Kế toán trưởng có được làm trưởng phòng kế toán hay không?

1. Căn cứ pháp lý quy định về việc kế toán trưởng làm trưởng phòng kế toán

Căn cứ vào các quy định tại Luật Kế toán năm 2015, việc kế toán trưởng giữ vị trí trưởng phòng kế toán trong tổ chức được pháp luật quy định một cách rõ ràng và cụ thể. Luật Kế toán năm 2015, được Quốc hội nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam thông qua ngày 20 tháng 11 năm 2015 và có hiệu lực từ ngày 01 tháng 01 năm 2016, đã quy định những quy tắc và nguyên tắc cơ bản trong công tác kế toán nhằm đảm bảo sự minh bạch, chính xác và hiệu quả trong việc quản lý tài chính của các tổ chức và doanh nghiệp.

Theo Điều 52 của Luật Kế toán 2015, kế toán trưởng là người đứng đầu bộ phận kế toán trong tổ chức, có nhiệm vụ thực hiện công tác kế toán, kiểm tra, giám sát và quản lý các hoạt động liên quan đến kế toán. Luật này cũng quy định rõ rằng kế toán trưởng có thể đồng thời đảm nhiệm các chức vụ khác trong bộ máy tổ chức, trong đó có việc làm trưởng phòng kế toán, nếu phù hợp với quy định của pháp luật và nhu cầu của tổ chức.

Cụ thể, Luật Kế toán 2015 quy định rằng kế toán trưởng có trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ kế toán theo quy định của pháp luật, bao gồm việc tổ chức thực hiện công tác kế toán, lập báo cáo tài chính, kiểm tra và giám sát việc thực hiện các quy định về kế toán, và đảm bảo rằng các hoạt động kế toán của tổ chức được thực hiện đúng quy trình và chuẩn mực kế toán hiện hành. Bên cạnh đó, Điều 52 của Luật Kế toán cũng chỉ rõ rằng kế toán trưởng phải có đủ trình độ chuyên môn và kinh nghiệm cần thiết để thực hiện các nhiệm vụ này.

Trong vai trò là trưởng phòng kế toán, kế toán trưởng sẽ điều hành, quản lý và chỉ đạo công việc của các nhân viên kế toán, đảm bảo sự phối hợp hiệu quả giữa các bộ phận kế toán và các bộ phận khác trong tổ chức. Việc kế toán trưởng kiêm nhiệm chức vụ trưởng phòng kế toán không chỉ giúp tối ưu hóa việc quản lý công tác kế toán mà còn tạo điều kiện thuận lợi để thực hiện các chính sách tài chính và kế toán của tổ chức một cách đồng bộ và hiệu quả.

Do đó, căn cứ vào các quy định của Luật Kế toán 2015, việc kế toán trưởng đảm nhận vị trí trưởng phòng kế toán không chỉ là một giải pháp hợp lý để tổ chức và quản lý công tác kế toán, mà còn là một thực tiễn phổ biến trong các tổ chức và doanh nghiệp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kế toán và tài chính.

2. Kế toán trưởng có được làm trưởng phòng kế toán không?

Theo quy định tại Điều 52 của Luật Kế toán năm 2015, có những điều khoản cụ thể nêu rõ những đối tượng không đủ điều kiện hoặc không được phép đảm nhận các vị trí liên quan đến công tác kế toán trong các tổ chức, doanh nghiệp. Điều này được quy định nhằm đảm bảo rằng những người làm công tác kế toán đều phải đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về phẩm chất, năng lực và tình trạng pháp lý để thực hiện các nhiệm vụ kế toán một cách chính xác và tuân thủ pháp luật.

Theo đó, Điều 52 Luật Kế toán 2015 nêu rõ các nhóm đối tượng không được phép làm kế toán như sau:

- Người chưa thành niên, người bị Tòa án tuyên bố hạn chế hoặc mất năng lực hành vi dân sự, và người đang phải chấp hành biện pháp giáo dục bắt buộc hoặc cai nghiện bắt buộc: Điều này có nghĩa là các cá nhân chưa đủ tuổi trưởng thành, hoặc những người bị tuyên bố là không có khả năng hành vi dân sự đầy đủ theo quyết định của Tòa án, cũng như những người đang phải chấp hành các biện pháp hành chính về giáo dục hay cai nghiện đều không được đảm nhận các vị trí liên quan đến công tác kế toán. Quy định này nhằm đảm bảo rằng chỉ những người trưởng thành, có đầy đủ năng lực pháp lý và không bị các biện pháp pháp lý hạn chế mới có thể đảm nhận công việc kế toán.

- Người đang bị cấm hành nghề kế toán theo bản án hoặc quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật, người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự, hoặc người đang phải chấp hành hình phạt tù hoặc đã bị kết án về các tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế, tội phạm về chức vụ liên quan đến tài chính, kế toán mà chưa được xóa án tích: Quy định này đặt ra yêu cầu nghiêm ngặt đối với những người đã bị kết án về các tội danh liên quan đến kinh tế và tài chính không được đảm nhiệm công việc kế toán, cũng như những người đang trong tình trạng pháp lý không đủ điều kiện để hành nghề.

- Cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, vợ, chồng, con đẻ, con nuôi, anh, chị, em ruột của người đại diện theo pháp luật, của người đứng đầu, giám đốc, tổng giám đốc và cấp phó của người đứng đầu, phó giám đốc, phó tổng giám đốc phụ trách công tác tài chính - kế toán, kế toán trưởng trong cùng một đơn vị kế toán, trừ doanh nghiệp tư nhân và công ty trách nhiệm hữu hạn do một cá nhân làm chủ sở hữu và các trường hợp khác do Chính phủ quy định: Điều này có nghĩa là các thành viên trong gia đình của những người nắm giữ các vị trí quan trọng như người đại diện theo pháp luật, giám đốc, tổng giám đốc, và các cấp phó phụ trách công tác tài chính - kế toán trong cùng một đơn vị kế toán không được phép làm kế toán trong cùng đơn vị đó. Tuy nhiên, có những ngoại lệ đối với các doanh nghiệp tư nhân và công ty trách nhiệm hữu hạn do một cá nhân làm chủ sở hữu, cùng với những trường hợp khác được quy định thêm bởi Chính phủ.

- Người đang là người quản lý, điều hành, thủ kho, thủ quỹ, người mua, bán tài sản trong cùng một đơn vị kế toán, trừ doanh nghiệp tư nhân và công ty trách nhiệm hữu hạn do một cá nhân làm chủ sở hữu và các trường hợp khác do Chính phủ quy định: Theo quy định này, những người đảm nhiệm các vai trò như quản lý, điều hành, thủ kho, thủ quỹ, hoặc tham gia vào hoạt động mua bán tài sản trong cùng một đơn vị kế toán không được làm kế toán tại đơn vị đó. Quy định này nhằm tránh các xung đột lợi ích và đảm bảo tính khách quan trong công tác kế toán.

Từ những quy định nêu trên, có thể thấy rằng Luật Kế toán 2015 đã đưa ra những tiêu chí cụ thể để xác định các đối tượng không được phép làm kế toán, nhằm đảm bảo tính minh bạch và chính xác trong công tác kế toán. Tuy nhiên, luật không đưa ra bất kỳ quy định nào cấm việc kế toán trưởng kiêm nhiệm chức vụ trưởng phòng kế toán. Điều này có nghĩa là kế toán trưởng có thể đồng thời giữ vị trí trưởng phòng kế toán trong cùng một tổ chức, vì đây không phải là một trong những trường hợp bị cấm theo Điều 52 của Luật Kế toán 2015.

3. Quyết định việc kế toán trưởng kiêm nhiệm chức vụ trưởng phòng kế toán phụ thuộc vào yếu tố nào?

Việc quyết định cho phép kế toán trưởng kiêm nhiệm chức vụ trưởng phòng kế toán không phải là một quyết định đơn giản mà cần phải cân nhắc dựa trên nhiều yếu tố khác nhau để đảm bảo tính hợp lý, hiệu quả và tuân thủ các quy định pháp lý hiện hành. Các yếu tố chính ảnh hưởng đến quyết định này bao gồm:

Quy mô và đặc thù của doanh nghiệp:

Một trong những yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến quyết định việc kế toán trưởng có thể kiêm nhiệm chức vụ trưởng phòng kế toán hay không là quy mô và đặc thù của doanh nghiệp. Đối với các doanh nghiệp quy mô lớn, hoạt động phức tạp, hoặc có nhiều phòng ban kế toán với khối lượng công việc lớn và các yêu cầu kế toán đa dạng, việc phân chia rõ ràng giữa các chức vụ kế toán trưởng và trưởng phòng kế toán là cần thiết. Trong những trường hợp này, các chức vụ cần có sự phân định rõ ràng để đảm bảo rằng mọi nhiệm vụ kế toán, kiểm soát tài chính và báo cáo tài chính đều được thực hiện hiệu quả và chính xác. Doanh nghiệp lớn thường có cấu trúc tổ chức phức tạp với nhiều phòng ban và các quy trình kế toán khác nhau, vì vậy việc có những người đảm nhiệm các vai trò khác nhau để tập trung vào các nhiệm vụ cụ thể sẽ giúp duy trì sự hiệu quả trong công việc và đảm bảo sự phân công công việc hợp lý.

Ngược lại, đối với những doanh nghiệp quy mô nhỏ hoặc vừa, đặc biệt là những doanh nghiệp có hoạt động đơn giản và ít phòng ban kế toán, việc kế toán trưởng kiêm nhiệm chức vụ trưởng phòng kế toán có thể là một giải pháp hợp lý để tối ưu hóa nhân lực và tiết kiệm chi phí. Trong các doanh nghiệp nhỏ, các công việc kế toán có thể không quá phức tạp và khối lượng công việc không lớn đến mức cần phải phân chia rõ ràng giữa các chức vụ, do đó việc kiêm nhiệm chức vụ này có thể giúp doanh nghiệp hoạt động hiệu quả hơn.

Năng lực của kế toán trưởng:

Năng lực và kinh nghiệm của kế toán trưởng là yếu tố quyết định khác khi xem xét việc kiêm nhiệm chức vụ trưởng phòng kế toán. Kế toán trưởng cần phải có đủ trình độ chuyên môn, kinh nghiệm thực tiễn, và kỹ năng quản lý để đảm bảo rằng họ có thể thực hiện hiệu quả cả hai vai trò này. Kế toán trưởng không chỉ cần hiểu biết vững về các chuẩn mực kế toán, pháp luật tài chính, mà còn phải có khả năng lãnh đạo, quản lý và tổ chức công việc cho các nhân viên trong phòng kế toán. Nếu kế toán trưởng có đầy đủ các kỹ năng cần thiết, có kinh nghiệm trong việc quản lý công việc kế toán và có thể đảm đương cả hai chức vụ mà không làm giảm hiệu quả công việc, thì việc kiêm nhiệm chức vụ trưởng phòng kế toán có thể là một lựa chọn hợp lý.

Tuy nhiên, nếu kế toán trưởng thiếu kinh nghiệm trong quản lý, hoặc không có đủ năng lực để đảm bảo chất lượng công việc ở cả hai vai trò, thì việc kiêm nhiệm có thể dẫn đến tình trạng quá tải công việc, làm giảm hiệu quả công tác kế toán và ảnh hưởng đến chất lượng báo cáo tài chính. Do đó, việc đánh giá chính xác năng lực của kế toán trưởng là rất quan trọng trong quá trình quyết định.

Chính sách của doanh nghiệp:

Chính sách nội bộ của doanh nghiệp về việc kiêm nhiệm các chức vụ cũng là một yếu tố quan trọng cần xem xét. Doanh nghiệp cần xây dựng và thực hiện các quy định rõ ràng về việc kiêm nhiệm chức vụ để đảm bảo sự công bằng, minh bạch và phù hợp với các quy định pháp lý hiện hành. Chính sách này nên bao gồm các quy định về việc điều chỉnh nhiệm vụ, phân chia trách nhiệm, và các quy trình giám sát nhằm đảm bảo rằng việc kiêm nhiệm không gây ra xung đột lợi ích hoặc làm giảm chất lượng công việc.

Các quy định này có thể được quy định trong nội bộ doanh nghiệp hoặc tuân theo các hướng dẫn chung từ các cơ quan chức năng. Chính sách cần phải được soạn thảo dựa trên các nguyên tắc quản lý tốt nhất và phù hợp với quy định của Luật Kế toán và các văn bản pháp lý liên quan. Một chính sách rõ ràng sẽ giúp doanh nghiệp duy trì sự công bằng giữa các nhân viên, đảm bảo mọi công việc kế toán đều được thực hiện theo đúng quy trình và đạt chất lượng cao nhất.

Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng có thể tham khảo các tiêu chuẩn và hướng dẫn từ các tổ chức chuyên môn về kế toán và kiểm toán để xây dựng và cập nhật các chính sách liên quan đến việc kiêm nhiệm chức vụ một cách hợp lý và hiệu quả.

Xem thêm: Không làm Kế toán trưởng có được bổ nhiệm Trưởng phòng Kế toán – Hành chính không?

Quý khách còn vướng mắc về vấn đề trên hoặc mọi vấn đề pháp lý khác, quý khách hãy vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi qua Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến theo số điện thoại 1900.6162 để được Luật sư tư vấn pháp luật trực tiếp qua tổng đài kịp thời hỗ trợ và giải đáp mọi thắc mắc.

Nếu quý khách cần báo giá dịch vụ pháp lý thì quý khách có thể gửi yêu cầu báo phí dịch vụ đến địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn để nhận được thông tin sớm nhất!