Mục lục bài viết

1. Căn cứ pháp lý về kinh doanh vận tải hàng hóa

Thông tư 12/2020/TT-BGTVT quy định về tổ chức, quản lý hoạt động vận tải bằng xe ô tô và dịch vụ hỗ trợ vận tải đường bộ, áp dụng đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động vận tải bằng xe ô tô và dịch vụ hỗ trợ vận tải đường bộ.

 

2. Những trường hợp người lái xe kinh doanh vận tải hàng hóa có quyền từ chối điều khiển phương tiện

Dựa theo quy định tại khoản 4 Điều 49 của Thông tư 12/2020/TT-BGTVT, người lái xe kinh doanh vận tải hàng hóa có các quyền và trách nhiệm sau:

- Trước khi vận chuyển hàng hóa, người lái xe phải yêu cầu người chịu trách nhiệm xếp hàng lên xe ký xác nhận việc xếp hàng vào Giấy vận tải. Việc này nhằm đảm bảo rằng hàng hóa được xếp đúng cách và tuân thủ các quy định về tải trọng, an toàn và an ninh giao thông. Nếu việc xếp hàng không đúng quy định pháp luật, người lái xe có quyền từ chối vận chuyển để tránh vi phạm pháp luật và giữ an toàn cho bản thân, phương tiện và những người tham gia giao thông khác. Việc này cũng có thể yêu cầu sự can thiệp của cơ quan chức năng để kiểm tra và giải quyết sự việc trước khi tiếp tục vận chuyển hàng hóa.

- Người lái xe có quyền từ chối điều khiển phương tiện trong các trường hợp sau:

+ Phát hiện phương tiện không đảm bảo các điều kiện an toàn, ví dụ như phương tiện có hư hỏng nghiêm trọng ảnh hưởng đến khả năng vận hành an toàn; thiếu các phụ tùng quan trọng như đèn chiếu sáng, hệ thống phanh, hệ thống lái; hỏng hóc các thiết bị bảo đảm an toàn như dây an toàn, túi khí; không đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật và an toàn vận hành quy định. Việc từ chối điều khiển phương tiện trong trường hợp này là hành động cần thiết để tránh nguy hiểm và có thể cần hỗ trợ từ cơ quan chức năng để kiểm tra và khắc phục sự cố trước khi tiếp tục sử dụng.

+ Phương tiện không lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, camera (đối với loại xe cần lắp) hoặc đã lắp nhưng không hoạt động: Khi phương tiện không có thiết bị giám sát hành trình hoặc camera (đối với loại xe cần lắp đặt theo quy định), hoặc đã lắp đặt nhưng không hoạt động, người lái xe có quyền từ chối điều khiển phương tiện. Điều này là để đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật về an toàn giao thông và giúp bảo vệ quyền lợi của bản thân và những người tham gia giao thông khác. Thiết bị giám sát hành trình và camera thường được lắp đặt để ghi lại các thông tin quan trọng về hành trình và các sự kiện liên quan đến an toàn, do đó việc chúng không hoạt động có thể ảnh hưởng đến tính an toàn và hợp lệ của việc điều khiển phương tiện.

+ Phương tiện xếp hàng vượt quá khối lượng hàng hóa cho phép tham gia giao thông: Khi phương tiện xếp hàng vượt quá khối lượng hàng hóa cho phép tham gia giao thông, người lái xe cũng có quyền từ chối điều khiển phương tiện. Việc xếp hàng quá khối lượng cho phép có thể làm gia tăng nguy cơ tai nạn và gây nguy hiểm cho cả người lái xe và những người tham gia giao thông khác. Trong trường hợp này, việc từ chối điều khiển phương tiện là cần thiết để bảo vệ an toàn và tuân thủ các quy định về tải trọng tối đa của phương tiện khi tham gia giao thông.

- Người lái xe không được sử dụng các biện pháp kỹ thuật, trang thiết bị ngoại vi hay các phương tiện khác để can thiệp, phá hoặc làm nhiễu sóng GPS, GSM hoặc làm sai lệch dữ liệu của thiết bị giám sát hành trình và camera lắp trên xe ô tô. Hành vi này có thể bị coi là vi phạm pháp luật và gây ra các vấn đề liên quan đến an toàn giao thông, bảo vệ thông tin và các vấn đề khác. Việc đảm bảo tính chính xác và hoạt động bình thường của các thiết bị giám sát và ghi hình trên xe ô tô là rất quan trọng để hỗ trợ việc quản lý an toàn vận hành và xác định trách nhiệm trong các vụ tai nạn và sự cố giao thông.

 

3. Hậu quả khi người lái xe không thực hiện quyền từ chối điều khiển phương tiện

Khi người lái xe không thực hiện quyền từ chối điều khiển phương tiện trong các trường hợp như phương tiện không đảm bảo an toàn, không có thiết bị giám sát hành trình hoặc camera (nếu loại xe cần lắp đặt), hoặc phương tiện vượt quá khối lượng hàng hóa cho phép, có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng sau đây:

- Nguy cơ gây tai nạn giao thông: Phương tiện không đảm bảo an toàn có thể dẫn đến tai nạn giao thông, gây thương tích hoặc tử vong cho người lái xe, hành khách và người tham gia giao thông khác.

- Thiệt hại về tài sản: 

+ Thiệt hại cho phương tiện: Các phương tiện bị hư hỏng nặng có thể yêu cầu chi phí sửa chữa lớn hoặc thậm chí cần phải thay thế. Việc này có thể làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tài chính cá nhân của người lái xe, đặc biệt nếu không có bảo hiểm hoặc bảo hiểm không đủ để chi trả các chi phí này.

+ Thiệt hại đối với hàng hóa: Nếu phương tiện đang vận chuyển hàng hóa và xảy ra tai nạn, hàng hóa có thể bị hư hỏng hoặc mất mát. Điều này có thể dẫn đến mất mát tài sản lớn đối với người sở hữu hàng hóa hoặc người mua.

+ Chi phí bồi thường: Ngoài chi phí sửa chữa hoặc thay thế phương tiện và hàng hóa, người lái xe có thể phải chịu chi phí bồi thường cho các bên bị ảnh hưởng, như hành khách, người đi đường, hoặc các đơn vị có liên quan đến tai nạn.

+ Ảnh hưởng tài chính và nghề nghiệp: Tai nạn có thể ảnh hưởng lớn đến nguồn thu nhập của người lái xe, đặc biệt nếu phải ngừng hoạt động để xử lý hậu quả của tai nạn hoặc khi bị tước giấy phép lái xe.

- Vi phạm pháp luật: Người lái xe có thể bị cơ quan chức năng xử phạt hành chính, đi kèm với mức phạt tiền tùy thuộc vào mức độ vi phạm và quy định của pháp luật địa phương. Trường hợp vi phạm nghiêm trọng, người lái xe có thể bị tước giấy phép lái xe trong một khoảng thời gian nhất định hoặc vĩnh viễn, tùy theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền. Ngoài phạt tiền và tước giấy phép lái xe, người lái xe cũng có thể phải chịu các biện pháp xử lý hành chính khác như hạn chế hoạt động, buộc phải tham gia lớp huấn luyện về an toàn giao thông, hoặc các biện pháp giám sát khác.

- Truy cứu trách nhiệm hình sự: Trong các trường hợp nghiêm trọng, như gây tai nạn giao thông dẫn đến thương tích nặng hoặc tử vong, người lái xe có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự và phải chịu các hình phạt nghiêm khắc theo quy định của pháp luật. Người lái xe có thể bị kết án tù từ một số năm đến nhiều năm tù, tùy thuộc vào mức độ vi phạm và hậu quả của hành vi gây tai nạn. Ngoài hình phạt tù, người lái xe còn có thể bị áp dụng các biện pháp xử phạt khác như cấm lái xe trong một khoảng thời gian nhất định, buộc phải thực hiện các công việc cộng đồng, hoặc các biện pháp phụ trách khác. Ngoài hình phạt hình sự, người lái xe còn phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho các nạn nhân và gia đình của họ, bao gồm chi phí y tế, mất mát về tài sản, và mất mát khác gây ra bởi tai nạn.

Do đó, việc tuân thủ và thực hiện quyền từ chối điều khiển phương tiện trong các tình huống không an toàn là cực kỳ quan trọng để đảm bảo an toàn giao thông và tuân thủ pháp luật. Việc đảm bảo an toàn cho phương tiện trước khi tham gia giao thông là vô cùng quan trọng, không chỉ để bảo vệ bản thân mà còn để đảm bảo an toàn cho tất cả những người tham gia giao thông xung quanh.

Ngoài ra, quý bạn đọc có thể tham khảo thêm bài viết Quy định pháp luật hiện nay về xe ô tô kinh doanh vận tải hàng hoá. Nếu có bất cứ vấn đề pháp lý nào cần hỗ trợ, vui lòng liên hệ tới bộ phận tư vấn pháp luật trực tuyến qua số điện thoại: 1900.6162 hoặc gửi yêu cầu trực tiếp tới địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn. Trân trọng!