Có được chuyển đổi cổ phần phổ thông thành cổ phần ưu đãi?

1. Các loại cổ phần được tự do chuyển nhượng

Với số vốn đã bỏ ra để mua cổ phần mà công ty chào bán, cổ đông không nhất thiết phải gắn bó lâu dài với công ty nếu họ không muốn. Tính tự do chuyển nhượng cổ phần đem lại cho CTCP lợi thế hơn hẳn so với các loại hình công ty khác. Đối với CTCP quyền chuyển nhượng mà chúng ta cần phải hiểu ở đây bao gồm cả các quyền bán, tặng cho, thừa kế... Có nghĩa là chuyển nhượng vốn trong CTCP không thể chỉ hiểu theo nghĩa hẹp là việc mua bán, trao đổi.

Một trong những ưu điểm nổi bật của CTCP là mặc dù cổ đông không được rút vốn đã góp bằng cổ phần phổ thông dưới mọi hình thức, trừ trường hợp được công ty hoặc người khác mua lại cổ phần nhưng lại được tự do chuyển nhượng cổ phần của mình cho cổ đông khác và cho người không phải là cổ đông. Do xuất phát từ quan niệm coi CTCP là mô hình tổ chức theo hình thức đối vốn, có tính chất đại chúng (phản ánh cấu trúc vốn linh hoạt và khả năng chuyển đổi dễ dàng mà không làm mất đi tính ổn định trong cấu trúc vốn) khác hẳn với mô hình tổ chức theo hình thức đối nhân nên việc chuyển nhượng vốn trong CTCP dễ dàng hơn so với công ty TNHH và CTHD.

Cũng chính vì điều đó, việc chuyển nhượng vốn trong CTCP không phải là một vấn đề gì quá phức tạp và khó khăn. Nghĩa là các cổ đông có thể chuyển nhượng cổ phần của mình cho người khác một cách công khai trên thị trường chứng khoán theo những điều kiện mà pháp luật cũng như điều kiện của công ty quy định:

- Đối với các cổ phần phổ thông

Các cổ phần phổ thông có thể được coi là nền tảng cơ bản về vốn của CTCP, tổng giá trị loại cổ phần này chiếm tỷ lệ chủ yếu trong công ty. Những người sở hữu cổ phần phổ thông gọi là cổ đông phổ thông - họ là hiện thân về lợi ích của CTCP trên thương trường. Theo Luật Doanh nghiệp 2020, một cổ phần phổ thông sẽ có một phiếu biểu quyết, như vậy mọi cổ đông phổ thông đều có quyền tham gia biểu quyết, quyết định các vấn đề quan trọng liên quan đến hoạt động của công ty. Một đặc trưng nữa của cổ phần phổ thông là quyền tự do chuyển nhượng của người sở hữu nó. Khi không còn nhu cầu đầu tư vào công ty, cổ đông phổ thông có thể chuyển quyền sở hữu của mình đối với công ty cho người khác thông qua việc chuyển quyền sở hữu các cổ phần. Các điều kiện về chào bán, chuyển nhượng loại cổ phần này có thể do Điều lệ công ty quy định hoặc không quy định.

- Đối với các loại cổ phần ưu đãi

Bên cạnh các cổ phần phổ thông, các CTCP có thể quyết định việc phát hành thêm một số loại cổ phần ưu đãi. Bao gồm: cổ phần ưu đãi biểu quyết, cổ phần ưu đãi cổ tức, cổ phần ưu đãi hoàn lại và một số cổ phần ưu đãi khác do Điều lệ công ty nếu có quy định. Giống với các cổ đông phổ thông, các cổ đông sở hữu cổ phần ưu đãi cổ tức và cổ phần ưu đãi hoàn lại đều là những người đầu tư vào công ty bằng cách mua cổ phần trong công ty và hoàn toàn có quyền tự do chuyển nhượng các loại cổ phần này. Tuy nhiên, điểm khác nhau cơ bản giữa các loại cổ phần này là: các cổ đông phổ thông hoàn toàn có quyền biểu quyết thì ngược lại các cổ đông sở hữu cổ phần ưu đãi cổ tức và ưu đãi hoàn lại không có quyền quan trọng đó.

Đối với các loại cổ phần ưu đãi (trừ cổ phần ưu đãi biểu quyết), việc chuyển nhượng chúng như thế nào hoàn toàn mang tính chất tùy nghi và do Điều lệ công ty quy định. Đương nhiên nếu Điều lệ không cụ thể hóa vấn đề này các cổ đông sở hữu chúng sẽ tự do chuyển nhượng trên thị trường chứng khoán.

2. Có được chuyển đổi cổ phần phổ thông thành cổ phần ưu đãi?

Căn cứ theo quy định tại khoản 5 Điều 114 Luật Doanh nghiệp 2020 quy định các loại cổ phần như sau:

- Công ty cổ phần phải có cổ phần phổ thông. Người sở hữu cổ phần phổ thông là cổ đông phổ thông.

- Ngoài cổ phần phổ thông, công ty cổ phần có thể có cổ phần ưu đãi. Người sở hữu cổ phần ưu đãi gọi là cổ đông ưu đãi. Cổ phần ưu đãi gồm các loại sau đây:

+ Cổ phần ưu đãi cổ tức;

+ Cổ phần ưu đãi hoàn lại;

+ Cổ phần ưu đãi biểu quyết ...

- Cổ phần phổ thông không thể chuyển đổi thành cổ phần ưu đãi. Cổ phần ưu đãi có thể chuyển đổi thành cổ phần phổ thông theo nghị quyết của Đại hội đồng cổ đông.

Như vậy, căn cứ theo quy định nêu trên thì cổ phần phổ thông không thể chuyển đổi thành cổ phần ưu đãi.

3. Lý do cổ phiếu ưu đãi biểu quyết không được chuyển nhượng

Do CTCP là công ty duy nhất có khả năng huy động vốn bằng cách phát hành cổ phiếu và cổ phiếu phổ thông được chuyển nhượng một cách tự do trên thị trường. Bất cứ tổ chức cá nhân nào mua cổ phiếu của công ty đều trở thành một cổ đông. Những yếu tố này một mặt mang lại thuận lợi cho việc huy động vốn nhưng mặt khác lại là hạn chế trong cơ cấu quản lý công ty. Mà những cổ đông ưu đãi biểu quyết lại có quyền lợi lớn trong việc biểu quyết, có số phiếu biểu quyết nhiều hơn so với cổ phiếu phổ thông.

Chính vì vậy, cổ phiếu ưu đãi biểu quyết không được chuyển nhượng, và chỉ dành cho hai đối tượng là Cổ đông sáng lập và tổ chức được Chính phủ ủy quyền để đảm bảo tính phù hợp với cơ chế hoạt động của công ty, và sự ổn định trong bộ máy điều hành - quản lý. Pháp luật quy định như vậy vì để tránh không cho một cá nhân trong nội bộ làm việc có ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi của một tập thể.

4. Tại sao hạn chế chuyển nhượng đối với cổ phần phổ thông của cổ đông sáng lập?

Trong thời hạn 03 năm kể từ ngày công ty được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, cổ phần phổ thông của cổ đông sáng lập được tự do chuyển nhượng cho cổ đông sáng lập khác và chỉ được chuyển nhượng cho người không phải là cổ đông sáng lập nếu được sự chấp thuận của Đại hội đồng cổ đông. Trường hợp này, cổ đông sáng lập dự định chuyển nhượng cổ phần phổ thông thì không có quyền biểu quyết về việc chuyển nhượng cổ phần đó. Các hạn chế này không áp dụng đối với cổ phần phổ thông sau đây:

- Cổ phần mà cổ đông sáng lập có thêm sau khi đăng ký thành lập doanh nghiệp;

- Cổ phần đã được chuyển nhượng cho người khác không phải là cổ đông sáng lập.

Pháp luật ban hành quy định này muốn đảm bảo được cổ đông sáng lập phải có trách nhiệm đối với doanh nghiệp của mình, giảm thiểu tối đa tình trạng doanh nghiệp mọc lên không bao lâu sụp đổ làm ảnh hưởng đến nền kinh tế chung, cũng như nhằm để bảo vệ lợi ích của những người đến mua cổ phần sau khi công ty thành lập. Nghĩa là, các cổ đông đã có ý tưởng sáng lập ra công ty phải có trách nhiệm gắn bó với công ty, không được tùy ý từ bỏ công ty. Khi cổ đông sáng lập chuyển nhượng cổ phần cho cá nhân khác dễ dẫn đến các bất ổn trong hoạt động của công ty vì họ là những người gắn bó với doanh nghiệp từ ngay những ngày đầu doanh nghiệp thành lập. Việc một cổ đông sáng lập rời khỏi công ty phải được Đại hội đồng cổ đông chấp thuận, tức là phải được sự đồng ý của các cổ đông khác.

Tuy nhiên, quy định các hạn chế đối với cổ phần phổ thông của cổ đông sáng lập đều được bãi bỏ sau thời hạn 03 năm, kể từ ngày công ty được cấp Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh.

Như vậy, theo quy định này ngoài trường hợp hạn chế chuyển nhượng cổ phần đối với các cổ đông sáng lập, thì nếu trong điều lệ của công ty cổ phần có những quy định hạn chế chuyển nhượng cổ phần thì phải tuân theo những quy định về hạn chế chuyển nhượng cổ phần đó. Việc quy định này là hoàn toàn hợp lý, pháp luật luôn tôn trọng sự thỏa thuận của các chủ thể khi thành lập, và việc chuyển nhượng cổ phần cũng vậy.

Để tham khảo thêm thông tin về vấn đề này, quý khách hàng có thể tìm hiểu tại bài viết: Có thể chuyển đổi cổ phần ưu đãi thành cổ phần phổ thông không? của Luật Minh Khuê.

Như vậy trên đây là toàn bộ thông tin về Có được chuyển đổi cổ phần phổ thông thành cổ phần ưu đãi? mà Công ty Luật Minh Khuê muốn gửi đến quý khách mang tính tham khảo. Nếu quý khách còn vướng mắc về vấn đề trên hoặc mọi vấn đề pháp lý khác, quý khách hãy vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi qua Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến theo số điện thoại 1900.6162 để được Luật sư tư vấn pháp luật trực tiếp qua tổng đài kịp thời hỗ trợ và giải đáp mọi thắc mắc.

Nếu quý khách cần báo giá dịch vụ pháp lý thì quý khách có thể gửi yêu cầu báo phí dịch vụ đến địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn để nhận được thông tin sớm nhất! Rất mong nhận được sự hợp tác và tin tưởng của quý khách! Luật Minh Khuê xin trân trọng cảm ơn!