Vùng đặc quyền kinh tế là gì? Chế độ pháp lý của vùng đặc quyền kinh tế

1. Vùng đặc quyền kinh tế là gì? Chế độ pháp lý của vùng đặc quyền kinh tế

Theo Điều 15 của Luật Biển Việt Nam năm 2012, vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam là một khu vực biển quan trọng nằm ngoài lãnh hải quốc gia, nhưng vẫn tiếp liền với nó. Vùng này được xác định có chiều rộng tối đa 200 hải lý tính từ đường cơ sở. Đặc điểm chính của vùng đặc quyền kinh tế là sự kết hợp giữa vùng biển tiếp giáp với lãnh hải và một phần biển quốc tế, tạo thành một khu vực riêng biệt trong hệ thống pháp lý về biển.

Vùng đặc quyền kinh tế không được coi là lãnh hải vì nó nằm ngoài phạm vi của vùng lãnh hải quốc gia. Vùng lãnh hải, theo quy định của pháp luật quốc gia, là khu vực biển nằm ngay sát bờ biển và kéo dài ra biển từ đường cơ sở với chiều rộng tối đa 12 hải lý. Trong khi đó, vùng đặc quyền kinh tế mở rộng ra xa hơn nữa, lên tới 200 hải lý từ đường cơ sở.

Bên cạnh đó, vùng đặc quyền kinh tế cũng không phải là một phần của biển cả. Biển cả, theo Điều 86 của Công ước Luật Biển năm 1982, là khu vực biển nằm ngoài giới hạn của các vùng đặc quyền kinh tế, vùng lãnh hải, và các vùng biển khác thuộc quyền tài phán quốc gia. Biển cả được xem là khu vực không thuộc quyền sở hữu của bất kỳ quốc gia nào, và các hoạt động trong khu vực này phải tuân theo các quy định quốc tế về bảo vệ môi trường và khai thác tài nguyên.

Vùng đặc quyền kinh tế được quy định rõ ràng trong các văn bản pháp luật quốc tế và nội địa nhằm đảm bảo quyền lợi của quốc gia ven biển đối với tài nguyên biển và đáy biển trong khu vực này. Quốc gia ven biển có quyền thực hiện các hoạt động khai thác tài nguyên, nghiên cứu khoa học và quản lý môi trường trong vùng đặc quyền kinh tế, đồng thời có nghĩa vụ bảo vệ và duy trì sự bền vững của hệ sinh thái biển. Tuy nhiên, các quyền này không được vượt quá giới hạn đã được quy định, và quốc gia ven biển không được tuyên bố chủ quyền lãnh thổ đối với vùng đặc quyền kinh tế.

Tóm lại, vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam được xác định là một vùng biển rộng lớn nằm ngoài lãnh hải và không phải là một phần của biển cả. Đây là khu vực mà Việt Nam có quyền khai thác và quản lý tài nguyên, nhưng không có quyền sở hữu lãnh thổ trong khu vực này. Việc phân định rõ ràng giữa lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và biển cả giúp đảm bảo sự tuân thủ các quy định quốc tế về quản lý và bảo vệ biển, đồng thời bảo vệ quyền lợi của các quốc gia ven biển trong việc khai thác tài nguyên biển.

2. Phạm vi và giới hạn của vùng đặc quyền kinh tế

Vùng đặc quyền kinh tế là một khái niệm quan trọng trong Luật Biển Quốc tế, đặc biệt được quy định rõ ràng trong Luật Biển Việt Nam năm 2012 và các công ước quốc tế như Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS). Phạm vi và giới hạn của vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) phản ánh sự phân định quyền hạn của các quốc gia ven biển đối với các hoạt động kinh tế và tài nguyên biển, đồng thời cũng quy định rõ ràng quyền và nghĩa vụ của các quốc gia khác khi hoạt động trong khu vực này.

Phạm Vi của Vùng Đặc Quyền Kinh Tế

Chiều rộng: Vùng đặc quyền kinh tế có chiều rộng tối đa là 200 hải lý (khoảng 370 km) tính từ đường cơ sở. Đường cơ sở được xác định từ đường bờ biển hoặc các điểm quy định cụ thể của quốc gia ven biển. Phạm vi này cho phép các quốc gia ven biển có quyền khai thác và quản lý các tài nguyên thiên nhiên cũng như thực hiện các hoạt động kinh tế trong khu vực rộng lớn hơn so với vùng lãnh hải.

Khu vực bao gồm: Vùng đặc quyền kinh tế bao gồm vùng nước trên đáy biển, đáy biển và lòng đất dưới đáy biển. Quốc gia ven biển có quyền chủ quyền và quyền tài phán trong khu vực này đối với việc thăm dò, khai thác và quản lý tài nguyên thiên nhiên, cũng như bảo vệ và gìn giữ môi trường biển.

Giới Hạn của Vùng Đặc Quyền Kinh Tế

Không phải lãnh hải: Mặc dù vùng đặc quyền kinh tế nằm ngoài lãnh hải, nó không được xem là lãnh hải của quốc gia ven biển. Vùng lãnh hải là khu vực biển tiếp giáp với đất liền và có chiều rộng tối đa 12 hải lý, trong khi vùng đặc quyền kinh tế mở rộng ra đến 200 hải lý từ đường cơ sở.

Không phải biển cả: Vùng đặc quyền kinh tế cũng không phải là một phần của biển cả. Biển cả, theo quy định của UNCLOS, nằm ngoài giới hạn của vùng đặc quyền kinh tế, tức là nằm ngoài phạm vi 200 hải lý từ đường cơ sở. Biển cả là khu vực biển quốc tế không thuộc quyền sở hữu của bất kỳ quốc gia nào và được điều chỉnh bởi các quy định quốc tế về bảo vệ môi trường và khai thác tài nguyên.

Quyền và Nghĩa Vụ trong Vùng Đặc Quyền Kinh Tế

Quyền của Quốc Gia Ven Biển:

Quyền chủ quyền: Quốc gia ven biển có quyền chủ quyền đối với các hoạt động thăm dò, khai thác và quản lý tài nguyên trong vùng nước, đáy biển và lòng đất dưới đáy biển. Quyền này bao gồm cả việc khai thác dầu khí, khoáng sản, và các nguồn tài nguyên sinh vật biển.

Quyền tài phán quốc gia: Quốc gia ven biển có quyền lắp đặt và sử dụng các đảo nhân tạo, thiết bị và công trình trên biển, cũng như thực hiện nghiên cứu khoa học biển và bảo vệ môi trường biển trong vùng đặc quyền kinh tế.

Quyền bảo vệ môi trường: Quốc gia ven biển có nghĩa vụ bảo vệ môi trường biển khỏi các hoạt động khai thác và các hoạt động khác có thể gây hại, đồng thời duy trì sự bền vững của hệ sinh thái biển.

Nghĩa vụ đối với Quốc Gia Khác:

Tôn trọng quyền tự do hàng hải và hàng không: Quốc gia ven biển phải tôn trọng quyền tự do hàng hải và hàng không của các quốc gia khác trong vùng đặc quyền kinh tế. Quyền này bao gồm quyền đi lại, vận chuyển và hoạt động hợp pháp của các quốc gia khác.

Quyền đặt dây cáp và ống dẫn ngầm: Các quốc gia khác có quyền đặt dây cáp và ống dẫn ngầm dưới đáy biển trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, nhưng phải tuân thủ quy định của pháp luật quốc gia và các điều ước quốc tế liên quan.

Tham gia vào các hoạt động kinh tế: Tổ chức và cá nhân nước ngoài có thể tham gia thăm dò, khai thác tài nguyên và nghiên cứu khoa học trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, nhưng phải được sự chấp thuận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền và tuân thủ các quy định pháp luật quốc gia và quốc tế.

3. Chế độ pháp lý của vùng đặc quyền kinh tế

Căn cứ vào Điều 16 của Luật Biển Việt Nam năm 2012, chế độ pháp lý trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam được quy định một cách chi tiết nhằm bảo vệ quyền lợi quốc gia đồng thời tôn trọng các quy định quốc tế. Theo đó, quyền hạn và nghĩa vụ của Nhà nước Việt Nam trong vùng đặc quyền kinh tế được xác định rõ ràng, đồng thời cũng quy định chế độ pháp lý áp dụng cho các quốc gia khác khi hoạt động trong khu vực này.

Đầu tiên, về quyền và nghĩa vụ của Nhà nước Việt Nam, Luật Biển quy định rằng Nhà nước có quyền chủ quyền đối với các hoạt động thăm dò, khai thác, quản lý và bảo tồn tài nguyên trong vùng nước bên trên đáy biển, đáy biển và lòng đất dưới đáy biển. Điều này có nghĩa là Việt Nam có toàn quyền thực hiện các hoạt động kinh tế như khai thác dầu khí, khoáng sản và các tài nguyên biển khác trong khu vực này. Quyền chủ quyền này không chỉ bao gồm việc khai thác tài nguyên mà còn mở rộng đến việc quản lý và bảo tồn chúng, đảm bảo sự bền vững của tài nguyên biển và bảo vệ môi trường.

Ngoài ra, Nhà nước Việt Nam còn có quyền tài phán quốc gia đối với việc lắp đặt và sử dụng các đảo nhân tạo, thiết bị và công trình trên biển. Điều này cho phép Việt Nam xây dựng cơ sở hạ tầng cần thiết để hỗ trợ các hoạt động kinh tế và nghiên cứu khoa học biển trong vùng đặc quyền kinh tế. Quyền nghiên cứu khoa học biển cũng rất quan trọng, vì nó giúp nâng cao hiểu biết về hệ sinh thái biển, đồng thời hỗ trợ việc phát triển các công nghệ khai thác và bảo vệ biển một cách hiệu quả.

Bên cạnh đó, quyền tài phán quốc gia cũng bao gồm việc bảo vệ và gìn giữ môi trường biển. Nhà nước Việt Nam có nghĩa vụ bảo vệ môi trường biển khỏi các tác động tiêu cực do hoạt động khai thác và các hoạt động khác gây ra, nhằm duy trì sự cân bằng sinh thái và bảo tồn đa dạng sinh học trong vùng đặc quyền kinh tế. Điều này không chỉ bảo vệ lợi ích của quốc gia mà còn đảm bảo sự hợp tác quốc tế trong việc duy trì một môi trường biển lành mạnh.

Về chế độ pháp lý áp dụng đối với các quốc gia khác trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, Luật Biển quy định rõ ràng rằng Nhà nước Việt Nam phải tôn trọng quyền tự do hàng hải, hàng không, quyền đặt dây cáp và ống dẫn ngầm cũng như quyền hoạt động sử dụng biển hợp pháp của các quốc gia khác. Quyền này phải được thực hiện theo các quy định của Luật Biển Việt Nam và các điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên. Điều này có nghĩa là Việt Nam không thể cản trở các hoạt động hợp pháp của các quốc gia khác trong khu vực này, miễn là các hoạt động đó không gây tổn hại đến quyền chủ quyền và quyền tài phán quốc gia của Việt Nam.

Việc lắp đặt dây cáp và ống dẫn ngầm trong vùng đặc quyền kinh tế phải được sự chấp thuận bằng văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền của Việt Nam. Quy định này đảm bảo rằng các hoạt động lắp đặt và sử dụng cơ sở hạ tầng dưới biển được thực hiện một cách có trật tự và không gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và các hoạt động kinh tế khác trong vùng.

Ngoài ra, tổ chức và cá nhân nước ngoài có quyền tham gia thăm dò, sử dụng và khai thác tài nguyên, nghiên cứu khoa học, cũng như lắp đặt các thiết bị và công trình trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Tuy nhiên, các hoạt động này phải được thực hiện trên cơ sở các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, hợp đồng được ký kết theo quy định của pháp luật Việt Nam hoặc được phép của Chính phủ Việt Nam. Điều này đảm bảo rằng các hoạt động của các tổ chức và cá nhân nước ngoài phải phù hợp với pháp luật quốc gia và quy định quốc tế có liên quan.

Cuối cùng, các quyền liên quan đến đáy biển và lòng đất dưới đáy biển trong vùng đặc quyền kinh tế được thực hiện theo quy định về thềm lục địa và chế độ pháp lý của thềm lục địa. Điều này có nghĩa là các quy định liên quan đến quyền khai thác và quản lý tài nguyên ở các khu vực này được điều chỉnh bởi các điều khoản của Luật Biển Việt Nam liên quan đến thềm lục địa, nhằm bảo đảm sự thống nhất và rõ ràng trong việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của quốc gia ven biển.

Như vậy, chế độ pháp lý trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam được thiết lập để bảo vệ quyền lợi quốc gia đồng thời tôn trọng quyền lợi của các quốc gia khác theo các quy định quốc tế. Điều này giúp duy trì trật tự và sự hợp tác trong quản lý và khai thác tài nguyên biển, đảm bảo sự bền vững của môi trường và phát triển kinh tế.

Xem thêm: Cơ sở để tổ chức nước ngoài được tham gia nghiên cứu khoa học vùng đặc quyền kinh tế?

Nếu quý khách hàng đang gặp phải bất kỳ vấn đề pháp lý nào hoặc có câu hỏi cần được giải đáp, xin vui lòng không ngần ngại liên hệ với chúng tôi thông qua Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến qua số hotline 1900.6162. Đội ngũ chuyên gia của chúng tôi sẵn sàng lắng nghe và cung cấp sự tư vấn chuyên nghiệp để giúp quý khách giải quyết mọi vấn đề một cách hiệu quả và đúng luật. Ngoài ra, quý khách hàng cũng có thể gửi yêu cầu chi tiết qua email: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ và giải đáp mọi thắc mắc một cách nhanh chóng.