Mục lục bài viết
1. Tác giả - tác phẩm: Trái đất - Ngữ văn lớp 6
1.1. Tác giả
Rasul Gamzatov, người dân tộc Avar, từ Cộng hòa Dagestan thuộc Liên Bang Nga, sinh năm 1923 và qua đời vào năm 2003. Ông là một trong những tượng đài vĩ đại của văn học và văn hóa Nga. Cuộc đời và sự nghiệp của ông đánh dấu bằng một loạt các danh hiệu và giải thưởng danh giá, làm nổi bật đóng góp của ông đối với nghệ thuật và tinh thần đoàn kết dân tộc.
Rasul Gamzatov không chỉ là một nhà thơ nổi tiếng mà còn là một nhà lãnh đạo tài năng. Ông đã đảm nhận vị trí Đại biểu Xô-viết tối cao của Liên Xô trong nhiều năm và là người đứng đầu Hội nhà văn Dagestan suốt hơn nửa thế kỷ. Điều này cho thấy ông là một người ảnh hưởng lớn trong lĩnh vực văn hóa và nghệ thuật.
Thơ của Rasul Gamzatov là sự thể hiện của tình yêu đối với quê hương, con người và cuộc sống. Ông luôn tôn vinh tinh hữu nghị giữa các dân tộc và đặt nhiều tâm huyết vào việc kết nối và đoàn kết mọi người. Một số tác phẩm tiêu biểu của ông bao gồm "Năm tôi sinh," "Trái tim tôi trên núi," và "Những ngôi sao xa." Đặc biệt, Rasul Gamzatov đã được trao giải thưởng Stalin ấn tượng khi chỉ mới 29 tuổi, thể hiện tài năng và tầm nhìn nghệ thuật vượt trội của ông.
1.2. Tìm hiểu sơ lược về tác phẩm
Thể loại: Thơ tự do.
Nguyên bản và ngữ cảnh sáng tạo: Viết vào năm 1967 bằng tiếng Avar, bản dịch ra tiếng Việt được thực hiện dựa trên bản dịch tiếng Nga của Na-um Grep-nhi-ốp.
Phong cách biểu đạt: Biểu cảm.
Tóm tắt:
Bài thơ tập trung vào thái độ của nhà thơ đối với những người gây hại cho Trái Đất, đồng thời biểu hiện sự đau xót và sự thông cảm với những tổn thương và đau đớn mà Trái Đất phải chịu hàng ngày và hàng giờ. Nhà thơ cưng chiều, an ủi Trái Đất, "làm sạch máu cho người" và "hát những bản ca dịu dàng" cho những người lắng nghe.
Cấu trúc:
Bài thơ chia thành 2 phần:
- Phần 1 (Khổ 1): Trái Đất và tất cả mọi người.
- Phần 2 (Khổ 2): Trái Đất và nhân vật tĩnh lặng.
Giá trị nội dung:
Tác giả thể hiện thái độ lên án đối với những người gây hại cho Trái Đất và đồng thời thể hiện sự đau xót và sự thấu hiểu đối với những tổn thương của Trái Đất.
Giá trị nghệ thuật:
Bài thơ tuân theo thể loại thơ tự do và sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật như điệp từ, liệt kê, ẩn dụ để truyền tải thông điệp của tác giả.
>> Xem thêm: Soạn bài Trái Đất - cái nôi của sự sống ngắn gọn Kết nối tri thức 6
2. Soạn bài Trái Đất ngắn gọn, đầy đủ nhất Ngữ văn 6
Câu 1 (trang 88 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Bốn câu đầu bài thơ tập trung nói về điều gì?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ 4 câu thơ đầu.
Lời giải chi tiết:
- Bốn câu đầu bài thơ tập trung mô tả thái độ của nhà thơ đối diện với những người đang gây tổn thương cho Trái đất.
- Nhà thơ so sánh Trái đất như một quả dưa, một quả bóng mà những kẻ hủy hoại đang tranh giành, cạnh tranh lẫn nhau để đạt được mục đích cá nhân của họ.
Câu 2 (trang 88 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Bốn câu sau cho thấy thái độ của nhà thơ đối với Trái đất như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ 4 câu thơ sau.
Lời giải chi tiết:
Bốn câu sau thể hiện thái độ của nhà thơ đối với Trái Đất là sự xót xa, sự thấu hiểu với những tổn thương và đau đớn mà Trái Đất phải chịu đựng hàng ngày và hàng giờ. Nhà thơ tỏ ra như một người bảo vệ, âu yếm Trái Đất, "làm sạch máu cho người" và "hát dịu dàng" để an ủi người nghe.
Câu 3 (trang 88 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Nhắc đến nước mắt và máu, nhà thơ muốn nói lên tình trạng gì của Trái Đất?
Phương pháp giải:
Hình dung nước mắt và máu trong bài được sử dụng với nghĩa đen hay nghĩa bóng và nó ẩn dụ cho điều gì.
Lời giải chi tiết:
Khi nhắc đến nước mắt và máu, nhà thơ muốn thể hiện tình trạng bị xâm phạm của Trái Đất. Con người đang khai thác tài nguyên thiên nhiên quá mức, làm tổn thương môi trường sống mà không quan tâm đến hậu quả. Nước mắt và máu là biểu tượng cho những tổn thương và gánh nặng mà Trái Đất phải chịu đựng, và đồng thời là cảnh báo về hậu quả của sự phá hủy môi trường nếu con người không thay đổi hành vi tham lam và vô trách nhiệm của mình.
Câu 4 (trang 88 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Hãy chỉ ra sự khác biệt trong cách tác giả mô tả Trái Đất và thái độ cư xử với Trái Đất trong bài thơ?
Phương pháp giải:
Đọc bài thơ và tìm những đoạn mô tả về Trái Đất và thái độ của tác giả.
Lời giải chi tiết:
Trong bài thơ, tác giả mô tả Trái Đất như một quả bóng, một quả dưa mà những kẻ hủy hoại tranh giành, tranh cướp lẫn nhau để thỏa mãn lòng tham và mục tiêu cá nhân của họ. Điều này thể hiện thái độ bất cẩn và thờ ơ của một phần người dân đối với Trái Đất, như họ chỉ xem xét lợi ích riêng mà không quan tâm đến sự sống xung quanh.
Tuy nhiên, thái độ của tác giả là hoàn toàn khác biệt. Ông tỏ ra yêu thương, quý trọng Trái Đất và đau xót với sự tổn thương và đau đớn mà nó phải chịu đựng hàng ngày. Tác giả đưa ra hình ảnh về việc "rửa sạch máu cho người" và "hát dịu dàng," thể hiện tâm hồn nhân văn và chăm sóc đối với môi trường.
Câu 5 (trang 88 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Tìm ra điểm chung giữa bài thơ của Rasul Gamzatov và hai văn bản "Trái Đất - Cái nôi của sự sống" và "Các loài chung sống với nhau như thế nào?"
Phương pháp giải:
So sánh nội dung của ba tác phẩm và tìm điểm chung giữa chúng.
Lời giải chi tiết:
Điểm chung giữa bài thơ của Rasul Gamzatov và hai văn bản "Trái Đất - Cái nôi của sự sống" và "Các loài chung sống với nhau như thế nào?" là:
- Tất cả ba tác phẩm đều thể hiện tình yêu và tôn trọng đối với Trái Đất, hành tinh mà chúng ta đang sống.
- Cả ba tác phẩm đặt ra vấn đề về tình trạng của Trái Đất, nhấn mạnh tình trạng bị tác động và tổn thương bởi hoạt động của con người, và đặt câu hỏi về khả năng chịu đựng của nó.
- Tất cả ba tác phẩm đều gửi thông điệp về trách nhiệm bảo vệ và chăm sóc Trái Đất của mỗi người, đánh thức ý thức về bảo vệ môi trường và sự sống chung trên hành tinh này.
Câu 6 (trang 88 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Theo em, để cùng "lau nước mắt" và "rửa sạch máu" cho Trái Đất, mỗi người chúng ta cần phải làm gì?
Phương pháp giải:
Dựa vào kiến thức xã hội, em suy nghĩ và trả lời câu hỏi này.
Lời giải chi tiết:
- Để cùng "lau nước mắt" và "rửa sạch máu" cho Trái Đất, mỗi người chúng ta cần phải đảm nhận trách nhiệm bảo vệ môi trường.
- Hành động nhỏ như giữ gìn vệ sinh, sử dụng nguồn năng lượng tái tạo, giảm lượng rác thải, và tham gia các chiến dịch bảo vệ môi trường là những cách đơn giản nhưng có ảnh hưởng lớn.
- Ngoài ra, cần tăng cường tuyên truyền và hướng dẫn cộng đồng về ý thức bảo vệ môi trường, nhấn mạnh sự quan trọng của việc giữ gìn sự cân bằng tự nhiên và giảm thiểu tác động tiêu cực từ hoạt động con người.
Câu 7 (trang 88 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Cùng đưa ra một thông điệp giống nhiều văn bản khác, nhưng bài thơ Trái Đất vẫn có sự độc đáo, hấp dẫn riêng. Theo em, những gì đã tạo nên sự độc đáo, hấp dẫn riêng đó.
Phương pháp giải:
Em chú ý về hình thức trình bày, ngôn ngữ và hình ảnh của bài thơ này.
Lời giải chi tiết:
Bài thơ "Trái Đất" của Ra-xun Gam-da-tốp tỏ ra độc đáo và hấp dẫn nhờ những yếu tố sau:
- Hình thức trình bày: Sự chọn lựa thể thơ tự do mang lại sự tự do trong cách sắp xếp, tổ chức ý và tạo ra những hình ảnh sâu sắc và độc đáo.
- Ngôn ngữ: Nhà thơ sử dụng ngôn ngữ hình ảnh sôi động và mạnh mẽ, với những từ ngữ như "nước mắt," "máu," "quả dưa," tạo nên cảm giác mạnh mẽ và ấn tượng.
- Hình ảnh: Các hình ảnh mô tả Trái Đất như một quả dưa, quả bóng, cùng với việc nhấn mạnh vào hành động tranh giành mảnh đất, tạo nên một bức tranh sống động về mối quan hệ giữa con người và môi trường.
Tất cả những yếu tố này kết hợp lại tạo nên một bức tranh sâu sắc và đặc sắc, làm cho bài thơ độc đáo và hấp dẫn.
3. Luyện tập viết kết nối với đọc
Hãy viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) về chủ đề Để hành tinh xanh mãi xanh...
Nhìn vào những hình ảnh tươi đẹp của quê hương trong những bản thơ, ta nhận ra rằng mảnh đất chúng ta đang sinh sống hiện nay đã chịu nhiều hậu quả từ sự ô nhiễm môi trường. Mùa thu se lạnh, ấm áp của Hà Nội đã bị thay thế bởi cái nóng oi ả của mùa hè kéo dài, mực nước biển tăng cao gây ra lũ lụt cướp đi cả người và của cải. Một số loài sinh vật đang đối diện với nguy cơ tuyệt chủng do mất môi trường sống, và không ít con người chúng ta gặp nguy cơ bị ảnh hưởng đến sức khỏe vì ô nhiễm nước và không khí. Thật đáng buồn khi loài người được cho là có trí tuệ và sáng tạo lại trở thành nguy cơ đối với nền văn minh trên Trái Đất. Vì vậy, bảo vệ môi trường không chỉ là trách nhiệm của một số người, mà là trách nhiệm của tất cả chúng ta, những công dân của hành tinh xanh này. Chúng ta phải đoàn kết và hợp tác để tạo ra tác động lớn, từ đó đẩy lùi và ngăn chặn tình trạng ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến cuộc sống của chính chúng ta và của những sinh vật khác.
Bài viết liên quan: Soạn bài Trái Đất - mẹ của muôn loài - sách Chân trời sáng tạo 6
Trên đây là toàn bộ nội dung bài viết của Luật Minh Khuê về soạn bài Trái Đất ngắn gọn, đầy đủ nhất Ngữ văn 6. Xin cảm ơn quý bạn đọc đã quan tâm theo dõi!