Mục lục bài viết

1. Hợp tác xã có được phép thành lập doanh nghiệp hay không?

Theo quy định tại Điều 18 Nghị định 113/2024/NĐ-CP, có hiệu lực từ ngày 01/11/2024, hợp tác xã và liên hiệp hợp tác xã được phép thành lập doanh nghiệp, góp vốn, hoặc mua cổ phần tham gia vào các doanh nghiệp nhằm mục đích hỗ trợ hoạt động của hợp tác xã, tạo sự liên kết, thúc đẩy tiêu thụ và sử dụng sản phẩm, dịch vụ của hợp tác xã và liên hiệp hợp tác xã. Tuy nhiên, việc thực hiện các hoạt động này chỉ được phép khi đáp ứng đủ các điều kiện sau đây.

Thứ nhất, ngành nghề sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp được thành lập, góp vốn hoặc mua cổ phần phải có mối liên quan chặt chẽ với ngành nghề sản xuất, kinh doanh mà hợp tác xã hoặc liên hiệp hợp tác xã đã đăng ký với cơ quan đăng ký kinh doanh.

Thứ hai, việc quản lý nguồn vốn dùng để thành lập doanh nghiệp, góp vốn hoặc mua cổ phần phải được Đại hội thành viên của hợp tác xã hoặc liên hiệp hợp tác xã thông qua và phải tuân thủ các quy định của Luật Hợp tác xã 2023 cùng các quy định pháp luật có liên quan.

Thứ ba, đối với việc quản lý và sử dụng nguồn thu nhập thu được từ doanh nghiệp mà hợp tác xã đã thành lập, góp vốn hoặc mua cổ phần, Đại hội thành viên phải phê duyệt và nêu rõ tỷ lệ trích lập quỹ chung không chia từ nguồn thu này, đảm bảo phù hợp với quy định của Luật Hợp tác xã 2023 và các quy định pháp luật hiện hành.

Do đó, hợp tác xã và liên hiệp hợp tác xã có quyền thành lập doanh nghiệp, góp vốn, hoặc mua cổ phần tham gia doanh nghiệp, miễn là đáp ứng đầy đủ các yêu cầu nêu trên.

 

2. Hợp tác xã được thành lập doanh nghiệp hoạt động những lĩnh vực nào?

Theo quy định tại Nghị định 113/2024/NĐ-CP, ngành nghề sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp được thành lập phải có mối liên quan trực tiếp đến ngành nghề sản xuất, kinh doanh của hợp tác xã đã được đăng ký với cơ quan đăng ký kinh doanh. Điều này có nghĩa là hợp tác xã chỉ được phép thành lập doanh nghiệp trong các lĩnh vực mà chính hợp tác xã đã đăng ký kinh doanh trước đó, nhằm đảm bảo sự phù hợp và tính hợp lý trong hoạt động kinh doanh của cả hai bên. Việc này cũng giúp đảm bảo rằng doanh nghiệp do hợp tác xã thành lập không đi sai hướng, không lấn sân sang các ngành nghề không thuộc lĩnh vực hoạt động đã đăng ký, từ đó tạo ra sự liên kết chặt chẽ và hỗ trợ lẫn nhau giữa các hoạt động của hợp tác xã và doanh nghiệp. Điều này không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của hợp tác xã mà còn bảo vệ quyền lợi của các thành viên trong hợp tác xã, đồng thời giúp duy trì sự ổn định và phát triển bền vững trong môi trường kinh doanh.

Căn cứ theo khoản 1 Điều 4 của Nghị định 113/2024/NĐ-CP, có hiệu lực từ ngày 01/11/2024, các lĩnh vực hoạt động của hợp tác xã được phân chia thành nhiều nhóm ngành cụ thể. Đầu tiên, trong lĩnh vực nông nghiệp, các hợp tác xã có thể tham gia vào các ngành cấp 1 như nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản, cùng với ngành khai thác muối. Các hoạt động trong lĩnh vực này chủ yếu tập trung vào việc sản xuất, chăm sóc và bảo vệ nguồn tài nguyên thiên nhiên, góp phần vào sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp, đặc biệt là trong việc cung cấp các sản phẩm nông sản, lâm sản và thủy sản.

Tiếp theo, lĩnh vực công nghiệp - xây dựng bao gồm các ngành cấp 1 như khai khoáng (trừ khai thác muối), công nghiệp chế biến chế tạo, sản xuất và phân phối điện, khí đốt, nước nóng, hơi nước và điều hòa không khí, cung cấp nước, hoạt động quản lý và xử lý rác thải, nước thải, và xây dựng. Đây là những ngành có vai trò quan trọng trong việc phát triển cơ sở hạ tầng và bảo vệ môi trường, cũng như đáp ứng nhu cầu về năng lượng và tài nguyên cho xã hội.

Ngoài ra, hợp tác xã còn có thể tham gia vào lĩnh vực tài chính, ngân hàng và bảo hiểm, bao gồm các ngành hoạt động tài chính, ngân hàng và bảo hiểm. Những ngành này có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc cung cấp các dịch vụ tài chính, bảo hiểm, giúp bảo vệ tài sản và giảm thiểu rủi ro cho các thành viên trong hợp tác xã.

Cuối cùng, hợp tác xã cũng có thể tham gia vào lĩnh vực thương mại - dịch vụ và các lĩnh vực khác, bao gồm các ngành cấp 1 như bán buôn và bán lẻ, sửa chữa ô tô, mô tô, xe máy và xe có động cơ khác, vận tải kho bãi, dịch vụ lưu trú và ăn uống, thông tin và truyền thông, kinh doanh bất động sản, hoạt động chuyên môn, khoa học và công nghệ, hoạt động hành chính và dịch vụ hỗ trợ, giáo dục và đào tạo, y tế và hoạt động trợ giúp xã hội, nghệ thuật vui chơi và giải trí, và các hoạt động dịch vụ khác. Các lĩnh vực này góp phần quan trọng vào việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế, nâng cao chất lượng cuộc sống và tạo ra nhiều cơ hội việc làm cho cộng đồng.

Với những ngành nghề đa dạng này, các hợp tác xã có thể mở rộng và phát triển các hoạt động kinh doanh trong nhiều lĩnh vực khác nhau, giúp đáp ứng nhu cầu của thị trường và đóng góp vào sự phát triển chung của nền kinh tế.

 

3. Khi thành lập doanh nghiệp, Hợp tác xã sẽ được hưởng những ưu đãi về thuế, phí lệ phí thế nào?

Căn cứ theo Điều 22 của Luật Hợp tác xã năm 2023, các chính sách về thuế, phí và lệ phí đối với tổ hợp tác, hợp tác xã và liên hiệp hợp tác xã được quy định rất cụ thể, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức này phát triển và đóng góp vào nền kinh tế. Đầu tiên, hợp tác xã, tổ hợp tác và liên hiệp hợp tác xã sẽ được hưởng mức ưu đãi thuế, phí và lệ phí cao nhất trong cùng lĩnh vực, ngành, nghề và địa bàn hoạt động, theo các quy định của pháp luật về thuế, phí và lệ phí. Điều này giúp giảm bớt gánh nặng tài chính, tạo điều kiện thuận lợi cho các hợp tác xã trong việc đầu tư và phát triển các hoạt động kinh doanh.

Ngoài ra, tổ hợp tác sẽ được miễn lệ phí đăng ký, và phí công bố nội dung đăng ký trên hệ thống thông tin điện tử của cơ quan đăng ký kinh doanh cũng không phải nộp. Điều này giúp giảm bớt chi phí hành chính, tạo thuận lợi cho tổ hợp tác trong việc thành lập và đăng ký hoạt động chính thức, đồng thời khuyến khích các tổ chức này tham gia vào nền kinh tế chính thức.

Đối với thuế thu nhập doanh nghiệp, các hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã và tổ hợp tác sẽ được miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp trong một số trường hợp cụ thể. Cụ thể, thu nhập từ giao dịch nội bộ giữa các thành viên của hợp tác xã, thu nhập của các tổ hợp tác, hợp tác xã khi tham gia vào các mô hình liên kết với cá nhân, tổ chức khác để hình thành chuỗi giá trị, cụm liên kết ngành, đặc biệt là những mô hình gắn với kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức, sẽ được hưởng chính sách miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp. Điều này khuyến khích các hợp tác xã phát triển theo hướng bền vững, góp phần vào mục tiêu phát triển kinh tế đất nước.

Bên cạnh đó, thu nhập hình thành quỹ chung không chia và tài sản chung không chia của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã cũng được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp. Đây là một ưu đãi lớn, giúp các hợp tác xã có thể tái đầu tư lợi nhuận vào các hoạt động phát triển chung, đồng thời bảo vệ quyền lợi của các thành viên trong tổ chức.

Về phí và lệ phí, tổ hợp tác, hợp tác xã và liên hiệp hợp tác xã sẽ được miễn hoặc giảm lệ phí môn bài theo quy định của pháp luật về phí và lệ phí. Điều này giúp giảm bớt chi phí hoạt động thường niên của các tổ chức này, tạo động lực để họ duy trì và phát triển hoạt động trong dài hạn. Cuối cùng, một chính sách quan trọng nữa là miễn lệ phí trước bạ đối với cá nhân và tổ chức khi chuyển quyền sử dụng đất, chuyển quyền sở hữu tài sản góp vốn vào hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã. Điều này không chỉ giúp giảm chi phí cho các thành viên khi góp vốn vào hợp tác xã mà còn khuyến khích đầu tư vào các mô hình hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã.

Những chính sách ưu đãi thuế, phí và lệ phí này đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ các tổ chức hợp tác xã phát triển, giúp họ không chỉ gia tăng sức cạnh tranh mà còn thúc đẩy các mô hình kinh tế bền vững, xanh và xã hội công bằng hơn.

Xem thêm bài viết: 

Khi quý khách có thắc mắc về quy định pháp luật, vui lòng liên hệ đến hotline luật sư tư vấn pháp luật doanh nghiệp: 19006162 hoặc gửi thư tư vấn đến địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn để được giải đáp.