1. Khái quát chung

Trong lĩnh vực kinh tế, Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi năm 2017) có hiệu lực thi hành từ năm 2018 đã bổ sung thêm 15 tội danh mới; đồng thời sửa đổi, loại bớt những tội danh cũ, lạc hậu…để tránh sự tùy tiện trong áp dụng, đảm bảo sự minh bạch, không bỏ lọt tội phạm, tạo môi trường kinh doanh an toàn.
Tội phạm là hành vi nguy hiểm cho xã hội được quy định trong Bộ luật Hình sự, do người có năng lực trách nhiệm hình sự hoặc pháp nhân thương mại thực hiện một cách cố ý hoặc vô ý, xâm phạm độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ Tổ quốc, xâm phạm chế độ chính trị, chế độ kinh tế, nền văn hóa, quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, xâm phạm quyền con người, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, xâm phạm những lĩnh vực khác của trật tự pháp luật xã hội chủ nghĩa mà theo quy định của Bộ luật này phải bị xử lý hình sự. Đấu giá là một quá trình mua và bán bằng cách đưa ra món hàng cần đấu giá, ra giá công khai và sau đó bán món hàng cho người ra giá cao nhất.
Trong 15 tội danh hoàn toàn mới có năm tội danh thuộc nhóm các tội phạm trong lĩnh vực thuế, tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, gồm: tội làm giả tài liệu trong hồ sơ chào bán, niêm yết chứng khoán; tội gian lận trong kinh doanh bảo hiểm; tội gian lận bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp; tội gian lận bảo hiểm y tế; tội trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động. Còn lại 10 tội danh thuộc nhóm các tội phạm [khác] xâm phạm trật tự quản lý kinh tế, như: tội vi phạm quy định của Nhà nước về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng; tội vi phạm quy định của Nhà nước về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng; tội vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng; tội thông đồng, bao che cho người nộp thuế gây hậu quả nghiêm trọng; tội vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng; tội vi phạm quy định về cạnh tranh; tội vi phạm quy định về hoạt động bán đấu giá tài sản; tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí; tội xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan và tội vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.
Điều đáng chú ý trong quy định của Bộ luật Hình sự 2015, đó là phần lớn các tội danh mới cũng như nhiều tội danh hiện có thuộc lĩnh vực kinh tế được áp dụng hình phạt chính là hình phạt tiền (chứ không phải hình phạt chính là hình phạt tù như hiện nay), kể cả tội phạm rất nghiêm trọng. Tuy nhiên, luật mới đã có sự cân nhắc việc áp dụng hình phạt tiền là hình phạt chính để phân hóa xử lý phù hợp với tính chất của hành vi phạm tội mang tính vụ lợi. Cụ thể như, hình phạt tiền chỉ áp dụng đối với loại tội rất nghiêm trọng nhưng đơn thuần mang tính vụ lợi như: tội buôn lậu; tội vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới; tội sản xuất, buôn bán hàng cấm; tội tàng trữ, vận chuyển hàng cấm; tội sản xuất, buôn bán hàng giả; tội đầu cơ…Đối với các tội cũng có tính chất vụ lợi nhưng hậu quả gây hại trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe con người thì không áp dụng hình phạt tiền, kể cả trường hợp phạm tội nghiêm trọng như các tội: sản xuất, buôn bán hàng giả; sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm; sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh…

2. Tội vi phạm quy định về hoạt động bán đấu giá tài sản được quy định như thế nào?

Tội vi phạm quy định về hoạt động bán đấu giá tài sản được quy định tại Điều 218 Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi 2017, cụ thể như sau:

Điều 218. Tội vi phạm quy định về hoạt động bán đấu giá tài sản
1. Người nào thực hiện một trong các hành vỉ sau đây, thu lợi bất chính từ 30.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại cho người khác từ 50.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng, thì bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm:
a) Lập danh sách khổng về người đăng kỷ mua tài sản bán đấu giá;
b) Lập hồ sơ khổng, hồ sơ giả tham gia hoạt động bán đấu giả tài sản;
c) Thông đồng dìm giá hoặc nâng giá trong hoạt động bán đấu giá tài sản.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:
a) Có tổ chức;
b) Thu lợi bất chính 200.000.000 đồng trở lên;
c) Gây thiệt hại cho người khác 300.000.000 đồng trờ lên;
d) Phạm tội 02 lần trở lên;
đ) Dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt.
3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Lập danh sách khống về người đăng ký mua tài sản bán đấu giá bao nhiêu năm tù?

Luật sư tư vấn pháp luật Hình sự, gọi: 1900.6162

3. Bình luận

Tội vi phạm quy định về hoạt động bán đấu giá tài sản là tội danh mới được bổ sung trong BLHS tại Điều 218. Điều luật gồm 3 khoản. Trong đó, khoản 1 quy định các dấu hiệu pháp lý của tội phạm và khung hình phạt cơ bản; khoản 2 quy định các trường hợp phạm tội tăng nặng và khoản 3 quy định khung hình phạt bổ sung.Điều đáng chú ý trong quy định của Bộ luật Hình sự 2015, đó là phần lớn các tội danh mới cũng như nhiều tội danh hiện có thuộc lĩnh vực kinh tế được áp dụng hình phạt chính là hình phạt tiền (chứ không phải hình phạt chính là hình phạt tù như hiện nay), kể cả tội phạm rất nghiêm trọng. Tuy nhiên, luật mới đã có sự cân nhắc việc áp dụng hình phạt tiền là hình phạt chính để phân hóa xử lý phù hợp với tính chất của hành vi phạm tội mang tính vụ lợi. Cụ thể như, hình phạt tiền chỉ áp dụng đối với loại tội rất nghiêm trọng nhưng đơn thuần mang tính vụ lợi như: tội buôn lậu; tội vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới; tội sản xuất, buôn bán hàng cấm; tội tàng trữ, vận chuyển hàng cấm; tội sản xuất, buôn bán hàng giả; tội đầu cơ…Đối với các tội cũng có tính chất vụ lợi nhưng hậu quả gây hại trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe con người thì không áp dụng hình phạt tiền, kể cả trường hợp phạm tội nghiêm trọng như các tội: sản xuất, buôn bán hàng giả; sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm; sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh…

3.1 Dấu hiệu chủ thể của tội phạm

Chủ thể của tội vi phạm quy định về hoạt động bán đấu giá tài sản được quy định là chủ thể bình thường và theo Điều 12 BLHS là người từ đủ 16 tuổi trở lên vì tội này không thuộc các tội mà tuổi chịu trách nhiệm hình sự có thể từ đủ 14 tuổi trở lên được liệt kê tại khoản 2 Điều 12 BLHS.

3.2 Mặt khách thể

Tội vi phạm quy định về đấu giá đất xâm phạm đến: Các quy định của Nhà nước về quản lý hoạt động bán đấu giá tài sản. Quyền và lợi ích hợp pháp của chủ sở hữu và các chủ thể khác có liên quan đến việc đấu giá quyền sử dụng đất. Khách thể của tội vi phạm quy định về hoạt động bán đấu giá tài sản: Là hành vi xâm phạm quy định quản lý nhà nước về hoạt động bán đấu giá.

3.3 Dấu hiệu hành vi khách quan của tội phạm

Hành vi khách quan của tội phạm được quy định có thể là:
+ Lập danh sách khống về người đăng ký mua tài sản bán đấu giá;
+ Lập hồ sơ khống, hồ sơ giả tham gia hoạt động bán đấu giá tài sản;
+ Thông đồng dìm giá hoặc nâng giá trong hoạt động bán đấu giá tài sản.
Chủ thể có thể thực hiện một hoặc hai hoặc cả ba hành vi nói trên.
Hành vi được quy định trên bị coi là tội phạm nếu chủ thể thu lợi bất chính từ 30 triệu đồng trở lên hoặc gây thiệt hại cho người khác từ 50 triệu đồng trở lên.Bán đấu giá tài sản là hình thức bán tài sản công khai theo phương thức trả giá lên, có từ hai người trở lên tham gia đấu giá theo nguyên tắc và trình tự, thủ tục được quy định tại Nghị định này. Phương thức trả giá lên là phương thức trả giá từ thấp lên cao cho đến khi có người trả giá cao nhất.
Hành vi vi phạm trong hoạt động đấu giá bao gồm:Lập danh sách khống về người đăng ký mua tài sản bán đấu giá;Lập hồ sơ khống, hồ sơ giả tham gia hoạt động bán đấu giá tài sản;Thông đồng dìm giá hoặc nâng giá trong hoạt động bán đấu giá tài sản.

3.4 Dấu hiệu lỗi của chủ thể

Lỗi của chủ thể được quy định là lỗi cố ý.

3.5 Khung hình phạt

Khoản 1 của điều luật quy định khung hình phạt cơ bản là phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 200 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
Khoản 2 của điều luật quy định khung hình phạt tăng nặng là phạt tiền từ 200 triệu đồng đến 01 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm áp dụng cho trường hợp phạm tội có một trong các tình tiết định khung hình phạt tăng nặng sau:
- Có tổ chức: Đây là trường hợp đồng phạm tội vi phạm quy định về hoạt động bán đấu giá tài sản mà trong đó có sự cấu kết chặt chẽ giữa những người đồng phạm.
- Thu lợi bất chính 200 triệu đồng trở lên;
- Gây thiệt hại cho người khác 300 triệu đồng trở lên;
- Phạm tội 02 lần trở lên: Đây là trường họp phạm tội vi phạm quy định về hoạt động bán đấu giá tài sản từ 02 lần trở lên mà những lần phạm tội đó đều chưa bị truy cứu trách nhiệm hình sự và chưa hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự.
- Dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt'. Đây là trường hợp người phạm tội đã dùng những thủ đoạn có tính gian dối, lắt léo làm người khác khó lường trước hoặc khó đoán trước thủ đoạn đó.
Khoản 3 của điều luật quy định khung hình phạt bổ sung (có thể áp dụng đối với người phạm tội) là phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 50 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Trân trọng!
Bộ phận tư vấn pháp luật hình sự - Công ty luật Minh Khuê