Ô nhiễm môi trường được coi là một trong những vấn nạn nhức nhối nhất hiện nay, nó đe doạ đến sức khoẻ thậm chí là tính mạng của con người. Vì vấn đề này mà nhiều nguồn tài nguyên thiên nhiên phục vụ con người đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng đến không thể khai thác nhưng lượng rác thải thải ra môi trường mỗi ngày một nhiều lên mà không có dấu hiệu giảm xuống khiến tình trạng ô nhiễm môi trường càng ngày càng nặng nề hơn. Hiện nay nhiều công trình nghiên cứu đang tập trung nghiên cứu về vấn đề ô nhiễm không khí, ô nhiễm tiếng ồn, ... nhưng trên thực tế, ô nhiễm môi trường lại bao phủ toàn bộ các vấn đề nêu trên và trở thành tình trạng nhức nhối. Hãy cùng Luật Minh Khuê tìm hiểu về một số hành vi gây ô nhiễm môi trường với bài viết dưới đây.

 

1. Ô nhiễm môi trường là gì?

Theo quy định tại  Luật Bảo vệ môi trường số 72/2020/QH14 ngày 17/11/2020 có quy định thì Môi trường bao gồm các yếu tố vật chất tự nhiên và nhân tao quan hệ mật thiết với nhau, bao quanh con người, có ảnh hưởng đến đời sống, kinh tế, xã hội, sự tồn tại, phát triển của con người, sinh vật và tự nhiên. Ô nhiễm môi trường là sự biến đổi tính chất vật lý, hoá học, sinh học của thành phần môi trường không phù hợp với quy chuẩn kỹ thuật môi trường, tiêu chuẩn môi trường gây ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ con người, sinh vật và tự nhiên" 

 

2. Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường

Nguyên nhân thứ nhất: ý thức người dân còn kém. Nhiều người dân cho rằng chỉ vứt một mẩu giấy, một ly nước ra đường cũng không ảnh hưởng gì đến môi trường, sẽ có người phụ trách quyét dọn. Hay đơn giản họ nghĩ rằng trách nhiệm bảo vệ môi trường không phải là trách nhiệm của họ mà là của nhà nước. Chính vì những suy nghĩ như vậy mà họ vô tư xả rác ra môi trường hoặc làm những hành vi gây huỷ hoại môi trường một cách nghiêm trọng

Nguyên nhân thứ hai: chất thải công nghiệp. Trong quá trình sản xuất, các nhà máy liên tục xả chất thải ra môi trường, nhiều doanh nghiệp vì tiết kiêm chi phí mà thẳng tay xả chất thải trực tiếp xuống sông, hồ, ao, suối mà không qua xử lý, chất thải dạng khí như SO2, CO2 liên tục được thải ra môi trường gây nên hiện tượng hiệu ứng nhà kính ảnh hưởng rất lớn đến môi trường và dân cư xung quanh

Nguyên nhân thứ ba: chất thải sinh hoạt. Rác thải sinh hoạt hàng ngày cũng là một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường không kém gì rác thải công nghiệp, các thức ăn thừa khi phân huỷ, những túi nilon sử dụng hàng ngày không thể phân huỷ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường

Nguyên nhân thứ tư: hoạt động nông nghiệp. Một số loai thuốc trừ sâu, thuốc bảo vê thực vật gây ảnh hưởng đến môi trường một cách nghiêm trọng mà chưa có hướng xử lý

>> Xem thêm: Hành vi gây ô nhiễm môi trường bị xử phạt như thế nào?

 

3. Hậu quả của ô nhiễm môi trường

HẬU QUẢ CỦA Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG
STT HẬU QUẢ
1

Ô nhiễm môi trường là nguyên nhân gây nên các bệnh về đường hô hấp ở con người đặc biệt là bụi mịn PM2.5 vì nó khả nhỏ và tồn tại khá lâu nếu thâm nhập sâu vào bên trong cơ thể sẽ gây nên các bệnh về đường hô hấp, thậm chí là vô sinh.

2

Ô nhiễm môi trường làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch: rối loạn nhịp tim, đau tim. Biến đổi khí hậu khiến cho nhiệt độ tăng giảm bất thường có chiều hướng gia tăng gây một số bệnh như đột quỵ, thậm chí là tử vong

3

Ngoài ra, ô nhiễm môi trường nước khiến thực vật không thể sống nổi, động vật và con người ghi uống phải cũng gặp tình trang bệnh như tiêu chảy, viên gan, thậm chí nhiều loại muỗi còn mang mầm bệnh sốt xuất huyết nguy cơ lây lan sang con người rất cao

4

Ô nhiễm không khí là nguyên nhân gây thủng tầng Ozon, gây nên những trận mưa đá, mưa axit nghiêm trọng, biến đổi khí hậu, hiện tượng nóng lên toàn cầu, hiệu ứng nhà kính gây mất cân bằng và tuyệt chủng một số loài động thực vật.

>> Tham khảo: Hàng xóm chăn nuôi gây ô nhiễm môi trường thì phải làm thế nào?

 

4. Ví dụ thực tiễn hành vi gây ô nhiễm môi trường

VÍ DỤ THỰC TIỄN HÀNH VI GÂY Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG
STT VÍ DỤ 
1

Ví dụ 1: Formosa Hà Tĩnh. Ngày 12/7/2021 truyền thông đưa tin phát hiện hàng trăm tấn chất thải màu đen, có mùi hôi và hắc xuất xứ từ công ty gang thép Hưng nghiệp Formosa Hà Tĩnh được chở thẳng đến một trang trại nằm trong một khu rằng tràm để chôn lấp. Tính toán sơ bộ cho thấy sự cố do công ty Formosa gây ra đã ảnh hưởng trực tiếp đến hơn 100.000 người do không có việc làm, thiệt hại sản lượng hải sản khai thác ven bờ và vùng lộng ước tính khoảng 1.600 tấn/ tháng, diên tích nuôi tôm bị chết hoàn toàn là 5,7 ha tương đương 9 triệu tôm giống và khoảng 7 tấn tôm thương phẩm sắp đến kỳ thu hoạch. Có trên 3.000 ha nuôi tôm thâm canh bị nhiễm độ mặn cao, do môi trường ô nhiễm nên tôm xuất hiện bệnh và trên 350 ha tôm chết rải rác. Có 1.613 lồng cá chết tương đương 140 tấn, 67 tấn ngao chết và 10 ha nuôi cua chết do chất thải từ Formoma.

2

Ví dụ 2: Công ty Vedan. Công ty bột ngọt Vedan đã gây ra 80%-90% ô nhiễm cho sông Thị Vải, huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai. Có ba hệ thống xử lý nước thải: hệ thống UASB, xử lý nước thải chế biến tinh bột bằng hệ thống hồ sinh học tự nhiên và hệ thống xử lý nước thải sinh học sản xuất lysin từ mật rỉ đường, hàm lượng cyanure vượt mức tiêu chuẩn cho phép, vi sinh vật gây bệnh vượt tiêu chuẩn. Có hiện tượng xả trực tiếp nước thải không qua xử lý vào sông Thị Vải, tuy khối lượng nước thải nhỏ nhưng hàm lượng các chất ô nhiễm rất cao.

3

Ví dụ 3: Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 2. Nhà máy mới đi vào hoạt động nhưng đã gây ô nhiễm môi trường một cách cực kỳ nghiêm trọng ảnh hưởng đến người dân xưng quanh, những cột khói đen được xả ra liên tục, xỉ than được vận chuyển ra đổ dọc đường, tràn lan ở bãi tập kết mà không được xử lý theo đúng quy định. Cây cối, hoa màu héo dần, sản xuất nông nghiệp bị ảnh hưởng, nguồn nước sinh hoạt không thể sử dụng

4

Ví dụ 4: Sonadezi Long Thành. Doanh nghiệp xây dựng hạ tầng khu công nghiệp này đã xả nước thải không đạt chuẩn ra rạch Bà Chèo, thực hiện không đúng, không đầy đủ các nội dung trong báo cáo đánh giá, vận hành không đúng quy trình đối với công trình xử lý môi trường theo nội dung trong báo cáo tác động môi trường đã được phê duyệt gây ô nhiễm trầm trọng đến môi trường xung quanh.

>> Xem thêm: Những dấu hiệu cấu thành tội phạm "Tội gây ô nhiễm môi trường" là gì?

 

5. Giải pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường

GIẢI PHÁP KHẮC PHỤC Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG
STT ĐẶC ĐIỂM NỘI DUNG
1

Chính sách của Nhà nước về bảo vệ môi trường

Tạo điều kiện thuận lợi cho cơ quan, tổ chức, cộng đồng dân cư, hộ gia đình và cá nhân tham gia thực hiện, kiểm tra, giám sát hoạt động bảo vệ môi trường. Tuyên truyền, giáo dục kết hợp với biện pháp hành chính, kinh tế và biện pháp khác để tăng cường việc tuân thủ pháp luật về bảo vệ môi trường, xây dựng văn hoá bảo vệ môi tường. Chú trọng bảo tồn đa dạng sinh học, bảo vệ môi trường di sản thiên nhiên; khai thác, sử dụng hợp lý và tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên; phát triển năng lượng sạch và năng lượng tái tạo; phát triển hạ tầng kỹ thuật bảo vệ môi trường. Ưu tiên xử lý ô nhiễm môi trường, phục hồi hệ sinh thái tự nhiên bị suy thoái, chú trọng bảo vệ môi trường khu dân cư

Đa dạng hoá các nguồn vốn đầu tư cho bảo vệ môi trường; bố trí khoản chi riêng cho bảo vệ môi trường trong ngân sách Nhà nước với tỷ lệ tăng dần theo khả năng của ngân sách Nhà nước và yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ môi trường; ưu tiên nguồn kinh phí cho các nhiệm vụ trọng điểm về bảo vệ môi trường. Bảo đảm quyền lợi của tổ chức, cộng đồng dân cư, hộ gia đình và cá nhân đóng góp cho hoạt động bảo vệ môi trường; ưu đãi, hỗ trợ hoạt động bảo vệ môi trường; thúc đẩy sản phẩm, dịch vụ thân thiện môi trường. Tăng cường nghiên cứu khoa học, phát triển công nghê xử lý ô nhiễm, tái chế, xử lý chất thải; ưu tiên chuyển giao và áp dụng công nghệ tiên tiến, công nghệ cao, công nghệ thân thiện môi trường, kỹ thuật hiện có tốt nhất; tăng cường đào tạo nguồn nhân lực về bảo vệ môi trường. Tôn vinh, khen thưởng cơ quan, tổ chức, cộng đồng dân cư, hộ gia đình và cá nhân có đóng góp tích cực trong hoạt động bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật

Mở rộng, tăng cường hội nhập, hợp tác quốc tế và thực hiện cam kết quốc tế về bảo vệ môi trường. Thực hiện sàng lọc sự án đầu tư theo tiêu chí về môi trường; áp dụng công cụ quản lý môi trường phù hợp theo từng giai đoạn của chiến lược, quy hoạch, chương trình và dự án đầu tư. Lồng ghép, thúc đẩy các mô hình kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh trong xây dựng và thực hiện chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chương trình, đề án, dự án phát triển kinh tế - xã hội

2

Các hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động bảo vệ môi trường

Vận chuyển, chôn, lấp, đổ, thải, đốt chất thải rắn, chất thải nguy hại không đúng quy trình kỹ thuật, quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường. Xả nước thải, xả khí thải chưa được xử lý đạt chuẩn quy chuẩn kỹ thuật môi trường ra môi trường. Phát tán, thải ra môi trường chất độc hại, vi rút độc hại có khả năng lây nhiễm cho con người, động vật, vi sinh vật chưa được kiểm định, xác súc vật chết do dịch bệnh và tác nhân đô;c hại khác đối với sức khoẻ con người, sinh vật và tự nhiên. Gây tiếng ồn, độ rung vượt mức cho phép theo quy chuẩn kỹ thuật môi trường; xả thải khói, bụi, khí có mùi độc hại vào không khí. Thực hiện dự án đầu tư hoặc xả thải khi chưa đủ điều kiện theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường. Nhập khẩu, tạm nhập, tái xuất, quá cảnh chất thải từ nước ngoài dưới mọi hình thức. Nhập khẩu trái phép phương tiện, máy móc, thiết bị đã qua sử dụng để phá dỡ, tái chế

Không thực hiện công trình, biện pháp, hoạt động phòng ngừa, ứng phó, khắc phục sự cố môi trường theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường và quy định khác của pháp luật có liên quan. Che giấu hành vi gây ô nhiễm môi trường, cản trở, làm sai lệch thông tin, gian dối trong hoạt động bảo vệ môi trường dẫn đến hậu quả xấu đối với môi trường. Sản xuất, kinh doanh sản phẩm gây nguy hai cho sức khoẻ con người, sinh vật và tư nhiên; sản xuất, sử dụng nguyên liệu, vật liệu xây dựng chứa yếu tố độc hại vượt mức cho phép theo quy chuẩn kỹ thuật môi trường. Sản xuất, nhập khẩu, tạm nhập, tái xuất và tiêu thụ chất làm suy giảm tầng ozon theo quy định của điều ước quốc tế về các chất làm suy giảm tầng ozon mà nước Cộng hào xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên. Phá hoại, xâm chiếm trái phép di sản thiên nhiên. Phá hoại, xâm chiếm công trình, thiết bị, phương tiện phục vụ hoạt động bảo vệ môi trường. Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để làm trái quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường

>> Xem thêm: Quy định về sử phạt hành vi gây ô nhiễm môi trường khu dân cư?