1. Khái niệm biển báo giao thông

Hiện nay pháp luật chưa có khái niệm cụ thể về biển báo giao thông. Tuy nhiên, biển báo giao thông là những vật quen thuộc hàng ngày khi lưu trông trên đường, là một trong những điều kiện của quy chuẩn quốc tế về giao thông.

Có thể hiểu khái niệm này như sau: Biển báo giao thông là những biển hiệu, chỉ dẫn trên đường thể hiện những thông tin về giao thông, mục đích cơ bản là giúp cho những người tham gia giao thông chấp hành luật giao thông một cách chính xác và an toàn nhất.

Theo quy định tại khoản 1 Điều 10 Luật Giao thông đường bộ năm 2008 về hệ thống báo hiệu đường bộ, pháp luật quy định các biển báo giao thông trên đường bộ nằm trong "hệ thống báo hiệu đường bộ", bao gồm: hiệu lệnh của người điều khiển giao thông, biển báo hiệu, vạch kẻ đường, cọc tiêu hoặc chắn tường bảo vệ, rào chắn. 

Cũng theo khoản 4 Điều 10 Luật Giao thông đường bộ năm 2008, biển báo giao thông được chia thành 5 nhóm:  

- Biển báo cấm để biểu thị các điều cấm;

- Biển báo nguy hiểm để cảnh báo các tình huống nguy hiểm có thể xảy ra;

- Biển hiệu lệnh để báo các hiệu lệnh phải thi hành;

- Biển chỉ dẫn để chỉ dẫn hướng hoặc các điều cần phải biết;

- Biển phụ để thuyết minh bổ sung cho các loại biển cấm, biển báo nguy hiểm, biển hiệu lệnh và biển chỉ dẫn.

Như vậy, mỗi loại biển báo giao thông đã kể trên đều có một vai trò khác nhau. Việc đặt các loại biển báo này được cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện theo những quy trình và nguyên tắc nhất định trên từng đoạn đường để giúp cho hoạt động di chuyển của người dân được dễ dàng và tránh những tai nạn, bất trắc xảy ra.

 

2. Ý nghĩa chung của biển báo giao thông 

Thứ nhất: Sử dụng biển báo giao thông giúp xe cộ lưu thông thuận lợi hơn

Hiện nay, trên hầu hết tất cả các tuyến đường giao thông ở các quốc gia đều có gắn biển báo. Với mật độ dân số thế giới hiện nay là trên 8 tỷ người, đường giao thông là cơ sở hạ tầng thiết yếu đối với nhân loại. Tuy nhiên, với hệ thống đường giao thông chằng chịt tại một số thành phố lớn rất dễ xảy ra tình trạng mất phương hướng.

Bên cạnh đó, do mật độ phương tiện giao thông hiện nay là rất lớn. Việc dựng các biển báo giao thông vừa giúp người tham gia giao thông nhận thức được rõ phương hướng vừa giúp điều tiết giao thông một cách hiệu quả, tránh sự ùn tắc, trì trệ trong quá trình lưu thông.

Thay vì cần có người chỉ dẫn giao thông theo hiệu lệnh thì biển báo giao thông là công cụ hữu hiệu khi có độ bền và tính chính xác rất cao. Vì vậy, biển báo giao thông tạo nên một trật tự giao thông giúp cho con người và xe cộ lưu thông nhanh chóng và thuận lợi hơn.

Thứ hai: Giúp thực thi pháp luật giao thông 

Hiện nay, pháp luật của mỗi quốc gia đều có quy định về giao thông và những chế tài xử lý đối với hành vi vi phạm pháp luật về giao thông vận tải. Ở nước ta hiện nay, pháp luật về giao thông, cơ sở hạ tầng về giao thông đang ngày càng đươc hoàn thiện, theo đó hệ thống biển báo, biển chỉ chỉ dẫn được quy hoạch một cách hợp lý giúp cho người tham gia giao thông tuân thủ luật giao thông ở một mức độ cao hơn. Từ đó, việc lưu thông trên đường sẽ thuận lợi và theo một trật tự nhất định, qua đó nâng cao hiệu quả của hoạt động áp dụng pháp luật.

Ví dụ, trên mỗi cung đường ở nước ta hiện nay, trong đó có đường trong khu dân cư hoặc đường cao tốc đều được quy định một tốc độ khác nhau, việc đi nhanh so với tốc độ mà pháp luật quy định không phải lúc nào cũng gây ra tai nạn nhưng hành động đi quá tốc độ là một viêc nguy hiểm cho cả mình và những người tham gia giao thông khác. Cho nên việc chạy quá tốc độ trong khu dân cư sẽ bị xử phạt hành chính lên đến 12 triệu đồng đối với xe ô tô. Việc đánh biển chỉ dẫn về tốc độ trên đường giúp cho người dân tránh khỏi những tình huống vi phạm do không hiểu biết và chạy quá tốc độ.

Thứ ba: Đảm bảo an toàn khi tham gia giao thông

Việc tạo ra hệ thống báo hiệu đường bộ còn nhằm mục đích giúp cho người tham gia giao thông được an toàn khi điều khiển phương tiện cũng như lưu thông trên đường. Trong đó, các biển chỉ dẫn, biển cấm, biển báo nguy hiểm được đặt tại các vị trí đặc biệt như khúc cua gấp trên đường, chỗ sạt lở đất hay đoạn đường đông dân cư hay xảy ra tai nạn yêu cầu người tham gia giao thông phải chú ý hơn. Việc chỉ dẫn, cảnh báo như vậy không những giúp cho hoạt động giao thông trật tự và có tổ chức hơn còn góp phần tránh những tai nạn đáng tiếc xảy ra. Hiện nay, những vụ tai nạn giao thông xảy ra với tần suất cao và nhất là trong những dịp lễ tết. Có những vụ tai nạn thương tâm gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe thậm chí là tính mạng của con người. Việc đánh biển bảo ở những khu vực nguy hiểm là việc làm cần thiết và quan trọng.

 

3. Ý nghĩa của các loại biển báo thường gặp 

- Biển báo cấm rẽ trái, rẽ phải: Loại biển báo này thường được đặt tại vị trí giao nhau hoặc trên các con đường một chiều. Khi gặp biển báo này, người tham gia giao thông sẽ không được rẽ hoặc quay đầu. Nguyên nhân là do đường một chiều hoặc phân luồng, chống ùn tắc khi chuyển hướng trong quá trình tham gia giao thông. 

- Biển báo cấm đi ngược chiều hoặc đường một chiều: Đúng như tên gọi của biển báo này, nó được sử dụng đối với đường 1 chiều hoặc đường có dải phân cách cho hai chiều xe. Việc sử dụng loại biển báo này giúp cho người tham gia giao thông đi đúng đường của mình, tạo một trật tự khi lưu thông trên đường. Biển báo này được thể hiện bằng một đường tròn nền màu đỏ và có đường kẻ gạch ngang ở giữa.

- Biển báo tốc độ tối đa cho phép: Như đã nêu ví dụ ở trên, loại biển này dùng cho từng cung đường khác nhau tại nhiều khu vực khác nhau tùy vào loại đường và mật độ lưu thông, mật độ người dân qua lại. Biển báo này thể hiện bằng một hình tròn màu đỏ nền trong màu tắng có con số bên trong được in đậm chữ số tương ứng với tốc độ cho phép được đi trên cung đường đó. Biển báo này, được sử dụng để các lái xe điều chỉnh tốc độ nhằm đảm bảo an toàn khi họ tham gia trên các cung đường đông dân cư, trường học, chợ,... Điều này đảm bảo an toàn cho chính họ và những người tham gia giao thông khác trên đường.

- Biển báo cấm dừng và đậu xe: Biển báo cấm dừng xe được dùng để chỉ dẫn các phương tiện khi lưu thông trên đường tại một số đoạn đường nhất định không được dừng, đỗ. Điều này, giúp hạn chế ùn tắc, trì trệ khi tham gia giao thông trên các đoạn đường hẹp, đông xe cộ qua lại. Biển báo này được thể hiện bằng một vòng tròn đỏ nền trong màu xanh và một đường gạch chéo chính giữa. 

- Biến báo cấm xe máy, mô tô và ô tô: Hiện nay việc phân làn, phân luồng xe diễn ra một cách mạnh mẽ và công cụ quan trọng đảm bảo cho công việc này là các biển báo cấm cho từng loại xe. Đối với một số cung đường nhất định những biển báo này được sử dụng không cho một loại xe nào đó được tham gia đoạn đường đó mà phải sử dụng đường khác. Ví dụ đường cao tốc, đường cấm xe ô tô. Những loại biển báo này đặt ra nhằm mục đích chống ùn tắc và tạo ra trật tự giao thông. Đối với đường cao tốc, việc cấm xe máy giúp cho các xe ô tô lưu thông nhanh hơn và chống va chạm gây thiệt hại về người và của cho những loại xe cơ giới khác.