Cách phân loại dự án đầu tư dựa theo các tiêu chí về môi trường

1. Phân loại dự án đầu tư dựa theo các tiêu chí về môi trường nào?

Khoản 1 Điều 28 của Luật bảo vệ môi trường quy định các tiêu chí để phân loại dự án đầu tư trong việc bảo vệ môi trường như sau:

a) Quy mô, công suất, loại hình sản xuất, kinh doanh, dịch vụ;

b) Diện tích sử dụng đất, diện tích đất có mặt nước, khu vực biển; quy mô khai thác tài nguyên thiên nhiên;

c) Các yếu tố nhạy cảm liên quan đến môi trường bao gồm: khu dân cư tập trung; nguồn nước được sử dụng cho mục đích cung cấp nước sinh hoạt; khu vực bảo tồn thiên nhiên theo quy định của pháp luật về đa dạng sinh học, thủy sản; các loại rừng theo quy định của pháp luật về lâm nghiệp; di sản văn hóa vật thể, di sản thiên nhiên khác; đất trồng lúa nước từ 02 vụ trở lên; vùng đất ngập nước quan trọng; yêu cầu di dân, tái định cư và các yếu tố nhạy cảm khác liên quan đến môi trường.

2. Cách phân loại dự án đầu tư dựa theo các tiêu chí về môi trường

Theo hướng dẫn của Nghị định 08/2022/NĐ-CP, việc xác định dự án có yếu tố nhạy cảm về môi trường trong quá trình phân loại dự án đầu tư được thực hiện như sau:

• Dự án thuộc loại hình sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, quy định tại Phụ lục II của Nghị định này, và nằm trong nội thành, nội thị của đô thị theo quy định của pháp luật về phân loại đô thị.
• Dự án xả nước thải vào nguồn nước mặt được sử dụng cho mục đích cấp nước sinh hoạt, theo quy định của pháp luật về tài nguyên nước.
• Dự án sử dụng đất, đất có mặt nước trong khu bảo tồn thiên nhiên, theo quy định của pháp luật về đa dạng sinh học, lâm nghiệp, thủy sản, rừng đặc dụng, rừng phòng hộ, rừng tự nhiên, khu bảo tồn biển, khu bảo vệ nguồn lợi thủy sản, vùng đất ngập nước quan trọng và các di sản thiên nhiên khác được xác lập và công nhận theo quy định của Nghị định này. Tuy ngoại trừ dự án đầu tư xây dựng công trình phục vụ quản lý bảo vệ rừng, bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học, phòng cháy chữa cháy rừng, lâm sinh được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
• Dự án sử dụng đất, đất có mặt nước của di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh đã được xếp hạng theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa. Tuy ngoại trừ các dự án bảo quản, tu bổ, phục hồi, tôn tạo di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh, xây dựng công trình nhằm phục vụ việc quản lý, vệ sinh môi trường, bảo vệ di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh và các dự án bảo trì, duy tu bảo đảm an toàn giao thông.
• Dự án có yêu cầu chuyển đổi mục đích sử dụng đất trồng lúa nước từ 02 vụ trở lên theo quyền hạn quy định của pháp luật về đất đai. Dự án có yêu cầu chuyển đổi mục đích sử dụng đất, đất có mặt nước của khu bảo tồn thiên nhiên, di sản thiên nhiên, khu dự trữ sinh quyển, vùng đất ngập nước quan trọng, rừng tự nhiên, rừng phòng hộ. Tuy ngoại trừ các dự án đầu tư xây dựng công trình phục vụ quản lý, bảo vệ rừng, bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học, phòng cháy chữa cháy rừng, lâm sinh được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
• Dự án có yêu cầu di dân, tái định cư theo quyền hạn quy định của pháp luật về đầu tư công, đầu tư và pháp luật về xây dựng.

3. Dự án đầu tư được phân thành mấy nhóm? Các nhóm này quy định như thế nào?

Dựa trên quy định tại Điều 28 của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, các dự án đầu tư được chia thành bốn nhóm như sau:

Nhóm I:

• Dự án thuộc loại hình sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có tiềm năng gây ô nhiễm môi trường với quy mô, công suất lớn. Đây có thể là các dự án với khả năng gây ô nhiễm môi trường cao như dự án dịch vụ xử lý chất thải nguy hại, dự án nhập khẩu phế liệu từ nước ngoài để sản xuất. Ngoài ra, cũng có thể là các dự án với quy mô, công suất trung bình nhưng có yếu tố nhạy cảm về môi trường hoặc các dự án không gây ô nhiễm môi trường với quy mô, công suất lớn nhưng có yếu tố nhạy cảm về môi trường. Các yếu tố nhạy cảm này có thể liên quan đến sự tập trung dân cư, nguồn nước dùng cho sinh hoạt, khu vực bảo tồn thiên nhiên, các loại rừng, di sản văn hóa và thiên nhiên, đất trồng lúa nước từ hai vụ trở lên, vùng đất ngập nước quan trọng, yêu cầu di dân, tái định cư và các yếu tố nhạy cảm khác về môi trường.

Nhóm II:

• Dự án thuộc loại hình sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có tiềm năng gây ô nhiễm môi trường với quy mô, công suất trung bình. Đây có thể là các dự án có khả năng gây ô nhiễm môi trường với quy mô, công suất nhỏ nhưng có yếu tố nhạy cảm về môi trường hoặc các dự án không gây ô nhiễm môi trường với quy mô, công suất trung bình nhưng có yếu tố nhạy cảm về môi trường. Các yếu tố nhạy cảm tương tự như nhóm I.

Nhóm III:

• Dự án có ít tiềm năng gây ô nhiễm môi trường, trừ các trường hợp quy định ở khoản 3 và 4 của Điều này. Đây bao gồm các dự án thuộc loại hình sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có tiềm năng gây ô nhiễm môi trường với quy mô, công suất nhỏ và các dự án không thuộc loại hình đó nhưng có phát sinh nước thải, bụi, khí thải hoặc chất thải nguy hại phải được quản lý theo quy định về quản lý chất thải.

Nhóm IV:

• Dự án không có tiềm năng gây ô nhiễm môi trường, bao gồm các dự án không thuộc quy định ở khoản 3, 4 và 5 của Điều này.

4. Việc phân loại dự án đầu tư dựa theo các tiêu chí về môi trường có ý nghĩa gì?

Việc phân loại dự án đầu tư dựa trên các tiêu chí về môi trường có ý nghĩa quan trọng trong việc đảm bảo bảo vệ môi trường và quản lý bền vững các hoạt động kinh doanh và sản xuất. Các tiêu chí này giúp xác định mức độ tác động của dự án đến môi trường và yêu cầu các biện pháp phòng ngừa, kiểm soát, và giảm thiểu tác động môi trường.

Ý nghĩa chính của việc phân loại dự án đầu tư theo tiêu chí môi trường bao gồm:

• Định hướng quản lý môi trường: Phân loại giúp xác định nhóm dự án và áp dụng các quy định quản lý môi trường phù hợp cho từng nhóm. Điều này đảm bảo rằng các dự án được đánh giá và quản lý theo đúng mức độ tác động và yêu cầu của chúng.
• Đảm bảo bảo vệ môi trường: Phân loại dự án theo mức độ tác động môi trường giúp định rõ trách nhiệm và yêu cầu về quản lý môi trường cho các dự án đầu tư. Các dự án có tiềm năng gây ô nhiễm cao hơn sẽ chịu sự giám sát và kiểm soát nghiêm ngặt hơn, đảm bảo rằng các biện pháp bảo vệ môi trường được thực hiện đúng quy định.
• Khuyến khích phát triển bền vững: Việc phân loại dự án đầu tư theo tiêu chí môi trường khuyến khích sự phát triển bền vững. Các dự án nhóm I và II, có tác động môi trường lớn hơn, sẽ yêu cầu thực hiện các biện pháp bù đắp, tái tạo môi trường và đảm bảo sự phát triển bền vững. Đồng thời, việc hỗ trợ và khuyến khích các dự án nhóm III và IV, có tác động môi trường ít hơn, sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động kinh doanh và sản xuất có tính bền vững.
• Thúc đẩy sự minh bạch và tham gia cộng đồng: Phân loại dự án đầu tư theo tiêu chí môi trường cung cấp thông tin rõ ràng và minh bạch về tác động môi trường của từng dự án. Điều này giúp tăng cường sự tham gia của cộng đồng và các bên liên quan trong việc đánh giá và quản lý môi trường, đồng thời đảm bảo quyền lợi của cộng đồng được bảo vệ.

Tóm lại, việc phân loại dự án đầu tư dựa trên tiêu chí môi trường đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo bảo vệ môi trường, quản lý bền vững và thúc đẩy sự phát triển kinh doanh và sản xuất có tính bền vững.