Tư vấn thay đổi họ tên cho con sau khi bố mẹ ly hôn?

Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua điện thoại gọi: 1900.6162

Thưa luật sư, tôi có một vấn đề mong luật sư giải đáp: Xin tư vấn giúp tôi vấn đề như sau, tôi và chồng đã ly hôn, tôi có con 2 tuổi đang ở với tôi, tôi muốn thay đổi cả họ và tên của con sang họ của mẹ.

Xin tư vấn giúp tôi về những thủ tục thay đổi họ tên, tôi không muốn cho chồng tôi biết việc tôi thay đổi họ cho con, như vậy có được không?

Tôi xin chân thành cảm ơn và rất mong sự phản hồi từ các Quý Luật sư Công ty tư vấn Luật Minh Khuê!

Trả lời:

Theo quy định tại Điều 27 Bộ luật Dân sự năm 2015 thì cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ trong trường hợp sau:

"a) Thay đổi họ cho con đẻ từ họ của cha đẻ sang họ của mẹ đẻ hoặc ngược lại;

b) Thay đổi họ cho con nuôi từ họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ sang họ của cha nuôi hoặc họ của mẹ nuôi theo yêu cầu của cha nuôi, mẹ nuôi;

c) Khi người con nuôi thôi làm con nuôi và người này hoặc cha đẻ, mẹ đẻ yêu cầu lấy lại họ cho người đó theo họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ;

d) Thay đổi họ cho con theo yêu cầu của cha đẻ, mẹ đẻ hoặc của con khi xác định cha, mẹ cho con;

đ) Thay đổi họ của người bị lưu lạc đã tìm ra nguồn gốc huyết thống của mình;

e) Thay đổi họ theo họ của vợ, họ của chồng trong quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài để phù hợp với pháp luật của nước mà vợ, chồng người nước ngoài là công dân hoặc lấy lại họ trước khi thay đổi;

g) Thay đổi họ của con khi cha, mẹ thay đổi họ;

h) Trường hợp khác do pháp luật về hộ tịch quy định."

Theo quy định tại Điều 7 Nghị định 123/2015/NĐ-CP hướng dẫn luật hộ tịch thì việc thay đổi, cải chính hộ tịch, xác định lại dân tộc, xác định lại giới tính, bổ sung hộ tịch cho người dưới 18 tuổi phải được sự đồng ý của cha, mẹ và được thể hiện rõ trong tờ khai. Do đó, việc bạn thay đổi họ cho con như lý do mà bạn đã trình bày sẽ không có cơ sở pháp lý để cơ quan có thẩm quyền giải quyết. Trừ trường hợp bạn thông báo cho chồng bạn và chồng bạn cũng đồng ý về việc thay đổi họ cho con theo nguyện vọng của bạn.

Thủ tục thay đổi họ tên cho con:

Bạn chuẩn bị hồ sơ nộp tại UBND cấp xã, phường (trường hợp con dưới 14 tuổi) hoặc UBND cấp quận, huyện (trường hợp con từ đủ 14 tuổi trở lên). Thời gian giải quyết trong 03 ngày làm việc, hoặc kéo dài nhưng không quá 5 ngày đối với những trường hợp phức tạp và cần phảii xác minh. Khi đi nộp hồ sơ bạn phải mang sổ hộ khẩu theo để xuất trình với cán bộ tư pháp.

Bạn cần chuẩn bị 01 bộ hồ sơ bao gồm những giấy tờ sau:

- Tờ khai đăng ký việc thay đổi, cải chính, bổ sung hộ tịch, xác định lại dân tộc, xác định lại giới tính (theo mẫu ban hành kèm theo Thông tư 15/2015/TT-BTP hướng dẫn Luật hộ tịch và Nghị định 123/2015/NĐ-CP hướng dẫn Luật hộ tịch do Bộ trưởng Bộ Tư pháp ban hành).

- Giấy khai sinh của con (bản chính);

- CMND/ hộ chiếu và hộ khẩu của người có yêu cầu (bản sao chứng thực);

>> Tham khảo dịch vụ pháp lý liên quan: Tư vấn luật hành chính Việt Nam;

Chào luật sư! Tôi và chồng tôi đã ly hôn vào tháng 09 năm 2015. Lúc lên tòa con tôi đang học lớp 1 và nguyện vọng của con tôi là được ở với chồng tôi, tôi đã đồng ý với điều kiện là tôi có quyền thăm và chăm sóc cho con. Nhưng khi đã có quyết định thì tôi rước con tôi về nhà tôi chơi và mua quần áo giày dép cho cháu thì chồng tôi bắt buộc con tôi đem vô trả. Thời gian sau tôi mua nữa thì bị anh ta đốt hết và vô nhà tôi chửi, nhục mạ tôi. Bây giờ, con tôi muốn về sống cùng tôi vậy tôi có quyền được nuôi con không vậy? Nếu được thì làm đơn như thế nào? Giấy quyết định ly hôn tôi của tôi đã bị lạc mất rồi. Luật sư có thể giúp tôi được không? Cảm ơn!

Trả lời:

Theo quy định tại Điều 84 Luật hôn nhân và gia đình 2014, bạn có thể tiến hành nộp đơn yêu cầu tòa án thay đổi người trực tiếp nuôi con khi và chỉ khi: Chồng bạn đồng ý cho bạn nuôi dưỡng con hoặc bạn có bằng chứng để chứng minh chồng bạn không còn khả năng, không còn đủ điều kiện để trực tiếp nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn.

Bạn cần chuẩn bị hồ sơ bao gồm:

Xin chào luật sư, hiện nay em gái tôi đã ly hôn và muốn đổi họ cho cháu bé từ họ cha sang họ của mẹ. Nhưng người cha không đồng ý cho thay đổi. Vậy trong trường hợp của em gái tôi thì em tôi nên làm thế nào và thủ tục pháp lý ra sao. Nếu người cha không đồng ý thì có thay đổi được không và cần những thủ tục gì liên quan? Tôi xin chân thành cảm ơn và mong được lời tư vấn.

Trả lời:

Khoản 1 Điều 27 Bộ luật Dân sự 2015quy định về quyền thay đổi họ như sau:

"1. Cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ trong trường hợp sau đây:

a) Thay đổi họ cho con đẻ từ họ của cha đẻ sang họ của mẹ đẻ hoặc ngược lại;..."

Như vậy, căn cứ theo quy định trên thì em gái của bạn có thể tự làm thủ tục thay đổi họ cho con từ họ cha sang họ mẹ . Tuy nhiên, nếu cháu bé chưa đủ 18 tuổi thì việc đổi họ này phải có sự đồng ý của cả cha và mẹ, nếu cháu từ 09 tuổi trở lên thì cần cả sự đồng ý của cháu nữa, cụ thể Khoản 1 Điều 7 Nghị định 123/2015/NĐ-CP quy định như sau:

"Việc thay đổi họ, chữ đệm, tên cho người dưới 18 tuổi theo quy định tại Khoản 1 Điều 26 của Luật Hộ tịch phải có sự đồng ý của cha, mẹ người đó và được thể hiện rõ trong Tờ khai; đối với người từ đủ 9 tuổi trở lên thi còn phải có sự đồng ý của người đó."

Căn cứ theo quy định trên, nếu con của em gái bạn dưới 18 tuổi thì khi bố cháu phản đối việc đổi họ, em gái bạn sẽ không thể làm thủ tục thay đổi họ cho con. Còn nếu con của em gái bạn từ 18 tuổi trở lên và cháu cũng đồng ý việc đổi họ này thì hoàn toàn có thể thay đổi được họ của con từ họ cha sang họ mẹ.

Việc thay đổi họ tên cho cá nhân được thực hiện tại Ủy ban nhân dân cấp cấp xã nếu công dân dưới 14 tuổi và được thực hiện tại Ủy ban nhân dân cấp huyện khi công dân từ đủ 14 tuổi trở lên. Về hồ sơ, trình tự thủ tục bạn vui lòng tham khảo bài viết trên.

Mức lệ phí phải nộp khi làm thủ tục thay đổi họ cho con căn cứ theo Quyết định của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh/thành phố trực thuộc trung ương quy định.

>> Xem thêm nội dung: Đổi họ cho con sau ly hôn có cần người cha đồng ý?

Tôi xin hỏi việc thay đổi giấy khai sinh của con trong trường hợp của tôi có được không? Tôi lấy chồng đã từng có gia đình và có con riêng. Con riêng của chồng tôi hiện đang sống với vợ chồng tôi và do vợ chồng tôi nuôi dạy, mẹ ruột của nó không có trách nhiệm nuôi dạy cam kết trong Biên bản Ly hôn).

Trả lời:

Bạn không thể thay đổi nội dung "họ tên mẹ" trong giấy khai sinh của con riêng của chồng bạn vì bạn không phải là mẹ ruột của cháu. Tuy nhiên, ở trường hợp này bạn có thể nhận nuôi con nuôi nhưng phải được mẹ đẻ của cháu bé đồng ý theo Điều 21 khoản 1 Luật nuôi con nuôi 2010 quy định:

"Điều 21. Sự đồng ý cho làm con nuôi

1. Việc nhận nuôi con nuôi phải được sự đồng ý của cha mẹ đẻ của người được nhận làm con nuôi; nếu cha đẻ hoặc mẹ đẻ đã chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự hoặc không xác định được thì phải được sự đồng ý của người còn lại; nếu cả cha mẹ đẻ đều đã chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự hoặc không xác định được thì phải được sự đồng ý của người giám hộ; trường hợp nhận trẻ em từ đủ 09 tuổi trở lên làm con nuôi thì còn phải được sự đồng ý của trẻ em đó."

Thủ tục nhận con nuôi được tiến hành như sau:

Đối với hồ sơ của người nhận con nuôi:

- Đơn xin nhận con nuôi (theo mẫu do Bộ Tư pháp quy định);

- Bản sao Hộ chiếu, Giấy chứng minh nhân dân hoặc giấy tờ có giá trị thay thế;

- Phiếu lý lịch tư pháp;

- Văn bản xác nhận tình trạng hôn nhân;

- Giấy khám sức khỏe do cơ quan y tế cấp huyện trở lên cấp và văn bản xác nhận về hoàn cảnh gia đình, tình trạng chỗ ở, điều kiện kinh tế do Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người nhận con nuôi thường trú cấp, trừ trường hợp người xin nhận con nuôi thuộc diện được miễn các điều kiện này theo quy định tại khoản 3 Điều 14 của Luật Nuôi con nuôi 2010.

Trong đó, Phiếu lý lịch tư pháp, giấy khám sức khỏe, văn bản xác nhận hoàn cảnh gia đình, tình trạng chỗ ở, điều kiện kinh tế của người nhận con nuôi trong nước chỉ có giá trị sử dụng nếu được cấp chưa quá 06 tháng, tính đến ngày nộp hồ sơ tại Ủy ban nhân dân cấp xã.

Đối với hồ sơ của người được nhận làm con nuôi:

- Bản sao Giấy khai sinh;

- Giấy khám sức khỏe do cơ quan y tế cấp huyện trở lên cấp;

- Hai ảnh toàn thân, nhìn thẳng không chụp quá 06 tháng;

- Văn bản đồng ý cho con nuôi của mẹ đẻ.

Người nhận con nuôi phải nộp hồ sơ của mình và hồ sơ của người được giới thiệu làm con nuôi tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người được giới thiệu làm con nuôi thường trú hoặc nơi người nhận con nuôi thường trú. Thời hạn giải quyết việc nuôi con nuôi là 30 ngày, kể từ ngày Ủy ban nhân dân cấp xã nhận đủ hồ sơ hợp lệ.

>> Tham khảo thêm nội dung liên quan: Thay đổi tên cho con sau khi ly hôn có cần sự đồng ý của chồng không?

Cho tôi hỏi, con gái tôi được 20 tháng tuổi, vợ chồng tôi ly hôn. Giờ tôi muốn thay đổi họ tên cho con gái sang họ tôi thì thủ tục hồ sơ như thế nào? Tôi có hỏi bên tư pháp xã nơi đăng ký khai sinh cho con thì họ trả lời thay đổi rất khó và cần có thời gian như vậy có đùng không ạ? Xin cảm ơn!

Trả lời:

>> Theo quy định tại Điều 26 Luật Hộ tịch 2014 có quy định về phạm vi thay đổi hộ tịch thì bạn có quyền yêu cầu thay đổi họ cho con gái từ họ cha sang họ của mình. Thủ tục tiến hành theo quy định tại Điều 28 Luật hộ tịch năm 2014 và Nghị định 123/2015/NĐ-CP hướng dẫn Luật hộ tịch như sau:

"Điều 28. Thủ tục đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch

1. Người yêu cầu đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch nộp tờ khai theo mẫu quy định và giấy tờ liên quan cho cơ quan đăng ký hộ tịch.

2. Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ giấy tờ theo quy định tại khoản 1 Điều này, nếu thấy việc thay đổi, cải chính hộ tịch là có cơ sở, phù hợp với quy định của pháp luật dân sự và pháp luật có liên quan, công chức tư pháp - hộ tịch ghi vào Sổ hộ tịch, cùng người yêu cầu đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch ký vào Sổ hộ tịch và báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã cấp trích lục cho người yêu cầu.

Trường hợp thay đổi, cải chính hộ tịch liên quan đến Giấy khai sinh, Giấy chứng nhận kết hôn thì công chức tư pháp - hộ tịch ghi nội dung thay đổi, cải chính hộ tịch vào Giấy khai sinh, Giấy chứng nhận kết hôn.

Trường hợp cần phải xác minh thì thời hạn được kéo dài thêm không quá 03 ngày làm việc.

3. Trường hợp đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch không phải tại nơi đăng ký hộ tịch trước đây thì Ủy ban nhân dân cấp xã phải thông báo bằng văn bản kèm theo bản sao trích lục hộ tịch đến Ủy ban nhân dân nơi đăng ký hộ tịch trước đây để ghi vào Sổ hộ tịch."

Về hồ sơ cần chuẩn bị bao gồm: Tờ khai theo mẫu quy định, trong đó có cam đoan của người yêu cầu về việc đã đăng ký khai sinh nhưng người đó không lưu giữ được bản chính Giấy khai sinh; Bản sao toàn bộ hồ sơ, giấy tờ của người yêu cầu hoặc hồ sơ, giấy tờ, tài liệu khác trong đó có các thông tin liên quan đến nội dung khai sinh của người đó như: Bản sao Giấy khai sinh do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp (bản sao được công chứng, chứng thực hợp lệ, bản sao được cấp từ Sổ đăng ký khai sinh).

Về cơ quan có thẩm quyền giải quyết: Việc thay đổi họ tên cho cá nhân được thực hiện tại Ủy ban nhân dân cấp cấp xã nếu công dân dưới 14 tuổi và được thực hiện tại Ủy ban nhân dân cấp huyện khi công dân từ đủ 14 tuổi trở lên. Về hồ sơ, trình tự thủ tục bạn vui lòng tham khảo bài viết trên.

Mức lệ phí phải nộp khi làm thủ tục thay đổi họ cho con căn cứ theo Quyết định của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh/thành phố trực thuộc trung ương quy định.

>> Luật sư tư vấn ly hôn đơn phương về hồ sơ xin ly hôn và quyền nuôi con?

Chào luật sư, hiện nay em muốn làm thủ tục để đổi họ cho con em từ họ cha sang họ mẹ. Em và chồng em đã làm thủ tục ly hôn từ năm 2010 cho đến nay và chồng em cũng đã cưới vợ khác, họ cũng đã có con với nhau. Và chồng em từ khi ly hôn cho đến nay cũng chẳng có qua thăm hay cấp dưỡng nuôi con theo thỏa thuận trong giấy quyết định ly hôn của tòa án. Luật sư cho em hỏi bây giờ em muốn làm thủ tục để thay đổi họ cho con em theo họ của em thì phải làm những thủ tục gì? Con em hiện nay gần 10 tuổi rồi mong luật sư tư vấn giúp em ạ? Em cảm ơn luật sư.

Trả lời:

Việc thay đổi họ của một cá nhân là quyền được pháp luật ghi nhận. Đặc biệt nhiều trường hợp khi vợ, chồng ly hôn, người trực tiếp nuôi con sau ly hôn thường có mong muốn thay đổi họ của con theo họ của mình nếu trước đó con đang họ của người kia. Pháp luật quy định về việc thay đổi họ chho con sau ly hôn như sau:

Cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ trong trường hợp sau đây: Thay đổi họ cho con đẻ từ họ của cha đẻ sang họ của mẹ đẻ hoặc ngược lại (Điều 27Bộ Luật Dân sự 2015)

Theo quy định trên thì bạn có quyền thay đổi họ cho con mình từ họ của cha đẻ sang họ của mẹ đẻ.

Ngoài ra, Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định như sau:

Khoản 2 Điều 68: Con sinh ra không phụ thuộc vào tình trạng hôn nhân của cha mẹ đều có quyền và nghĩa vụ như nhau đối với cha mẹ của mình được quy định tại Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.

Như vậy, khi đã có quyết định của Tòa án có hiệu lực pháp luật trong đó thể hiện chồng bạn có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con thì chồng bạn phải có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con theo đúng nội dung trong Quyết định của Tòa án. Nếu chồng bạn không tự nguyện thực hiện nghĩa vụ đó đúng thời gian và mức cấp dưỡng thì bạn hoàn toàn có quyền thông qua cơ quan thi hành án để buộc chồng bạn phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng đó. Trường hợp này, thì bạn có thể chứng minh việc chồng bạn không thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng cho con sau ly hôn để có lý do thay đổi họ cho con mà không cần sự đồng ý của chồng, khi đó cơ quan có thẩm quyền mới có cơ sở để giải quyết cho bạn.

Về hồ sơ, điều kiện cũng như cơ quan có thẩm quyền giải quyết, thời gian giải quyết bạn có thể tham khảo tại đây.

Trên đây là tư vấn của chúng tôi. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác khách hàng vui lòng liên hệ bộ phận tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài điện thoại số: 1900.6162 để được giải đáp.

Trân trọng./.

Bộ phận tư vấn pháp luật Hôn nhân - Công ty luật Minh Khuê