Thời gian giải quyết ly hôn đơn phương mất bao lâu?

1. Tổng quan về ly hôn đơn phương

1.1. Ly hôn đơn phương là gì? Khi nào nên chọn hình thức này?

Ly hôn đơn phương (hay còn gọi là ly hôn theo yêu cầu của một bên) là việc một bên (vợ hoặc chồng) nộp đơn yêu cầu Tòa án chấm dứt quan hệ hôn nhân khi bên kia không đồng ý ly hôn hoặc cả hai bên không thể tự thỏa thuận được về các vấn đề như chia tài sản, quyền nuôi con, hay nghĩa vụ cấp dưỡng.

Theo Điều 56 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 quy định về ly hôn theo yêu cầu của một bên như sau:

Điều 56. Ly hôn theo yêu cầu của một bên

1. Khi vợ hoặc chồng yêu cầu ly hôn mà hòa giải tại Tòa án không thành thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được.

2. Trong trường hợp vợ hoặc chồng của người bị Tòa án tuyên bố mất tích yêu cầu ly hôn thì Tòa án giải quyết cho ly hôn.

3. Trong trường hợp có yêu cầu ly hôn theo quy định tại khoản 2 Điều 51 của Luật này thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc chồng, vợ có hành vi bạo lực gia đình làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của người kia.

Điều này cho thấy, Tòa án sẽ không tự ý cho ly hôn đơn phương mà cần có những căn cứ rõ ràng và cụ thể chứng minh cuộc hôn nhân đã thực sự không thể tiếp tục được nữa.

Quyết định ly hôn đơn phương thường xuất phát từ sự bế tắc và tổn thương sâu sắc trong mối quan hệ. Chính vì vậy, việc cân nhắc lựa chọn hình thức này khi rơi vào các tình huống được quy định tại Điều 4 Nghị quyết 01/2024/NQ-HĐTP như sau: ​

• Vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình: Nếu bạn là nạn nhân của bạo lực về thể chất hoặc tinh thần (như quy định tại khoản 1 Điều 3 Luật Phòng, chống bạo lực gia đình năm 2022), việc ly hôn đơn phương là cần thiết để bảo vệ sự an toàn và sức khỏe của bạn.
• Vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng: Đây là khi người bạn đời có những hành vi đi ngược lại hoàn toàn các nguyên tắc cơ bản của hôn nhân, gây tổn hại nghiêm trọng đến bạn. Chẳng hạn, việc vợ, chồng phá tán tài sản gia đình là một ví dụ điển hình của sự vi phạm này, ảnh hưởng trực tiếp đến lợi ích hợp pháp của bạn.
• Hôn nhân không còn tình nghĩa vợ chồng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích hôn nhân không đạt được: Tòa án sẽ xem xét các dấu hiệu sau để kết luận tình trạng này:
  • Không còn tình cảm, sự quan tâm: Vợ chồng không còn yêu thương, quý trọng, chăm sóc hay giúp đỡ lẫn nhau. Điều này thể hiện rõ nhất qua việc sống ly thân, hoặc bỏ mặc vợ/chồng.
  • Quan hệ ngoại tình: Khi một bên có quan hệ ngoại tình, điều này trực tiếp phá vỡ sự chung thủy và niềm tin trong hôn nhân.
  • Xúc phạm, gây tổn hại danh dự, sức khỏe: Nếu bạn liên tục bị xúc phạm, làm tổn hại đến danh dự, nhân phẩm, uy tín, hoặc bị gây thương tích, tổn thất tinh thần bởi người bạn đời.
  • Thiếu bình đẳng hoặc không tôn trọng lẫn nhau: Khi có sự mất cân bằng về quyền, nghĩa vụ giữa vợ chồng, hoặc một bên không tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo, hay không tạo điều kiện cho bạn phát triển.

Ly hôn đơn phương không phải là một quyết định dễ dàng. Nó đòi hỏi bạn phải thu thập bằng chứng, trải qua quá trình tố tụng tại Tòa án. Tuy nhiên, trong những hoàn cảnh không thể cứu vãn, đây lại là cánh cửa giúp bạn thoát khỏi một cuộc hôn nhân bế tắc, tìm lại bình yên và bắt đầu một cuộc sống mới.

1.2. Sự khác biệt giữa ly hôn đơn phương và ly hôn thuận tình

1.3. Tại sao việc hiểu rõ thời gian giải quyết ly hôn đơn phương lại quan trọng?

Ly hôn, đặc biệt là ly hôn đơn phương, chưa bao giờ là một quyết định dễ dàng. Đó là một hành trình đầy thử thách, không chỉ về mặt cảm xúc mà còn về khía cạnh pháp lý. Trong hành trình ấy, việc hiểu rõ thời gian giải quyết ly hôn đơn phương đóng vai trò vô cùng quan trọng, không chỉ giúp bạn chuẩn bị tâm lý mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống và những kế hoạch tương lai của bạn. Cụ thể: 

- Giúp bạn chuẩn bị tâm lý và tài chính vững vàng

Quá trình ly hôn đơn phương thường kéo dài hơn ly hôn thuận tình. Có thể là vài tháng, thậm chí hơn một năm nếu có tranh chấp phức tạp. Khi bạn biết được khung thời gian dự kiến, bạn sẽ có sự chuẩn bị tốt hơn về mặt tinh thần để đối mặt với những căng thẳng, lo âu trong suốt giai đoạn này. Đồng thời, việc chuẩn bị tài chính cũng rất cần thiết. Bạn có thể cần một khoản tiền để trang trải án phí, chi phí pháp lý (nếu có thuê luật sư), và chi phí sinh hoạt trong giai đoạn chuyển tiếp này.

- Sắp xếp lại cuộc sống cá nhân và gia đình

Cuộc sống sẽ không dừng lại trong khi chờ đợi phán quyết ly hôn. Nếu bạn có con, việc hiểu rõ thời gian sẽ giúp bạn sắp xếp các vấn đề liên quan đến việc chăm sóc, học hành của con cái. Bạn cũng có thể chủ động hơn trong việc tìm kiếm chỗ ở mới, thay đổi công việc, hoặc giải quyết các mối quan hệ xã hội để tránh những ảnh hưởng tiêu cực từ quá trình ly hôn kéo dài.

- Ảnh hưởng đến các giao dịch tài sản và quyền lợi pháp lý khác

Trong thời gian chờ đợi ly hôn, mọi giao dịch liên quan đến tài sản chung, các khoản nợ chung, hay các nghĩa vụ tài chính khác đều cần được xem xét cẩn trọng. Việc kéo dài thời gian có thể phát sinh thêm nhiều vấn đề phức tạp, hoặc thậm chí làm mất đi quyền lợi của bạn nếu bạn không nắm rõ quy định. Khi bạn biết được thời gian dự kiến, bạn có thể tham vấn luật sư để có phương án bảo vệ tài sản và quyền lợi của mình một cách tốt nhất.

- Lên kế hoạch cho tương lai một cách rõ ràng

Một khi cuộc hôn nhân đã đi đến hồi kết, bạn cần có một lộ trình rõ ràng cho cuộc sống mới. Việc hiểu được thời gian giải quyết ly hôn sẽ giúp bạn định hình được khi nào mình có thể chính thức "đóng lại" chương cũ và mở ra một chương mới. Bạn có thể lên kế hoạch cho sự nghiệp, các mối quan hệ mới, hoặc những dự định cá nhân khác mà không bị vướng bận bởi sự không chắc chắn của quá trình pháp lý.

- Giảm thiểu rủi ro phát sinh trong quá trình chờ đợi

Thời gian càng dài, càng có nhiều yếu tố bất ngờ có thể xảy ra. Đôi khi, người còn lại có thể tìm cách gây khó khăn, trì hoãn hoặc thậm chí là tẩu tán tài sản. Việc nắm rõ khung thời gian và các bước tố tụng sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc ứng phó với những tình huống này, giảm thiểu rủi ro và bảo vệ quyền lợi của mình.

Tóm lại, việc ly hôn đơn phương không chỉ là một thủ tục pháp lý, mà còn là một giai đoạn chuyển giao quan trọng trong cuộc đời. Việc nắm rõ thời gian giải quyết không chỉ là kiến thức pháp luật đơn thuần, mà còn là chìa khóa để bạn có thể chủ động kiểm soát cuộc sống, giảm bớt gánh nặng tâm lý và sẵn sàng bước tiếp.

2. Thời gian giải quyết ly hôn đơn phương theo luật và thực tiễn

2.1. Thời gian xử lý từng bước 

Việc thực hiện thủ tục ly hôn đơn phương được thực hiện theo từng bước và mỗi bước được ấn định một khoảng thời gian cụ thể:

Bước 1: Nộp hồ sơ và thụ lý vụ án

• Thời hạn: Trong vòng 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận được đơn khởi kiện và hồ sơ hợp lệ, Tòa án sẽ xem xét và thông báo cho người khởi kiện về việc nộp tiền tạm ứng án phí.
•  Sau khi người khởi kiện nộp tiền tạm ứng án phí, Tòa án sẽ ra thông báo thụ lý vụ án.

Bước 2: Chuẩn bị xét xử

- Thời hạn: Giai đoạn này kéo dài 04 tháng kể từ ngày thụ lý vụ án.

- Trong thời gian này, Tòa án sẽ tiến hành các hoạt động như:

• Thu thập chứng cứ.
• Tống đạt văn bản tố tụng cho các bên.
• Hòa giải.

Nếu vụ án phức tạp hoặc có trở ngại khách quan, thời hạn này có thể được gia hạn thêm 02 tháng. Như vậy, tổng thời gian tối đa cho giai đoạn chuẩn bị xét xử là 06 tháng.

Bước 3: Mở phiên tòa xét xử

• Thời hạn: Trong vòng 01 tháng kể từ ngày ra quyết định đưa vụ án ra xét xử.
• Trong trường hợp có lý do chính đáng, thời hạn này có thể kéo dài thêm nhưng không quá 01 tháng.

Như vậy, theo quy định của pháp luật thì tổng thời gian giải quyết một vụ án ly hôn đơn phương, kể từ khi thụ lý cho đến khi có bản án sơ thẩm, sẽ dao động từ 04 đến 06 tháng. Tuy nhiên, đây là thời gian lý tưởng trên giấy tờ.

2.2. Thời gian thực tế khi không có tranh chấp

Trong những trường hợp may mắn khi các bên không có tranh chấp về tài sản, con cái, hoặc nợ chung, thời gian giải quyết ly hôn đơn phương trên thực tế có thể nhanh hơn đáng kể so với quy định pháp luật.

Các tình huống có thể rút ngắn thời gian:

• Có sự đồng thuận ngầm: Mặc dù là ly hôn đơn phương, nhưng nếu bị đơn không phản đối quyết liệt và không có tranh chấp lớn, quá trình giải quyết sẽ thuận lợi hơn rất nhiều.
• Hồ sơ đầy đủ, rõ ràng: Việc chuẩn bị hồ sơ chính xác, đầy đủ ngay từ đầu giúp Tòa án không phải yêu cầu bổ sung nhiều lần, tránh lãng phí thời gian.
• Các bên hợp tác: Nếu cả hai bên đều hợp tác tốt với Tòa án trong việc cung cấp thông tin, tham gia hòa giải, và không cố tình kéo dài, vụ việc sẽ được giải quyết nhanh chóng.
• Không có yếu tố nước ngoài: Các vụ ly hôn có yếu tố nước ngoài (một trong hai bên là người nước ngoài hoặc đang ở nước ngoài) thường phức tạp và mất nhiều thời gian hơn do phải thực hiện các thủ tục ủy thác tư pháp quốc tế.
• Tòa án ít áp lực công việc: Tại một số Tòa án có khối lượng công việc ít hơn, vụ án của bạn có thể được giải quyết nhanh hơn.

Trong những trường hợp thuận lợi này, một số vụ ly hôn đơn phương thậm chí có thể chỉ mất khoảng 02 - 03 tháng để có bản án sơ thẩm. Điều này phụ thuộc rất nhiều vào sự hợp tác của các bên và sự linh hoạt của Tòa án.

2.3. Các trường hợp thời gian bị kéo dài: nguyên nhân & thực tế

Thực tế đáng buồn là không phải lúc nào mọi việc cũng suôn sẻ. Rất nhiều vụ ly hôn đơn phương bị kéo dài thời gian giải quyết, đôi khi lên đến nhiều năm, gây ra sự mệt mỏi và tổn thương cho các bên liên quan.

Các trường hợp khiến thời gian bị kéo dài và nguyên nhân thực tế:

- Tranh chấp tài sản chung: 

• Các bên không thống nhất được về việc chia tài sản, giá trị tài sản, hoặc muốn giành phần hơn. Việc định giá tài sản, thu thập chứng cứ về nguồn gốc tài sản (tài sản riêng, tài sản chung) là vô cùng phức tạp và tốn thời gian. Đây là nguyên nhân phổ biến nhất khiến thời gian ly hôn bị kéo dài.
• Tòa án phải thu thập tài liệu, yêu cầu định giá tài sản, thậm chí phải chờ kết quả định giá từ các cơ quan chuyên môn. Quá trình này có thể kéo dài hàng tháng, thậm chí hàng năm, đặc biệt nếu tài sản có giá trị lớn hoặc phức tạp (nhà đất, doanh nghiệp, cổ phần...).

- Tranh chấp về quyền nuôi con, cấp dưỡng nuôi con:

• Cả cha và mẹ đều muốn giành quyền nuôi con, hoặc không thống nhất được mức cấp dưỡng, phương thức cấp dưỡng. Tòa án phải xem xét rất nhiều yếu tố để quyết định người trực tiếp nuôi con (ví dụ: điều kiện kinh tế, môi trường sống, sự phát triển của con...).
• Tòa án có thể phải tiến hành xác minh tại địa phương, tham khảo ý kiến của cán bộ xã, phường, hoặc thậm chí gặp gỡ trẻ em (nếu đủ tuổi) để lắng nghe nguyện vọng của con. Quá trình này đòi hỏi sự cẩn trọng và có thể mất nhiều thời gian.

- Thiếu hồ sơ, hồ sơ không hợp lệ:

• Người khởi kiện không chuẩn bị đầy đủ giấy tờ cần thiết, hoặc các giấy tờ không đúng quy định pháp luật (ví dụ: không có bản sao công chứng, thiếu giấy tờ tùy thân...).
• Tòa án sẽ yêu cầu bổ sung, sửa đổi. Mỗi lần bổ sung, sửa đổi đều tốn thời gian cho việc gửi thông báo, nhận phản hồi, và kiểm tra lại.

- Bị đơn ở nước ngoài hoặc địa chỉ không rõ ràng:

• Việc tống đạt văn bản tố tụng cho bị đơn trở nên vô cùng khó khăn và phức tạp.
• Tòa án phải thực hiện thủ tục ủy thác tư pháp quốc tế qua Bộ Tư pháp, hoặc phải niêm yết công khai, thông báo trên các phương tiện thông tin đại chúng. Quá trình này có thể kéo dài rất lâu, thậm chí hàng năm trời, và đòi hỏi chi phí không nhỏ.

- Bị đơn không hợp tác, cố tình kéo dài:

• Bị đơn cố tình vắng mặt tại các buổi hòa giải, không cung cấp thông tin, không ký vào biên bản, hoặc thay đổi địa chỉ liên tục.
• Tòa án sẽ rất khó khăn trong việc tiến hành các thủ tục tố tụng. Việc ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án (do không có đủ căn cứ để xét xử) và sau đó lại phải thụ lý lại (khi có tình tiết mới) là điều hoàn toàn có thể xảy ra, làm cho quá trình kéo dài vô tận.

- Sự phức tạp của mối quan hệ và tình cảm:

• Mặc dù không trực tiếp là nguyên nhân pháp lý, nhưng sự phức tạp trong mối quan hệ vợ chồng, những tổn thương sâu sắc, hoặc sự níu kéo từ một phía có thể ảnh hưởng đến quá trình hòa giải và khiến các bên khó đạt được thỏa thuận.
• Các thẩm phán, cán bộ Tòa án cũng là con người. Họ sẽ cố gắng hết sức để hòa giải, hàn gắn, hoặc ít nhất là giúp các bên đạt được thỏa thuận một cách văn minh nhất. Quá trình này đôi khi đòi hỏi sự kiên nhẫn rất lớn và có thể kéo dài thời gian.

Việc ly hôn, dù đơn phương hay thuận tình, đều là một dấu mốc quan trọng trong cuộc đời mỗi người. Hiểu rõ về thời gian và các yếu tố ảnh hưởng sẽ giúp bạn chuẩn bị tốt hơn về mặt tâm lý và hồ sơ, từ đó giảm thiểu những căng thẳng không đáng có. Nếu bạn đang trong quá trình này, hãy tìm kiếm sự hỗ trợ từ Luật sư của Luật Minh Khuê qua số điện thoại 0986.386.648 (Luật sư Tô Thị Phương Dung) để được tư vấn, báo giá chi tiết.

3. Các yếu tố ảnh hưởng đến thời gian giải quyết

Từ kinh nghiệm giải quyết các vụ việc ly hôn đơn phương trên thực tế, Luật Minh Khuê phân tích một số trường hợp dẫn dến thời gian giải quyết ly hôn đơn phương có thể kéo dài, như sau:

3.1. Tranh chấp tài sản, quyền nuôi con, cấp dưỡng

Tranh chấp về tài sản, quyền nuôi con và nghĩa vụ cấp dưỡng là 03 dạng tranh chấp phổ biến nhất khi ly hôn đơn phương. Và 3 yếu tố này có thể dẫn đến việc kéo dài thời hạn ly hôn đơn phương, cụ thẻ:

- Tài sản chung: Khi hai người không còn đi chung đường, việc phân chia tài sản chung trở thành một bài toán khó. Từ căn nhà, mảnh đất, đến chiếc xe, sổ tiết kiệm hay thậm chí là những món đồ kỷ niệm... mỗi thứ đều có thể trở thành tâm điểm của sự tranh chấp. Việc định giá tài sản, xác định nguồn gốc (đâu là tài sản riêng, đâu là tài sản chung trong hôn nhân), và cách thức chia sẻ đều cần thời gian. Nếu các bên không thể tự thỏa thuận, Tòa án sẽ phải vào cuộc để thu thập chứng cứ, trưng cầu giám định giá trị, và đưa ra phán quyết. Quá trình này có thể kéo dài hàng tháng, thậm chí hàng năm, đặc biệt với những tài sản có giá trị lớn hoặc phức tạp như doanh nghiệp, cổ phần.

- Quyền nuôi con: Quyền nuôi con là vấn đề thiêng liêng và nhạy cảm nhất. Mỗi cha mẹ đều muốn giành quyền chăm sóc và giáo dục con, tin rằng mình sẽ mang lại điều tốt nhất cho con. Tuy nhiên, Tòa án sẽ luôn đặt lợi ích tốt nhất của đứa trẻ lên hàng đầu. Để đưa ra quyết định, Tòa án cần xem xét nhiều yếu tố như điều kiện kinh tế, môi trường sống, thời gian chăm sóc, và cả nguyện vọng của con (nếu con đủ tuổi). Việc thu thập thông tin, xác minh hoàn cảnh thực tế của từng bên cha mẹ đòi hỏi sự tỉ mỉ và thời gian.

- Cấp dưỡng nuôi con: Ngay cả khi đã thống nhất được quyền nuôi con, việc cấp dưỡng cũng có thể là nguyên nhân gây tranh cãi. Mức cấp dưỡng bao nhiêu là hợp lý? Phương thức cấp dưỡng như thế nào? Đây đều là những câu hỏi cần được cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo quyền lợi của con cái.

Những tranh chấp này không chỉ tốn thời gian mà còn hao mòn cảm xúc của các bên, khiến quá trình giải quyết trở nên nặng nề hơn rất nhiều.

3.2. Một bên không hợp tác, vắng mặt, mất tích hoặc ở nước ngoài

Bên không đồng ý ly hôn (bị đơn) thường có tâm lý không hợp tác, trốn tránh, tìm cách vắng mặt khi toà triệu tập là yếu tố thường gặp trên thực tiễn xét xử. Điều này dẫn đến thời gian giải quyết ly hôn đơn phương có thể kéo dài, cụ thể: 

• Không hợp tác hoặc vắng mặt: Nhiều trường hợp, bị đơn không muốn ly hôn hoặc muốn kéo dài thời gian vì lý do cá nhân (như để che giấu tài sản, hoặc đơn giản là muốn gây khó dễ). Họ có thể cố tình vắng mặt tại các buổi hòa giải, không nhận thông báo của Tòa án, hoặc thay đổi địa chỉ liên tục. Khi một bên không hợp tác, Tòa án sẽ rất khó để tiến hành các thủ tục theo đúng trình tự, dẫn đến việc phải hoãn phiên tòa, kéo dài thời gian giải quyết.
• Mất tích hoặc ở nước ngoài: Đây là những trường hợp phức tạp hơn rất nhiều. Nếu bị đơn mất tích, Tòa án cần thực hiện các thủ tục xác minh, thông báo tìm kiếm tại địa phương, thậm chí công khai trên báo chí. Nếu bị đơn đang ở nước ngoài, việc tống đạt văn bản tố tụng sẽ phải thông qua con đường ủy thác tư pháp quốc tế, qua Bộ Ngoại giao và cơ quan có thẩm quyền của quốc gia đó. Quá trình này không chỉ mất rất nhiều thời gian (có thể lên đến hàng năm) mà còn đòi hỏi chi phí không nhỏ.

Những tình huống này đặt ra thách thức lớn cho Tòa án và là nguyên nhân chính khiến nhiều vụ ly hôn đơn phương bị "đóng băng" trong thời gian dài.

3.3. Hồ sơ thiếu, cần bổ sung hoặc xác minh thông tin

Đây là một trong những nguyên nhân chủ quan do người khởi kiện không hiểu đúng quy trình ly hôn đơn phương. Ngoài ra, trong một số trường hợp toà án cũng cần xác minh thêm thông tin do nguyên đơn cung cấp, cụ thể:

• Hồ sơ thiếu hoặc không hợp lệ: Đôi khi, do không nắm rõ quy định pháp luật, người khởi kiện nộp hồ sơ không đầy đủ giấy tờ cần thiết (ví dụ: thiếu giấy chứng nhận kết hôn bản chính, thiếu giấy khai sinh của con, hoặc bản sao không được công chứng...). Tòa án sẽ phải yêu cầu bổ sung, sửa đổi, và mỗi lần như vậy đều tốn thời gian cho việc gửi thông báo, chờ đợi phản hồi và kiểm tra lại.
• Cần xác minh thông tin: Trong quá trình giải quyết, Tòa án có thể cần xác minh thêm thông tin về nơi cư trú, nhân thân, tài sản hoặc điều kiện của các bên. Việc này có thể yêu cầu gửi công văn đến các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương, hoặc tiến hành xác minh trực tiếp. Quá trình này đòi hỏi sự phối hợp giữa nhiều bên và không phải lúc nào cũng diễn ra nhanh chóng.

Ngay từ những bước đầu tiên, việc chuẩn bị hồ sơ đã đóng vai trò quan trọng. Một bộ hồ sơ đầy đủ, chính xác ngay từ đầu sẽ giúp tiết kiệm đáng kể thời gian và công sức cho cả Tòa án và các bên.

3.4. Yếu tố đặc thù của từng địa phương, tòa án quá tải

- Khối lượng công việc của Tòa án: Tại các thành phố lớn hoặc những khu vực đông dân cư, số lượng vụ án (trong đó có các vụ ly hôn) mà Tòa án phải giải quyết là rất lớn. Việc Tòa án bị quá tải có thể dẫn đến việc chậm trễ trong khâu thụ lý, lên lịch hòa giải, hoặc mở phiên tòa. Điều này là khách quan và khó tránh khỏi.

- Chính sách nội bộ và kinh nghiệm của Thẩm phán: Mỗi Tòa án có thể có những quy trình nội bộ riêng hoặc cách thức quản lý vụ án khác nhau. Kinh nghiệm và năng lực của Thẩm phán phụ trách cũng có thể ảnh hưởng đến tốc độ giải quyết vụ án. Một Thẩm phán có kinh nghiệm có thể xử lý các tình huống phát sinh một cách nhanh chóng và hiệu quả hơn.

- Thái độ làm việc của cán bộ: Không thể phủ nhận rằng thái độ làm việc của cán bộ Tòa án cũng có thể ảnh hưởng đến trải nghiệm của đương sự. Sự tận tâm, chuyên nghiệp sẽ giúp quá trình diễn ra suôn sẻ hơn.

Những yếu tố này, tuy không trực tiếp từ các bên, nhưng lại ảnh hưởng không nhỏ đến tổng thời gian giải quyết vụ việc.

4. Kinh nghiệm thực tiễn rút ngắn thời gian giải quyết

4.1. Chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, chính xác ngay từ đầu

Khi Tòa án nhận được một bộ hồ sơ đầy đủ, chính xác, họ có thể thụ lý ngay lập tức mà không cần yêu cầu bổ sung. Mỗi lần yêu cầu bổ sung là một lần tốn thời gian gửi thông báo, chờ đợi phản hồi, và kiểm tra lại – những chuỗi thời gian tưởng chừng nhỏ bé nhưng cộng dồn lại sẽ kéo dài đáng kể. Trước khi nộp, hãy lập danh sách tất cả các giấy tờ cần thiết (Đơn ly hôn, Giấy chứng nhận kết hôn bản gốc/bản sao công chứng, CCCD/CMND, Sổ hộ khẩu của vợ/chồng, Giấy khai sinh của con (nếu có), Giấy tờ tài sản (nếu có tranh chấp)...). Ngoài ra, trong quá trình soạn thảo hồ sơ cần tránh sai sót về lỗi chính tả, một con số sai lệch cũng có thể khiến hồ sơ bị trả lại hoặc yêu cầu chỉnh sửa.

4.2. Chủ động cung cấp bằng chứng, tài liệu liên quan

Tòa án không thể "suy đoán" hay "điều tra" mọi thứ cho bạn. Việc bạn chủ động đưa ra các bằng chứng về việc hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, không thể hàn gắn (ví dụ: bằng chứng về bạo lực, ngoại tình, không chung sống, không thực hiện nghĩa vụ...) sẽ rút ngắn thời gian Tòa án phải xác minh. Tương tự, nếu có tranh chấp tài sản, việc cung cấp đầy đủ giấy tờ chứng minh quyền sở hữu, nguồn gốc tài sản sẽ đẩy nhanh quá trình phân chia. 

Do đó, ngay khi có ý định ly hôn, hãy bắt đầu thu thập các bằng chứng hợp lệ (tin nhắn, hình ảnh, video, giấy tờ vay nợ, sao kê ngân hàng...). Đồng thời lưu ý rằng chỉ cung cấp những bằng chứng có thật, không ngụy tạo; sắp xếp các tài liệu theo từng vấn đề (tài sản, con cái, chứng minh tình trạng hôn nhân) để dễ dàng trình bày và cung cấp cho Tòa án.

4.3. Hợp tác với tòa án và tham dự đầy đủ các buổi làm việc

Tòa án là cơ quan giải quyết tranh chấp, và sự hợp tác của các bên là yếu tố then chốt để quá trình diễn ra suôn sẻ. Khi bạn tích cực hợp tác, tham gia đầy đủ các buổi hòa giải, đối thoại, cung cấp thông tin theo yêu cầu của Tòa án, điều đó thể hiện sự tôn trọng pháp luật và mong muốn giải quyết dứt điểm vụ việc. Mỗi lần vắng mặt không lý do chính đáng sẽ khiến phiên hòa giải/xét xử bị hoãn, kéo theo đó là sự chậm trễ không đáng có. Cụ thể:

• Khi Tòa án yêu cầu cung cấp tài liệu hoặc trả lời câu hỏi, hãy thực hiện một cách nhanh chóng và chính xác.
• Đến đúng giờ các buổi làm việc, phiên hòa giải, phiên tòa. Trình bày rõ ràng, mạch lạc yêu cầu của mình.
• Đôi khi, quá trình hòa giải cần nhiều thời gian và sự kiên nhẫn. Dù mệt mỏi, hãy cố gắng giữ bình tĩnh và hợp tác.

4.4. Khi nào nên nhờ luật sư hoặc dịch vụ pháp lý hỗ trợ?

Nếu bạn không am hiểu thủ tục pháp lý, không có thời gian chuẩn bị hồ sơ, hoặc cảm thấy quá mệt mỏi về mặt cảm xúc. Đặc biệt là tranh chấp tài sản lớn, quyền nuôi con gay gắt, hoặc có yếu tố nước ngoài; hay đối phương cố tình gây khó dễ, vắng mặt, hoặc có hành vi chống đối thì Luật sư của Công ty Luật Minh Khuê với kinh nghiệm chuyên môn cao sẽ giúp bạn xử lý các tình huống theo đúng luật định, tránh bị động; tránh được những "cạm bẫy" thủ tục, đẩy nhanh quá trình giải quyết vụ án một cách hiệu quả.

5. Câu hỏi thường gặp về thời gian ly hôn đơn phương

5.1. Nếu bên còn lại không ký đơn hoặc không hợp tác thì mất bao lâu?

Theo Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, Tòa án sẽ vẫn tiến hành thụ lý và giải quyết vụ án ly hôn đơn phương ngay cả khi một bên không đồng ý ly hôn. Trong giai đoạn chuẩn bị xét xử (thường là 04 tháng, có thể gia hạn 02 tháng), Tòa án sẽ triệu tập các bên để hòa giải. Nếu hòa giải không thành (do bên bị đơn không đồng ý ly hôn, hoặc vắng mặt không lý do...), Tòa án sẽ đưa vụ án ra xét xử. 

• Trường hợp không ký đơn nhưng hợp tác, có mặt đầy đủ, Tòa án vẫn sẽ tiến hành hòa giải. Nếu hòa giải không thành (ví dụ: bị đơn không muốn ly hôn nhưng không có căn cứ pháp luật để giữ hôn nhân, hoặc đơn giản là muốn Tòa án phân xử), Tòa án sẽ mở phiên tòa xét xử. Tổng thời gian có thể dao động từ 4-6 tháng (nếu không có tranh chấp phức tạp về tài sản, con cái).
• Trường hợp Không hợp tác, vắng mặt: Nếu bị đơn vắng mặt không lý do chính đáng tại các buổi hòa giải, Tòa án sẽ lập biên bản và có thể tiếp tục đưa vụ án ra xét xử (sau khi đã triệu tập hợp lệ nhiều lần). Nếu bị đơn cố tình né tránh, Tòa án có thể phải thực hiện việc niêm yết công khai tại địa phương, hoặc áp dụng các biện pháp tố tụng khác. Điều này có thể đẩy thời gian lên 6 tháng đến 1 năm, thậm chí lâu hơn nếu bị đơn cố tình chống đối quyết liệt.

5.2. Có cần mặt cả hai bên tại tòa không?

Trường hợp vắng mặt lần thứ nhất không có lý do chính đáng, Tòa án sẽ hoãn phiên tòa. Nếu vắng mặt lần thứ hai không có lý do chính đáng, Tòa án sẽ đình chỉ giải quyết vụ án (quy định tại Điều 227 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015). Việc một trong hai bên vắng mặt thường xuyên sẽ khiến Tòa án phải hoãn các buổi làm việc, hoãn phiên tòa, từ đó kéo dài thời gian giải quyết lên đáng kể.

5.3. Ly hôn đơn phương khi một bên ở nước ngoài, mất tích hoặc không xác định được nơi cư trú?

Khi một bên ở nước ngoài: Tòa án sẽ thực hiện ủy thác tư pháp ra nước ngoài thông qua Bộ Tư pháp Việt Nam. Quá trình này rất mất thời gian (thường từ 6 tháng đến vài năm) do phải tuân thủ thủ tục của cả Việt Nam và quốc gia đó, đồng thời phụ thuộc vào mối quan hệ hợp tác tư pháp giữa hai nước. Chi phí cho việc ủy thác tư pháp cũng là một vấn đề cần tính đến.

Khi một bên mất tích: Theo Bộ luật Dân sự 2015, trước khi ly hôn, bạn cần phải yêu cầu Tòa án tuyên bố người đó mất tích. Sau 02 năm kể từ ngày có quyết định mất tích, nếu không có tin tức xác thực về việc người đó còn sống hay đã chết, người có quyền, lợi ích liên quan có thể yêu cầu Tòa án tuyên bố người đó đã chết. Quá trình yêu cầu Tòa án tuyên bố mất tích hoặc tuyên bố chết mất ít nhất 6 tháng đến 1 năm cho mỗi giai đoạn. Sau đó mới có thể tiến hành thủ tục ly hôn. Tổng thời gian có thể kéo dài vài năm.

Khi không xác định được nơi cư trú: Tòa án sẽ tiến hành niêm yết công khai thông báo tại trụ sở Tòa án, Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú cuối cùng của người bị kiện, hoặc đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng. Sau thời gian niêm yết (thường là 15 ngày), nếu người đó vẫn không có mặt, Tòa án có thể tiến hành giải quyết vắng mặt. Mặc dù luật quy định khung thời gian niêm yết, nhưng quá trình này cũng mất thêm vài tuần đến vài tháng so với ly hôn thông thường.

5.4. Thời gian kháng cáo và thi hành án sau bản án ly hôn đơn phương?

Theo Điều 273 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, thời hạn kháng cáo đối với bản án sơ thẩm là 15 ngày kể từ ngày Tòa án tuyên án. Đối với đương sự vắng mặt tại phiên tòa hoặc không có mặt khi tuyên án mà có lý do chính đáng, thời hạn kháng cáo được tính từ ngày bản án được giao cho họ hoặc được niêm yết. Nếu một trong hai bên kháng cáo, vụ án sẽ được chuyển lên Tòa án cấp trên (Tòa án cấp cao hoặc Tòa án nhân dân tỉnh/thành phố) để xét xử phúc thẩm. Quá trình này có thể kéo dài thêm từ 2-4 tháng, thậm chí lâu hơn nếu vụ việc phức tạp.

Mọi vướng mắc bạn vui lòng trao đổi trực tiếp với Luật sư tư vấn thủ tục ly hôn trực tuyến qua tổng đài, gọi ngay số: 1900.6162 hoặc liên hệ văn phòng để nhận được sự tư vấn, hỗ trợ từ Luật Minh Khuê. Rất mong nhận được sự hợp tác! Trân trọng./.