Mục lục bài viết

Ly hôn là quyền nhân thân cơ bản được pháp luật Việt Nam công nhận và bảo vệ theo quy định tại Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014. Khi hôn nhân không thể duy trì được, việc thực hiện quyền ly hôn đơn phương theo yêu cầu của một bên trở thành giải pháp pháp lý cần thiết.

Vậy ly hôn đơn phương khác gì với ly hôn thuận tình? Điều kiện, thủ tục và hồ sơ cần chuẩn bị như thế nào? Thời gian giải quyết và chi phí ra sao? Trong bài viết này, tôi sẽ hướng dẫn chi tiết toàn bộ quy trình ly hôn đơn phương, từ điều kiện pháp lý đến thực tiễn giải quyết tại tòa án.

1. Những điều cần biết về ly hôn đơn phương

Ly hôn đơn phương, hay chính xác hơn là "ly hôn theo yêu cầu một bên", được quy định tại Điều 56 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014. Theo đó, khi vợ hoặc chồng yêu cầu ly hôn mà hòa giải tại Tòa án không thành, Tòa án sẽ giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được.

Cần lưu ý rằng, ly hôn đơn phương không có nghĩa là một bên có thể tự ý ly hôn mà không cần lý do. Điều này thể hiện tính nghiêm túc của pháp luật trong việc bảo vệ thể chế hôn nhân và gia đình với các quy định pháp lý cụ thể.

1.1. Phân biệt ly hôn đơn phương và thuận tình

Để hiểu rõ bản chất của ly hôn đơn phương, cần phân tích ba điểm khác biệt cơ bản với ly hôn thuận tình:

  • Sự đồng thuận: Ly hôn thuận tình yêu cầu cả hai vợ chồng đều đồng ý và đã thỏa thuận được các vấn đề liên quan như chia tài sản, quyền nuôi con. Ngược lại, ly hôn đơn phương xuất phát từ yêu cầu của một bên trong khi bên còn lại không đồng ý ly hôn.
  • Độ phức tạp thủ tục: Ly hôn đơn phương có tính chất phức tạp hơn, cần hòa giải tối thiểu 2 lần và mất thời gian 3-6 tháng so với ly hôn thuận tình chỉ 1-2 tháng do phải chứng minh các điều kiện pháp lý nghiêm ngặt.
  • Căn cứ giải quyết: Ly hôn đơn phương bắt buộc phải chứng minh có hành vi bạo lực gia đình hoặc hành vi khác vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ vợ chồng. Còn ly hôn thuận tình không cần chứng minh lý do ly hôn do đã đạt được sự thỏa thuận của các bên.

Vợ hoặc chồng lựa chọn ly hôn đơn phương khi:

  • Không thoả thuận được lý do tiến hành việc ly hôn;
  • Không thoả thuận được việc chia tài sản, quyền nuôi con;
  • Khi có hành vi bạo lực gia đình hoặc hành vi xâm phạm nghiêm trọng quyền và lợi lích của bên còn lại.

Ví dụ: Chồng cờ bạc, nợ nần, nghiện hút, đánh đập, chửi bới vợ con như: đánh vợ gây thương tích, nghiện ma túy không chăm lo gia đình, ngoại tình có con riêng...

1.2. Các trường hợp dẫn tới ly hôn đơn phương

Theo thống kê của Tòa án nhân dân, 85% vụ ly hôn đơn phương thuộc 04 trường hợp phổ biến nhất:

  • Bạo lực gia đình: Bao gồm đánh đập, chửi bới, gây thương tích, xâm phạm tính mạng, sức khỏe tinh thần của vợ hoặc chồng và các thành viên gia đình khác.
  • Vi phạm nghiêm trọng quyền và nghĩa vụ: Như ngoại tình, có con riêng, không chăm lo cho gia đình, chơi bời, nợ nần, cờ bạc, nghiện hút.
  • Mất tích hoặc bỏ nhà đi: Một bên yêu cầu tòa án giải quyết ly hôn khi bên kia mất tích, bỏ nhà đi không rõ nơi cư trú.
  • Kết hôn không có con chung: Trường hợp này thường dẫn đến mâu thuẫn và không thể duy trì được mục đích của hôn nhân.

2. Căn cứ pháp lý và điều kiện để được giải quyết ly hôn đơn phương

2.1. Căn cứ pháp lý

Khác với ly hôn thuận tình, việc ly hôn đơn phương bắt buộc phải chứng minh đầy đủ các điều kiện theo quy định tại Điều 56 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014. Tòa án sẽ giải quyết ly hôn khi có hai nhóm căn cứ chính:

Nhóm căn cứ về hành vi vi phạm:

  • Có hành vi bạo lực gia đình
  • Có hành vi vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng

Nhóm căn cứ về hậu quả:

  • Hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng
  • Đời sống chung không thể kéo dài
  • Mục đích của hôn nhân không đạt được

Như vậy, sự kết hợp giữa hai hành vi chính dẫn đến ba hậu quả trực tiếp là căn cứ pháp lý quan trọng nhất để Tòa án giải quyết việc ly hôn khi có yêu cầu của một bên vợ hoặc chồng.

2.2 Các trường hợp được ly hôn đơn phương ?

Bạo lực gia đình: Căn cứ Điều 3 Luật Phòng, chống bạo lực gia đình 2022, có 16 hành vi được xem là bạo lực gia đình, bao gồm: hành hạ, ngược đãi, đánh đập, đe dọa, cố ý xâm hại sức khỏe tính mạng; lăng mạ, chỉ chiết, cố ý xúc phạm danh dự nhân phẩm; bỏ mặc, không quan tâm chăm sóc thành viên gia đình; ngăn cản thành viên gia đình gặp gỡ người thân; tiết lộ thông tin đời sống riêng tư; cưỡng ép quan hệ tình dục trái ý muốn; cưỡng ép mang thai, phá thai...

Vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ vợ chồng: Theo khoản 2, 3 Điều 4 Nghị quyết 01/2024/NQ-HĐTP, đây là các vi phạm quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình về quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng dẫn đến xâm phạm nghiêm trọng quyền, lợi ích hợp pháp của người kia. Ví dụ điển hình là vợ, chồng phá tán tài sản gia đình do nghiện cờ bạc, ma túy, lô đề, cá độ bóng đá.

2.3. Phân tích các tình huống thực tế

Từ thực tiễn hoạt động tư vấn tại Luật Minh Khuê, tôi xin chia sẻ hai tình huống đặc biệt:

Tình huống bạo lực tinh thần: Ông A phát hiện vợ ngoại tình, thay vì nóng giận, ông yêu cầu người đàn ông kia trả 10.000 đồng, đóng khung và treo giữa nhà. Mỗi bữa ăn, ông A nói với các con: "Các con ăn đi, mẹ con phải rất vất vả kiếm tiền" rồi chỉ vào tờ tiền. Hành vi này được xác định là bạo hành gia đình về tinh thần, khiến bà B có ý định tự vẫn và yêu cầu ly hôn.

Tình huống vi phạm nghĩa vụ vợ chồng: Ông A không có con trai nên ngoại tình và có con riêng với bà B. Sau khi đạt được mong muốn có con trai, ông A về nhà đuổi vợ con ra đường để đón bà B cùng con trai về ở. Đây là hành vi vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ vợ chồng.

3. Hướng dẫn chuẩn bị hồ sơ ly hôn đơn phương đầy đủ và hợp lệ

3.1. Danh mục giấy tờ cần thiết

Hồ sơ xin ly hôn đơn phương phải bao gồm đầy đủ các tài liệu sau:

  • Đơn khởi kiện về việc ly hôn đơn phương (áp dụng Mẫu số 23-DS theo Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP)
  • Bản sao hợp lệ căn cước hoặc hộ chiếu của hai vợ chồng
  • Bản chính Giấy đăng ký kết hôn
  • Bản sao giấy khai sinh của các con (nếu có)
  • Giấy xác định nơi cư trú của bị đơn (áp dụng khi bị đơn thay đổi nơi cư trú thường xuyên)
  • Các giấy tờ chứng minh tài sản thuộc sở hữu chung và sở hữu riêng của hai vợ chồng

3.2. Hướng dẫn xin lại giấy tờ bị mất, thiếu

Trong các vụ việc ly hôn đơn phương, việc giấy tờ bị mất thường do bị đơn không cung cấp hoặc cố tình xé rách, tiêu hủy. Nguyên tắc xử lý là: cơ quan nào cấp giấy tờ thì có quyền cấp lại hoặc xác nhận thông tin liên quan.

Ví dụ: Giấy đăng ký kết hôn do UBND xã phường cấp, nếu bị mất có thể đến UBND xã/phường xác nhận tình trạng hôn nhân hoặc xin cấp lại. Trong trường hợp gặp khó khăn, có thể yêu cầu Tòa án nơi giải quyết vụ việc ban hành công văn yêu cầu cung cấp thông tin - đây là phương thức rất hiệu quả khi làm việc với các cơ quan hành chính nhà nước.

3.3. Mẫu đơn ly hôn đơn phương và hướng dẫn điền chi tiết

Đơn ly hôn đơn phương áp dụng theo Mẫu đơn khởi kiện số 23-DS theo Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP. Các mục quan trọng cần điền:

(1) Ghi địa điểm làm đơn khởi kiện (ví dụ: Hà Nội, ngày... tháng... năm...)

(2) Ghi tên Tòa án có thẩm quyền - lưu ý thẩm quyền giải quyết ly hôn đơn phương là tòa án nơi bị đơn có hộ khẩu thường trú

(3) và (4) Ghi rõ thông tin người khởi kiện (người yêu cầu tòa án giải quyết ly hôn)

(5) và (6) Ghi rõ thông tin người bị kiện (người không đồng ý ly hôn)

(14) Liệt kê tài liệu kèm theo đơn khởi kiện với số thứ tự rõ ràng

(15) Ghi thông tin cần thiết cho việc giải quyết vụ án

(16) Chữ ký và họ tên người khởi kiện

3.4.Thu thập chứng cứ, tài liệu bổ sung quan trọng

Bằng chứng bạo lực gia đình: Chụp ảnh, quay video hành vi bạo lực; ghi âm những đoạn nói chuyện mang tính bạo lực tinh thần; quyết định hoặc biên bản xử phạt vi phạm hành chính về bạo lực gia đình; hồ sơ bệnh án ghi nhận việc khám chữa bệnh do bạo lực gia đình gây ra.

Bằng chứng về tài sản, thu nhập: Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà đất, tài sản; giấy xác nhận thu nhập, thang bảng lương; hợp đồng cho thuê nhà (nếu có).

Bằng chứng về nguyện vọng của con: Trong trường hợp tranh chấp quyền nuôi con, có thể hướng dẫn con làm đơn gửi tòa án nêu rõ nguyện vọng muốn ở với cha hoặc mẹ nếu tòa án giải quyết ly hôn.

4. Quy trình thực hiện thủ tục ly hôn đơn phương tại tòa án

Việc tiến hành thủ tục ly hôn theo quy định của Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 sẽ được tiến hành theo các bước như sau:

Bước 1: Chuẩn bị và nộp hồ sơ tại tòa án có thẩm quyền

Nguyên đơn gửi hồ sơ khởi kiện tại Tòa án nhân dân khu vực nơi bị đơn đang cư trú, làm việc. Trường hợp có yếu tố nước ngoài thì nộp đơn tại tòa án nhân dân cấp tỉnh.

Bước 2 - Thụ lý và nộp án phí:

Sau khi xem xét hồ sơ hợp lệ và đúng thẩm quyền, Tòa án ra thông báo thụ lý và yêu cầu nguyên đơn nộp tiền tạm ứng án phí tại Chi cục thi hành án quận/huyện.

Bước 3 - Hòa giải tại tòa án:

Thẩm phán tiến hành triệu tập các bên để hòa giải. Việc hòa giải thường diễn ra tối thiểu 02 lần với khoảng thời gian đủ để các bên suy nghĩ. Nếu không thể hòa giải, tòa án lập biên bản hòa giải không thành.

Bước 4 - Xét xử sơ thẩm:

Trong trường hợp hòa giải không thành và các bên không rút lại yêu cầu, Tòa án đưa vụ việc ra xét xử sơ thẩm công khai và đưa ra quyết định chấp thuận hoặc bác yêu cầu ly hôn.

Bước 5 - Quyền kháng cáo:

Sau khi bản án được ban hành, trong vòng 15 ngày các bên có quyền kháng cáo một phần hoặc toàn bộ bản án để xét xử phúc thẩm.

 

5. Giải quyết quyền nuôi con, chia tài sản, nợ chung khi ly hôn đơn phương

Khi ly hôn, nguyên tắc giải quyết quyền nuôi con, quyền thăm nom và cấp dưỡng cho con được xác định dựa trên lợi ích tốt nhất của trẻ. Cha mẹ có thể tự thỏa thuận, trong trường hợp không thỏa thuận được, Tòa án sẽ đưa ra quyết định dựa trên nguyên tắc được quy định tại điều 81, Luật hôn nhân và gia đình năm 2014, cụ thể như sau:

 

5.1. Nguyên tắc giải quyết quyền nuôi con, quyền thăm nom, cấp dưỡng

Toà án tôn trọng việc hai Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con. Nếu không thoả thuận được toà án có thể căn cứ vào độ tuổi của con để phán quyết quyền nuôi con:

  • Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi (trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con);
  • Con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con;

Ngoài việc, dựa vào độ tuổi của con trên thực tiễn toà án còn căn cứ vào 02 điều kiện về kinh tế và giáo dục (tinh thần) để phán quyết quyền nuôi con, cụ thể:

  • Điều kiện kinh tế: Điều kiện về nhà ở, thu nhập, quyền tài sản ... sau khi ly hôn. Ai có điều kiện kinh tế tốt hơn có thể là căn cứ để toà án phán quyền nuôi con.
  • Điều kiện về tinh thần (giáo dục): Vợ hoặc chồng ai có thể chăm sóc, giáo dục, phát triển hình thành nhân cách cho trẻ tốt hơn sẽ có thể là căn cứ để toà án phán quyết cho quyền nuôi con.

Theo Luật hôn nhân thì: "Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con". Điều này có nghĩa là việc ly hôn và giao con cho một người nuôi trực tiếp không làm chấm dứt quan hệ cha con, mẹ con sau khi ly hôn. Nguyên tắc này được hiểu như sau:

  • Quyền thăm con: Việc thăm nom sau ly hôn là quyền của cha hoặc mẹ nhưng không được ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ. Không thể lạm dụng quyền thăm con để gây ảnh hưởng đến cuộc sống của vợ hoặc chồng sau khi ly hôn. Nếu vi phạm bên trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu toà án hạn chế quyền thăm con theo luật định. Ví dụ: Các bên có thể thoả thuận quyền thăm con được thực hiện vào thứ 7 và Chủ nhật hàng tuần trong khoảng thời gian từ 8 giờ sáng đến 7 giờ tối. Mỗi tháng cha hoặc mẹ có quyền đón con đi chơi qua đêm 1-2 ngày trong tháng.
  • Nghĩa vụ cấp dưỡng: Do hai bên cha mẹ thoả thuận nếu không thoả thuận được thì Toà án sẽ phán quyết dựa trên mức thu nhập và mức sống tại địa phương.

 

5.2. Nguyên tắc chia tài sản chung, tài sản riêng, nợ chung

Trong thời kỳ hôn nhân, Vợ chồng có quyền lập văn bản thoả thuận phân chia tài sản chung theo quy định tại điều 38, Luật HN&GĐ. Khi ly hôn việc phân chia tài sản phải đảm bảo các nguyên tắc giải quyết tài sản của vợ chồng khi ly hôn quy định tại điều 59 Luật hôn nhân gia đình năm 2014, cụ thể:

Việc giải quyết tài sản khi ly hôn do vợ chồng thỏa thuận, nếu không thỏa thuận được thì có quyền yêu cầu toà gián giải quyết theo nguyên tắc chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố sau đây:

  • Hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng;
  • Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung. Lao động của vợ, chồng trong gia đình được coi như lao động có thu nhập;
  • Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập;
  • Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng.

Nhưng lưu ý khi chia tài sản chung, riêng và nợ chung:

  • Tài sản chung của vợ chồng được chia bằng hiện vật, nếu không chia được bằng hiện vật thì chia theo giá trị; bên nào nhận phần tài sản bằng hiện vật có giá trị lớn hơn phần mình được hưởng thì phải thanh toán cho bên kia phần chênh lệch.
  • Tài sản riêng của vợ, chồng thuộc quyền sở hữu của người đó, trừ trường hợp tài sản riêng đã nhập vào tài sản chung.
  • Trong trường hợp có sự sáp nhập, trộn lẫn giữa tài sản riêng với tài sản chung mà vợ, chồng có yêu cầu về chia tài sản thì được thanh toán phần giá trị tài sản của mình đóng góp vào khối tài sản đó, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận khác.
  • Khi chia tài sản phải bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của vợ, con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.
  • Nghĩa vụ trả nợ do các bên thoả thuận, việc ly hôn không làm thay đổi nghĩa vụ trả nợ của hai vợ chồng.

 

5.3. Cách chuẩn bị bằng chứng để bảo vệ quyền lợi về con và tài sản

Khi ly hôn đơn phương, Toà án sẽ căn cứ vào bằng chứng do các bên cung cấp để đưa ra phán quyết. Do vậy, việc chuẩn bị các bằng chứng để bảo vệ quyền lợi phân chia tài sản, phân định quyền nuôi con là rất quan trọng.

Bằng chứng bảo vệ quyền lợi để chia tài sản, có thể bao gồm:

  • Tất cả giấy tờ, tài liệu có giá trị xác minh được thu nhập của vợ, chồng trong thời kỳ hôn nhân;
  • Các giấy tờ, tài liệu chứng minh hoàn cảnh sống sau ly hôn. Ví dụ: Không có nhà ở, con bị bệnh cần điều trị dài ngày ...
  • Lỗi của bên vi phạm dẫn đến việc ly hôn. Ví dụ: Chứng cứ ngoại tình, bằng chứng bạo hành gia đình ...

Bằng chứng bảo vệ quyền quyền nuôi con, có thể bao gồm:

  • Giấy khai sinh để xác minh độ tuổi của con;
  • Đơn ghi nguyện vọng của con muốn ở với ai sau ly hôn;
  • Nghề nghiệp của cha hoặc mẹ có lợi cho việc giáo dục con. Ví dụ Cha hoặc mẹ là giáo viên sẽ là lợi thế.
  • Xác nhận của nhà trường/trưởng thôn về cha hoặc mẹ là người trực tiếp nuôi con trước khi ly hôn...

Mọi vướng mắc vui lòng liên hệ Luật sư tư vấn thủ tục ly hôn đơn phương tại tòa án, gọi: 1900.6162 để được giải đáp.

 

6. Xử lý các tình huống phức tạp và đặc biệt trong ly hôn đơn phương

Luật Minh Khuê phân tích một số tình huống phức tạp thường xảy ra khi ly hôn đơn phương:

 

6.1. Một bên không hợp tác, cố tình vắng mặt

Đây là điều rất thường gặp khi ly hôn đơn phương. Trong nhiều vụ việc ly hôn đơn phương, bị đơn là những người hiểu biết pháp luật nhưng do mâu thuẫn trong hôn nhân họ không đối mặt giải quyết vấn đề mà tìm cách lảng tránh, cố tình vắng mặt nhằm gây khó dễ, cản trở việc ly hôn của đối phương.

Khi tiếp nhận các vụ việc ly hôn, việc xác định bị đơn có nơi làm việc ổn định không là rất quan trọng. Để nếu họ không hợp tác, cố tình vắng mặt thì yêu cầu toà án gửi thông báo triệu tập đến nơi làm việc nhằm đảm bảo tính pháp lý trong việc có thể xét xử vắng mặt bị đơn.

 

6.2. Ly hôn đơn phương khi một bên ở nước ngoài, mất tích, bị tâm thần

Khi ly hôn đơn phương mà một bên đang sinh sống, làm việc, học tập ở nước ngoài cũng rất thường gặp. Thông thường, luật sư cần trao đổi với nguyên đơn xem có thể trao đổi để người đó về nước để giải quyết việc ly hôn được không. Nếu người đó hợp tác về nước thì mọi việc có thể xử lý nhanh gọn. Trong trường hợp người đó không về, phải thực hiện theo thủ tục uỷ thác tư pháp để xác minh thì thời gian có thể kéo dài đến 1-2 năm. Nếu họ cư trú không hợp pháp hoặc thay đổi chỗ ở thường xuyên thì việc ly hôn đơn phương trong trường hợp này rất dễ đi vào bế tắc (không thể giải quyết được).

Lưu ý: Ly hôn với người mất tích, bị tâm thần thực tế ít gặp hơn. Trong trường hợp ly hôn với người mất tích chúng ta cần thông báo công khai trên phương tiện thông tin đại chúng. Hết thời hạn thông báo nếu không có thông tin người mất tích thì toà án có thể xét xử vắng mặt theo luật định. Còn đối với người tâm thần cần đăng ký giám định và cử người đại diện theo pháp luật thì mới có thể giải quyết việc ly hôn đơn phương.

Trong trường hợp ly hôn mà không có giấy đăng ký kết hôn bản gốc hoặc các giấy tờ quan trọng khác. Nguyên đơn cần đến cơ quan cấp các giấy tờ này để xin sao lưu, trích lục hoặc xác nhận để có đầy đủ giấy tờ làm căn cứ cung cấp cho toà án để giải quyết đến cùng vụ việc.

 

7. Kinh nghiệm thực tế và lưu ý khi làm thủ tục ly hôn đơn phương

7.1. Chia sẻ từ luật sư, chuyên gia pháp lý

Một trong những trường hợp đặc biệt mà Luật Minh Khuê dã xử lý là về chia tài sản khi ly hôn nhưng đa phần các tài sản yêu cầu phân chia đều ở nước ngoài. Việc phân chia khối tài sản này ở Toà án của Việt Nam gặp rất nhiều khó khăn trong việc định giá, xác định nguồn gốc hình thành tài sản. Luật Minh Khuê đã phối hợp với khách hàng cung cấp cho toà án các giấy tờ pháp lý liên quan đến quyền sở hữu tài sản ở nước ngoài. Cung cấp bản dịch các quy định pháp luật của quốc gia nơi có bất động sản để toà án có căn cứ, đồng thời tra cứu các hiệp định tương trợ tư pháp mà Việt Nam đã ký với quốc gia đó để toà án có ăn cứ giải quyết. Các tài liệu đều được lãnh sự hoá và công chứng dịch ra tiếng Việt. Sau nhiều lần thương thảo, thẩm phán đã hướng dẫn các bên thoả thuận thành việc phân chia tài sản.

Trường hợp đặc biệt về quyền nuôi con: Năm 2025, Luật Minh Khuê tiếp nhận vụ việc tranh chấp quyền nuôi con khi vợ chồng có 02 con chung trong đó có một bé bị bệnh lan y phải điều trị hết rất nhiều tiền. Người Mẹ nhận nuôi bé lớn, yêu cầu người cha nuôi con nhỏ bị bệnh lan y trong khi người mẹ có thu nhập cao, còn người cha thì gần như không có thu nhập. Người Mẹ yêu cầu hai bên không phải trợ cấp cho nhau. Sau một thời gian hoà giải không thành. Toà án đã phán quyết cho người Bố nuôi con lớn và mỗi tháng trợ cấp cho người mẹ nuôi con nhỏ 5 triệu/tháng.

Nếu bạn đang vướng mắc trong việc giải quyết việc ly hôn của mình, cần sử dụng dịch vụ luật sư tiến hành thủ tục ly hôn trọn gói vui lòng trao đổi trực tiếp với Luật sư: Tô Thị Phương Dung - Phó giám đốc Công ty luật Minh Khuê qua số: 0986.386.648 để được tư vấn và báo giá chi tiết.

 

7.2. Những sai lầm thường gặp và cách phòng tránh

Không kiểm soát được cảm xúc: Một trong những sai lầm thường gặp nhất của các cặp Vợ chồng khi tiến hành thủ tục ly hôn đơn phương là để cảm xúc chi phối hành động của mình. Khi ly hôn đơn phương, các bên cần bình tĩnh để trao đổi, tháo gỡ các vướng mắc về lý do ly hôn, phân định tài sản chung/Tài sản riêng, thoả thuận về quyền nuôi con, thăm con và nghĩa vụ trợ cấp. Chỉ khi hai vợ chồng kiểm soát cảm xúc tốt thì mới không xảy ra sự cãi vã, tranh cãi tại toà án. Nếu không thể nói chuyện với nhau tại toà, thì vụ việc không thể giải quyết một cách dứt điểm.

Không cung cấp được bằng chứng có giá trị: Đa phần các bên đều nói rất nhiều về lý do ly hôn, công sức đóng góp hình thành tài sản, cũng như việc chăm sóc con... Việc trình bày bằng lời nói rất khó có tính thuyết phục và không có giá trị pháp lý cao với toà án.

 

7.3. Lời khuyên về chuẩn bị tâm lý, bảo vệ quyền lợi cá nhân

Để giải quyết được việc ly hôn đơn phương, các bên cần chuẩn bị tâm lý rằng vụ việc có thể kéo dài hơn so với quy định chung của pháp luật. Rất nhiều người không chịu được áp lực về thời gian ly hôn đơn phương có thể kéo dài vì những nguyên nhân khác nhau. Bên yêu cầu ly hôn thường có tâm lý nôn nóng, muốn giải quyết nhanh, kết thúc vụ việc sớm... Để có thể đáp ứng được yêu cầu này nhiều khi phụ thuộc rất lớn vào phản ứng, hành động của bị đơn.

Lời khuyên: "Muốn nhanh đôi khi phải từ từ", nghĩa là để giải quyết một vụ việc ly hôn đơn phương cần làm chuẩn từng bước theo quy định của pháp luật. Khi xảy ra các biên cố ngoài dự kiến, cần tích cực phối với với toà án hoặc luật sư để tìm phương thức tháo gỡ phù hợp.

 

8. Thời gian, chi phí, án phí và các mốc quan trọng khi ly hôn đơn phương

8.1. Thời gian giải quyết từng giai đoạn

Theo trình tự tố tụng dân sự thì thời gian giải quyết ly hôn đơn phương là từ 4-6 tháng, trong trường hợp đặc biệt có thể gia hạn thêm 01 lần nhưng không quá 2 tháng. Như vậy, theo quy định thì thời hạn tối đa để giải quyết vụ án ly hôn đơn phương cấp sở thẩm là 8 tháng kể từ khi toà án thụ lý hồ sơ và nguyên đơn đóng án phí dân sự sơ thẩm.

Các mốc thời gian cần lưu ý khi ly hôn đơn phương cấp sơ thầm:

  • Giai đoạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm: Kéo dài 4 tháng từ ngày thụ lý vụ án (theo điều 203, Bộ luật tố tụng dân sự 2015). Nếu có vụ án ly hôn có sự kiện bất khả kháng hoặc tính chất vụ việc phức tạp, thời hạn này có thể được gia hạn nhưng không được quá 2 tháng. Nếu có đầy đủ căn cứ để đưa vụ án ra xét xử trong thời hạn chuẩn bị xét xử thì Thẩm phán là người quyết định đưa vụ án ly hôn ra xét xử
  • Giai đoạn xét xử sơ thẩm: Tòa án phải mở phiên tòa sơ thẩm trong 1 tháng từ khi có quyết định đưa vụ án ly hôn ra xét xử, trừ trường hợp có lý do chính đáng thì thời hạn sẽ là 2 tháng.

Lưu ý giải quyết ly hôn đơn phương cấp phúc thẩm:

  • Giai đoạn chuẩn bị xét xử phúc thẩm: Kéo dài tối đa 02 tháng kể từ khi thụ lý vụ án ly hôn (Điều 286 Bộ Luật tố tụng dân sự năm 2015); Nếu có đầy đủ căn cứ đưa vụ án ra xét xử trong thời hạn chuẩn bị xét xử thì Thẩm phán là người quyết định đưa vụ án ly hôn đơn phương ra xét xử,
  • Giai đoạn xét xử phúc thẩm: Kể từ khi có quyết định đưa vụ án ra xét xử, Tòa án phải mở phiên phúc thẩm trong thời hạn 1 tháng. Nếu có lý do chính đáng thì thời hạn này sẽ là 2 tháng.

 

8.2. Các khoản chi phí, án phí cần nộp

Mức án phí ly hôn hiện nay được áp dụng theo quy định của Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 về mức thu án phí, lệ phí của toà án. Theo đó, nguyên đơn cần phải nộp tiền án phí dân sự tại Chi Cục thi hành án dân sự cấp Quận/Huyện, biên lai nộp án phí sẽ được nộp lại toà án để làm căn cứ xác định thời gian thụ ly hồ sơ. 

Đối với trường hợp ly hôn đơn phương mức án phí là: 300.000 đồng. Lưu ý đối với trường hợp có tranh chấp về tài sản (có giá ngạch) thì mức án phí được tính trên giá trị tài sản tranh chấp cụ thể như sau:

STT Tên án phí (đối với tranh chấp dân sự có giá ngạch) Mức thu
1 Tài sản tranh chấp có giá trị từ 6.000.000 đồng trở xuống 300.000 đồng
2 Từ trên 6.000.000 đồng đến 400.000.000 đồng 5% giá trị tài sản có tranh chấp
3 Từ trên 400.000.000 đồng đến 800.000.000 đồng 20.000. 000 đồng + 4% của phần giá trị tài sản có tranh chấp vượt quá 400.000.000 đồng
  Từ trên 800.000.000 đồng đến 2.000.000.000 đồng 36.000.000 đồng + 3% của phần giá trị tài sản có tranh chấp vượt 800.000.000 đồng
  Từ trên 2.000.000.000 đồng đến 4.000.000.000 đồng 72.000.000 đồng + 2% của phần giá trị tài sản có tranh chấp vượt 2.000.000.000 đồng
  Từ trên 4.000.000.000 đồng 112.000.000 đồng + 0,1% của phần giá trị tài sản tranh chấp vượt 4.000.000.000 đồng.

Ví dụ cách tính án phí: Giả sử tài sản tranh chấp khi ly hôn có giá trị là 5.000.000.000 đồng, tổng án phí ly hôn phải đóng  là 112.000.000 + 0,1% x (5.000.000.000  – 4.000.000.000 ) = 113.000.000 đồng.

 

9. Liên hệ và hỗ trợ dịch vụ ly hôn đơn phương của Luật Minh Khuê

Với hơn 15 năm kinh nghiệm và với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm tại 02 miền Nam Bắc, Luật Minh Khuê cung cấp dịch vụ luật sư tư vấn và tham gia giải quyết các vụ việc ly hôn trọn gói. Quý khách hàng tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh và khu vực phụ cận có thể đến trực tiếp địa chỉ của văn phòng để được tư vấn trực tiếp. Chúng tôi cam kết bảo mật thông tin khách hàng và thông báo quy trình tư vấn minh bạch, chi phí cạnh tranh, chất lượng đảm bảo. Thông tin liên hệ cụ thể:

  • Luật sư phụ trách: Tô Thị Phương Dung      Điện thoại: 0986.386.648
  • Trụ sở chính: Phòng 2007, Tòa nhà C2, D' Capitale (Vincom Trần Duy Hưng), Số 119, Đường Trần Duy Hưng, Trung Hòa, Cầu Giấy, Tp. Hà Nội.
  • Địa chỉ TPHCM: Số 72/2 Trường Chinh, Phường 04, Quận Tân Bình, TP Hồ Chí Minh

 

10. Câu hỏi thường gặp về thủ tục ly hôn đơn phương (FAQ)

Có thể ly hôn đơn phương khi không biết nơi cư trú của bị đơn không?

Trả lời: Có, bạn vẫn có thể ly hôn đơn phương khi không biết nơi cư trú của bị đơn. Theo luật tố tụng dân sự, Bạn có thể nộp đơn ly hôn tại Tòa án nơi bị đơn cư trú, làm việc hoặc có tài sản cuối cùng. Nếu không thể xác định được bất kỳ địa chỉ nào, bạn có thể yêu cầu Tòa án thông báo tìm kiếm người vắng mặt tại nơi cư trú. 

Thế nào là “mâu thuẫn trầm trọng” đủ điều kiện ly hôn đơn phương?

Trả lời: Mâu thuẫn trầm trọng được hiểu là những tình huống xung đột nghiêm trọng đến mức không thể hàn gắn, khắc phục dẫn đến các bên không thể tiếp tục chung sống được nữa. Điều này bao gồm việc vợ chồng không còn tình cảm, thường xuyên cái vã, xảy ra những việc như ngoại tình, bạo lực gia đình hoặc đã ly thân... Vợ chồng mâu thuẫn trầm trọng là một trong những căn cứ để toà án giải quyết cho ly hôn đơn phương.

Tranh chấp quyền nuôi con khi ly hôn đơn phương xảy ra khi nào?

Trả lời: Tranh chấp quyền nuôi con trong trường hợp ly hôn đơn phương thường xảy ra khi một trong hai bên không đồng ý với việc một bên được quyền nuôi con, hoặc khi có sự bất đồng về các điều kiện nuôi dưỡng và chăm sóc con. Tòa án sẽ giải quyết tranh chấp này dựa trên các yếu tố như: Khả năng tài chính, điều kiện nuôi dưỡng, phẩm chất đạo đức của mỗi người. 

Thủ tục ly hôn đơn phương khác gì so với ly hôn thuận tình về thời gian và chi phí?

Trả lời: Ly hôn đơn phương thường lâu hơn và tốn kém hơn ly hôn thuận tình. Ly hôn thuận tình nhanh chóng hơn vì cả hai bên đã thỏa thuận xong mọi vấn đề, chỉ cần Tòa án công nhận. Ly hôn đơn phương phức tạp hơn, có thể kéo dài thời gian giải quyết do một bên không đồng ý, tranh chấp tài sản hoặc một bên bỏ đi. Chi phí ly hôn đơn phương còn phụ thuộc vào việc có phân chia tài sản hay không. 

Làm gì khi bị đơn cố tình không nhận giấy triệu tập của tòa?

Trả lời: Khi bị đơn cố tình không nhận giấy triệu tập của tòa, Toà án thường niêm yết công khai tại UBND xã phường nơi bị đơn cư trú. Nếu bị đơn ở nước ngoài thì toà án phái thực hiện hoạt động uỷ thác tư pháp thông qua con đường cơ quan ngoại giao nước nơi bị đơn sinh sống. Nếu bị đơn vắng mặt nhiều lần không có ly do hợp pháp, tòa án có thể xét xử vắng mặt theo quy định của thủ tục tố tụng dân sự.

Có thể yêu cầu tòa án áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời khi ly hôn đơn phương?

Trả lời: Trong quá trình ly hôn đơn phương, có thể yêu cầu Tòa án áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời nếu có đủ điều kiện và cần thiết để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của bạn. Các biện pháp này giúp ngăn chặn thiệt hại không thể khắc phục, bảo vệ chứng cứ hoặc đảm bảo quyền lợi của các bên liên quan. Ví dụ: Bị đơn bán tẩu tán tài sản chung thì nguyên đơn có quyền yêu cầu toà án áp dụng biện pháp này.

Xử lý khi phát sinh tài sản chung chưa kê khai khi giải quyết ly hôn?

Trả lời: Trường hợp này các bên có thể tự thoả thuận phân chia phần tài sản chung này hoặc yêu cầu toà án giải quyết. Ví dụ: Trong quá trình ly hôn, Chồng phát hiện vợ có một số cuốn sổ tiết kiệm chưa khai báo thì các bên có thể thoả thuận chia đôi hoặc yêu cầu toà án phân chia theo quy định.

Ly hôn đơn phương cần những điều kiện, lý do gì?  

Trả lời: Theo Khoản 1 Điều 51 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định về quyền yêu cầu ly hôn: "Vợ, chồng hoặc cả hai người có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết việc ly hôn." Đối với ly hôn đơn phương áp dụng điều 56 có thể bao gồm một số lý do sau: Một bên bạo lực gia đình; Kết hôn mà không có con; Vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ cấp dưỡng (bỏ bê không chăm sóc gia đình)' Một bên mất tích hoặc mất năng lực hành vi dân sự. Có thể thêm nhiều căn cứ, nguyên nhân khác tùy theo từng vụ việc. Bạn nên tham vấn ý kiến của luật sư để đưa các căn cứ ly hôn cho phù hợp.

11. Kết luận

Với hơn 12 năm kinh nghiệm hoạt động Công ty Luật Minh Khuê đã hỗ trợ hàng nghìn khách hàng tư vấn giải quyết ly hôn và thực hiện thủ tục pháp lý hôn nhân phức tạp trọn gói chuyên sâu, chúng tôi luôn sẵn sàng đồng hành cùng Quý khách trong hành trình này. Đừng ngần ngại gọi 1900.6162 dù chỉ là để được lắng nghe và tư vấn ban đầu. Mọi cuộc gọi đều được bảo mật tuyệt đối. Bạn có thể yên tâm chia sẻ những khó khăn để nhận được sự hỗ trợ tốt nhất.