hợp không có đủ điều kiện, thời gian để thông báo về việc hoãn trả nợ cho người cho vay hoặc người cho vay không đồng ý cho hoãn trả nợ.

Căn cứ theo quy định tại Điều 283 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về ủy quyền thực hiện nghĩa vụ như sau: 

- Khi được bên có quyền đồng ý, bên có nghĩa vụ có thể uỷ quyền cho người thứ ba thay mình thực hiện nghĩa vụ nhưng vẫn phải chịu trách nhiệm với bên có quyền, nếu người thứ ba không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ.

Như vậy, nếu phải chấp hành hình phạt tù không trả nợ được thì người này có thể ủy quyền cho bên thứ ba (bố mẹ, vợ chồng, con cái...) thay mình trả nợ. Tuy nhiên, trong trường hợp này, người đi vay vẫn phải chịu trách nhiệm trước bên cho vay trong trường hợp người thứ ba không trả hoặc không trả đủ nợ.

3. Xử lý trường hợp người đi tù không trả được nợ

Trường hợp người đang chấp hành hình phạt tù không trả được hoặc không trả đủ khi đến hạn thì người đi vay phải thực hiện nghĩa vụ theo quy định tại Điều 466 Bộ luật Dân sự 2015 như sau:

- Trường hợp vay không có lãi: khi đến hạn bên vay không trả nợ hoặc trả không đầy đủ thì bên cho vay có quyền yêu cầu trả tiền lãi với mức lãi suất theo quy định trên số tiền chậm trả tương ứng với thời gian chậm trả, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.

- Trường hợp vay có lãi: Trường hợp vay có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả hoặc trả không đầy đủ thì bên vay phải trả lãi như sau.

+ Lãi trên nợ gốc theo lãi suất thỏa thuận trong hợp đồng tương ứng với thời hạn vay mà đến hạn chưa trả; trường hợp chậm trả thì còn phải trả lãi theo mức lãi suất của pháp luật dân sự.

+ Lãi trên nợ gốc quá hạn chưa trả bằng 150% lãi suất vay theo hợp đồng tương ứng với thời gian chậm trả, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

- Xử lý việc không trả nợ đúng hạn trong hợp đồng vay tài sản:

+ Hợp đồng vay tài sản có thỏa thuận xử lý đối với hành vi không trả nợ đúng hạn của bên vay thì Tòa án xem xét, quyết định theo nguyên tắc chỉ xử lý một lần đối với mỗi hành vi không trả nợ đúng hạn.

+ Hợp đồng vay tài sản vừa có thỏa thuận phạt vi phạm, vừa có thỏa thuận lãi trên nợ gốc quá hạn hoặc hình thức khác áp dụng đối với hành vi không trả nợ đúng hạn của bên vay thì Tòa án căn cứ quy định tương ứng tại thời điểm xác lập hợp đồng, thời điểm tính lãi suất để xem xét, quyết định xử lý đối với hành vi không trả nợ đúng hạn theo nguyên tắc hướng dẫn.

Như vậy, trong trường hợp người đi tù không trả nợ do không có khả năng chi trả, và không dùng thủ đoạn gian dối nhằm chiếm đoạt tiền vay thì đây là tranh chấp dân sự. Bên cho vay có thể khởi kiện bạn ra Tòa dân sự để đòi lại tiền. Nếu người đi tù vẫn không thể trả được nợ, bên cho vay có quyền yêu  cầu cơ quan thi hành án cưỡng chế thi hành án bằng cách kê biên tài sản của người đi tù để phát mại lấy tiền trả cho bên cho vay…

Còn trong trường hợp người đi tù cố tình không trả, dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn nhằm chiếm đoạt tiền vay thì người đó có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản hoặc Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung 2017.

Để tham khảo thêm thông tin về vấn đề này, bạn đọc có thể tìm hiểu tại bài viết: Thủ tục khởi kiện đòi nợ? Không có khả năng trả nợ có bị đi tù? của Luật Minh Khuê.

Như vậy trên đây là toàn bộ thông tin về Đi tù rồi có phải trả nợ không? mà Công ty Luật Minh Khuê muốn gửi đến quý khách mang tính tham khảo. Nếu quý khách còn vướng mắc về vấn đề trên hoặc mọi vấn đề pháp lý khác, quý khách hãy vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi qua Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến theo số điện thoại 1900.6162 để được Luật sư tư vấn pháp luật trực tiếp qua tổng đài kịp thời hỗ trợ và giải đáp mọi thắc mắc.

Nếu quý khách cần báo giá dịch vụ pháp lý thì quý khách có thể gửi yêu cầu báo phí dịch vụ đến địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn để nhận được thông tin sớm nhất! Rất mong nhận được sự hợp tác và tin tưởng của quý khách! Luật Minh Khuê xin trân trọng cảm ơn