Điều kiện hưởng BHXH một lần khi chưa đủ tuổi hưởng lương hưu?

1. Chế độ hưởng bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần?

Thưa luật sư! Em có chuyện chưa rõ nhờ luật sư tư vấn giúp em: Bà xã em trước đây có làm công ty A được 03 năm, có tham gia đóng BHXH sau đó nghỉ làm và chuyển qua công ty khác và cũng có tham gia đóng BHXH theo công ty mới (vẫn còn làm việc và tham gia BHXH). Đến nay thì đã được 01 năm nghỉ làm ở công ty A và lấy sổ Bảo hiểm để lãnh bảo hiểm xã hội một lần nhưng BHXH không cho lãnh, nói là đến khi nào không tham gia đóng BHXH nữa mới lãnh được. Xin hỏi luật sư là bà xã em có được lãnh bảo hiểm xã hội một lần trong khoảng thời gian làm việc ở công ty A không ạ? Xin cảm ơn. (Người hỏi: Hoàng Trung Hiếu)

>> Luật sư tư vấn pháp luật lao động về chế độ bảo hiểm xã hội một lần, gọi ngay số: 1900.6162

Căn cứ vào Điều 60 Luật bảo hiểm xã hội năm 2014 và khoản 1 Điều 8 Nghị định 115/2015/NĐ-CP quy định về đối tượng được hưởng bảo hiểm xã hội một lần, theo đó, điều kiện để được hưởng bảo hiểm xã hội một lần là bạn đã nghỉ việc sau một năm, không tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội, có yêu cầu được hưởng bảo hiểm xã hội trợ cấp một lần và chưa đủ hai mươi năm đóng bảo hiểm xã hội. Luật không quy định cụ thế số năm đóng bảo hiểm xã hội là bao nhiêu thì người lao động đủ điều kiện hưởng bảo hiểm xã hội một lần. Do vậy, bạn đã đóng bảo hiểm xã hội được 01 năm 04 tháng thì bạn vẫn được hưởng bảo hiểm xã hội một lần khi bạn đáp ứng điều kiện còn lại theo quy định.

Về hồ sơ, trình tự, thủ tục, cơ quan có thẩm quyền giải quyết bạn có thể tham khảo Tại đây.

Căn cứ theo Điều 49 Luật Việc làm 2013 quy định về điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp, bao gồm các điều kiện sau:

- Tháng liền kề trước khi nghỉ việc đang đóng bảo hiểm thất nghiệp hoặc hưởng chế độ thai sản hoặc tạm hoãn hợp đồng lao động;

- Chấm dứt hợp đồng lao động đúng pháp luật;

- Đã đóng bảo hiểm thất nghiệp từ đủ 12 tháng trở lên trong thời gian 24 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động đối vớihợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động không xác định thời hạn; hoặc Đã đóng bảo hiểm thất nghiệp từ đủ 12 tháng trở lên trong thời gian 36 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động đối với hợp đồng lao động mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định;

- Chưa tìm được việc làm sau 15 ngày, kể từ ngày nộp hồ sơ hưởng bảo hiểm thất nghiệp;

- Đã nộp hồ sơ hưởng bảo hiểm thất nghiệp trong thời hạn 03 tháng kể từ thời điểm chấm dứt hợp đồng lao động.

Và theo như bạn trình bày thì đến 25/12/2018 bạn tròn 01 năm nghỉ việc, không đóng BHXH, cũng như bảo hiểm thất nghiệp. Mà điều kiện hưởng bảo hiểm thất nghiệp là kèm theo điều kiện tháng cuối cùng trước khi thất nghiệp phải đóng bảo hiểm thất nghiệp và trong thời hạn 03 tháng kể từ thời điểm chấm dứt hợp đồng lao động thì bạn phải nộp hồ sơ để hưởng trợ cấp thất nghiệp, nhưng hiện nay đã quá thời hạn trên. Do đó, trường hợp này bạn không đủ điều kiện hưởng bảo hiểm trợ cấp thất nghiệp. Bạn chỉ được hưởng tiền BHXH một lần. 

>> Xem thêm: Hướng dẫn trình tự thủ tục và cách tính bảo hiểm xã hội một lần?

Trả lời:

Theo Khoản 1 Điều 60 Luật bảo hiểm xã hội năm 2014 và Nghị quyết 93/2015/QH13 thực hiện chính sách hưởng bảo hiểm xã hội một lần đối với người lao động do Quốc hội ban hành quy định trường hợp hưởng Bảo hiểm xã hội một lần bao gồm:

"1. Người lao động quy định tại khoản 1 Điều 2 của Luật này mà có yêu cầu thì được hưởng bảo hiểm xã hội một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định tại các khoản 1, 2 và 4 Điều 54 của Luật này mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội hoặc theo quy định tại khoản 3 Điều 54 của Luật này mà chưa đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội và không tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện;

b) Ra nước ngoài để định cư;

c) Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế;

d) Trường hợp người lao động quy định tại điểm đ và điểm e khoản 1 Điều 2 của Luật này khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu."

Mặt khác, theo quy định tại Khoản 1 Điều 8 Nghị định 115/2015/NĐ-CP hướng dẫn Luật bảo hiểm xã hội bắt buộc hướng dẫn quy định Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 như sau:

"Điều 8. Bảo hiểm xã hội một lần

1. Người lao động quy định tại Khoản 1 và Khoản 2 Điều 2 của Nghị định này mà có yêu cầu thì được hưởng bảo hiểm xã hội một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định tại các Khoản 1, 2 và 4 Điều 54 của Luật Bảo hiểm xã hội mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội hoặc theo quy định tại Khoản 3 Điều 54 của Luật Bảo hiểm xã hội mà chưa đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội và không tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện;

b) Sau một năm nghỉ việc mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội và không tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội;

c) Ra nước ngoài để định cư;

d) Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế; "

Như vậy, để được hưởng BHXH một lần, bạn sẽ phải đủ điều kiện sau một năm nghỉ việc mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội và không tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội.

Mức hưởng được quy định tại khoản 2 Điều 8 Nghị định số 115/2015/NĐ-CP:

"2. Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần được tính theo số năm đã đóng bảo hiểm xã hội, cứ mỗi năm được tính như sau:

a) 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng trước năm 2014;

b) 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi;

c) Trường hợp thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ một năm thì mức hưởng bảo hiểm xã hội bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội.

3. Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần thực hiện theo quy định tại Khoản 2 Điều này không bao gồm số tiền Nhà nước hỗ trợ đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện, trừ trường hợp quy định tại Điểm d Khoản 1 Điều này.

4. Thời điểm tính hưởng bảo hiểm xã hội một lần là thời điểm ghi trong quyết định của cơ quan bảo hiểm xã hội.

5. Hồ sơ, giải quyết hưởng bảo hiểm xã hội một lần thực hiện theo quy định tại Điều 109 và các Khoản 3, 4 Điều 110 của Luật Bảo hiểm xã hội."

Hồ sơ giải quyết hưởng bảo hiểm xã hội một lần:

1. Sổ bảo hiểm xã hội.

2. Đơn đề nghị hưởng bảo hiểm xã hội một lần (mẫu số 14-HSB).

3. Tùy từng trường hợp bổ sung một trong các loại giấy tờ sau:

3.1.Trường hợp đủ tuổi hưởng lương hưu nhưng chưa đủ 20 năm đóng BHXH: Quyết định nghỉ việc (bản chính hoặc bản sao có chứng thực hoặc bản chụp) hoặc quyết định thôi việc (bản chính hoặc bản sao có chứng thực hoặc bản chụp) hoặc văn bản chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng lao động hết hạn (bản chính hoặc bản sao có chứng thực hoặc bản chụp).

3.2. Trường hợp phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện hưởng lương hưu: Quyết định phục viên, xuất ngũ, thôi việc (bản chính hoặc bản sao có chứng thực hoặc bản chụp).

3.3. Trường hợp suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH: Biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động của Hội đồng Giám định y khoa.

3.4. Đối với người ra nước ngoài để định cư: Bản dịch tiếng Việt được công chứng (bản chính hoặc bản sao có chứng thực hoặc bản chụp) của bản thị thực nhập cảnh được lưu trú dài hạn hoặc thẻ thường trú hoặc giấy xác nhận lưu trú dài hạn do cơ quan có thẩm quyền nước sở tại cấp.

Như vậy, khi rút BHXH một lần rồi, thì bạn vẫn có thể tiếp tục đóng BHXH từ đầu từ một công ty khác. Nhưng để hưởng BHXH một lần thì banh phải thuộc trường hợp nêu trên. 

>> Xem thêm: Cách tính tiền bảo hiểm xã hội một lần theo quy định của luật bảo hiểm xã hội mới nhất ?