Mục lục bài viết
1. Nguyên tắc đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất theo Luật mới
Theo Điều 131 của Luật Đất đai 2024, nguyên tắc đăng ký đất đai và tài sản gắn liền với đất được quy định rõ ràng nhằm đảm bảo tính minh bạch và hợp pháp trong việc quản lý và sử dụng đất đai. Đầu tiên, việc đăng ký đất đai là bắt buộc đối với tất cả những người sử dụng đất và những người được giao đất để quản lý. Điều này có nghĩa là bất kỳ cá nhân hoặc tổ chức nào sử dụng đất đều phải thực hiện thủ tục đăng ký với cơ quan có thẩm quyền.
Đối với tài sản gắn liền với đất, bao gồm nhà ở và các công trình xây dựng, chủ sở hữu tài sản cũng có nghĩa vụ đăng ký theo yêu cầu của pháp luật. Việc đăng ký tài sản gắn liền với đất giúp xác định quyền sở hữu và bảo vệ lợi ích hợp pháp của chủ sở hữu.
Quá trình đăng ký đất đai và tài sản gắn liền với đất bao gồm hai loại: đăng ký lần đầu và đăng ký biến động. Đăng ký lần đầu thực hiện khi có sự thay đổi quyền sử dụng đất hoặc quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất, còn đăng ký biến động xảy ra khi có sự thay đổi về tình trạng pháp lý của tài sản hoặc đất đai trong quá trình sử dụng. Đặc biệt, đăng ký có thể thực hiện bằng hai hình thức: đăng ký trên giấy hoặc đăng ký điện tử, và cả hai hình thức này đều có giá trị pháp lý như nhau.
Khi người sử dụng đất và chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất đã hoàn thành việc kê khai và đăng ký theo quy định, thông tin sẽ được ghi vào hồ sơ địa chính. Trên cơ sở đó, nếu đủ điều kiện, cơ quan nhà nước sẽ xem xét và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho người đăng ký, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của họ đối với tài sản và đất đai.
2. Quy định về đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất theo Luật Đất đai 2024 mới
Căn cứ theo quy định tại Điều 18 Nghị định 101/2024/NĐ-CP, một số quy định cụ thể về đăng ký đất đai và tài sản gắn liền với đất đã được đưa ra, nhằm tạo cơ sở pháp lý rõ ràng và minh bạch trong việc quản lý và thực hiện thủ tục đăng ký đất đai. Các quy định này được chia thành 11 nội dung quan trọng, mỗi nội dung có sự phân biệt rõ ràng về loại hình đăng ký và thủ tục thực hiện.
Thứ nhất, đối với đăng ký đất đai và tài sản gắn liền với đất lần đầu, các thông tin cần đăng ký bao gồm: thông tin về người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất, người được giao đất để quản lý, cùng với các giấy tờ nhân thân, giấy tờ pháp nhân, địa chỉ của các đối tượng này. Ngoài ra, thông tin về thửa đất cũng cần phải được cung cấp đầy đủ như số thửa, số tờ bản đồ, diện tích, loại đất, hình thức sử dụng đất, nguồn gốc đất, và các thông tin liên quan đến tài sản gắn liền với đất như loại tài sản, diện tích xây dựng, hình thức sở hữu, thời hạn sở hữu và yêu cầu về việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.
Thứ hai, đối với đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền với đất, các thông tin về người sử dụng đất và chủ sở hữu tài sản cũng cần được cập nhật như khi đăng ký lần đầu. Tuy nhiên, trong trường hợp này, cần bổ sung thông tin về nội dung biến động, lý do biến động theo quy định tại Điều 133 của Luật Đất đai 2024.
Thứ ba, về hình thức đăng ký, việc đăng ký có thể thực hiện trên giấy hoặc thông qua phương tiện điện tử, tùy thuộc vào sự lựa chọn và điều kiện của người yêu cầu đăng ký. Quy trình thực hiện cũng được quy định chi tiết tại các Mục trong Chương III của Nghị định 101/2024/NĐ-CP.
Thứ tư, người yêu cầu đăng ký có thể thực hiện thủ tục trực tiếp hoặc thông qua người đại diện hợp pháp. Điều này giúp tạo điều kiện thuận lợi cho những trường hợp không thể trực tiếp tham gia vào quá trình đăng ký.
Thứ năm, trong trường hợp cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho tổ chức, nếu đất và tài sản là tài sản công, việc cấp Giấy chứng nhận sẽ được thực hiện theo quy định của pháp luật về đất đai mà không cần đợi xử lý xong tài sản công.
Thứ sáu, nếu người yêu cầu đăng ký muốn thực hiện nhiều thủ tục đăng ký khác nhau cùng lúc, các cơ quan có thẩm quyền sẽ liên thông để giải quyết nhanh chóng, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí cho người dân.
Thứ bảy, đối với các dự án đầu tư sử dụng đất, việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho chủ đầu tư chỉ được thực hiện sau khi chủ đầu tư hoàn tất thủ tục đất đai theo quy định pháp luật.
Thứ tám, đối với tài sản là nhà ở, công trình xây dựng đã được chứng nhận quyền sở hữu trên Giấy chứng nhận đã cấp, khi có biến động, việc đăng ký sẽ được thực hiện trên cơ sở thông tin có sẵn, trừ trường hợp chủ sở hữu yêu cầu thay đổi tài sản.
Thứ chín, nếu trong quá trình giải quyết thủ tục đăng ký mà người sử dụng đất hoặc chủ sở hữu không tiếp tục thực hiện, những người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan sẽ phải cung cấp các giấy tờ chứng minh để tiếp tục thủ tục.
Thứ mười, đối với thửa đất của cá nhân, hộ gia đình, khi cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu, diện tích đất ở được công nhận sẽ do cơ quan có thẩm quyền quyết định, không phụ thuộc vào số lượng thành viên trong hộ gia đình.
Cuối cùng, về ghi nợ tiền sử dụng đất, các đối tượng có nhu cầu ghi nợ sẽ được tiếp tục ghi nợ tiền sử dụng đất khi cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu. Mức tiền sử dụng đất ghi nợ là toàn bộ số tiền phải nộp tại thời điểm cấp Giấy chứng nhận. Quy trình thanh toán và xóa nợ tiền sử dụng đất cũng được quy định rõ ràng trong Nghị định và áp dụng từ ngày 01/8/2024 đến hết ngày 31/7/2029.
Tất cả các quy định này đều nhằm tạo ra một hệ thống quản lý đất đai hiệu quả, minh bạch và thuận tiện cho người dân, đồng thời đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các bên liên quan.
3. Quy định đăng ký biến động đối với đất đai, tài sản gắn liền với đất theo Luật Đất đai 2024
Đăng ký biến động đối với đất đai và tài sản gắn liền với đất được quy định tại Điều 133 Luật Đất đai 2024, nhằm cập nhật, điều chỉnh các thông tin liên quan đến quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất khi có sự thay đổi. Các trường hợp phải thực hiện đăng ký biến động rất đa dạng và bao gồm nhiều tình huống khác nhau, đảm bảo việc quản lý đất đai được cập nhật và chính xác theo từng giai đoạn và thay đổi của tài sản.
Trước tiên, việc đăng ký biến động được thực hiện đối với những trường hợp có thay đổi về quyền sử dụng đất hoặc quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc các giấy chứng nhận khác liên quan đến quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất. Cụ thể, khi có các hành vi như chuyển nhượng, chuyển đổi, thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất, hoặc tài sản gắn liền với đất, người sử dụng đất hoặc chủ sở hữu tài sản cần thực hiện thủ tục đăng ký biến động để điều chỉnh lại thông tin trong giấy chứng nhận đã cấp. Bên cạnh đó, các trường hợp đổi tên, thay đổi thông tin người sử dụng đất, thay đổi diện tích, số hiệu thửa đất, mốc giới, hoặc thay đổi về tài sản gắn liền với đất cũng phải được đăng ký biến động.
Ngoài ra, các trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất, thay đổi thời hạn sử dụng đất, thay đổi hình thức giao đất, cho thuê đất, hoặc thay đổi quyền sử dụng đất do chia, tách, hợp nhất, hoặc thỏa thuận trong hộ gia đình hoặc giữa các thành viên sử dụng đất chung cũng phải thực hiện đăng ký biến động. Điều này cũng bao gồm các thay đổi liên quan đến quyền sử dụng đất theo kết quả hòa giải tranh chấp đất đai, quyết định của Tòa án, hoặc các quyết định thi hành án có liên quan đến quyền sử dụng đất.
Một điểm quan trọng là các trường hợp thay đổi liên quan đến quyền sử dụng đất hoặc quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất do kết quả tranh chấp, thỏa thuận hoặc các quyết định hành chính, cũng như việc chuyển nhượng tài sản công theo quy định của pháp luật về quản lý và sử dụng tài sản công, đều phải được đăng ký biến động theo quy định của pháp luật.
Ngoài ra, đối với những trường hợp đăng ký biến động liên quan đến việc yêu cầu cấp lại hoặc cấp đổi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất, cũng cần phải thực hiện thủ tục đăng ký biến động tại cơ quan có thẩm quyền. Đặc biệt, đối với việc đăng ký biến động do thế chấp quyền sử dụng đất hoặc tài sản gắn liền với đất, cơ quan có thẩm quyền sẽ xác nhận trên Giấy chứng nhận đã cấp, tạo ra cơ sở pháp lý cho việc thực hiện các giao dịch bảo đảm quyền lợi giữa các bên.
Thời hạn đăng ký biến động đối với các trường hợp trên phải được thực hiện trong vòng 30 ngày kể từ ngày có biến động, trừ những trường hợp đặc biệt như thi hành án, thừa kế quyền sử dụng đất, khi thời hạn đăng ký sẽ tính từ ngày bàn giao tài sản thi hành án, tài sản bán đấu giá, hoặc từ ngày phân chia xong quyền sử dụng đất là di sản thừa kế.
Tóm lại, việc đăng ký biến động đất đai và tài sản gắn liền với đất là một thủ tục quan trọng giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản, và đảm bảo tính minh bạch trong quản lý đất đai. Các quy định chi tiết về thời gian và các loại biến động cần đăng ký giúp các cơ quan nhà nước và người dân thực hiện đúng pháp luật, duy trì sự ổn định trong hệ thống quản lý đất đai.
Xem thêm bài viết: Cho thuê tài sản gắn liền với đất ? Điều kiện cho thuê lại tài sản và nghĩa vụ thuế phải nộp ?
Khi quý khách có thắc mắc về quy định pháp luật, vui lòng liên hệ đến hotline 19006162 hoặc gửi thư tư vấn đến email: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ.