1. Sẽ có cơ chế thu hút nhân lực trình độ khoa học công nghệ cao từ nước ngoài

Để đạt được mục tiêu phát triển nguồn nhân lực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo có trình độ và năng lực sáng tạo cao như đã đề ra trong Quyết định 569/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, cần phải thiết lập một cơ chế thu hút nhân lực trình độ cao từ nước ngoài. Cơ chế này không chỉ giúp nâng cao trình độ chuyên môn và sáng tạo của nhân lực Việt Nam mà còn góp phần vào quá trình phát triển và hội nhập quốc tế của đất nước.

Một trong những biện pháp cần thực hiện là thúc đẩy việc thu hút và dịch chuyển nhân lực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo từ nước ngoài. Điều này có thể đạt được thông qua việc rà soát và sửa đổi các quy định để tạo điều kiện thuận lợi cho việc chuyển dịch nhân lực hai chiều giữa khu vực công và tư. Chính sách hỗ trợ kinh phí và tạo thuận lợi về thủ tục xuất/nhập cảnh, visa, giấy phép lao động cũng cần được thiết lập để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho những nhà khoa học, nhân viên công nghệ có trình độ cao từ nước ngoài muốn đến làm việc tại Việt Nam.

Ngoài ra, việc phát triển các mạng lưới kết nối nhân tài người Việt Nam ở nước ngoài cũng đóng vai trò quan trọng. Việc thu hút sự tham gia đóng góp của cộng đồng các nhà khoa học người Việt Nam ở nước ngoài sẽ là nguồn lực quý báu để thúc đẩy sự phát triển của nền khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo tại Việt Nam.

Một phần không thể thiếu trong cơ chế này là chính sách đưa người Việt Nam vào làm việc tại các tập đoàn đa quốc gia, các doanh nghiệp khởi nghiệp ở nước ngoài, sau đó khuyến khích họ trở về nước để đóng góp vào sự phát triển của đất nước. Điều này không chỉ giúp tăng cường kỹ năng và kiến thức của người lao động Việt Nam mà còn thúc đẩy sự hợp tác và trao đổi kinh nghiệm giữa Việt Nam và các quốc gia khác trên thế giới.

Cuối cùng, việc tháo gỡ các chính sách để tạo thuận lợi cho các giảng viên, cán bộ nghiên cứu tham gia vào hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo tại doanh nghiệp cũng cần được thực hiện. Điều này giúp tạo ra một môi trường làm việc tích cực, năng động và sáng tạo, từ đó thu hút và giữ chân nhân tài trình độ cao ở lại làm việc tại Việt Nam

Như vậy thì cơ chế thu hút nhân lực trình độ cao từ nước ngoài đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo tại Việt Nam. Điều này đòi hỏi sự chủ động trong việc thiết lập các chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi và khuyến khích sự hợp tác và trao đổi giữa Việt Nam và cộng đồng quốc tế.

2. Định hướng nhiệm vụ trọng tâm phát triển khoa học, công nghệ đổi mới sáng tạo

Định hướng nhiệm vụ trọng tâm trong phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là một bước quan trọng nhằm định hình tương lai của quốc gia và xã hội. Việc này không chỉ đảm bảo sự bền vững của phát triển kinh tế - xã hội mà còn góp phần vào việc bảo đảm an ninh quốc gia và xây dựng cộng đồng quốc tế vững mạnh. Dưới đây là các mục tiêu và biện pháp cụ thể trong việc thúc đẩy phát triển trong ba lĩnh vực chính:

- Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo phục vụ phát triển kinh tế - xã hội bền vững: Để thúc đẩy tái cơ cấu nền kinh tế, cần tăng tỷ trọng giá trị sản phẩm công nghiệp công nghệ cao và áp dụng công nghệ tiên tiến. Điều này đòi hỏi sự chuyển đổi số trong mọi lĩnh vực, đặc biệt là trong các ngành chế biến, chế tạo. Tăng cường sự tiếp nhận và ứng dụng công nghệ tiên tiến từ thế giới để nâng cao năng suất lao động và chất lượng sản phẩm, đồng thời phát triển các giải pháp và công nghệ đặc trưng của Việt Nam để đáp ứng các thách thức về môi trường và an ninh quốc gia. Đồng thời, cần tăng cường tự chủ về công nghệ và phát triển công nghệ mới trong các lĩnh vực trọng điểm. Việc này bao gồm việc làm chủ công nghệ lõi, công nghệ nguồn và công nghệ của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, từ đó áp dụng vào việc phát triển sản phẩm, dịch vụ mới và thương hiệu quốc gia.

- Đổi mới và hoàn thiện quản lý nhà nước về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo: Việc hoàn thiện hệ thống pháp luật và chính sách nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo là yếu tố then chốt trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của khoa học và công nghệ. Cần tiếp tục tăng cường công cụ và chính sách để khuyến khích và thúc đẩy ứng dụng công nghệ mới và đổi mới sáng tạo, đồng thời cải thiện quản lý và phân cấp trong quản lý nhà nước về lĩnh vực này.

- Phát triển tiềm lực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo: Việc sắp xếp lại hệ thống tổ chức khoa học và công nghệ công lập để phù hợp với các định hướng ưu tiên là cần thiết. Cần tập trung vào việc hình thành nguồn nhân lực trong nước cùng việc thu hút nguồn chuyên gia từ nước ngoài, đặc biệt là người Việt Nam có trình độ và năng lực sáng tạo cao. Đồng thời, việc đầu tư và khai thác các khu công nghệ cao, khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao là cần thiết để tạo điều kiện cho sự phát triển trong lĩnh vực này.

- Thúc đẩy hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp và phát triển thị trường khoa học và công nghệ: Việc thúc đẩy phát triển thị trường khoa học và công nghệ cùng với việc tăng cường chuyển giao công nghệ và đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp là cần thiết. Ngoài ra, việc tăng cường bảo vệ và thực thi quyền sở hữu trí tuệ cũng là một phần quan trọng trong việc đảm bảo phát triển bền vững của các lĩnh vực này.

Như vậy thì việc định hướng nhiệm vụ trọng tâm trong phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đòi hỏi sự kết hợp chặt chẽ giữa chính sách công, doanh nghiệp và hệ thống quản lý nhà nước để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho sự phát triển của lĩnh vực này và đóng góp vào sự thịnh vượng của quốc gia.

3. Chủ động đẩy mạnh hợp tác, hội nhập quốc tế về khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo

Để chủ động đẩy mạnh hợp tác và hội nhập quốc tế trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, cần thực hiện các biện pháp cụ thể sau đây:

- Tăng cường hợp tác quốc tế trong nghiên cứu và ứng dụng công nghệ:  Việc tăng cường hợp tác quốc tế trong nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ không chỉ giúp trao đổi kiến thức mà còn mở ra cơ hội học hỏi và áp dụng những kỹ thuật tiên tiến từ các quốc gia phát triển. Mua bán và chuyển giao các sản phẩm khoa học và công nghệ là một cách hiệu quả để nâng cao trình độ công nghệ của Việt Nam thông qua việc nhập khẩu các công nghệ tiên tiến và xuất khẩu các sản phẩm đã được nâng cấp.  Triển khai các mô hình và giải pháp đổi mới sáng tạo thông qua hợp tác quốc tế giúp tạo ra những sản phẩm, dịch vụ mới mang lại lợi ích cho cả Việt Nam và cộng đồng quốc tế.  Đảm bảo tiêu chuẩn và chất lượng hàng hóa là yếu tố quan trọng để tăng cường uy tín và cạnh tranh của sản phẩm Việt Nam trên thị trường quốc tế.

- Mở rộng hợp tác quốc tế trong việc hỗ trợ nâng cao trình độ và chuyển giao công nghệ: Việc hợp tác quốc tế hướng vào việc hỗ trợ một số lĩnh vực khoa học và công nghệ giúp Việt Nam đạt trình độ quốc tế nhanh chóng hơn thông qua việc học hỏi và chia sẻ kinh nghiệm từ các đối tác quốc tế. Nâng cao năng lực quản lý về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo thông qua việc học hỏi và áp dụng các mô hình quản lý tiên tiến từ các quốc gia phát triển.

- Tham gia xây dựng khuôn khổ quốc tế và thúc đẩy hợp tác trong nghiên cứu và ứng dụng công nghệ: Chủ động tham gia vào việc xây dựng và thảo luận về khuôn khổ, luật pháp quốc tế về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo để đảm bảo rằng Việt Nam có thể tham gia vào cộng đồng quốc tế một cách tích cực và hiệu quả. Tham gia các liên minh nghiên cứu quốc tế về các vấn đề mới phát sinh như vắc-xin COVID hay biến đổi khí hậu giúp tạo ra cơ hội hợp tác và trao đổi kinh nghiệm với cộng đồng quốc tế. Nhà nước cần tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp tham gia vào các liên minh nghiên cứu quốc tế thông qua việc giới thiệu, bảo lãnh cho doanh nghiệp Việt Nam để tham gia nghiên cứu và tiếp nhận chuyển giao công nghệ.

Như vậy thì việc chủ động đẩy mạnh hợp tác và hội nhập quốc tế trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo không chỉ là yếu tố quan trọng trong việc nâng cao trình độ và hiệu quả của ngành này mà còn là cơ hội để Việt Nam học hỏi và phát triển từ các đối tác quốc tế.

Nếu như các bạn còn có những vướng mắc vui lòng liên hệ 19006162 hoặc lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ chi tiết nhất có thể. Xin trân trọng cảm ơn!

Bên cạnh đó thì các bạn còn có thể tham khảo thêm: Đào tạo nhân lực sở hữu trí tuệ trong các trường Đại học – Từ kinh nghiệm của trường Đại học khoa học xã hội nhân văn