Dàn ý phân tích tâm trạng của tác giả trong bài thơ Tây Tiến siêu hay

Mở bài:

Bài thơ "Tây Tiến" của nhà thơ Quang Dũng là một tác phẩm nổi tiếng, lưu truyền trong lòng độc giả với hình ảnh sắc nét về cuộc chiến tranh Tây Tiến. Tác phẩm không chỉ là một bức tranh hùng vĩ về sự gian nan, đau khổ của binh sĩ trong cuộc chiến, mà còn là một dòng chảy cảm xúc sâu lắng, đong đầy nỗi nhớ và niềm tự hào về quê hương.

Thân bài:

1. Bài thơ mở đầu với hai câu thơ mạnh mẽ,

"Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi! / Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi."

Ngay lập tức đánh thức nỗi nhớ mạnh mẽ của tác giả về miền Tây Bắc, nơi đã gắn bó với những kỷ niệm đau thương và khát vọng tự do. Nhà thơ mê đắm trong kí ức, mơ về những thời khắc gian lao, mộc mạc, nhưng cũng chứa đựng nhiều hồn nhiên và tình yêu quê hương.

2. Đoạn văn thứ hai chạm vào đoạn đầu bài thơ, nơi mà nhà thơ mô tả những hình ảnh đậm chất quân sự:

"Những đường Việt Bắc của ta,

Đêm đêm rầm rập như là đất rung

Quân đi điệp điệp trùng trùng

Bước chân nát đá muôn tàn lửa bay."

Những dòng thơ này không chỉ là mô tả về những nơi chiến trường khốc liệt mà còn chứa đựng tinh thần đoàn kết, sự hy sinh và quyết tâm của những người lính Tây Tiến. Nhà thơ dùng hình ảnh sống động để tái hiện lại cảm xúc, khắc sâu vào tâm trí người đọc.

Tiếp theo, nhà thơ mô tả về vẻ đẹp hùng vĩ và hoang sơ của thiên nhiên Tây Tiến. Dòng sông Mã, những dốc núi, rừng núi, và nỗi nhớ về những con đường Việt Bắc hùng vĩ được diễn đạt qua những từ ngữ sống động:

"Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm,

Heo hút cồn mây, súng ngửi trời.

Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống,

Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi."

Nhà thơ đã sử dụng hình ảnh, ngôn ngữ để mô tả những khía cạnh hùng vĩ và bi tráng của đất đai miền Tây Bắc, từ đó tôn vinh sự kiên cường và những hy sinh của người lính Tây Tiến.

Kết bài:

Qua bài thơ "Tây Tiến," Quang Dũng đã tạo ra một tác phẩm đầy cảm xúc, chứa đựng những tình cảm sâu sắc và nỗi nhớ bất tận về quê hương và cuộc chiến tranh khốc liệt. Bằng cách kể lại những kí ức đau thương, nhà thơ đã xây dựng nên một bức tranh hùng vĩ về những người anh hùng và về đất đai hùng hậu. "Tây Tiến" không chỉ là một bài thơ về lịch sử, mà còn là một tác phẩm nghệ thuật sâu sắc, để lại ấn tượng khó phai trong tâm hồn người đọc.

 

Mẫu 01. Phân tích tâm trạng của tác giả trong bài thơ Tây Tiến

Cuộc sống hối hả hàng ngày thường khiến chúng ta mệt mỏi, vấp ngã trong những nỗi lo toan và áp lực không ngừng. Tuy nhiên, trong tâm hồn mỗi người, những trải nghiệm quý giá và những ký ức đáng nhớ vẫn luôn hiện hữu, không thể nào xóa nhòa bởi thời gian hay những bận rộn của cuộc sống. Có lẽ, với những người lính từng cùng nhau trải qua những ngày tháng khó khăn, những khoảnh khắc tại núi rừng Tây Bắc trở thành những đỉnh cao của tình đồng đội, nơi mà yêu thương và tôn trọng mỗi đồng đội chìm đắm trong từng hơi thở của núi rừng hùng vĩ. Nhà thơ Quang Dũng, qua bài thơ "Tây Tiến," không chỉ là người làm thơ mà còn là nhân chứng, nhân vật trực tiếp tham gia vào những ngày tháng đầy sóng gió của lịch sử, từng là một trong những chiến sĩ Tây Tiến, và bài thơ là cách ông kể về quãng đời của mình và những người anh em cùng đồng đội.

Mở đầu bài thơ, nhà thơ đưa người đọc quay trở lại những khoảnh khắc hạnh phúc và hồn nhiên, khi "Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!" đánh thức những hình ảnh về con sông kì vĩ và những cung đường đã được chân lính in đậm trong trí tưởng tượng của từng chiến sĩ. Nhớ về rừng núi như những đóa hoa nở rộ trong kí ức, những khoảnh khắc thơ ngây và ấm áp như những cơn gió vuốt nhẹ giữa cỏ cây. Tiếp theo, bài thơ lạc quan mà tràn ngập xúc động, khi Quang Dũng mô tả về những dòng Việt Bắc hùng vĩ và những bước chân của quân đội điệp điệp trùng trùng. Hình ảnh về những con đường gian nan, những đêm đêm rầm rập như đất rung trong âm nhạc hùng vĩ của chiến sĩ Tây Tiến đã tạo nên một tác phẩm thơ trữ tình và lịch sử độc đáo.

"Sông Mã xa rồi Tây tiến ơi!

Nhớ về rừng núi, nhớ chơi vơi

Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi

Mường Lát hoa về trong đêm hơi"

Những cảnh vật thân thuộc ấy, những dải núi hiên ngang, những rừng cây mênh mông, dường như đã đi sâu vào tiềm thức của Quang Dũng. Không một khi nào người lính không hành quân cùng với những khám phá của họ, với mỗi bước chân in đậm hình ảnh của những chặng đường dài trên đỉnh núi hay trong bóng rậm của khu rừng. Nhưng giờ đây, họ phải chia tay, mỗi đồng chí một lối đi mới, rời xa nơi mà từng là mái nhà chung của họ. Một không khí buồn bã, những tâm hồn rơi vào trạng thái tiếc nuối, nhớ nhung chẳng cớ gì mà không đầy đẳng. Nó như một cơn bão tinh thần, cuốn theo mình mọi cảm xúc trên đoạn đường xa lạ, và không may, nó cuốn theo cả một linh hồn nghệ sĩ, một người lính trái tim ấm áp, để rồi họ bơ vơ giữa những ý nghĩ hỗn độn.

Quang Dũng, đồng chí của họ, trải qua một mảng cảm xúc phức tạp. Nỗi nhớ da diết, tình cảm mãnh liệt nhưng lại không thể chạm vào, như một bức tường vô hình chia cắt giữa quá khứ và hiện tại. Dòng cảm xúc cuốn nhà thơ lơ lửng trên không, đưa tiềm thức tác giả quay về những tháng ngày xưa cũ, những chặng đường đã qua, và những kí ức đã làm nên họ. Nhìn lại, những tháng ngày đó không chỉ là những hình ảnh đẹp, mà còn là những khó khăn gian khổ mà người lính phải đối mặt. Đó là những tháng ngày mỏi mệt, chống chọi với thiên nhiên hung dữ, bẻ cong quy luật của vũ trụ để đối đầu với cả đất trời. Họ không chỉ là những người lính, mà còn là những chiến sĩ của cuộc sống, những người đã học cách vượt qua mọi thách thức, để rồi bước ra từ những ngày khó khăn ấy, mang theo những kí ức đậm sắc và mạnh mẽ.

"Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm

Heo hút cồn mây, súng ngửi trời

Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống

Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi"

Trước mắt, thiên nhiên nổi loạn như một bức tranh hung dữ, một con thú hoang đầy khát máu. Mọi thứ trên đường đi của nó đều bị đe dọa, vàng bàn chân nhỏ bé của người lính vẫn một lần nữa xuất hiện, mạnh mẽ và kiên cường giữa lòng đại ngàn u minh. Không sợ hãi, họ tựa như những chiến binh hiên ngang đương đầu với thách thức khốc liệt của thiên nhiên. Ghềnh thác cheo leo, địa hình mấp mô hiểm trở, những thử thách đòi hỏi sự gan dạ và khéo léo của những người lính, nhưng đôi chân ấy vẫn sừng sững, không khuất phục trước bất kỳ khó khăn nào. Chúng đang dấu hiệu cho thế giới biết về sức mạnh không ngừng, sự kiên cường không mệt mỏi của con người trước tạo hoá hung dữ.

Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống sâu, mỗi bước chân của họ như những nhịp hòa quyện với đất trời, âm nhạc của sự kiên nhẫn và quyết tâm. Đối mặt với vô vàn khó khăn, họ không hề chùn bước, ngược lại, mỗi thách thức là cơ hội để họ chứng tỏ bản lĩnh và sức mạnh. Cuộc sống của người lính không bao giờ dễ dàng, nhưng họ tự hào đưa ra thông điệp rằng niềm tin và động lực mạnh mẽ có thể vượt qua mọi khó khăn. Điều này không chỉ là về việc đối mặt với thiên nhiên hung dữ, mà còn về sức mạnh tinh thần và lòng kiên trì trong cuộc sống hàng ngày. Những bước chân người lính, sừng sững giữa đất trời, là biểu tượng của lòng gan dạ và ý chí bất khuất.

"Anh bạn dãi dầu không bước nữa

Gục lên súng mũ bỏ quên đời!

Chiều chiều oai linh thác gầm thét

Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người"

Thiên nhiên không hề đẹp đẽ như một tranh thơ mộng, mà thực sự đầy rẫy những khía cạnh đầy thách thức và hiểm nguy. Nơi đây, sự hung dữ không chỉ xuất phát từ thú dữ mà còn là do địa hình đầy rủi ro. Tính mạng của những chiến sĩ luôn đối mặt với nguy cơ từ thú dữ hung bạo, từ những khúc cua hiểm trở, nơi chỉ cần một chút thiếu sót là có thể mất mạng. Trên con đường đầy khó khăn đó, nhiều người lính đã phải chấm dứt cuộc hành trình một cách đột ngột và chia tay đồng đội thân thương. Những chiến sĩ đã trải qua những giây phút cuối cùng đau lòng, nhưng tinh thần và ý chí của họ vẫn sống mãi để truyền động lực cho những người đồng chiến tiếp tục sứ mệnh dang dở.

Dưới vẻ hung dữ và gian truân, thiên nhiên cũng làm say đắm lòng người bởi những hình ảnh quyến rũ và đẹp đẽ. "Mường Lát hoa về trong đêm hơi" là một bức tranh thiên nhiên huyền bí và quyến rũ, khiến trái tim người ngắm nhìn như chìm đắm trong vẻ đẹp kỳ diệu. Hay những mái nhà mơ mộng trong "Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi" đã làm nên bức tranh bình yên và tuyệt vời giữa vùng đất núi uốn lượn. Điều này chứng tỏ rằng, nỗi nhớ không chỉ là về cảnh đẹp, mà còn là về những con người, những đồng đội, những ký ức đáng quý trong cuộc sống.

Nhớ không chỉ là nỗi nhớ về những thử thách, khó khăn mà còn là những khoảnh khắc tuyệt vời, đẹp đẽ, và những tình cảm gắn bó sâu sắc. Những con người trong cuộc sống hàng ngày, như những đám mây kỳ diệu, làm tươi đẹp hơn bức tranh tự nhiên khốc liệt.

"Nhớ ôi Tây tiến cơm lên khói

Mai Châu mùa em thơm nếp xôi"

Đó là những bữa cơm giản dị, thanh đạm nơi núi rừng, những bữa ăn mang đầy hương vị của đồng đội, của những kỷ niệm và niềm vui chung. Cảnh sinh hoạt của người dân nơi đây không chỉ là một bức tranh mà còn là một câu chuyện đẹp, được tô điểm bằng những nụ cười, những câu chuyện và sự gắn bó một khoảng thời gian dài. Nỗi nhớ ấy không chỉ là một cảm xúc, mà là một trải nghiệm toàn diện, mỗi giác quan đều đượm màu hình ảnh sâu sắc, như những khoảnh khắc đã được lưu giữ nguyên vẹn trong tâm hồn người kể chuyện. Nỗi nhớ dài miên man như một cuộc hành trình đưa người đọc trở lại trong những kí ức đầy nắng, gió, và hương vị của quê hương. Mỗi chi tiết, mỗi hình ảnh, như những viên gạch xây dựng một câu chuyện tình cảm đậm nét. Ông, giữa phương xa, ôm lấy nỗi nhớ thương, nhưng cũng đắm chìm trong sự hoang mang không thể quay lại.

Câu chuyện về cuộc đời người chiến sĩ không chỉ là hành trình trải qua khó khăn và gian khổ, mà là sự hồi sinh của tinh thần đồng chí, đồng đội, và ý chí quyết tâm bảo vệ độc lập dân tộc. Dù mọi khó khăn, thử thách nhưng họ vẫn giữ lấy tinh thần đoàn kết, nhất quán và tình đồng đội sâu sắc. Bất chấp bão táp hay đau đớn từ bệnh tật, họ không bao giờ quên nghĩa vụ và tình đồng đội mà họ dành cho nhau. Mặc dù đất nước đã hòa bình, nhưng trách nhiệm của họ với gia đình và xã hội vẫn là ưu tiên hàng đầu. Đồng thời, họ khuyến khích thế hệ trẻ như em phải tích lũy tri thức, rèn luyện bản thân để góp phần vào sự phát triển của đất nước, tạo nên một cộng đồng giàu đẹp và văn minh hơn.

 

Mẫu 02. Phân tích tâm trạng của tác giả trong bài thơ Tây Tiến

Đã hơn sáu mươi năm trôi qua, nhưng bài thơ "Tây Tiến" của Quang Dũng vẫn là một nguồn cảm hứng đặc biệt, một tác phẩm văn chương vững vàng trước thách thức của thời gian. Mỗi chi tiết, mỗi từ ngữ trong bài thơ không chỉ là một bức tranh hồi ức mà còn là một biểu tượng cho sự hi sinh và hào hoa của người lính Tây Tiến. Cảnh đẹp của Mai Châu, hương thơm của nếp xôi đã trở thành những hình ảnh ngọt ngào trong trí nhớ, làm nổi bật tâm trạng "chơi vơi" của nhân vật trữ tình.

"Tây Tiến" không chỉ là một tác phẩm văn chương mô tả chiến trường mà còn là một tấm gương, một di sản tinh thần, thể hiện lòng hi sinh cao cả của những người lính Tây Tiến. Trong từng câu thơ, những nỗi nhớ và tình cảm trải qua bao gian khó được lồng ghép một cách tinh tế, tạo nên một bức tranh sâu sắc về quê hương và đồng đội.

"Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!

Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi"

Dòng sông là một tín hiệu nghệ thuật tuyệt vời, mở đầu cho bức tranh văn chương, và biểu tượng cho sự ghi chép của những kỷ niệm khó phai. Trong bài thơ về Tây Tiến, hình ảnh của sông Mã là một khám phá đầy ý nghĩa. Nó không chỉ là một dòng sông chảy qua miền Tây Bắc, mà còn là chứng nhân lịch sử, người bạn lớn chia sẻ vui buồn, và cả là người chở nặng những kí ức cảm xúc của người lính. Sông Mã không chỉ là một dòng sông đơn thuần, mà đã trở thành một biểu tượng của nỗi nhớ và tình cảm. Nó như một dòng sông cảm xúc, mang theo những nỗi buồn, hạnh phúc và thậm chí là sự tiễn đưa người lính về với quê hương yêu thương. Có lẽ, đó là dòng sông của những nỗi niềm chẳng thể diễn tả, nói lên tâm hồn đậm sâu của con người?

Hình ảnh của sông Mã và Tây Tiến đồng hiện như một cảm xúc đan xen, là "xa rồi" không chỉ mang ý nghĩa với Tây Tiến mà còn là nỗi nhớ với chính dòng sông Mã. "Xa rồi" không chỉ là một khoảng cách về không gian mà còn là khoảng cách thời gian, và trong khoảnh khắc đó, lòng người trữ tình lại trỗi dậy nỗi nhớ. Sự đồng hiện của sông Mã với Tây Tiến mở ra một cấu tứ phức tạp, khiến nỗi nhớ không chỉ là về thiên nhiên mà còn là về đồng đội. Nhớ "chơi vơi" là hình ảnh bắt mắt, nó không chỉ là một nỗi nhớ đơn thuần mà còn chứa đựng sự mơ hồ, khó tả, như những làn sương trôi qua miền đất Tây Bắc. Âm "ơi" rơi rơi từ câu thứ nhất đến câu thứ hai, như là tiếng gọi vọng từ những vách đá của núi rừng, vọng từ cõi nhớ của người trữ tình.

Nỗi nhớ ấy, khám phá bao la rừng núi, cuộn xoáy trong lòng người, tạo ra một cảm giác nhẹ nhàng nhưng sâu sắc. Câu thơ đọc lên như là một tấm bức tranh mộng, vô tận, và làn sóng nỗi nhớ lan tỏa theo thời gian và không gian. Nó không chỉ là việc nâng lên nhân vật trữ tình khỏi thực tại, mà còn tạo nên một không gian lưu luyến, đong đầy cảm xúc. Nỗi nhớ tiếp tục lan tỏa qua những địa danh quen thuộc như Sài Khao, Mường Lát, Pha Luông. Những tên gọi đó không chỉ là vô hồn, mà chúng là những đỉnh núi, thác đổ, và đồng cỏ hoang vu, đậm chất Tây Bắc, nơi những người lính Tây Tiến đã bước chân và để lại những dấu ấn. Nỗi nhớ, qua những hình ảnh thân quen, tạo nên một bức tranh hoang sơ, hùng vĩ của vùng đất này, và như một chân dung tinh tế của người lính Tây Tiến.

"Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm

Heo hút cồn mây súng ngửi trời

Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống

Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi"

Cảnh vật hùng vĩ của miền núi Tây Bắc được tô điểm bằng những hình ảnh mê hoặc và ấn tượng trong bài thơ "Tây Tiến" của Quang Dũng. Một trong những đoạn thơ đặc sắc là "Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm", nó không chỉ là một miêu tả về địa hình đồi núi cheo leo mà còn chứa đựng sự khắc sâu của cuộc hành quân khó khăn của những chiến sĩ Tây Tiến. Sự lựa chọn của nhà thơ sử dụng vần trắc liền nhau tạo ra một âm nhạc đặc biệt, như là bản hòa tấu của sự đau khổ và cam go.

"Công việc dù có khó khăn đến mấy, nhưng chỉ cần có niềm tin và động lực mạnh mẽ thì con người ta có thể vượt qua được."

Những dòng thơ này như là một lời nhắc nhở về sức mạnh của ý chí và niềm tin. Dù đối mặt với những thách thức khó khăn, nhưng với lòng kiên trì và quyết tâm, con người có thể vượt qua mọi khó khăn, thậm chí là đường đèo hiểm trở, những cung đường leo lên đỉnh đồi đằng xa.

Đoạn thơ "súng ngửi trời" không chỉ là một hình ảnh về sự liên kết giữa người lính và thiên nhiên mà còn là biểu tượng của quyết tâm, ý chí và sự kiên cường. Súng, một chiếc vũ khí, được nhân hóa để trở thành một người lính trẻ trung, đầy nhiệt huyết và sẵn sàng đối mặt với mọi thử thách. Những câu thơ cuối cùng về "ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống" thể hiện sự vươn lên, vượt qua mọi giới hạn và thách thức. Thiên nhiên không còn là đối tượng để ngắm nhìn mà trở thành đối thủ, và những chiến sĩ Tây Tiến không sợ bị mờ đi trước thiên nhiên dữ dội mà ngược lại, họ nổi lên với tâm hồn kiên cường, không ngừng vươn lên với độ cao và khả năng đối mặt với thử thách không ngừng.

"Anh bạn dãi dầu không bước nữa

Gục lên súng mũ bỏ quên đời

Chiều chiều oai linh thác gầm thét

Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người"

Những người lính Tây Tiến trong cuộc hành trình gian khổ đã phải đối mặt với cảnh đau lòng của những đồng đội gục ngã vì kiệt sức. Cách diễn đạt giảm nhẹ và tránh né về chết chóc, nhưng lại mang đầy xót xa và ngạo nghễ. Đó như là sự bình tĩnh, thản nhiên trong việc đối mặt với cái chết, một sự chấp nhận nhẹ nhàng như cánh lông hồng. Để làm cho sự hy sinh trở nên bi tráng hơn, Quang Dũng đã tô điểm bức tranh thiên nhiên bằng âm thanh ghê rợn. Dường như, đằng sau cảnh đẹp ấy là những hiểm nguy và đe dọa đến tính mạng, nhưng với cái nhìn của những người lính gan dạ và tinh nghịch, chỉ là những "gầm thét" và "trêu người".

Không chỉ là bức tranh về thiên nhiên hùng vĩ của Tây Bắc, cuộc sống của những người dân nơi đây cũng lóe lên qua một vài hình ảnh, thoắt ẩn thoắt hiện, nhưng đủ để gợi lên nhiều cảm xúc. Đằng sau âm thanh dữ dội của "thác" và "cọp", đột nhiên, một nỗi nhớ ấm áp về tình đồng đội trong dân quân trỗi dậy:

"Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói

Mai Châu mùa em thơm nếp xôi"

"Cơm lên khói", "thơm nếp xôi" không chỉ là hình ảnh mà còn là hương vị đậm đà của gia đình, của một cuộc sống bình dị và ấm áp. Những từ ngữ tinh tế của nhà thơ không chỉ mô tả hành động đơn thuần là nấu cơm mà còn là hình ảnh của sự chung thủy và yêu thương trong gia đình. "Mai Châu" ở đầu dòng thơ như mở ra một cánh cửa đưa người đọc đến với một miền đất tươi mới, ngập tràn hương thơm và hồn quê. Nỗi nhớ trong bài thơ không chỉ là nỗi nhớ về thiên nhiên hùng vĩ và những người lính chiến đấu giữa núi rừng khắc nghiệt mà còn là sự gắn bó sâu sắc với con người miền Tây Bắc. "Bữa xôi đầu còn tỏa nhớ mùi hương" như một biểu tượng của ký ức ngọt ngào về những buổi tối gia đình ấm cúng, khiến cho tâm hồn nhân vật trữ tình trở nên ấm áp và gần gũi.

"Mùa em" không chỉ là một cách diễn đạt về thời kỳ tuổi trẻ của người phụ nữ mà còn là một biểu tượng của vẻ đẹp trong sáng, tươi trẻ và thuần khiết. Sự tận dụng ngôn ngữ sáng tạo đã làm cho điệu thơ trở nên uyển chuyển, mềm mại, và tình thơ trở nên ấm áp, tươi vui. Như vậy, bài thơ không chỉ là sự tả biệt đội chiến sĩ Tây Tiến mà còn là sự tôn vinh vẻ đẹp của cuộc sống và tình thơ giữa những khó khăn của chiến tranh. Bằng cách này, đoạn thơ không chỉ là một diễn đạt của ký ức và nỗi nhớ mà còn là một tác phẩm nghệ thuật sáng tạo, hài hòa giữa tình cảm sâu sắc và nghệ thuật thơ ca. Nó để lại dấu ấn đẹp về thơ ca kháng chiến, thể hiện sức sống mãnh liệt của tinh thần chiến sĩ và lòng yêu quê hương.

Quý khách có nhu cầu xem thêm bài viết sau: 

- Phân tích đoạn 3 bài thơ Tây Tiến chọn lọc hay nhất

- Phân tích hình tượng người lính Tây Tiến chọn lọc hay nhất