Mục lục bài viết
1. Giới thiệu về chế độ tử tuất
Chế độ tử tuất là một hình thức trợ cấp xã hội được áp dụng nhằm hỗ trợ những người thân trong gia đình của người lao động đã qua đời, đặc biệt là những người đang tham gia bảo hiểm xã hội. Chế độ này không chỉ thể hiện sự quan tâm của nhà nước đối với những hoàn cảnh khó khăn mà còn là một phần của chính sách an sinh xã hội, đảm bảo rằng các thành viên trong gia đình của người quá cố có thể tiếp tục duy trì cuộc sống ổn định.
Mục đích chính của chế độ tử tuất là cung cấp sự hỗ trợ tài chính cần thiết cho các đối tượng bị ảnh hưởng do mất mát người thân. Khi một lao động chính mất đi, gia đình thường phải đối mặt với nhiều khó khăn, từ việc mất đi nguồn thu nhập chính đến áp lực về chi phí sinh hoạt và nuôi dưỡng con cái. Chế độ tử tuất giúp giảm bớt gánh nặng này, tạo điều kiện cho các thành viên trong gia đình có thể vượt qua thời gian khó khăn và tái hòa nhập xã hội. Ngoài ra, chế độ này cũng góp phần nâng cao ý thức về bảo hiểm xã hội trong cộng đồng, khuyến khích mọi người tham gia bảo hiểm để bảo vệ chính bản thân và gia đình mình trong trường hợp xảy ra rủi ro.
Tóm lại, chế độ tử tuất không chỉ là một hình thức trợ cấp mà còn là một biểu hiện của tình cảm và trách nhiệm xã hội, khẳng định giá trị của con người trong từng hoàn cảnh khó khăn.
2. Điều kiện tham gia BHXH để hưởng chế độ tử tuất
Trợ cấp tuất hàng tháng
Theo quy định tại khoản 4 Điều 12 Nghị định 115/2015/NĐ-CP, người lao động bị chết thuộc một trong các trường hợp cụ thể sẽ đủ điều kiện để thân nhân được hưởng trợ cấp tuất hàng tháng. Điều này áp dụng cho những người đã có thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc từ đủ 15 năm trở lên.
Đặc biệt, trong trường hợp người lao động không may qua đời và còn thiếu tối đa 6 tháng để đạt yêu cầu này, thân nhân của họ có quyền được đóng tiếp một lần cho số tháng còn thiếu vào quỹ hưu trí và tử tuất, với mức đóng hằng tháng bằng 22% mức tiền lương tháng mà người lao động đã đóng bảo hiểm xã hội trước khi qua đời. Ngoài ra, nếu người lao động chết do tai nạn lao động hoặc bệnh nghề nghiệp, hoặc trong thời gian điều trị do những lý do này, thân nhân cũng sẽ được hưởng trợ cấp tuất.
Thêm vào đó, những trường hợp đang hưởng trợ cấp tai nạn lao động hoặc bệnh nghề nghiệp với mức suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên cũng đủ điều kiện nhận trợ cấp.
Cuối cùng, nếu người lao động đã đang hưởng lương hưu và trước đó đã có thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc từ đủ 15 năm trở lên, thì thân nhân cũng sẽ được hưởng trợ cấp tuất hàng tháng, giúp đảm bảo một phần thu nhập cho gia đình họ trong thời gian khó khăn sau khi mất đi người lao động. Chính vì vậy, các quy định này không chỉ thể hiện sự quan tâm của Nhà nước đến quyền lợi của người lao động mà còn mang lại sự an tâm cho các gia đình trong những trường hợp bất trắc.
Công thức tính Tuất hàng tháng:
- Tuất nuôi dưỡng: Mức hưởng = 70% x Lương cơ sở (đồng/tháng/suất).
- Tuất cơ bản: Mức hưởng = 50% x Lương cơ sở (đồng/tháng/suất).
Hiện nay mức lương cơ sở là 2.340.000 đồng/ tháng
Lưu ý: 1 người chết thì thân nhân hưởng không quá tối đa 4 suất.
Tuất 1 lần
- Người lao động chết không thuộc các trường hợp hưởng tuất hàng tháng.
- Người lao động chết thuộc một trong các trường hợp đủ điều kiện hưởng trợ cấp tuất hàng tháng nhưng không có thân nhân hưởng tiền tuất hàng tháng quy định.
- Thân nhân thuộc diện hưởng trợ cấp tuất hàng tháng theo quy định mà có nguyện vọng hưởng trợ cấp tuất một lần( trừ trường hợp con dưới 06 tuổi, con hoặc vợ hoặc chồng mà bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên).
- Trường hợp người lao động chết mà không có thân nhân ( là con đẻ, con nuôi, vợ hoặc chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, cha vợ hoặc cha chồng, mẹ vợ hoặc mẹ chồng của người tham gia bảo hiểm xã hội hoặc thành viên khác trong gia đình mà người tham gia bảo hiểm xã hội đang có nghĩa vụ nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình) thì trợ cấp tuất một lần được thực hiện theo quy định của pháp luật về thừa kế.
Công thức tính:
- Đối với người đang hưởng lương hưu :
Mức hưởng = 48 x Lương hưu – 0,5 x (Số tháng đã hưởng lương hưu - 2) x Lương hưu
- Đối với các trường hợp còn lại :
Mức hưởng = 1,5 x Mbqtl x Thời gian tham gia BHXH trước năm 2014 + 2 x Mbqtl x Thời gian tham gia BHXH từ năm 2014 trở đi
Trong đó: Mbqtl: Mức bình quân tiền lương đóng BHXH
Các số tháng lẻ trước năm 2014 chuyển sang thời gian năm 2014 và làm tròn theo nguyên tắc từ 1- 6 tháng là nửa năm, từ 7 - 12 tháng làm tròn 1 năm).
Lưu ý: Mức lương cơ sở dùng để tính trợ cấp tuất một lần và mai táng phí là mức lương cơ sở tại tháng mà NLĐ chết
Mai táng phí
- Người đang tham gia hoặc đang bảo lưu mà đóng BHXH từ đủ 12 tháng trở lên;
- Người đang hưởng lương hưu, hưởng trợ cấp TNLĐ, BNN hàng tháng đã nghỉ việc.
- Người chết do TNLĐ, BNN hoặc chết trong thời gian điều trị TNLĐ, BNN.
- Những trường hợp nêu trên bị Toà án tuyên bố là đã chết thì thân nhân được hưởng trợ cấp mai táng
Công thức tính chế độ mai táng phí:
- Người lo mai táng được nhận trợ cấp mai táng bằng 10 tháng lương cơ sở (Mức lương cơ sở tại tháng NLĐ chết). Hiện nay mức lương cơ sở là 2.340.000 đồng/ tháng.
- Ngoài ra, thân nhân được xét đủ điều kiện hưởng tuất hàng tháng hoặc tuất 1 lần.
3. Quyền lợi của người hưởng chế độ tử tuất
Chế độ tử tuất là một chế độ bảo hiểm xã hội quan trọng, nhằm hỗ trợ tài chính cho gia đình của người tham gia bảo hiểm xã hội khi họ không may qua đời. Quyền lợi này giúp giảm bớt gánh nặng kinh tế và đảm bảo cuộc sống ổn định hơn cho những người thân còn lại.
Số tiền hưởng chế độ tử tuất:
Số tiền mà người hưởng chế độ tử tuất nhận được phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:
- Thời gian đóng bảo hiểm xã hội: Càng đóng bảo hiểm lâu, mức trợ cấp càng cao.
- Mức lương bình quân: Mức lương đóng bảo hiểm càng cao, mức trợ cấp càng lớn.
- Tuổi của người tham gia: Tuổi của người tham gia khi tham gia bảo hiểm cũng ảnh hưởng đến mức trợ cấp.
- Quy định của pháp luật: Các quy định về chế độ tử tuất có thể thay đổi theo thời gian và tùy thuộc vào từng quốc gia.
Các khoản trợ cấp chính thường bao gồm:
- Trợ cấp mai táng: Đây là khoản tiền một lần để chi trả cho các chi phí liên quan đến việc mai táng.
- Trợ cấp tuất hàng tháng: Đây là khoản tiền được trả hàng tháng cho những người thân được hưởng chế độ tử tuất. Mức trợ cấp này thường được tính dựa trên một tỷ lệ phần trăm của mức lương bình quân của người tham gia đã đóng bảo hiểm.
- Trợ cấp một lần: Ngoài trợ cấp mai táng và trợ cấp tuất hàng tháng, người hưởng chế độ tử tuất có thể được hưởng thêm một khoản trợ cấp một lần.
Người có quyền hưởng chế độ tử tuất:
Thông thường, những người có quyền hưởng chế độ tử tuất bao gồm:
- Vợ/chồng: Người sống chung với người tham gia bảo hiểm tại thời điểm người đó chết.
- Con: Bao gồm con đẻ, con nuôi, con riêng, con riêng của vợ/chồng.
- Cha mẹ: Cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi của người tham gia bảo hiểm.
- Ông bà: Ông bà nội ngoại của người tham gia bảo hiểm.
- Cháu: Cháu ruột của người tham gia bảo hiểm.
4. Thủ tục và hồ sơ cần thiết
Hồ sơ cần chuẩn bị
Tùy từng trường hợp cụ thể và quy định của cơ quan bảo hiểm xã hội tại địa phương, hồ sơ có thể có một số khác biệt nhỏ. Tuy nhiên, thông thường, bạn sẽ cần chuẩn bị những giấy tờ sau:
- Sổ bảo hiểm xã hội: Đây là giấy tờ quan trọng nhất, chứng minh người lao động đã tham gia bảo hiểm xã hội.
- Giấy chứng tử hoặc giấy báo tử: Giấy tờ này là bằng chứng chứng minh người lao động đã mất.
- Tờ khai của thân nhân: Mẫu tờ khai này thường được cung cấp bởi cơ quan bảo hiểm xã hội.
- Các giấy tờ tùy thân của người thân: Chứng minh nhân dân, hộ khẩu của người đứng ra làm thủ tục.
- Các giấy tờ khác: Có thể bao gồm biên bản họp của các thân nhân (nếu có), quyết định tuyên bố đã chết (nếu có),...
Quy trình xin hưởng chế độ tử tuất
Quy trình xin hưởng chế độ tử tuất thường bao gồm các bước sau:
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ: Hoàn thiện đầy đủ các giấy tờ theo danh sách trên.
Bước 2: Nộp hồ sơ: Nộp hồ sơ đến cơ quan bảo hiểm xã hội nơi người lao động đang tham gia bảo hiểm hoặc nơi người lao động làm việc.
Bước 3: Kiểm tra hồ sơ: Cơ quan bảo hiểm xã hội sẽ tiến hành kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ.
Bước 4: Xử lý hồ sơ: Cơ quan bảo hiểm xã hội sẽ tiến hành giải quyết hồ sơ và thông báo kết quả cho người thân.
Bước 5: Nhận tiền trợ cấp: Nếu hồ sơ hợp lệ, người thân sẽ được nhận tiền trợ cấp theo quy định.
Bạn đọc có thể tham khảo bài viết sau: Thủ tục hưởng chế độ tử tuất của bảo hiểm xã hội
Bạn đọc có thắc mắc pháp lý có thể liên hệ qua số tổng đài 19006162 hoặc thông qua địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn để được tư vấn cụ thể.