Tôi quay đầu xe đuổi theo và hỏi: " Thằng kia tao làm gì mày mà mấy ngày hôm nay mày chửi rủa cả gia đình tao..." anh S không trả lời mà lấy mũ bảo hiểm trên đầu đập tới tấp vào đầu tôi làm mũ vỡ, sau đó tôi xuống xe anh này lao đến túm cổ áo làm đứt dây truyền bạc của tôi, tôi dùng tay đấm vào mặt anh S, rồi anh này lao vào cắn vào mạng sườn phải tôi mãi không nhả, hai người vật lộn nhau một hồi tôi nằm dưới đất, anh này nằm trên người tôi cắn tôi. Anh này vẫn tiếp tục chửi tôi, và gọi cho anh K công an huyện nói rằng, "Anh ơi thằng Q nó cướp xe em ..." Lúc đó tôi đấm vào mặt anh Sơn, đánh nhau song thì có vài người qua đường và hai người dân đứng ở đó xem, tôi đợi khoảng 20 đến 30 phút không có công an đến giải quyết thì tôi về, khoảng một lúc sau tôi quay lại đó thì không còn ai ở đó nữa. Anh này vào viện làm bệnh án để kiện tôi, thưa Luật sư cho tôi hỏi, trong vụ việc trên tôi có bị truy tố trách nhiệm hình sự không ạ? Mong Luật sư tư vấn cho tôi. Tôi xin trân thành cảm ơn!
Câu hỏi được biên tập bởi chuyên mục tư vấn luật hình sự công ty luật Minh Khuê.
Luật sư tư vấn luật hình sự gọi : 1900.6162
Trả lời:
Xin chào bạn. Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi cho luật Minh Khuê. Chúng tôi xin trả lời bạn như sau:
Cơ sở pháp lý:
Bộ luật hình sự 1999 sửa đổi bổ sung 2009
Nội dung trả lời:
* Trước tiên, hành động của bạn có thể coi là hành vi phòng vệ chính đáng.
Điều 15 Bộ luật hình sự quy định về phòng vệ chính đáng như sau:
1. Phòng vệ chính đáng là hành vi của người vì bảo vệ lợi ích của Nhà nước, của tổ chức, bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của mình hoặc của người khác, mà chống trả lại một cách cần thiết người đang có hành vi xâm phạm các lợi ích nói trên.
Phòng vệ chính đáng không phải là tội phạm.
2. Vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng là hành vi chống trả rõ ràng quá mức cần thiết, không phù hợp với tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi xâm hại.
Người có hành vi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng phải chịu trách nhiệm hình sự.
Như vậy, khi xem xét một hành vi có được coi là phòng vệ chính đáng hay không cần hội tụ đủ các yếu tố:
- Thứ nhất, về phía nạn nhân: là người đang có hành vi xâm phạm đến các lợi ích của Nhà nước, của tổ chức, của cá nhân người phòng vệ hoặc của người khác (người thứ ba). Hành vi xâm phạm này phải là hành vi có tính chất nguy hiểm đáng kể. Mức độ đáng kể ở đây là tuỳ thuộc vào tính chất quan trọng của quan hệ xã hội bị xâm phạm, tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi tấn công của nạn nhân (người có hành vi xâm phạm). Trong tình huống của bạn, người kia sau khi đánh ngã bạn vẫn có ý định tấn công tiếp, đe dọa trực tiếp đến tính mạng và sức khỏe của bạn
- Thứ hai, về phía người phòng vệ: Nếu thiệt hại do người có hành vi xâm phạm gây ra có thể là thiệt hại về tính mạng, sức khoẻ, có thể là thiệt hại về tài sản, nhân phẩm, danh dự hoặc các lợi ích xã hội khác, thì thiệt hại do người có hành vi phòng vệ gây ra chỉ có thể là thiệt hại tính mạng hoặc sức khoẻ về cho người có hành vi xâm phạm. Người kia gây tổn hại về sức khỏe cho bạn và sau đó bạn cũng gây tổn hại về sức khỏe lại cho người đó.
- Thứ ba, hành vi chống trả là cần thiết. Cần thiết là sự thể hiện tính không thể không chống trả, không thể bỏ qua trước một hành vi xâm phạm đến các lợi của xã hội. Khi đã xác định hành vi chống trả là cần thiết thì thiệt hại gây ra cho người có hành vi xâm phạm dù có lớn hơn thiệt hại mà người có hành vi xâm phạm gây ra cho người phòng vệ vẫn được coi là phòng vệ chính đáng. Mặc dù mức thương tích bạn gây ra cho người kia lớn hơn mức thương tích bạn phải chịu nhưng điều này là cần thiết để bảo vệ sức khỏe đang bị đe dọa của mình.
Như vậy, bước đầu có thể thấy rằng bạn đang trong tình thế cần và có quyền phòng vệ chính đáng. Tuy nhiên, việc bạn có bị truy cứu trách nhiệm hình sự hay không tuỳ thuộc vào hành vi vượt quá phòng vệ chính đáng ra sao. Điều 106 Bộ luật hình sự quy định:
Điều 106. Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của người khác do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng
1. Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ thương tật từ 31% trở lên hoặc dẫn đến chết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến một năm.
2. Phạm tội đối với nhiều người thì bị phạt tù từ một năm đến ba năm.
Theo như bạn kể thì bạn cũng có hành vi cố tình gây thương tích (khi nhiều lần chủ động đấm anh S). Nếu thương tật của anh S đạt từ 31% trở lên thì anh sẽ bị phạt theo quy định tại Điều 106, nghĩa là phải chịu trách nhiệm hình sự.
Ngoài ra, anh S cũng sẽ bị xử phạt về tội cố ý gây thương tích và xúc phạm danh dự, nhân phẩm người khác.
Trên đây là ý kiến tư vấn của chúng tôi về câu hỏi của quý khách hàng. Việc đưa ra ý kiến tư vấn nêu trên căn cứ vào các quy định của pháp luật và thông tin do quý khách hàng cung cấp. Mục đích đưa ra nội dung tư vấn này là để các cá nhân, tổ chức tham khảo.
Trường hợp trong nội dung tư vấn có điều gì gây nhầm lẫn, chưa rõ ràng hoặc thông tin nêu trong nội dung tư vấn khiến quý khách chưa hiểu hết vấn đề hoặc/ và có sự vướng ngại, thắc mắc, chúng tôi rất mong nhận được ý kiến phản hồi của quý khách hàng qua email Tư vấn pháp luật hình sự miễn phí qua Email hoặc qua tổng đài 1900.6162. Chúng tôi sẵn sàng giải đáp.
Trân trọng./.
Bộ phận tư vấn pháp luật hình sự.