Mục lục bài viết
1. Chào bán chứng khoán lần đầu ra công chúng và chào bán chứng chỉ quỹ
Dựa trên quy định tại khoản 1 Điều 10 Nghị định 155/2020/NĐ-CP, hình thức chào bán chứng khoán ra công chúng được xác định rõ ràng như sau:
Các hình thức chào bán chứng khoán lần đầu ra công chúng
Chào bán chứng khoán lần đầu ra công chúng bao gồm các loại hình sau:
- Chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng nhằm mục đích huy động thêm vốn cho tổ chức phát hành, giúp mở rộng quy mô hoạt động và tăng cường nguồn lực tài chính.
- Chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng với mục tiêu trở thành công ty đại chúng. Hình thức này được thực hiện thông qua việc thay đổi cơ cấu sở hữu mà không làm tăng vốn điều lệ của tổ chức phát hành. Qua đó, công ty có thể gia nhập thị trường chứng khoán và thu hút nhà đầu tư mới mà không cần phát hành thêm cổ phiếu.
- Kết hợp giữa hai hình thức chào bán trên (điểm a và điểm b) để vừa huy động vốn mới vừa mở rộng sở hữu công chúng, tạo lợi thế tối ưu cho tổ chức phát hành.
- Chào bán chứng chỉ quỹ lần đầu ra công chúng với mục đích thành lập quỹ đầu tư chứng khoán, giúp tạo nền tảng tài chính bền vững cho quỹ và thu hút nhà đầu tư tham gia từ giai đoạn khởi đầu.
Từ các nội dung trên, có thể khẳng định rằng việc chào bán chứng chỉ quỹ lần đầu ra công chúng để thành lập quỹ đầu tư chứng khoán là một trong các phương thức quan trọng của chào bán chứng khoán lần đầu ra công chúng, bên cạnh các hình thức phát hành cổ phiếu lần đầu. Mỗi hình thức đều có vai trò riêng trong việc tạo lập và phát triển thị trường tài chính, đóng góp vào sự đa dạng và tính hấp dẫn của thị trường chứng khoán Việt Nam.
2. Điều kiện chào bán chứng chỉ quỹ lần đầu để thành lập quỹ đầu tư chứng khoán
Theo quy định tại khoản 5 Điều 15 của Luật Chứng khoán 2019, các điều kiện cụ thể đối với việc chào bán chứng chỉ quỹ lần đầu ra công chúng nhằm thành lập quỹ đầu tư chứng khoán được liệt kê chi tiết như sau:
- Yêu cầu về giá trị chứng chỉ quỹ: Tổng giá trị chứng chỉ quỹ đăng ký chào bán ra công chúng phải đạt tối thiểu 50 tỷ đồng. Đây là mức quy định giúp đảm bảo tính thanh khoản và quy mô đủ lớn của quỹ, đồng thời tạo sự hấp dẫn đối với các nhà đầu tư trên thị trường.
- Phương án phát hành và sử dụng vốn: Quỹ phải có kế hoạch phát hành rõ ràng và cụ thể, cùng với phương án sử dụng nguồn vốn huy động được từ đợt chào bán chứng chỉ quỹ. Kế hoạch này cần đảm bảo tuân thủ các quy định của Luật Chứng khoán, tạo sự minh bạch và niềm tin đối với các nhà đầu tư về mục tiêu và chiến lược đầu tư của quỹ.
- Giám sát bởi ngân hàng giám sát: Quá trình chào bán chứng chỉ quỹ và quản lý quỹ sau đó phải được giám sát bởi một ngân hàng giám sát, nhằm đảm bảo việc sử dụng vốn đầu tư tuân thủ pháp luật, bảo vệ quyền lợi của các nhà đầu tư và hạn chế các rủi ro có thể phát sinh.
- Yêu cầu niêm yết chứng chỉ quỹ trên sàn giao dịch: Sau khi hoàn tất đợt chào bán, chứng chỉ quỹ phải được niêm yết trên hệ thống giao dịch chứng khoán để tạo điều kiện thuận lợi cho việc mua bán và chuyển nhượng, trừ trường hợp là chứng chỉ quỹ mở. Việc niêm yết này giúp nâng cao tính thanh khoản và tạo sự minh bạch cho nhà đầu tư trong quá trình đầu tư.
Ngoài ra, khoản 6 của Điều 15 còn quy định Chính phủ sẽ ban hành các điều kiện, hồ sơ cần thiết cho các trường hợp chào bán chứng khoán đặc biệt khác, bao gồm: chuyển doanh nghiệp nhà nước thành công ty cổ phần, chào bán cổ phiếu dưới mệnh giá, chào bán chứng khoán ra công chúng bởi cổ đông của công ty đại chúng, chào bán chứng khoán ra nước ngoài, và các hình thức chào bán khác mà pháp luật quy định.
>> Xem thêm: Chào bán chứng chỉ quỹ không phải niêm yết trên hệ thống khi nào?
3. Quy định về hoạt động chào bán chứng chỉ quỹ lần đầu ra công chúng
Theo Điều 13 Thông tư 98/2020/TT-BTC, quy trình và các yêu cầu pháp lý đối với việc chào bán chứng chỉ quỹ lần đầu ra công chúng được quy định cụ thể nhằm đảm bảo tính minh bạch và bảo vệ quyền lợi của các nhà đầu tư. Cụ thể như sau:
- Yêu cầu về Giấy chứng nhận đăng ký: Hoạt động chào bán chứng chỉ quỹ ra công chúng chỉ được tiến hành khi Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp Giấy chứng nhận đăng ký chào bán. Điều này đảm bảo rằng quỹ đầu tư đáp ứng các điều kiện cần thiết trước khi huy động vốn từ công chúng, tạo sự an tâm cho nhà đầu tư về tính hợp pháp và độ tin cậy của quỹ.
- Công bố thông tin sau khi có Giấy chứng nhận đăng ký: Trong vòng 05 ngày làm việc từ khi Giấy chứng nhận đăng ký chào bán có hiệu lực, công ty quản lý quỹ phải công bố bản thông báo chào bán. Thông báo này phải tuân thủ các quy định về công bố thông tin trên thị trường chứng khoán, đảm bảo rằng tất cả các thông tin quan trọng liên quan đến đợt chào bán đều được truyền tải đầy đủ và minh bạch đến công chúng. Đồng thời, công ty quản lý quỹ cũng phải gửi bản thông báo này đến Ủy ban Chứng khoán Nhà nước theo mẫu quy định tại Phụ lục XI của Thông tư, để cơ quan quản lý nắm rõ và giám sát quá trình chào bán.
- Phong tỏa vốn góp của nhà đầu tư và danh mục chứng khoán cơ cấu: Toàn bộ vốn góp của nhà đầu tư phải được phong tỏa trong một tài khoản riêng của quỹ mở tại ngân hàng giám sát cho đến khi Giấy chứng nhận đăng ký lập quỹ có hiệu lực. Đồng thời, danh mục chứng khoán cơ cấu của các thành viên lập quỹ cũng như của nhà đầu tư phải được phong tỏa tại Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam. Điều này đảm bảo rằng vốn của nhà đầu tư chỉ được sử dụng sau khi quỹ được phép hoạt động hợp pháp, giúp bảo vệ lợi ích của nhà đầu tư và tăng cường tính minh bạch trong quản lý quỹ.
- Trách nhiệm thanh toán lãi suất từ ngân hàng giám sát: Trong thời gian phong tỏa vốn, ngân hàng giám sát có trách nhiệm trả lãi cho quỹ với mức lãi suất không thấp hơn lãi suất không kỳ hạn đang áp dụng. Việc này giúp quỹ duy trì giá trị vốn trong thời gian chờ Giấy chứng nhận đăng ký lập quỹ có hiệu lực, đảm bảo rằng lợi ích của nhà đầu tư không bị ảnh hưởng trong giai đoạn phong tỏa.
Như vậy, quy trình chào bán chứng chỉ quỹ lần đầu ra công chúng được thực hiện theo các bước và yêu cầu trên nhằm đảm bảo tính hợp pháp, minh bạch và bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư trên thị trường tài chính.
Các quy định tại Điều 13 Thông tư 98/2020/TT-BTC về việc chào bán chứng chỉ quỹ lần đầu ra công chúng mang ý nghĩa quan trọng trong việc đảm bảo tính minh bạch, an toàn, và sự ổn định của thị trường chứng khoán, cụ thể như sau:
- Đảm bảo tính pháp lý và sự minh bạch của quỹ đầu tư
Quy định yêu cầu quỹ phải có Giấy chứng nhận đăng ký chào bán chứng chỉ quỹ từ Ủy ban Chứng khoán Nhà nước trước khi tiến hành huy động vốn từ công chúng. Đây là một biện pháp bảo vệ, giúp cơ quan quản lý thẩm định tính hợp pháp, khả năng hoạt động và mức độ đáp ứng các điều kiện của quỹ, tạo sự tin tưởng và an tâm cho nhà đầu tư khi quyết định đầu tư vào quỹ.
- Công bố thông tin minh bạch và kịp thời
Việc yêu cầu công ty quản lý quỹ phải công bố thông báo chào bán trong vòng 5 ngày sau khi được cấp Giấy chứng nhận đăng ký chào bán giúp đảm bảo rằng mọi thông tin về đợt chào bán đều được công bố công khai, minh bạch. Điều này giúp các nhà đầu tư nắm bắt được đầy đủ thông tin cần thiết để đưa ra quyết định đầu tư hợp lý và giảm thiểu rủi ro do thiếu thông tin.
- Bảo vệ vốn của nhà đầu tư và hạn chế rủi ro tài chính
Quy định về phong tỏa vốn góp của nhà đầu tư và danh mục chứng khoán cơ cấu tại ngân hàng giám sát và Tổng công ty lưu ký chứng khoán là biện pháp bảo vệ tài sản của nhà đầu tư trong quá trình chờ giấy phép hoạt động của quỹ. Việc phong tỏa này giúp đảm bảo rằng vốn của nhà đầu tư không bị sử dụng vào các mục đích không minh bạch hoặc chưa được phép, giảm thiểu rủi ro thất thoát tài sản.
- Tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm của ngân hàng giám sát
Ngân hàng giám sát có trách nhiệm thanh toán lãi suất tối thiểu cho quỹ trong thời gian phong tỏa vốn, điều này không chỉ giúp duy trì giá trị vốn mà còn tạo sự công bằng cho nhà đầu tư trong thời gian chờ đợi. Việc này cũng tăng cường trách nhiệm của ngân hàng giám sát trong việc bảo vệ và quản lý tài sản của quỹ, đảm bảo rằng các khoản đầu tư được bảo vệ đúng mức.
- Ổn định và phát triển bền vững của thị trường chứng khoán
Các quy định này góp phần tạo dựng một môi trường đầu tư an toàn, minh bạch và có tính ổn định cao trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Khi nhà đầu tư tin tưởng vào tính minh bạch và khả năng bảo vệ quyền lợi của các quỹ đầu tư, họ sẽ có động lực tham gia thị trường nhiều hơn, góp phần phát triển và duy trì sự ổn định của thị trường.
Tóm lại, các quy định này mang ý nghĩa quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư, duy trì tính minh bạch của thị trường chứng khoán và đảm bảo các quỹ đầu tư hoạt động đúng pháp luật, từ đó tạo niềm tin và góp phần phát triển thị trường tài chính một cách bền vững và ổn định.
>> Tham khảo: Mẫu đăng ký chào bán chứng chỉ quỹ đóng ra công chúng cập nhật mới nhất