Mục lục bài viết

1. Khái niệm bảo hiểm xã hội một lần

Bảo hiểm xã hội 1 lần là một chế độ an sinh quan trọng do Nhà nước thiết lập nhằm hỗ trợ các đối tượng lao động đã tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc cũng như những người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. Chế độ này cho phép những người đủ điều kiện có thể rút toàn bộ số tiền bảo hiểm xã hội của mình một lần duy nhất thay vì phải chờ đợi đến tuổi nghỉ hưu để nhận lương hưu hàng tháng. Việc này giúp đáp ứng nhu cầu tài chính cấp bách hoặc hỗ trợ những mục tiêu tài chính ngắn hạn của người lao động. Chế độ bảo hiểm xã hội 1 lần không chỉ là quyền lợi mà còn là một lựa chọn linh hoạt, giúp người tham gia có thể quản lý và sử dụng tài chính cá nhân theo ý muốn của mình, tạo điều kiện thuận lợi hơn trong cuộc sống và công việc.

Căn cứ theo Điểm a, b, Khoản 1, Điều 8, Nghị định 115/2015/NĐ-CP và Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, để được hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần, người lao động phải thuộc một trong các trường hợp sau: Thứ nhất, người lao động đã đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội (theo Khoản 3, Điều 54 Luật BHXH 2014). Thứ hai, lao động nữ hoạt động chuyên trách hoặc không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn đã đủ tuổi nghỉ hưu mà khi nghỉ việc chưa đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội và không tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. Thứ ba, người lao động ra nước ngoài để định cư. Thứ tư, người đang mắc bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế. Thứ năm, công an, bộ đội khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện hưởng lương hưu. Cuối cùng, người tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc sau 01 năm nghỉ việc hoặc tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện sau 01 năm không tiếp tục đóng mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội (theo Điều 1 Nghị quyết 93/2015/QH13). Những người thuộc một trong các trường hợp trên có thể gửi yêu cầu đến cơ quan bảo hiểm xã hội nơi mình tham gia đóng để được hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần theo quy định.

Người lao động tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc sẽ không được nhận bảo hiểm xã hội một lần ngay nếu thuộc một trong bốn trường hợp sau: Thứ nhất, người lao động nghỉ việc chưa đủ 1 năm và không tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện sẽ không đủ điều kiện nhận bảo hiểm xã hội một lần. Thứ hai, người lao động đã đủ tuổi nghỉ hưu và có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội sẽ không được nhận bảo hiểm xã hội một lần mà thay vào đó sẽ được hưởng lương hưu theo quy định của pháp luật. Thứ ba, nếu người lao động mắc bệnh nhưng không phải là bệnh hiểm nghèo như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, hoặc nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS, họ sẽ không đủ điều kiện nhận bảo hiểm xã hội một lần. Cuối cùng, đối với người lao động không chứng minh được việc định cư ở nước ngoài, họ cũng không được nhận bảo hiểm xã hội một lần, trừ khi đáp ứng các điều kiện khác quy định tại Khoản 1, Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014. Vì vậy, không phải mọi người tham gia bảo hiểm xã hội đều có quyền hưởng bảo hiểm xã hội một lần; những người thuộc một trong bốn trường hợp nêu trên khi gửi yêu cầu đến cơ quan BHXH sẽ không được giải quyết hồ sơ và thủ tục hưởng bảo hiểm xã hội một lần theo quy định.

 

2. Các yếu tố ảnh hưởng đến mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần

Các yếu tố ảnh hưởng đến mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần hiện nay bao gồm:

  1. Thời gian đóng bảo hiểm xã hội: Số năm và tháng đóng bảo hiểm xã hội trước và sau ngày 01/01/2014 được tính theo mức khác nhau.
  2. Mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội: Được tính dựa trên tổng số tiền lương tháng đóng và số tháng đóng bảo hiểm xã hội.
  3. Mức điều chỉnh hàng năm: Sẽ ảnh hưởng đến số tiền tính toán.
  4. Số tiền đã đóng bảo hiểm xã hội: Đối với trường hợp chưa đủ 1 năm đóng bảo hiểm, mức hưởng tối đa là 02 tháng mức bình quân tiền lương.
  5. Trường hợp đặc biệt: Như bệnh hiểm nghèo có thể được hỗ trợ thêm.

 

3. Công thức tính bảo hiểm xã hội một lần

Số tiền bảo hiểm xã hội 1 lần được tính dựa trên số năm đã đóng bảo hiểm xã hội và mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội, theo quy định tại Khoản 4 Điều 19 Thông tư số 59/2015/TT-BLĐTBXH. Công thức tính toán là:

Mức hưởng = (1,5 x Mbqtl x Thời gian đóng BHXH trước năm 2014) + (2 x Mbqtl x Thời gian đóng BHXH sau năm 2014),

Trong đó Mbqtl là mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH, được tính bằng (Số tháng đóng BHXH x Tiền lương tháng đóng BHXH x Mức điều chỉnh hàng năm) / (Tổng số tháng đóng BHXH).

Nếu thời gian đóng BHXH có tháng lẻ, từ 01 đến 06 tháng được tính là 1/2 năm và từ 07 đến 11 tháng được tính là 01 năm. Đối với thời gian đóng trước 01/01/2014, những tháng lẻ sẽ được chuyển sang giai đoạn đóng từ 01/01/2014 trở đi. Trong trường hợp chưa đóng đủ 1 năm, mức hưởng sẽ bằng số tiền đã đóng, với mức tối đa là 02 tháng mức bình quân tiền lương. Mức hưởng khi rút bảo hiểm xã hội 1 lần không bao gồm số tiền Nhà nước hỗ trợ đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện, trừ khi bị bệnh hiểm nghèo. Do đó, để xác định số tiền hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần, bạn cần biết thời gian đóng bảo hiểm xã hội và mức bình quân tiền lương tháng của bạn.

 

4. Thủ tục hưởng bảo hiểm xã hội một lần

Để rút tiền bảo hiểm xã hội 1 lần, bạn cần thực hiện các bước sau:

Bước 1: Kiểm tra điều kiện hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần. Bạn cần xác định xem mình có thuộc đối tượng được hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần theo các điều kiện và trường hợp đã quy định trước đó hay không. Điều này giúp đảm bảo rằng bạn đủ điều kiện để thực hiện các bước tiếp theo trong quy trình rút tiền.

Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ cần thiết. Hồ sơ để hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần bao gồm các giấy tờ chính sau:

  • Sổ bảo hiểm xã hội (BHXH): Cung cấp bản chính và bản sao photo.
  • Đơn đề nghị hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần: Theo mẫu số 14-HSB.
  • Thẻ chứng minh nhân dân hoặc căn cước công dân: Để đối chiếu thông tin cá nhân.

Tùy vào trường hợp cụ thể của bạn, có thể cần thêm một số giấy tờ khác như:

  1. Đối với người ra nước ngoài để định cư: Giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về việc thôi quốc tịch Việt Nam, hộ chiếu nước ngoài, thị thực của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp, giấy tờ xác nhận về việc làm thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài, giấy tờ xác nhận hoặc thẻ thường trú, cư trú có thời hạn từ 05 năm trở lên của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp.
  2. Đối với người mắc bệnh nguy hiểm đến tính mạng: Trích sao hồ sơ bệnh án chứng minh tình trạng bệnh.

Bước 3: Nộp hồ sơ tại cơ quan bảo hiểm xã hội. Bạn có thể nộp hồ sơ tại cơ quan BHXH quận, huyện hoặc cơ quan BHXH tỉnh nơi bạn cư trú. Hồ sơ có thể nộp tại nơi thường trú, tạm trú hoặc qua giao dịch điện tử và dịch vụ bưu chính công ích.

Bước 4: Chờ nhận quyết định hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần. Cơ quan BHXH sẽ giải quyết hồ sơ trong thời gian tối đa là 10 ngày làm việc kể từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ (theo khoản 4 Điều 110 Luật BHXH 2014). Cơ quan BHXH có trách nhiệm thông báo quyết định và chi trả tiền bảo hiểm xã hội. Nếu hồ sơ không được giải quyết, cơ quan BHXH phải thông báo bằng văn bản và nêu rõ lý do. Nếu bạn đã nhận giấy hẹn nhưng chưa nhận được tiền, hãy kiểm tra thông tin với cơ quan BHXH bằng Phiếu hẹn để đảm bảo quy trình được giải quyết kịp thời.

Bước 5: Nhận tiền bảo hiểm xã hội 1 lần. Sau khi nhận được quyết định hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần, bạn sẽ nhận tiền qua tài khoản ngân hàng hoặc qua dịch vụ bưu chính công ích trong vòng 05 ngày. Đồng thời, bạn sẽ nhận bộ hồ sơ bao gồm các giấy tờ liên quan theo hình thức đã đăng ký trong hồ sơ.

Thực hiện đúng các bước trên sẽ giúp bạn rút tiền bảo hiểm xã hội 1 lần một cách nhanh chóng và chính xác.

 

Xem thêm: Lương tham gia bảo hiểm xã hội là gì? Cách tính tiền lương đóng BHXH

Khi quý khách có thắc mắc về quy định pháp luật, vui lòng liên hệ đến hotline 19006162 hoặc gửi thư tư vấn đến địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn để được tư vấn nhanh chóng và kịp thời.