Quy định về quyền và nghĩa vụ của đại lý bảo hiểm

1. Hiểu như thế nào về đại lý bảo hiểm?

Trước tiên để có thể đưa ra một khái niệm về đại lý bảo hiểm, cần làm rõ khái niệm đại lý. Trong kinh tế thuật ngữ này được dùng như là một hành vi thương mại, theo đó, bên giao đại lý (thường là một doanh nghiệp, công ty có sản phẩm, dịch vụ cần bán) và bên đại lý thoả thuận việc bên đại lý nhân danh mình mua hoặc bán hàng cho bên giao đại lý để được hưởng thù lao. Đại lý bán hàng là việc bên đại lý nhận hàng của bên giao đại lý để bán và hưởng thù lao do bên giao đại lý trartreen cơ sở thoả thuận giữa các bên.

Các hình thức đại lý hiện nay có thể kể đến như:

- Đại lý hưởng hoa hồng: đây là một hình thức đại lý mà bên đại lý thục hiện việc mua, bán hàng theo giá mua, giá bán do bên giao đại lý ấn định để được hưởng hoa hồng. Mức hoa hồng được tín theo tỷ lệ phần trăm do các bên thoả thuận trên giá mua, giá bán hàng hoá. Lưu ý quan trọng là phải tính đến thuế đã hay chưa được bao gồm trên giá hưởng hoa hồng của đại lý.

- Đại lý bao tiêu sản phẩm, dịch vụ: đây là một hình thức đại lý phổ biến mà bên đại lý thực hiện việc mua, bán trọn vẹn một khối lượng hàng theo giá do bên giao đại lý ấn định để được hưởng thù lao theo quy định của công ty mở đại lý. Mức thù lao mà đại lý hưởng là mức chênh lệch giữa giá mua, giá bán thực tế so với giá do bên giao hàng cho đại lý ấn định hoặc thoả thuận.

- Đại lý đọc quyền: đây là hình thức đại lý mà tại một khu vực nhất định, có thể là trên quy mô toàn quốc hay một khu vực nào đó bên giao đại lý chỉ giao cho một đại lý độc quyền mua, bán một hoặc một số mặt hàng.

- Tổng đại lý mua bán hàng hoá: là một hình thức đại lý mà bên đại lý tổ chức một hệ thống đại lý trực thuộc để thực hiện việc mua bán hàng hoá cho bên giao đại lý. Tổng đại lý đại diện cho hệ thống đại lý trực thuộc. Các đại lý trực thuộc hoạt động dưới sự quản lý của tổng đại lý và với danh nghĩa của tổng đại lý.

Vậy đại lý bảo hiểm được hiểu như thế nào? Theo quy định tại Điều 142 Luật kinh doanh bảo hiểm 2022, đại lý bảo hiểm được hiểu là tổ chức, cá nhân được doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài, tổ chức tương hỗ cung cấp bảo hiểm vi mô trên cơ sở hợp đồng đại lý bảo hiểm để thực hiện hoạt động đại lý bảo hiểm. Theo quy định tại khoản 5 Điều 4 Luật kinh doanh bảo hiểm 2022 có quy định cụ thể: hoạt động đại lý bảo hiểm được hiểu là một hoặc một số hoạt động theo uỷ quyền của doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh bảo hiểm phi nhân thọ (bảo hiểm phi nhân thọ là loại hình bảo hiểm cho trường hợp những thiệt hại về tài sản và những tổn thất khác và trách nhiệm dân sự đối với người thứ ba) nước ngoài, tổ chức tương hỗ cung cấp bảo hiểm vi mô, bao gồm: tư vấn sản phâm bảo hiểm; giới thiệu sản phẩm bảo hiểm; chào bán sản phẩm bảo hiểm; thu xếp việc giao kết hợp đồng bảo hiểm; thu phí bảo hiểm; thu thập hồ sơ để phục vụ việc giải quyết bồi thường, trả tiền bảo hiểm.

2. Quyền của đại lý bảo hiểm theo quy định của pháp luật

Đại lý bảo hiểm được pháp luật hiện nay trao cho những quyền cơ bản sau: (quy định cụ thể tại Điều 129 Luật kinh doanh bảo hiểm 2022)

- Được lựa chọn và giao kết hợp đồng đại lý bảo hiểm đối với doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài, tổ chức tương hỗ cung cấp bảo hiểm vi mô theo quy định của pháp luật. Việc ký kết hợp đồng dựa trên sự thoả thuận giữa các bên, miễn là các thoả thuận được xác lập không trái đạo đức, trái pháp luật và được xác lập dựa trên cơ sở thiện chí, trung thực tự nguyện và tự do ý chí.

- Đại lý bảo hiểm có quyền được cung cấp thông tin và điều kiện cần thiết để thực hiện hợp đồng đại lý bảo hiểm. Với vai trò tương hỗ cung cấp bảo hiểm vi mô theo quy định của pháp luật, việc pháp luật quy định bên đại lý bảo hiểm có quyền được cung cấp thông in và điều kiện càn thiết để thực hiện hợp đồng đại lý bảo hiểm nhằm tạo nên thế bình đẳng giữa các bên trong gia kết hợp đồng đại lý bảo hiểm. Đại lý bảo hiểm cần phải có thông tin và những điều kiện cần thiết để thực hiện các hoạt động trong phạm vi thoả thuận, chỉ khi nắm được các thông tin và điều kiện đó hoạt động của đại lý bảo hiểm mới có thể đảm bảo. Do đó pháp luật trao quyền được biết và được cung cấp các thông tin và điều kiện để thực hiện hợp đồng là hoàn toàn hợp lý, đảm bảo quyền và lợi cihs hợp pháp của đại lý bảo hiểm.

- Đại lý bảo hiểm có quyền yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài, tổ chức tương hỗ cung cấp bảo hiểm vi mô hoàn trả tiền ký quý hoặc tài sản thế chấp trong hợp đồng đại lý bảo hiểm. Trong hợp đồng đại lý bảo hiểm hai bên có thể thoả thuận đưa ra các điều khoản của hơp đồng, về tiền lỹ quý và tài sản thế chấp pháp luật quy định bên đại lý bảo hiểm có quyền yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài, tổ chức tương hỗ cung cấp bảo hiểm vi mô hoàn trả tiền ký quý, trong taruongf hợp thế chấp tài sản thì được quyền yêu cầu các chủ thể trên hoàn trả tài sản thế chấp.

- Đại lý bảo hiểm có quyền hưởng hoa hồng đại lý bảo hiểm, thưởng, hỗ trợ đại lý bảo hiểm và các quyền lợi khác từ hoạt động đại lý bảo hiểm theo thoả thuận trong hợp đồng đại lý bảo hiểm. Như vây, theo quy định của pháp luật, đại lý bảo hiểm có quyền được hưởng hoa hồng theo như thoả thuận trong hơp đồng đại lý bảo hiểm, ngoài ra được thưởng nếu như hoạt động đại lýbảo hiểm của đại lý bảo hiểm đạt được những điều kiện trong hợp đồng mà hai bên đã thoả thuận, ngoài ra đại lý bảo hiểm còn có quyền được hưởng những lợi ích khác xuất phát từ hoạt động đại lý bảo hiểm theo đúng như các điều khoản trong hợp đồng mà hai bên đã cam kết.

3. Nghĩa vụ của đại lý bảo hiểm theo quy định của pháp luật

Bên canh những quyền lợi được hưởng, đại lý bảo hiểm cần phải thực hiện một số các nghĩa vụ sau: (tại khoản 2 Điều 129 Luật kinh doanh bảo hiểm có quy định về 9 nghĩa vụ cụ thể mà đại lý bảo hiệm phải thực hiện ngoài ra còn có các nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật, bài viết dưới đây chỉ đưa ra một số nghĩa vụ trong số nghĩa vụ mà đại lý bảo hiểm phải thực hiện theo quy định của pháp luật)

- Thực hiện nghĩa vụ trong hợp đồng đại lý bảo hiểm. Hợp đồng đại lý bảo hiểm cũng giống như các hợp đồng khác, cần được xác lập dựa trên sự bình đẳng, thiện chí, tự nguyện và tự do ý chí, không trái với đạo đức và các quy định của pháp luật. Các bên tham gia hợp đồng phải có trách nhiệm thực hiện đứng như điều khoản mà mình đã cam kết và đại lý bảo hiểm không phải là một ngoại lê. Đại lý bảo hiểm phải thực hiện các nghĩa vụ đúng như quy định trong hợp đồng đại lý bảo hiểm.

- Bên đại lý bảo hiểm có nghĩa vụ ký quý hoặc thế chấp tài sản bảo đảm cho doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài, tổ chức tương hỗ cung cấp bảo hiểm vi mô nếu có thoả thuận trong hợp đồng đại lý bảo hiểm. Do tính đặc thù trong hợp đồng giữa  bên đại lý bảo hiểm và bên doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài, tổ chức tương hỗ cung cấp bảo hiểm vi mô và đại lý bảo hiểm, bên đại lý bảo hiểm có nghĩa vụ thực hiện các biện pháp bảo đảm như thế chấp hoặc ký quỹ để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ.

- Đại lý bảo hiểm phải thứ hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật. Trong hoạt động của mình, đại lý bảo hiểm có thể có những phát sinh về nghĩa vụ tài chính, do đó, phải luật đặt ra quy định, đại lý bảo hiểm phải thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ tài chính đúng như quy định của pháp luật.

- Đại lý bao hiểm có nghĩa vụ tư vấn, giới thiệu, chào bán sản phẩm bảo hiểm; cùng với đó là cung cấp các thông tin về sản phẩm bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài, tổ chức tương hỗ cung cấp bảo hiểm vi mô một cách đầy đủ, chính xác cho bên mua bảo hiểm và phải có trách nhiệm giải thích một cách rõ ràng, đầy đủ các quyền lợi bảo hiểm, các điều khoản loại trừ trách nhiệm bảo hiểm, quyền và nghĩa vụ của bên mua bảo hiểm; không được tự ý kê khai thông tin cho bên mua bảo hiểm khi chưa có sự đồng ý mua bảo hiểm; thực hiện các nghĩa vụ khác đúng như phạm vi được uỷ quyền trong hợp đồng đại lý bảo hiểm.

- Đại lý bảo hiểm có nghĩa vụ tham dự các khoá đào tạo, cập nhật kiến thức do doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài, tổ chức tương hỗ cung cấp bảo hiểm vi mô tổ chức. 

Trên đây là một số thông tin về quyền và nghĩa vụ của đại lý bảo hiểm. Để có cái nhìn toàn diện hơn về vấn đề này, tham khảo bài viết: Nguyên tắc hoạt động đại lý bảo hiểm gồm những gì?

Mọi thắc mắc về vấn đề có liên quan liên hệ 19006261 hoặc địa chỉ email liehe@luatminhkhue.vn để được giải đáp chi tiết.

Trân trọng