Mục lục bài viết
1. Hiểu như thế nào về đất khai hoang?
Hiện nay, trong quy định của Luật Đất đai hiện hành đất được phân thành ba loại chính bao gồm: đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp và đất chưa sử dụng. Tuy nhiên, trong đó không có quy định cụ thể về đất khai hoang.
Trước đây, đất khai hoang đã được quy định tại khoản 1 Điều 2 Thông tư 52/2014/TT-BNNPTNT như một loại đất đang để hoang hóa hoặc đất khác đã được quy hoạch cho sản xuất nông nghiệp được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Tuy nhiên, quy định này hiện đã hết hiệu lực. Mặc dù vậy, thực tế cho thấy việc sử dụng đất khai hoang vẫn khá phổ biến.
Đất khai hoang có thể được hiểu là loại đất đang để hoang hóa hoặc đất mà thời điểm sử dụng đất trên thực địa không thuộc quyền sử dụng của bất kỳ tổ chức, hộ gia đình hay cá nhân nào. Tuy nhiên, việc sử dụng đất này mà không thông qua thủ tục giao đất hoặc cho thuê đất theo quy định pháp luật là vi phạm pháp luật. Do đó, khi sử dụng đất khai hoang, người dân cần phải tuân thủ các quy định pháp luật liên quan để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của mình.
"Đất khai hoang" là thuật ngữ chỉ đất đai chưa được khai thác, xây dựng hoặc sử dụng cho mục đích nông nghiệp, công nghiệp hay dân cư trước đó. Đây là đất hoang, chưa có sự can thiệp của con người, thường được tìm thấy ở các vùng nông thôn hoặc vùng rừng. Khi đất này được khai thác và sử dụng, nó sẽ trở thành đất đai đất sản xuất, đất dân cư hoặc đất công nghiệp.
2. Đất khai hoang được cấp sổ đỏ khi đáp ứng điều kiện gì?
Theo Luật Đất đai năm 2013 và Nghị định 43/2014/NĐ-CP được ban hành bởi Chính phủ ngày 15/5/2014, đất khai hoang sẽ được cấp sổ đỏ nếu đáp ứng đủ các điều kiện về giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật Đất đai năm 2013 và Điều 18 của Nghị định trên đây. Trong trường hợp đất khai hoang không có giấy tờ, quy định về việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được quy định như sau:
- Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành, không có các giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này, có hộ khẩu thường trú tại địa phương và trực tiếp sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối tại vùng có điều kiện kinh tế-xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn, được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất xác nhận là người đã sử dụng đất ổn định, không có tranh chấp, sẽ được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất mà không phải nộp tiền sử dụng đất.
- Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có các giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này, nhưng đất đã được sử dụng ổn định từ trước ngày 01/07/2004 và không vi phạm pháp luật về đất đai, được Ủy ban nhân dân cấp xã xác nhận là đất không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị, quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt đối với nơi đã có quy hoạch thì sẽ được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.
Tại khoản 4 Điều 22 Nghị định 43/2014/NĐ-CP ban hành ngày 15/5/2014, được chính phủ ban hành, quy định rằng hộ gia đình và cá nhân sử dụng đất nông nghiệp do tự khai hoang và phù hợp với quy hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền duyệt, không có tranh chấp, sẽ được công nhận quyền sử dụng đất theo hạn mức do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định. Nếu diện tích vượt hạn mức quy định, hộ gia đình hoặc cá nhân phải chuyển đất sang thuê.
Vì vậy, nếu đất khai hoang đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định trên, sẽ được cấp Giấy chứng nhận.
3. Đất khai hoang có thể bị thu hồi không?
Theo quy định tại Điều 16 Luật Đất đai 2013, Nhà nước có thể thu hồi đất trong các trường hợp sau đây:
- Đầu tiên là vì mục đích quốc phòng, an ninh hoặc phát triển kinh tế - xã hội nhằm đáp ứng lợi ích quốc gia và công cộng.
- Thứ hai là do vi phạm pháp luật về đất đai, như sử dụng đất không đúng mục đích quy định hoặc chậm nộp tiền thuê đất.
- Thứ ba là do chấm dứt việc sử dụng đất theo quy định pháp luật, bao gồm trả đất tự nguyện hoặc có nguy cơ đe dọa tính mạng con người.
Chính vì vậy, khi đất khai hoang thuộc vào những trường hợp này, Nhà nước cũng có thể thu hồi đất một cách hợp pháp và cần thiết. Việc này sẽ đảm bảo tính công bằng và đúng đắn trong việc quản lý tài nguyên đất đai của đất nước.
4. Đất khai hoang đang sử dụng có bị thu hồi và được đền bù không?
Theo quy định tại Điều 75 của Luật Đất đai năm 2013 về điều kiện bồi thường đất khi Nhà nước thu hồi đất cho mục đích quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng như sau:
Hộ gia đình và cá nhân đang sử dụng đất không phải là đất thuê trả tiền hàng năm, có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sử hữu đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (gọi chung là Giấy chứng nhận), hoặc có đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận theo quy định của Luật này nhưng chưa được cấp, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 của Điều 77 trong Luật này; người Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc đối tượng được sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam mà có Giấy chứng nhận hoặc có đủ điều kiện được cấp Giấy chứng nhận quyền sử hữu đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật này mà chưa được cấp.
Theo quy định, đất khai hoang chỉ có thể được bồi thường khi bị thu hồi bởi nhà nước trong các trường hợp sau:
(1) Thu hồi vì mục đích quốc phòng, an ninh hoặc phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng;
(2) Đất bị thu hồi đó không phải là đất thuê trả tiền hàng năm;
(3) Người sử dụng đất cần đáp ứng đủ các điều kiện sau đây: có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất hoặc có đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất mà chưa được cấp.
Do đó, nếu đất khai hoang đáp ứng đủ các điều kiện trên thì nó có thể được bồi thường về đất khi bị thu hồi. Tuy nhiên, nếu đất không đáp ứng được điều kiện cấp Giấy chứng nhận, thì nó sẽ không được xem xét bồi thường về đất.
Có thể thấy, đền bù thu hồi đất khai hoang là một chính sách của nhà nước nhằm bảo vệ quyền lợi của người dân khi đất của họ bị thu hồi để sử dụng cho mục đích quốc phòng, an ninh hoặc phát triển kinh tế - xã hội. Khi đất khai hoang đáp ứng các điều kiện quy định thì người sở hữu đất sẽ được bồi thường một khoản tiền tương đương với giá trị của mảnh đất đó. Đền bù thu hồi đất khai hoang giúp tăng tính công bằng và minh bạch trong việc sử dụng đất, đồng thời tạo động lực cho người dân đầu tư và phát triển đất đai vì họ biết rằng quyền sử dụng đất của họ được bảo vệ và có giá trị thực.
Để tìm hiểu thêm thông tin liên quan, mời quý bạn đọc tham khảo bài viết: Quy định mới nhất về cấp sổ đỏ cho đất khai hoang?
Trên đây là toàn bộ nội dung bài viết của Luật Minh Khuê liên quan đến vấn đề: Đất khai hoang đang sử dụng có bị thu hồi và được đền bù không? Mọi thắc mắc chưa rõ hay có nhu cầu hỗ trợ vấn đề pháp lý khác, quý khách hàng vui lòng liên hệ với bộ phận tư vấn pháp luật trực tuyến qua số hotline: 1900.6162 hoặc gửi yêu cầu tư vấn qua email: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ và giải đáp kịp thời. Xin trân trọng cảm ơn quý khách hàng đã quan tâm theo dõi bài viết của Luật Minh Khuê.