Mục lục bài viết
1. GDP là gì? Phân loại GDP
GDP được coi như một trong những chỉ số hàng đầu đánh giá tổng quan về tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế cũng như mức độ phát triển của một quốc gia. Vậy GDP là gì?
GDP là viết tắt của cụm từ Gross Domestic Product, dịch ra là tổng sản phẩm nội địa hoặc tổng sản phẩm quốc nội. Đây là chỉ số tiêu dùng đo lường tổng giá trị thị trường của tất cả các loại hàng hóa, dịch vụ được sản xuất ra ở một quốc gia trong một thời kì nhất định.
Nói ngắn gọn, GDP chính là chỉ tiêu đo lường tổng giá trị thị trường. Bằng việc sử dụng giá thị trường, rất nhiều loại sản phẩm sẽ được cộng lại thành một chỉ tiêu duy nhất về giá trị. Giá thị trường biểu thị số tiền mà người tiêu dùng sẵn sàng chi trả cho các loại hàng hóa khác nhau, vì vậy nó phản ánh chính xác giá trị của những loại hàng hóa này.
GDP chỉ biểu thị các loại hàng hóa được sản xuất và bán ra hợp pháp trên thị trường. GDP không tính được những sản phẩm sản xuất và bán ra bất hợp pháp trong nền kinh tế ngầm.
Hàng hóa, dịch vụ được tính trong GDP bao gồm: Các loại hàng hóa hữu hình như thực phẩm, xe hơi, quần áo... và cả những dịch vụ vô hình như khám bệnh, biểu diễn, chăm sóc sắc đẹp, ...
GDP chỉ bao gồm giá trị của hàng hóa, dịch vụ cuối cùng, không tính giá trị của những hàng hóa trung gian. GDP cũng chiri bao gồm các loại hàng hóa, dịch vụ được sản xuất ra trong hiện tại, không bao gồm hàng hóa được sản xuất ra trong quá khứ.
GDP được tính theo phạm vi lãnh thổ của một quốc gia, bao gồm cả các đơn vị sản xuất - kinh doanh dưới hình thức tổ chức, cá nhân và hộ gia đình.
Có 4 kiểu GDP được phân loại như sau:
1.1. GDP bình quân đầu người
GDP bình quân đầu người là chỉ tiêu tính dựa trên kết quả sản xuất kinh doanh của bình quân trên đầu người trong một năm.
Chỉ số GDP bình quân đầu người tỉ lệ thuận với mức thu nhập, đời sống của người dân ở quốc gia đó. Tuy nhiên cũng cần nói thêm, quốc gia có chỉ số GDP cao chưa chắc người dân ở đó đã có mức sống cao.
GDP bình quân đầu người của một quốc gia tại một thời điểm được tính bằng cách lấy số liệu GDP của quốc gia chia cho tổng số dân của quốc gia đó.
1.2. GDP danh nghĩa
GDP danh nghĩa là một chỉ tiêu phản ánh tổng sản phẩm quốc nội GDP và được tính theo giá cả thị trường.
GDP danh nghĩa là chỉ tiêu thể hiện sự thay đổi do lạm phát hay tốc độ tăng giá của nền kinh tế. Nếu tất cả các mức giá đều có xu hướng tăng hoặc giảm thì GDP danh nghĩa sẽ lớn hơn.
1.3. GDP thực tế
GDP thực tế là chỉ số dựa trên tổng sản phẩm, dịch vụ trong nước đã điều chỉnh theo tốc độ lạm phát. Trường hợp lạm phát dương, GDP thực tế sẽ thấp hơn GDP danh nghĩa vì GDP thực tế bằng tỉ lệ giữa GDP danh nghĩa và hệ số giảm phát GDP.
1.4. GDP xanh
GDP xanh là một khái niệm mới và chưa được định nghĩa chính thức. Có thể hiểu GDP xanh là phần GDP còn lại sau khi đã khấu trừ các chi phí cần thiết để phục hồi môi trường do quá trình sản xuất gây ra.
2. Đặc điểm của GDP
GDP có một số đặc điểm cơ bản sau:
- GDP là giá trị tiền tệ của tất cả các hàng hóa và dịch vụ thành phẩm được sản xuất trong một quốc gia trong một thời kì cụ thể.
- GDP cung cấp cái nhìn tổng quan về kinh tế của một quốc gia, được sử dụng để ước tính quy mô của nền kinh tế và tốc độ tăng trưởng.
- GDP có thể được tính theo 3 cách, sử dụng chỉ tiêu, sản xuất hoặc thu nhập. Nó có thể được điều chỉnh theo lạm phát và dân số để cung cấp những thông tin chi tiết hơn.
- GDP là một công cụ chính để các nhà hoạch định chính sách, nhà đầu tư và doanh nghiệp định hướng khi ra quyết định chiến lược.
3. Những yếu tố ảnh hưởng đến GDP
GDP chịu ảnh hưởng và bị điều chỉnh bởi rất nhiều yếu tố, tuy nhiên, có 3 yếu tố chính ảnh hưởng nhiều nhất đến GDP:
- Dân số: Dân số là nguồn cung cấp lao động để tạo ra của cải vật chất và cũng là đối tượng tiêu thụ các sản phẩm, dịch vụ được tạo ra. Dân số và GDP có mối quan hệ tác động qua lại không thể tách rời. Dân số là một trong những yếu tố không thể thiếu để có thể tính được GDP bình quân trên đầu người.
- FDI (Foreign Direct Investment): Chỉ số đầu tư trực tiếp nước ngoài. FDI bao gồm tiền, phương tiện sản xuất, cơ sở hạ tầng, ...
- Lạm phát: Lạm phát là sự tăng giá chung một cách liên tục của hàng hóa, dịch vụ theo thời gian và thể hiện sự mất giá trị của một loại tiền tệ. Một quốc gia muốn tăng trưởng kinh tế ở mức độ cao thì phải chấp nhận lạm phát. Tuy nhiên, khi lạm phát cao quá mức cho phép sẽ dẫn đến khủng hoảng kinh tết, vì vậy nhà nước luôn cần có các chính sách để kiểm soát lạm phát.
4. Cơ cấu GDP là gì? Công thức tính cơ cấu GDP
Cơ cấu GDP được định nghĩa là tỉ lệ phần trăm của 3 khu vực nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ trong tổng sản phẩm quốc nội của một quốc gia hay vùng lãnh thổ.
Ta có quy ước 3 khu vực kinh tế như sau:
- Khu vực I: Nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản
- Khu vực II: Công nghiệp và xây dựng
- Khu vực III: Dịch vụ
Công thức tính cơ cấu GDP như sau:
% Khu vực = Tổng GDP khu vực / GDP cả nước x 100
Trong đó:
- % Khu vực: tỉ trọng của khu vực I, II hoặc III
- Tổng GDP khu vực: GDP được tính trong năm của khu vực
- GDP cả nước: tổng GDP của cả 3 khu vực
5. Cơ cấu GDP phân theo khu vực kinh tế của các nước phát triển
Thế giới hiện nay có trên 200 quốc gia và vùng lãnh thổ được chia thành 2 nhóm: phát triển và đang phát triển. Giữa nhóm quốc gia phát triển và đang phát triển có những đặc điểm khác nhau về kinh tế, từ đó đặc điểm về GDP cũng khác nhau.
Đặc trưng của các nước phát triển là:
- Có bình quân tổng sản phẩm trong nước theo đầu người (GDP/người) cao.
- Đầu tư nước ngoài (FDI) nhiều.
- Chỉ số phát triển con người (HDI) cao.
Thực tế, GDP/người ở các nước phát triển cao hơn GDP/người ở các nước đang phát triển rất nhiều lần. Cơ cấu GDP cũng có sự khác biệt. Cụ thể trong bài viết này, Luật Minh Khuê phân tích các đặc điểm của cơ cấu GDP tại các nước phát triển, nhận thấy như sau:
- Khu vực I (khu vực nông nghiệp) chiếm tỉ lệ thấp (chỉ khoảng 2%).
- Khu vực III (khu vực dịch vụ) chiếm tỉ lệ cao (chiếm khoảng 71%).
Có thể nhận thấy rằng, quốc gia càng phát triển thì tỉ lệ khu vực III càng cao và ngược lại, đất nước càng kém phát triển thì tỉ lệ khu vực I càng cao. Đây là một trong những đặc điểm quan trọng để phân biệt một quốc gia phát triển hay đang phát triển khi nhìn vào cơ cấu GDP.
Trên đây, Luật Minh Khuê vừa chia sẻ đến quý bạn đọc bài viết Cơ cấu GDP phân theo khu vực kinh tế của các nước phát triển có đặc điểm là. Hy vọng bài viết đã cung cấp đến bạn đọc những thông tin hữu ích. Nếu có bất kì thắc mắc nào liên quan đến pháp luật, vui lòng liên hệ đến Tổng đài tư vấn trực tuyến miễn phí 1900.6162 để được đội ngũ Luật sư tư vấn giải đáp và tư vấn. Rất mong có cơ hội phục vụ quý khách. Luật Minh Khuê xin trân trọng cảm ơn!