Nguyên tắc, đối tượng, và các chủ thể quản lý sử dụng đất đai?

Khi nói đến chủ thể quản lý đất đai là chỉ về hệ thống cơ quan Nhà nước từ Trung ương đến địa phương thay mặt nhân dân thực hiện quyền quản lý đất đai. Chủ yếu là các cơ quan hành chính nhà nước như Chính phủ, UBND các cấp và bên cạnh hệ thống cơ quan này còn có hệ thống cơ quan chuyên môn về đất đai có trách nhiệm giúp Nhà nước thực hiện vai trò quản lý đất đai trong phạm vi cả nước hoặc trong phạm vi hành chính các cấp. Ngoài các cơ quan nói trên có chức năng quản lý đất đai, thì trong Luật đất đai năm  2013 còn quy đinh thêm một loại hình chủ thể cũng có chức năng tham gia vào quản lý đất đai đó là Ban quản lý các Khu Công nghiệp, Khu Kinh tế, Khu Công nghệ cao. Quyền quản lý đất đai của loại hình chủ thể này không đầy đủ các nội dung như các cơ quan Nhà nước nói trên, mà nó bị hạn chế và chỉ được thực hiện một số nội dung trong 13 nội dung quản lý nhà nước về đất đai đã được quy định trong Luật đất đai năm 2013. Các quyền của loại hình chủ thể này là được phép chuyển giao quyền sử dụng đất cho các đối tượng có nhu cầu sử dụng đất trong các khu công nghiệp, khu kinh tế, khu công nghệ cao theo các hình

thức là giao hoặc cho thuê.

* Các chủ thể sử dụng đất đai

Theo quy định trong Luật đất đai năm 2013 thì chủ thể sử dụng đất đai gồm các đối tượng sau:

- Cơ quan, tổ chức trong nước;

- Cơ sở tôn giáo;

- Cộng đồng dân cư;

- Hộ gia đình;

- Cá nhân trong nước;

- Tổ chức nước ngoài;

- Cá nhân nước ngoài;

- Người Việt Nam định cư ở nước ngoài

Đất đai là nhóm đối tượng thứ hai của quản lý Nhà nước về đất đai. Để thực hiện quản lý đối với đối tượng là đất đai Nhà nước đã chia đối tượng này thành các nhóm chính và trong các nhóm đó còn chia thành các loại và mục đích sử dụng cụ thể để tiện ích cho công tác quản lý. Cụ thể đất đai được chia thành 3 nhóm và 14 loại.

Phương pháp quản lý Nhà nước về đất đai là tổng thể những cách thức tác động có chủ đích của Nhà nước lên hệ thống đất đai và chủ thể sử dụng đất nhằm đạt được những mục tiêu đã đề ra trong những điều kiện cụ thể về không gian và thời gian nhất định. Các phương pháp quản lý Nhà nước nói chung và quản lý đất đai nói riêng có vai trò rát quan trọng trong hệ thống quản lý. Các phương pháp quản lý nhà nước về đất đai được hình thành từ các phương pháp quản lý nhà nước nói chung. Vì vậy về cơ bản vẫn phải tuân thủ theo các phương pháp của quản lý nhà nước, nhưng nó được cụ thể hóa trong lĩnh vực đất đai. Cụ thể:

* Phương pháp thu thập thông tin đất đai: đây là phương pháp được thực hiện bằng các phương pháp cụ thể như sau:

- Phương pháp thống kê: đây là phương pháp được sử dụng rộng rãi trong quá trình nghiên cứu về các vấn đề kinh tế, xã hội, sử dụng phương pháp này cần tiến hành điều tra, tổng hợp và phân tích thống kê để từ đó biết được tình hình, nguyên nhân của sự vật và hiện tượng mà có thể tìm ra được tính quy luật và rút ra những kết luận đúng đắn về sự vật, hiện tượng đó.

Ứng dụng phương pháp này trong lĩnh vực đất đai để có thể nắm được tính hình số lượng, chất lượng đất đai và các thông tin khác về đất đai, để từ đó Nhà nước có kế hoạch quản lý đất đai được tốt hơn.

- Phương pháp toán học: cùng với tiến bộ của khoa học công nghệ, toán học ở đây đã có vai trò quan trọng trong công tác quản lý của Nhà nước nói chung và đất đai nói riêng. Từ phương pháp này mà giúp Nhà nước có thể tính toán quy mô, thiết kế, quy hoạch hoặc đưa ra được loại hình sử dụng đất tối ưu và khoa học nhất.

- Phương pháp điều tra xã hội học: đây là phương có tính hỗ trợ, bổ xung nhưng cũng có vai trò quan trọng trong quản lý của Nhà nước đối với đất đai.

* Phương pháp tác động đến con người: trong quản lý đất đai Nhà nước sử dụng các phương pháp tác động đến con người như sau:

- Phương pháp hành chính: là phương pháp tác động mang tính trực tiếp, phương pháp này dựa vào mối quan hệ tổ chức của hệ thống quản lý, nó mang đậm bản chất của mối quan hệ giữa quyền uy và phục tùng. Nhà nước sử dụng phương pháp này tác động lên các chủ thể trong quan hệ đất đai bằng các biện pháp, các quyết định mang tính mệnh lệnh bắt buộc. nó đòi hỏi các chủ thể chịu sự tác động phải chấp hành nghiêm chỉnh, nếu vi phạm sẽ bị xử lý theo pháp luật.

Do vậy trong công tác quản lý nhà nước về đất đai, các quyết định hành chính do các cơ quan có thẩm quyền ban hành muốn đạt kết quả tốt thì phải là những quyết định có tính khoa học, dựa trên những căn cứ khoa học nhất định và phải đảm bảo tính khách quan.

- Phương pháp kinh tế: đây là phương pháp tác động gián tiếp lên đối tượng bị quản lý, không trực tiếp như phương pháp hành chính. Trong quản lý nhà nước về đất đai phương pháp này giúp Nhà nước tác động một cách gián tiếp vào đối tượng sử dụng đất thông qua các lợi ích kinh tế của người sử dụng đất, để họ nhận thức và lựa chọn phương án hoạt động của mình sao cho có hiệu quả nhất. Đồng thời đây cũng là phương pháp mềm dẻo nhất và có sức thu hút nhất. Do vậy khi sử dụng phương pháp này giúp Nhà nước giảm được một số khâu công việc mang tính sự vụ hành chính, từ đó vừa tiết kiệm được chi phí quản lý và cũng giảm được tính cứng nhắc trong điều hành của Nhà nước.

- Phương pháp tuyên truyền giáo dục: là cách thức Nhà nước tác động vào nhận thức và tình cảm của con người nhằm nâng cao tính tự giác và lòng nhiệt tình của họ trong quản lý đất đai nói riêng và trong hoạt động kinh tế - xã hội nói chung.