Mục lục bài viết

1. Bối cảnh ban hành Nghị quyết ngừng bắn tại dải Gaza của Liên hợp Quốc?

Phiên họp khẩn cấp của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc diễn ra dưới sự chủ trì của Chủ tịch Đại hội đồng Dennis Francis, trong bối cảnh chiến sự giữa Israel và phong trào Hồi giáo Hamas chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, trong khi Hội đồng Bảo an LHQ tiếp tục bế tắc trong việc tìm kiếm một hành động thống nhất nhằm tìm lối thoát cho cuộc khủng hoảng.

Trước khi ban hành nghị quyết ngừng bắn tình hình ở dải Gaza vô cùng "thảm khốc và vô nhân đạo", đặc biệt trong vụ hơn 100 người thiệt mạng khi chờ nhận cứu trợ. 

Hơn 30.000 người Palestine đã bị thiệt mạng kể từ khi xung đột bùng phát, 5% dân số vùng lãnh thổ này bị thương vong hoặc mất tích, các nguồn cung y tế và nhu yếu phẩm đang thiếu hụt nghiêm trọng và nạn đói đang cận kề. 

Các nhóm cứu trợ cho biết hoạt động vận chuyển hàng hóa viện trợ nhân đạo gần như không thể thực hiện được ở hầu hết các khu vực của Gaza vì khó khăn trong phối hợp với quân đội Israel, tình trạng thù địch vẫn đang diễn ra và trật tự công cộng bị phá vỡ.

Ít nhất 25% dân số Gaza đang đối mặt với nạn đói, khoảng 80% dân số tại đây đã phải rời bỏ nhà cửa và gần như toàn bộ 2,3 triệu người đang rất cần lương thực.

Nghị quyết được thông qua trong bối cảnh người dân trên dải Gaza đang đối mặt với thảm kịch nhân đạo ngày càng trầm trọng do thiếu nguồn cung lương thực, nước uống và hệ thống y tế đang bên bờ vực sụp đổ.

Nghị quyết kêu gọi các bên tuân thủ các nghĩa vụ luật pháp quốc tế, trong đó có luật nhân đạo; tăng cường cung cấp viện trợ nhân đạo khẩn cấp, an toàn và không bị cản trở một cách trực tiếp cho dân thường Palestine ở Dải Gaza; trả tự do cho các con tin ngay lập tức và vô điều kiện; nhanh chóng thiết lập một cơ chế của Liên hợp quốc để đẩy nhanh các chuyến hàng viện trợ nhân đạo đến Gaza thông qua các quốc gia không tham gia cuộc xung đột; đồng thời bảo đảm hàng viện trợ đến được người dân ở khu vực này.

 

2. Quy trình ban hành và thông qua Nghị quyết ngừng bắn ở dải Gaza

Sau nhiều giờ đàm phán căng thẳng, Hội đồng bảo an Liên Hợp Quốc lần đầu tiên thông qua được một nghị quyết yêu cầu ngừng bắn tại Dải Gaza. Lá phiếu trắng mang tính chất quyết định của Mỹ đang làm dấy lên hy vọng về một lệnh ngừng bắn ở Dải Gaza.

Kết quả đạt được bao gồm 14 phiếu thuận, 0 phiếu phản đối, 1 phiếu trắng. Dự thảo nghị quyết đã được thông qua, là nghị quyết số 2728 năm 2024.

3 dự thảo nghị quyết của Hội đồng bảo an Liên Hợp Quốc về cuộc chiến ở Gaza bị Mỹ phủ quyết. Chỉ 2 lần bỏ phiếu trắng cho phép tăng cường viện trợ cho Gaza.

Lá phiếu trắng lần thứ 3 của Mỹ - bước đi được cho là đột phá - đã cho phép Hội đồng bảo an Liên Hợp Quốc yêu cầu một lệnh ngừng bắn ngay lập tức cho tháng lễ Ramadan, tạo cơ sở cho một lệnh ngừng bắn “lâu dài và bền vững”. Nghị quyết cũng yêu cầu trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện cho toàn bộ các con tin.

Nghị quyết ngừng bắn tại dải Gaza cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc mở rộng viện trợ nhân đạo và tái khẳng định yêu cầu dỡ bỏ mọi rào cản đối với việc cung cấp viện trợ nhân đạo ở quy mô lớn.

Nghị quyết của Hội đồng bảo an Liên Hợp Quốc có tính ràng buộc, điều này có nghĩa là Israel, dù dã lên tiếng phản đối, có trách nhiệm phải thực hiện.

 

3. Tại sao Mỹ bỏ phiếu trắng đối với Nghị quyết ngừng bắn tại dải Gaza?

Mỹ đã đã bỏ phiếu trắng phủ quyết dự thảo nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc kêu gọi lệnh ngừng bắn ngay lập tức, chấm dứt xung đột Hamas-Israel ở Dải Gaza. Dự thảo này do các quốc gia Ả rập, dẫn đầu là Algeria, trình lên Liên Hợp Quốc vào ngày 20/2.

Lý giải cho động thái phủ quyết trên, Mỹ cho rằng điều này sẽ làm ảnh hưởng đến các cuộc đàm phán do chính nước này dẫn đầu về một lệnh ngừng bắn tạm thời giữa Hamas-Israel.

Tại các cuộc đàm phán này, hai bên sẽ tạm dừng giao tranh trong vòng sáu tuần để Hamas thả hơn 100 con tin Israel còn lại nhằm đổi lấy những người Palestine đang bị giam giữ, cũng như cho phép các đợt viện trợ nhân đạo bổ sung đến với người dân tại Dải Gaza.

Mỹ cũng là nước duy nhất bỏ phiếu chống, trong khi Vương Quốc Anh bỏ phiếu trắng. Theo chính quyền Palestine, 13 thành viên khác của Hội đồng Bảo an đều bỏ phiếu ủng hộ dự thảo nghị quyết này nhằm chấm dứt xung đột đã khiến hơn 29.000 người tại Gaza thiệt mạng và 80% dân số phải rời bỏ nhà cửa.

Theo Đại sứ Mỹ, Hamas sẽ hưởng nhiều lợi ích từ nghị quyết do các quốc gia Ả rập đề xuất mà không cần phải nhượng bộ bất kỳ điều gì. Mỹ đã kêu gọi các thành viên của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc ủng hộ một nghị quyết khác của Mỹ kêu gọi lệnh ngừng bắn tạm thời để thúc đẩy việc thả con tin đang bị Hamas giam giữ.

Tuy nhiên, việc phủ quyết của Mỹ vấp phải sự chỉ trích mạnh mẽ của các thành viên hội đồng khác.

 

4. Ý nghĩa của nghị quyết ngừng bắn tại dải Gaza của Liên hợp Quốc?

Theo Hiến chương Liên Hợp Quốc, Hội đồng Bảo an có khả năng áp đặt các biện pháp trừng phạt và ủy quyền cho lực lượng quân sự duy trì hoặc khôi phục hòa bình và an ninh quốc tế ở mọi vùng chiến sự. Để thực thi hành động đó, cần phải thông qua một nghị quyết có sự đồng thuận của ít nhất 9 thành viên và không có sự phủ quyết nào đến từ Mỹ, Nga, Trung Quốc, Pháp hoặc Anh.

Mặc dù cuộc bỏ phiếu tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc có ý nghĩa quan trọng về mặt chính trị và được đánh giá cao như thước đo đối với sự đồng thuận toàn cầu nhưng không có tính ràng buộc, không giống như một nghị quyết của Hội đồng Bảo an.

Như vậy, phiếu trắng của Mỹ không ảnh hưởng đến quyết định chung của hội đồng.

Tuy nhiên, ít có khả năng nghị quyết này được thực hiện khi cả Israel và Hamas không chịu ngừng bắn. Hội đồng cũng khó lòng đem quân vào Gaza trước bối cảnh chiến sự đang ở giai đoạn căng thẳng và các con tin bị giam giữ trong đường hầm bên dưới lòng đất, khiến nhiều cuộc giải cứu trước đó “đi vào ngõ cụt”.

Nhiều quốc gia đã viện dẫn Điều 26 trong Hiến chương Liên Hợp Quốc để phản bác lại Mỹ. Theo đó, các thành viên Liên hợp quốc đồng ý chấp nhận và đồng ý thực thi các quyết định của Hội đồng Bảo an", khẳng định tính ràng buộc của nghị quyết này.

Chuyên gia cấp cao tại Nhóm Khủng hoảng Quốc tế của Liên Hợp Quốc, cho biết: “Trên thực tế, nhiều nghị quyết của hội đồng không được thực hiện dù đã được thông qua. Các bên tham chiến phớt lờ hoặc chỉ nói suông về việc ngừng bắn”. 

Có thể thấy, Lệnh ngừng bắn lúc này chỉ là tạm thời và rất nguy hiểm. Nguy hiểm đối với người dân Israel, những người sẽ phải chịu những cuộc tấn công không ngừng, và cũng nguy hiểm đối với người Palestine, những người xứng đáng có cơ hội xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn, không phải tìm nơi ẩn náu.

Xem thêm: Tìm hiểu về quyền phủ quyết của Ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc

Như vậy trên đây là toàn bộ thông tin về Ý nghĩa của nghị quyết ngừng bắn tại dải Gaza của Liên hợp Quốc? mà Công ty Luật Minh Khuê muốn gửi đến quý khách mang tính tham khảo. Nếu quý khách còn vướng mắc về vấn đề trên hoặc mọi vấn đề pháp lý khác, quý khách hãy vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi qua Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến theo số điện thoại 1900.6162 để được Luật sư tư vấn pháp luật trực tiếp qua tổng đài kịp thời hỗ trợ và giải đáp mọi thắc mắc.

Nếu quý khách cần báo giá dịch vụ pháp lý thì quý khách có thể gửi yêu cầu báo phí dịch vụ đến địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn để nhận được thông tin sớm nhất! Rất mong nhận được sự hợp tác và tin tưởng của quý khách! Luật Minh Khuê xin trân trọng cảm ơn!