Mục lục bài viết

1. Xét nghiệm HIV là gì theo quy định?

Theo quy định tại khoản 11 Điều 2 của Luật Phòng, chống nhiễm vi rút gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người (HIV/AIDS) năm 2006, được điều chỉnh theo điểm a khoản 1 của Điều 1 trong Luật Phòng, chống nhiễm vi rút gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người (HIV/AIDS) năm 2020, thì quy định về xét nghiệm HIV như sau:

Xét nghiệm HIV là việc thực hiện các kỹ thuật chuyên môn nhằm xác định tình trạng nhiễm HIV trong mẫu máu hoặc mẫu dịch sinh học của cơ thể người. Quá trình này bao gồm cả xét nghiệm sàng lọc HIV và xác định xét nghiệm HIV dương tính.

Phát hiện nhiễm HIV một cách sớm sẽ mang lại nhiều lợi ích quan trọng. Bạn có thể bắt đầu điều trị ngay lập tức, cải thiện tiên lượng, và nâng cao chất lượng cuộc sống của mình. Điều này cũng đồng nghĩa với việc giảm nguy cơ lây truyền HIV cho những người xung quanh bạn, bao gồm gia đình và những người tiếp xúc không an toàn với bạn.

Đặc biệt, phụ nữ mang thai cần thực hiện xét nghiệm HIV vì điều trị sớm sẽ giảm đáng kể nguy cơ lây truyền HIV cho con mình.

2. Vi phạm quy định về xét nghiệm HIV sẽ bị xử phạt như thế nào?

Theo Nghị định 117/2020/NĐ-CP, sửa đổi bởi Nghị định 124/2021/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế, các hành vi vi phạm quy định về tư vấn và xét nghiệm HIV sẽ bị xử phạt như sau:

- Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng cho các hành vi sau:

+ Cản trở quyền tiếp cận dịch vụ tư vấn về HIV/AIDS của người khác.

+ Không tư vấn về HIV/AIDS khi chăm sóc, điều trị phụ nữ nhiễm HIV trong thời kỳ mang thai, cho con bú, người tiếp xúc với HIV.

+ Vi phạm quy trình, nội dung tư vấn trước và sau xét nghiệm HIV.

+ Tư vấn về HIV/AIDS mà chưa được đào tạo về tư vấn phòng, chống HIV/AIDS.

+ Tư vấn tại cơ sở không đủ điều kiện.

+ Vi phạm quy định về báo cáo HIV/AIDS.

+ Không lưu giữ hoặc lưu giữ không đúng quy định kết quả xét nghiệm, mẫu máu, túi máu, chế phẩm máu, bệnh phẩm nhiễm HIV.

+ Không tiêu hủy đúng cách mẫu máu, túi máu, chế phẩm máu, bệnh phẩm nhiễm HIV.

+ Vi phạm quy định về chế độ báo cáo HIV/AIDS.

- Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng cho các hành vi sau:

+ Không tư vấn trước và sau xét nghiệm HIV.

+ Thông báo kết quả xét nghiệm HIV dương tính sai thời gian hoặc trình tự.

+ Vận chuyển, giao nhận phiếu kết quả xét nghiệm HIV dương tính không đúng quy định.

+ Không báo cáo khi phát hiện vật liệu xét nghiệm không đảm bảo chất lượng.

+ Vi phạm quy định về vô khuẩn, sát khuẩn, xử lý chất thải trong phòng, chống lây nhiễm HIV, với hình phạt bổ sung là tước quyền sử dụng giấy chứng nhận xét nghiệm HIV trong một tháng đến ba tháng.

- Phạt từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng cho các hành vi sau:

+ Khẳng định HIV dương tính chưa được công nhận đủ điều kiện.

+ Xét nghiệm HIV không theo hướng dẫn của Bộ Y tế, với tước quyền sử dụng giấy chứng nhận xét nghiệm HIV trong 1-3 tháng.

+ Không bảo đảm điều kiện của cơ sở xét nghiệm sau khi đã được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện, với tước quyền sử dụng giấy chứng nhận xét nghiệm HIV trong 3-6 tháng.

+ Khẳng định kết quả xét nghiệm HIV dương tính trong thời gian đình chỉ hoạt động, với tước quyền sử dụng giấy chứng nhận xét nghiệm HIV trong 3-6 tháng.

+ Thông báo kết quả xét nghiệm HIV dương tính không theo quy định hoặc tiết lộ bí mật kết quả xét nghiệm HIV dương tính khi cần giữ bí mật.

+ Xét nghiệm HIV cho người dưới 15 tuổi, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức và làm chủ hành vi, hoặc người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự mà chưa có sự đồng ý bằng văn bản của cha, mẹ, người giám hộ hợp pháp, người đại diện của họ, trừ trường hợp cấp cứu theo quy định về khám bệnh và chữa bệnh.

- Phạt từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng cho các hành vi sau:

+ Bắt buộc xét nghiệm HIV đối với các đối tượng không thuộc đối tượng phải giám sát dịch tễ học HIV/AIDS và xét nghiệm HIV bắt buộc theo quy định của pháp luật.

+ Xét nghiệm HIV chưa được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện, với biện pháp khắc phục hậu quả là buộc nộp lại số tiền thu không đúng quy định của pháp luật.

+ Không xét nghiệm túi máu, chế phẩm máu trước khi sử dụng.

3. Trình tự, thủ tục xử phạt hành vi vi phạm quy định về xét nghiệm HIV

Quy trình thực hiện việc xử phạt hành vi vi phạm quy định về xét nghiệm HIV như sau:

3.1. Lập biên bản vi phạm hành chính đối với hành vi vi phạm quy định về xét nghiệm HIV

Các cá nhân và cơ quan có thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính đối với hành vi vi phạm quy định về xét nghiệm HIV gồm:

- Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã.

- Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện.

- Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

- Thanh tra viên và các nhân viên được ủy nhiệm nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành y tế trong quá trình thực hiện công việc của họ.

- Chánh Thanh tra các Sở và Trưởng Chi Cục Dân số – Kế hoạch hóa gia đình thuộc Sở Y tế.

- Trưởng đoàn thanh tra chuyên ngành cấp sở và Trưởng đoàn thanh tra chuyên ngành y tế của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành.

- Chánh Thanh tra Bộ.

- Chánh Thanh tra Tổng Cục và Trưởng Tổng cục Dân số – Kế hoạch hóa gia đình.

- Chánh Thanh tra Cục Quản lý Dược.

- Chánh Thanh tra Cục Quản lý Khám, chữa bệnh.

- Chánh Thanh tra Cục Quản lý Môi trường y tế.

- Chánh Thanh tra Cục Y tế dự phòng.

- Trưởng đoàn thanh tra chuyên ngành cấp bộ.

- Công chức và viên chức thuộc ngành y tế, đang hoàn thiện nhiệm vụ và quyền hạn theo chức năng được giao.

3.2. Ra quyết định xử phạt hành chính hành vi vi phạm quy định về xét nghiệm HIV

- Về thời hạn ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi vi phạm quy định về xét nghiệm HIV, chúng ta có các quy định như sau:

   + Trường hợp hành vi vi phạm quy định về xét nghiệm HIV, quy trình sẽ là như sau:

  • Thời hạn ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính là 7 ngày làm việc, tính từ ngày lập biên bản vi phạm hành chính đối với hành vi vi phạm quy định về xét nghiệm HIV.
  • Tuy nhiên, nếu vụ việc cần chuyển hồ sơ đến người có thẩm quyền xử phạt, thời hạn sẽ là 10 ngày làm việc, kể từ ngày lập biên bản vi phạm hành chính.
  • Trong trường hợp cá nhân hoặc tổ chức yêu cầu giải trình hoặc phải xác minh các tình tiết liên quan, thời hạn sẽ là 1 tháng, tính từ ngày lập biên bản vi phạm hành chính.
  • Và cuối cùng, nếu vụ việc đặc biệt nghiêm trọng hoặc có nhiều tình tiết phức tạp đòi hỏi thời gian để xác minh và thu thập chứng cứ, thời hạn là 2 tháng, kể từ ngày lập biên bản vi phạm hành chính.

- Các cá nhân và cơ quan có thẩm quyền ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính bao gồm:

   + Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã.

   + Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện.

   + Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

   + Thanh tra viên và các nhân viên được giao nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành y tế trong quá trình thực hiện công việc của họ.

   + Chánh Thanh tra các Sở và Trưởng Chi Cục Dân số – Kế hoạch hóa gia đình thuộc Sở Y tế.

   + Trưởng đoàn thanh tra chuyên ngành cấp sở và Trưởng đoàn thanh tra chuyên ngành y tế của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành.

   + Chánh Thanh tra Bộ.

   + Chánh Thanh tra Tổng Cục và Trưởng Tổng cục Dân số – Kế hoạch hóa gia đình.

   + Chánh Thanh tra Cục Quản lý Dược.

   + Chánh Thanh tra Cục Quản lý Khám, chữa bệnh.

   + Chánh Thanh tra Cục Quản lý Môi trường y tế.

   + Chánh Thanh tra Cục Y tế dự phòng.

   + Trưởng đoàn thanh tra chuyên ngành cấp bộ.

3.3. Thực hiện quyết định xử phạt

Người bị xử phạt hành chính vì vi phạm quy định về xét nghiệm HIV phải tuân theo những điều khoản được nêu trong quyết định xử phạt do người có thẩm quyền ban hành.

Bài viết liên quan: Trình tư, nội dung tư vấn xét nghiệm HIV tại cộng đồng được thực hiện như thế nào?

Mọi thắc mắc cần tham vấn về mặt pháp lý mời quý khách hàng vui lòng liên hệ số hotline: 1900.6162 hoặc email: lienhe@luatminhkhue.vn. Xin trân trọng cảm ơn!