Quy định cơ cấu lại thời hạn trả nợ theo Thông tư 02/2023/TT-NHNN

1. Thông tư 02/2023/TT-NHNN quy định về cơ cấu lại thời hạn trả nợ như thế nào?

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam vừa ban hành Thông tư số 02/2023/TT-NHNN ngày 23/4/2023 quy định về việc tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn.

Thông tư này quy định về việc tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh và khách hàng gặp khó khăn trả nợ vay phục vụ nhu cầu đời sống, tiêu dùng.

Đối tượng áp dụng là tổ chức tín dụng (không bao gồm ngân hàng chính sách), chi nhánh ngân hàng nước ngoài; khách hàng của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài (trừ khách hàng là tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài); tổ chức, cá nhân khác có liên quan đến việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn.

Theo đó, về cơ cấu lại thời hạn trả nợ, Thông tư quy định: Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được xem xét quyết định cơ cấu lại thời hạn trả nợ đối với số dư nợ gốc và/hoặc lãi của khoản nợ, bao gồm cả các khoản nợ thuộc phạm vi điều chỉnh của Nghị định số 55/2015/NĐ-CP ngày 09/6/2015 của Chính phủ về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn (đã được sửa đổi, bổ sung) trên cơ sở đề nghị của khách hàng, khả năng tài chính của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài và đáp ứng các quy định sau:

- Dư nợ gốc phát sinh trước ngày Thông tư này có hiệu lực và từ hoạt động cho vay, cho thuê tài chính.

- Phát sinh nghĩa vụ trả nợ gốc và/hoặc lãi trong khoảng thời gian từ ngày Thông tư này có hiệu lực đến hết ngày 30/6/2024.

- Số dư nợ của khoản nợ được cơ cấu lại thời hạn trả nợ còn trong hạn hoặc quá hạn đến 10 ngày kể từ ngày đến hạn thanh toán, thời hạn trả nợ theo hợp đồng, thỏa thuận.

- Được tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đánh giá khách hàng không có khả năng trả nợ đúng hạn nợ gốc và/hoặc lãi theo hợp đồng, thỏa thuận do doanh thu, thu nhập sụt giảm so với doanh thu, thu nhập tại phương án trả nợ gốc và/hoặc lãi theo hợp đồng, thỏa thuận.

- Khách hàng được tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đánh giá có khả năng trả nợ đầy đủ nợ gốc và/hoặc lãi theo thời hạn trả nợ được cơ cấu lại.

- Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài không thực hiện cơ cấu lại thời hạn trả nợ đối với khoản nợ vi phạm quy định pháp luật.

- Thời gian cơ cấu lại thời hạn trả nợ (kể cả trường hợp gia hạn nợ) được xác định phù hợp với mức độ khó khăn của khách hàng và không vượt quá 12 tháng kể từ ngày đến hạn của số dư nợ được cơ cấu lại thời hạn trả nợ.

- Việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ cho khách hàng theo quy định tại Thông tư này được thực hiện kể từ ngày Thông tư này có hiệu lực đến hết ngày 30/6/2024.

2. Sự khác biệt của chính sách cơ cấu lại thời hạn trả nợ với các chính sách khác

Việc cho phép các tổ chức tín dụng cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ cho khách hàng như quy định tại Thông tư số 02/2023/TT-NHNN nói trên không phải là giải pháp lần đầu tiên được NHNN thực hiện. Trước đó, khi đại dịch COVID-19 xảy ra ở Việt Nam, NHNN đã từng thực hiện chính sách tương tự nhằm hỗ trợ khách hàng bị ảnh hưởng bởi COVID-19 theo quy định tại Thông tư số 01/2020/TT-NHNN ngày 13/3/2020, Thông tư số 03/2021/TT-NHNN ngày 02/4/2021 và Thông tư số 14/2021/TT-NHNN ngày 07/9/2021.

Thậm chí, trước khi đại dịch COVID-19 xảy ra, việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ cũng đã được NHNN cho phép thực hiện theo quy định tại Quyết định số 780/QĐ-NHNN ngày 23/4/2012 mà theo đó, các tổ chức tín dụng được giữ nguyên nhóm nợ của các khoản nợ được điều chỉnh kỳ hạn trả nợ, gia hạn nợ như đã được phân loại trước khi điều chỉnh kỳ hạn trả nợ, gia hạn nợ nếu tổ chức tín dụng đánh giá hoạt động sản xuất kinh doanh của khách hàng có chiều hướng tích cực và có khả năng trả nợ tốt sau khi điều chỉnh kỳ hạn trả nợ, gia hạn nợ.

Tuy nhiên, so với các chính sách đã ban hành tại các Thông tư và Quyết định nói trên của NHNN, thì chính sách cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ được quy định tại Thông tư số 02/2023/TT-NHNN có phạm vi điều chỉnh rộng hơn, bởi các khách hàng có khoản vay được áp dụng chính sách này bao gồm cả khách hàng gặp khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh và khách hàng gặp khó khăn trả nợ vay phục vụ nhu cầu đời sống, tiêu dùng. Đây là một sự mở rộng rất cần thiết, bởi sau hơn 3 năm chịu tác động của đại dịch COVID-19, không chỉ các tổ chức, cá nhân vay vốn phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh gặp khó khăn về tài chính, mà rất nhiều người vay vốn tuy không nhằm mục đích sản xuất kinh doanh nhưng cũng không trả được nợ đúng hạn do nguồn thu được dự kiến dùng để trả nợ cũng bị sụt giảm.

Chính vì vậy, việc NHNN cho phép áp dụng chính sách cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ đối với cả khách hàng vay vốn phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh và khách hàng vay vốn phục vụ nhu cầu đời sống, tiêu dùng là rất hợp lý và có ý nghĩa trên cả phương diện kinh tế cũng như phương diện xã hội.

3. Cơ cấu lại thời hạn trả nợ cần đảm bảo đúng bản chất nợ xấu

Thống đốc NHNN vừa ký ban hành Chỉ thị số 02/CT-NHNN về tăng cường công tác tín dụng và triển khai chính sách cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn theo quy định tại Thông tư 02/2023/TT-NHNN ngày 23/4/2023.

Chỉ thị nêu rõ, tình hình kinh tế khó khăn, khiến người dân, doanh nghiệp khó khăn trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, thiếu đơn hàng, thị trường đầu ra... dẫn tới doanh thu, thu nhập sụt giảm, ảnh hưởng tới khả năng trả nợ các khoản vay tại các tổ chức tín dụng (TCTD).

Vì thế, để đạt được mục tiêu đã đề ra từ đầu năm và triển khai thực hiện có hiệu quả Thông tư 02/2023/TT-NHNN, Thống đốc NHNN yêu cầu các đơn vị thuộc NHNN, các TCTD và các tổ chức hiệp hội trong ngành quyết tâm với nỗ lực cao nhất thực hiện được các mục tiêu đã đề ra; tập trung thực hiện các giải pháp nhằm kiểm soát lạm phát, duy trì ổn định thị trường tiền tệ, ngoại hối, ổn định kinh tế vĩ mô.

Các đơn vị này cần tập trung tín dụng cho các lĩnh vực ưu tiên, lĩnh vực sản xuất kinh doanh và các động lực tăng trưởng nhằm đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn của người dân, doanh nghiệp, góp phần phục hồi và phát triển sản xuất, kinh doanh. Tiếp tục cải cách thủ tục hành chính, tăng khả năng tiếp cận vốn tín dụng, cắt giảm chi phí để tiếp tục giảm lãi suất cho vay.

Các TCTD được yêu cầu chủ động triển khai chính sách cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ một cách đồng bộ, thống nhất; quá trình triển khai đảm bảo có sự phối hợp chặt chẽ, kịp thời giữa NHNN, các TCTD và sự đồng tình phối hợp thống nhất của khách vay vốn để nâng cao hiệu quả thực thi chính sách.

Các đơn vị phải đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật hiện hành về hoạt động cho vay của tổ chức tín dụng đối với khách hàng, quy định về việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ theo Thông tư 02 và các quy định pháp luật khác có liên quan; đảm bảo chất lượng tín dụng, đảm bảo khách quan, đúng bản chất của nợ xấu.

Để tham khảo thêm thông tin về vấn đề này, quý khách hàng có thể tìm hiểu tại bài viết: Sửa quy định về việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ ngân hàng của Luật Minh Khuê.

Nếu quý khách còn vướng mắc về vấn đề trên hoặc mọi vấn đề pháp lý khác, quý khách hãy vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi qua Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến theo số điện thoại 1900.6162 để được Luật sư tư vấn pháp luật trực tiếp qua tổng đài kịp thời hỗ trợ và giải đáp mọi thắc mắc.

Nếu quý khách cần báo giá dịch vụ pháp lý thì quý khách có thể gửi yêu cầu báo phí dịch vụ đến địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn để nhận được thông tin sớm nhất! Rất mong nhận được sự hợp tác và tin tưởng của quý khách! Luật Minh Khuê xin trân trọng cảm ơn!