Những người phải tham gia nhận biết giọng nói trong vụ án hình sự

1. Những người phải tham gia nhận biết giọng nói trong vụ án hình sự

Theo quy định của Điều 191 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 về nhận biết giọng nói trong vụ án hình sự, những người tham gia vào quá trình này bao gồm:

* Giám định viên về âm thanh:

- Giám định viên về âm thanh là người có chuyên môn về lĩnh vực âm thanh, đảm nhiệm vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tính chuyên môn và tuân thủ đúng quy trình kỹ thuật trong quá trình nhận biết giọng nói.

- Họ có trách nhiệm:

+ Hướng dẫn và giám sát chặt chẽ việc thực hiện nhận biết giọng nói.

+ Đảm bảo chất lượng âm thanh của các mẫu giọng nói được sử dụng.

+ Phân tích và đánh giá kết quả nhận biết giọng nói.

+ Lập biên bản ghi chép chi tiết về quá trình nhận biết giọng nói.

* Người được yêu cầu nhận biết giọng nói:

- Đây là người được giao nhiệm vụ xác định xem giọng nói trong các mẫu giọng nói được cung cấp có phải là giọng nói của người mà họ biết hay không.

- Người được yêu cầu nhận biết giọng nói nên có sự quen thuộc hoặc hiểu biết nhất định về giọng nói cần xác định.

- Họ có quyền:

+ Từ chối tham gia nhận biết giọng nói.

+ Yêu cầu được giải thích rõ ràng về quy trình nhận biết giọng nói.

+ Đặt câu hỏi để làm rõ các vấn đề liên quan đến nhận biết giọng nói.

* Người được đưa ra để nhận biết giọng nói:

- Người được đưa ra để nhận biết giọng nói là người có giọng nói được so sánh với các mẫu giọng nói trong quá trình nhận biết.

- Họ có thể là nghi phạm, nhân chứng hoặc những người có liên quan đến vụ án.

- Họ có quyền:

+ Giữ im lặng.

+ Yêu cầu có luật sư tham gia.

+ Yêu cầu được giải thích rõ ràng về mục đích và quy trình nhận biết giọng nói.

* Người chứng kiến:

- Người chứng kiến có mặt để quan sát quá trình nhận biết giọng nói và có thể cung cấp lời khai về những gì đã diễn ra.

- Họ có thể góp phần củng cố kết quả nhận biết giọng nói hoặc cung cấp thông tin bổ sung có giá trị cho quá trình điều tra.

- Lưu ý:

+ Trong trường hợp nhận biết giọng nói được thực hiện qua bản ghi âm, người được đưa ra để nhận biết giọng nói có thể không cần phải có mặt trực tiếp.

+ Việc lựa chọn những người tham gia phù hợp và đảm bảo đầy đủ các điều kiện cần thiết sẽ góp phần nâng cao tính chính xác và tin cậy của kết quả nhận biết giọng nói, phục vụ cho công tác điều tra phá án.

2. Quy trình thực hiện việc nhận biết giọng nói trong vụ án hình sự

Quy trình thực hiện việc nhận biết giọng nói trong vụ án hình sự theo quy định tại Điều 191 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015

* Điều kiện áp dụng:

- Việc nhận biết giọng nói chỉ được thực hiện khi cần thiết theo quyết định của Điều tra viên.

- Áp dụng cho bị hại, người làm chứng, người bị bắt, bị tạm giữ, bị can trong vụ án hình sự.

* Quy trình thực hiện:

- Bước 1. Chuẩn bị:

+ Số lượng giọng nói: Cần ít nhất ba giọng nói để nhận biết, có âm sắc và âm lượng tương tự nhau.

+ Thông báo cho Viện kiểm sát: Điều tra viên phải thông báo cho Viện kiểm sát cùng cấp để cử Kiểm sát viên giám sát việc nhận biết giọng nói.

+ Xác định người tham gia:

-> Bắt buộc: Giám định viên về âm thanh; Người được yêu cầu nhận biết giọng nói; Người được đưa ra để nhận biết giọng nói (trừ trường hợp nhận biết qua ghi âm); Người chứng kiến.

-> Tùy chọn: Người bào chữa cho bị can.

+ Giải thích trách nhiệm: Điều tra viên phải giải thích cho người được yêu cầu nhận biết giọng nói về trách nhiệm của họ, bao gồm:

-> Quyền từ chối tham gia.

-> Trách nhiệm khai báo trung thực.

-> Hậu quả của việc khai báo gian dối.

+ Hỏi về đặc điểm nhận biết: Điều tra viên phải hỏi người được yêu cầu nhận biết giọng nói về những đặc điểm giúp họ nhận biết giọng nói cần xác định.

- Bước 2. Tiến hành nhận biết:

+ Điều tra viên không được gợi ý: Việc nhận biết phải diễn ra một cách khách quan, không có sự tác động hay gợi ý từ Điều tra viên.

+ Xác nhận giọng nói: Sau khi nghe các mẫu giọng nói, người được yêu cầu nhận biết phải xác nhận xem có nhận ra giọng nói nào hay không.

+ Giải thích lý do: Nếu xác nhận được giọng nói, người được yêu cầu nhận biết phải giải thích lý do dựa trên đặc điểm nào mà họ nhận ra.

- Bước 3. Lập biên bản:

+ Biên bản nhận biết giọng nói phải được lập theo quy định tại Điều 178 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015.

+ Nội dung biên bản bao gồm:

-> Nhân thân, tình trạng sức khỏe của người tham gia.

-> Đặc điểm của các giọng nói được sử dụng.

-> Lời trình bày của người nhận biết giọng nói.

-> Điều kiện về không gian khi thực hiện nhận biết.

-> Ý kiến của Kiểm sát viên (nếu có).

- Lưu ý:

+ Kết quả nhận biết giọng nói chỉ là một biện pháp điều tra, không có giá trị chứng cứ quyết định.

+ Cần đánh giá kết quả nhận biết cùng với các tài liệu, chứng cứ khác trong vụ án.

+ Việc nhận biết giọng nói phải được thực hiện đảm bảo tính khách quan, chính xác và tuân thủ đúng quy trình.

3. Vai trò quan trọng của việc nhận biết giọng nói trong vụ án hình sự

Việc nhận biết giọng nói đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều tra, phá án hình sự, thể hiện qua những điểm sau:

- Góp phần xác định nhân thân nghi phạm, thủ phạm:

+ Khi có các dấu hiệu nghi vấn về giọng nói của một người tại hiện trường vụ án, việc nhận biết giọng nói có thể giúp xác định danh tính của người đó, thu hẹp phạm vi điều tra.

+ So sánh giọng nói của nghi phạm với giọng nói trong các bản ghi âm, tin nhắn, cuộc gọi có thể cung cấp bằng chứng quan trọng để buộc tội hoặc minh oan cho họ.

- Xác minh lời khai của nhân chứng, bị hại:

+ Lời khai của nhân chứng, bị hại về giọng nói của nghi phạm, thủ phạm có thể được xác minh thông qua việc nhận biết giọng nói.

+ Việc khẳng định hoặc bác bỏ tính chính xác của lời khai góp phần làm sáng tỏ vụ án, định hướng điều tra đúng đắn.

- Phát hiện manh mối, chứng cứ mới:

+ Nhận biết giọng nói từ các bản ghi âm, video thu thập được tại hiện trường hoặc trong quá trình điều tra có thể giúp phát hiện manh mối, chứng cứ mới mà trước đó chưa được chú ý.

+ Ví dụ: giọng nói của một người khác tại hiện trường vụ án có thể hé lộ đồng phạm hoặc kẻ chủ mưu.

- Hỗ trợ công tác truy bắt nghi phạm, thủ phạm:

+ Khi đã xác định được giọng nói của nghi phạm, thủ phạm, việc nhận biết giọng nói có thể hỗ trợ công tác truy bắt hiệu quả hơn.

+ So sánh giọng nói với các bản ghi âm cuộc gọi, tin nhắn, phát thanh, truyền hình có thể giúp xác định vị trí, di chuyển của nghi phạm.

- Góp phần nâng cao tính chính xác của kết quả điều tra:

+ Việc nhận biết giọng nói khoa học, khách quan, tuân thủ đúng quy trình góp phần nâng cao tính chính xác của kết quả điều tra, tránh hàm oan người vô tội, bỏ sót tội phạm.

+ Kết quả nhận biết giọng nói có thể được sử dụng làm căn cứ để củng cố các bằng chứng khác, phục vụ công tác tố tụng hình sự.

- Lưu ý:

+ Việc nhận biết giọng nói cần được thực hiện bởi những người có chuyên môn, nghiệp vụ, đảm bảo tính khách quan, chính xác.

+ Kết quả nhận biết giọng nói chỉ là một biện pháp điều tra, cần được đánh giá cùng với các tài liệu, chứng cứ khác trong vụ án.

Nhìn chung, việc nhận biết giọng nói đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều tra, phá án hình sự, góp phần mang lại công lý cho bị hại, trừng trị kẻ phạm tội.

Ngoài ra, có thể tham khảo: Nhận biết giọng nói là gì? Quy định về nhận biết giọng nói trong hoạt động điều tra. Còn bất kỳ khúc mắc nào, vui lòng liên hệ đến tổng đài 1900.6162 hoặc gửi email tới: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ. Xin cảm ơn.