1. Điều kiện được chăn nuôi trong khu dân cư

Chăn nuôi lợn đóng vai trò quan trọng trong việc tạo thu nhập và cung cấp thực phẩm tươi sống cho mỗi gia đình Việt Nam. Tuy nhiên, để có thể nuôi lợn trong khu dân cư, các yêu cầu và điều kiện cần phải được tuân thủ để đảm bảo tính pháp lý.

Quy định về chăn nuôi lợn sẽ thay đổi tùy theo hình thức chăn nuôi được áp dụng. Để cụ thể hơn:

  • Trong trường hợp nuôi lợn tại trang trại: Cần có vị trí xây dựng phù hợp, đáp ứng yêu cầu về mật độ chăn nuôi; đảm bảo nguồn nước đủ để xử lý chất thải và chất lượng chăn nuôi; áp dụng biện pháp bảo vệ môi trường; sở hữu chuồng trại và trang thiết bị phù hợp cho từng loại vật nuôi.

Đặc biệt, cần tuân thủ quy định về khoảng cách an toàn giữa trang trại chăn nuôi và các hàng xóm, cũng như từ nguồn gây ô nhiễm đến trang trại chăn nuôi.

  • Đối với chăn nuôi tại nông hộ: Chuồng nuôi lợn phải được tách biệt với nơi ở của con người; thực hiện vệ sinh định kỳ, khử trùng và tiêu độc các dụng cụ, chuồng trại chăn nuôi...

Ngoài ra, Luật Chăn nuôi Điều 12 cũng nêu rõ việc cấm nuôi lợn trong các khu vực không được phép chăn nuôi của thành phố, thị xã, thị trấn và khu dân cư, trừ trường hợp nuôi lợn để làm cảnh hoặc nuôi trong phòng thí nghiệm mà không gây ô nhiễm môi trường.

Từ đó, việc nuôi lợn chỉ được phép trong các trường hợp làm cảnh, nuôi trong phòng thí nghiệm và không gây ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, nếu nuôi lợn trong khu vực không được phép nuôi theo quy định của thành phố, thị xã, thị trấn và khu dân cư, thì việc nuôi lợn sẽ bị cấm.

Quyền quyết định về việc xác định khu vực không được phép chăn nuôi thuộc thẩm quyền của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Cơ quan này sẽ đưa ra đề xuất và đề nghị Hội đồng nhân dân quyết định về vấn đề này.

Đặc biệt, việc chăn nuôi nhỏ lẻ tại các hộ gia đình cần tuân thủ quy định tại Điều 56 Luật Chăn nuôi, bao gồm:

  • Thực hiện vệ sinh định kỳ, khử trùng và tiêu độc chuồng trại, dụng cụ chăn nuôi.
  • Áp dụng các biện pháp phù hợp để bảo vệ phòng dịch, thu gom, xử lý phân, nước thải chăn nuôi, xác vật nuôi và chất thải chăn nuôi theo quy định của pháp luật về thú y và bảo vệ môi trường.

Do đó, tùy theo địa phương, có các khu vực cấm chăn nuôi khác nhau trong thành phố, thị xã, thị trấn và người dân sẽ không được phép nuôi lợn tại những khu vực này. Ngoài ra, trong quá trình chăn nuôi, việc đảm bảo vệ sinh và bảo vệ môi trường là điều cần thiết.

 

2. Nhà hàng xóm chăn nuôi gây ô nhiễm môi trường thì phải làm thế nào?

Theo quy định tại Điều 69 Luật bảo vệ môi trường năm 2014 về bảo vệ môi trường trong sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi trong sản xuất nông nghiệp phải tuân thủ các yêu cầu sau đây để đảm bảo tính pháp lý:

  • Bảo đảm vệ sinh môi trường trong khu vực dân cư.
  • Thu gom và xử lý nước thải, chất thải rắn theo quy định về quản lý chất thải.
  • Chuồng trại phải tuân thủ vệ sinh định kỳ và đảm bảo phòng ngừa, ứng phó với dịch bệnh.
  • Quản lý xác vật nuôi chết do dịch bệnh theo quy định về quản lý chất thải nguy hại và vệ sinh phòng bệnh.

Do đó, trong quá trình chăn nuôi, đặc biệt là chăn nuôi trong khu vực dân cư, các hộ gia đình và cá nhân phải tuân thủ các yêu cầu trên. Trường hợp không tuân thủ và gây ô nhiễm, gây mùi hôi ảnh hưởng đến cuộc sống của cư dân xung quanh, sẽ bị xử lý tùy theo mức độ vi phạm như sau:

  • Đối với các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ, theo khoản 1 điều 7 Nghị định 167/2013/NĐ-CP, mức xử phạt là: "Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 đồng đến 300.000 đồng đối với hành vi nuôi gia súc, gia cầm, động vật gây mất vệ sinh chung ở khu vực dân cư." Đồng thời, buộc thực hiện biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường.
  • Ngoài ra, theo khoản 3 Điều 66 Nghị định 167/2013/NĐ-CP, Trưởng công an cấp xã có thẩm quyền xử phạt trong trường hợp này.
  • Hành vi gây ô nhiễm đất, nước, không khí; gây ô nhiễm môi trường kéo dài, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng theo Nghị định 155/2016/NĐ-CP, mức xử phạt được quy định như sau: "Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với hành vi thải chất thải vệ sinh hầm cầu, hóa chất độc, các nguồn gây dịch bệnh vào môi trường trái quy định về bảo vệ môi trường." Trong trường hợp này, Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện có thẩm quyền ra quyết định xử phạt.
  • Theo khoản 4 Điều 23 Luật xử lý vi phạm hành chính 2012, mức xử phạt được xác định như sau: "Mức tiền phạt cụ thể đối với một hành vi vi phạm hành chính là mức trung bình của khung tiền phạt được quy định đối với hành vi đó. Nếu có tình tiết giảm nhẹ, mức tiền phạt có thể giảm nhưng không được giảm quá mức tối thiểu của khung tiền phạt. Nếu có tình tiết nghiêm trọng, mức tiền phạt có thể tăng lên nhưng không vượt quá mức tiền phạt tối đa của khung tiền phạt."

 

3. Chăn nuôi gây ô nhiễm môi trường phải bồi thường thiệt hại?

Việc nuôi lợn trong khu dân cư mà không tuân thủ các biện pháp vệ sinh, khử trùng chuồng trại có thể dẫn đến ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng đến đời sống của người dân xung quanh. Điều này có sự liên quan đến quy định pháp lý về bảo vệ môi trường và trách nhiệm phải khắc phục hậu quả.

Theo Điều 160 Luật Bảo vệ môi trường, tổ chức và cá nhân gây ô nhiễm hoặc gây thiệt hại cho người khác phải chịu trách nhiệm khắc phục ô nhiễm, phục hồi môi trường và bồi thường thiệt hại theo quy định. Điều này đồng nghĩa với việc chủ sở hữu súc vật phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại mà súc vật gây ra cho người khác, theo quy định tại Điều 603 Bộ luật Dân sự.

Trong trường hợp này, việc nuôi lợn gây ô nhiễm không khí, ảnh hưởng đến sức khỏe và tinh thần của người dân xung quanh sẽ yêu cầu chủ nuôi lợn phải chịu trách nhiệm bồi thường. Mức độ bồi thường thiệt hại sẽ được thỏa thuận giữa các bên, bao gồm các khoản chi phí cần thiết để cứu chữa, bồi dưỡng, phục hồi sức khỏe, sự mất thu nhập thực tế và tổn thất tinh thần mà người bị hại phải chịu.

Vì vậy, người nuôi lợn gây ô nhiễm môi trường sẽ chịu mức xử phạt hành chính và phải chịu trách nhiệm bồi thường nếu có thiệt hại xảy ra đối với những người xung quanh.

 

4. Quyền khiếu nại, khởi kiện về hành vi vi phạm pháp luật bảo vệ môi trường

Để đảm bảo tuân thủ pháp luật về bảo vệ môi trường, cá nhân và tổ chức có quyền thực hiện các biện pháp pháp lý khi phát hiện hành vi vi phạm gây ô nhiễm môi trường. Quyền này được quy định tại Điều 162 của Luật bảo vệ môi trường năm 2014.

Theo đó:

  • Tổ chức và cá nhân có quyền khiếu nại, khởi kiện về hành vi vi phạm pháp luật bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật. Điều này đảm bảo rằng họ có khả năng đưa ra yêu cầu, khiếu nại hoặc khởi kiện đối với các hành vi vi phạm môi trường để bảo vệ quyền lợi và môi trường.
  • Cá nhân cũng có quyền tố cáo các hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường tới cơ quan hoặc người có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về tố cáo. Điều này cho phép cá nhân thông báo và cung cấp thông tin về các hành vi vi phạm môi trường cho các cơ quan có thẩm quyền để xử lý và giám sát.
  • Thời hiệu khởi kiện về môi trường được tính từ thời điểm cá nhân hoặc tổ chức bị thiệt hại phát hiện thiệt hại do hành vi vi phạm pháp luật về môi trường của tổ chức hoặc cá nhân khác. Điều này đảm bảo rằng cá nhân và tổ chức bị thiệt hại có đủ thời gian để khởi kiện và đòi lại quyền lợi trong trường hợp xảy ra hành vi vi phạm môi trường.

Quy định này nhấn mạnh quyền của cá nhân và tổ chức trong việc đảm bảo tuân thủ pháp luật bảo vệ môi trường và tạo điều kiện cho họ để khởi kiện và bảo vệ quyền lợi của mình khi phát hiện hành vi vi phạm môi trường.

 

5. Hàng xóm chăn nuôi gây ô nhiễm môi trường thì phải làm thế nào?

Theo quy định tại Điều 69 của Luật bảo vệ môi trường 2014 về việc bảo vệ môi trường trong sản xuất nông nghiệp, các tổ chức và cá nhân liên quan đến sản xuất, nhập khẩu, kinh doanh và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và thuốc thú y phải tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường như đã quy định tại khoản 1 và khoản 2 của Điều 78 của Luật này.

Ngoài ra, theo Luật nói trên, phân bón, sản phẩm xử lý môi trường trong chăn nuôi khi hết hạn sử dụng, cũng như dụng cụ và bao bì chứa phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc thú y sau khi sử dụng phải được xử lý theo quy định về quản lý chất thải.

Đối với khu chăn nuôi tập trung, cần thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường và đáp ứng các yêu cầu sau: bảo đảm vệ sinh môi trường đối với khu dân cư, thu gom và xử lý nước thải và chất thải rắn theo quy định về quản lý chất thải, vệ sinh định kỳ cho chuồng trại để bảo đảm phòng ngừa và ứng phó với dịch bệnh, và quản lý xác vật nuôi chết do dịch bệnh theo quy định về quản lý chất thải nguy hại và vệ sinh phòng bệnh.

Về yêu cầu bảo vệ môi trường đối với hộ gia đình, Điều 82 của Luật bảo vệ môi trường 2014 quy định các biện pháp như giảm thiểu, phân loại rác thải sinh hoạt tại nguồn, thu gom và chuyển đến nơi quy định, xử lý và xả nước thải sinh hoạt đúng nơi quy định, không gây ô nhiễm môi trường vượt quá quy chuẩn kỹ thuật môi trường, tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường công cộng và trong khu dân cư, nộp phí bảo vệ môi trường đúng thời hạn và đầy đủ, và đảm bảo vệ sinh và an toàn trong việc chăn nuôi gia súc và gia cầm.

Trong trường hợp hàng xóm của bạn chăn nuôi gia súc nhưng xả thải chất thải chăn nuôi trực tiếp ra môi trường, gây ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của gia đình bạn, đây được coi là vi phạm pháp luật về môi trường. Bạn có quyền yêu cầu gia đình hàng xóm chấm dứt hành vi này hoặc thực hiện biện pháp khắc phục để không ảnh hưởng đến gia đình bạn. Nếu gia đình đó không tuân thủ, bạn có thể yêu cầu cơ quan có thẩm quyền địa phương can thiệp hoặc tiến hành khởi kiện đối với hành vi gây ô nhiễm môi trường theo quy định tại Điều 162 của Luật bảo vệ môi trường 2014.

Công ty Luật Minh Khuê, với mong muốn không ngừng cung cấp những thông tin tư vấn mang tính pháp lý hữu ích, trân trọng gửi đến quý khách hàng một lời chào thân ái. Chúng tôi hiểu rằng quý khách có thể đang đối diện với nhiều vấn đề pháp lý phức tạp hoặc có những câu hỏi đang chờ đợi sự giải đáp. Để giúp quý khách vượt qua những khó khăn này, chúng tôi sẵn lòng hỗ trợ.

Để được tư vấn pháp luật trực tuyến chuyên nghiệp, xin vui lòng liên hệ với Tổng đài tư vấn pháp luật qua số hotline 19006162. Đội ngũ tư vấn chuyên gia của chúng tôi sẽ sẵn lòng lắng nghe và giúp đỡ quý khách.

Ngoài ra, nếu quý khách mong muốn cung cấp thông tin chi tiết hơn về vấn đề mình đang gặp phải, xin vui lòng gửi yêu cầu qua email: lienhe@luatminhkhue.vn. Chúng tôi cam kết sẽ phản hồi nhanh chóng và cung cấp các giải đáp một cách tận tâm.

Chân thành cảm ơn sự hợp tác và sự tin tưởng của quý khách hàng. Chúng tôi luôn sẵn sàng đồng hành và đảm bảo tính pháp lý trong mọi vấn đề mà quý khách gặp phải.