Mục đích đánh giá hoạt động thư viện với các loại thư viện

Theo Thông tư 05/2020/TT-BVHTTDL, việc đánh giá hoạt động của thư viện được xác định với hai mục đích chính như sau:

Mục đích thứ nhất là đánh giá hoạt động thư viện nhằm phục vụ công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực thư viện. Việc này được thực hiện dựa trên việc xác định rõ năng lực của thư viện và tác động của chúng đối với cá nhân, cộng đồng và xã hội. Mục tiêu của mục đích này là để tạo ra cơ chế quản lý và đầu tư phù hợp với nhu cầu thực tế, từ đó có thể nghiên cứu, đề xuất chính sách và định hướng phát triển của hệ thống thư viện và văn hóa đọc trên toàn quốc. Bằng cách này, chính phủ có thể đảm bảo rằng các nguồn lực được phân bổ một cách hiệu quả, và các dịch vụ thư viện được cung cấp đáp ứng đúng nhu cầu của cộng đồng.

Mục đích thứ hai của việc đánh giá hoạt động thư viện là để nâng cao hiệu quả của chúng. Đánh giá này được thực hiện dựa trên việc đánh giá năng lực tổ chức tài nguyên thông tin và các tiện ích mà thư viện cung cấp. Ngoài ra, việc đổi mới và nâng cao chất lượng dịch vụ cũng được coi là một phần quan trọng của quá trình đánh giá. Mục tiêu là để giúp các thư viện xác định được hiệu quả của các hoạt động của mình, từ đó có thể lập kế hoạch và đề xuất giải pháp cải tiến chất lượng dịch vụ và hiệu quả hoạt động của mình. Điều này giúp khẳng định giá trị của thư viện đối với người sử dụng, cộng đồng và xã hội, đồng thời tăng cường sự hấp dẫn và đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của đại chúng đối với các dịch vụ thư viện.

 

Theo quy định của Điều 4 trong Thông tư 05/2020/TT-BVHTTDL về nguyên tắc đánh giá hoạt động thư viện, có ba nguyên tắc chính như sau:

Đầu tiên, nguyên tắc bảo đảm tính khách quan, chính xác, và tuân thủ đúng quy định của pháp luật trong quá trình đánh giá. Điều này được thực hiện bằng cách sử dụng các phương pháp định lượng, thống kê, tính toán và thu thập số liệu theo tiêu chuẩn quốc gia. Việc này đảm bảo rằng quá trình đánh giá được tiến hành một cách khoa học, khách quan và đáng tin cậy, giúp cho kết quả đánh giá mang tính chất chính xác và minh bạch.

Thứ hai, nguyên tắc bảo đảm tính trung thực, công khai, minh bạch và bình đẳng trong quá trình đánh giá hoạt động thư viện. Trong quá trình đánh giá hoạt động của một thư viện, nguyên tắc bảo đảm tính trung thực, công khai, minh bạch và bình đẳng là điều cực kỳ quan trọng. Đây không chỉ là cơ sở để xây dựng niềm tin và sự tôn trọng từ cộng đồng người sử dụng, mà còn là yếu tố quyết định tính công bằng và chính xác của quá trình đánh giá.

Trong việc thực hiện nguyên tắc này, việc thu thập thông tin và số liệu đánh giá từ các thư viện phải được tiến hành một cách trung thực và công khai. Điều này đòi hỏi sự minh bạch trong việc tiếp cận thông tin, không che giấu hoặc biến đổi dữ liệu để tạo ra ảnh hưởng không đúng đắn. Việc này đảm bảo rằng mọi quyết định và đánh giá dựa trên các thông tin và số liệu chính xác, không bị mờ nhạt bởi sự thiên vị hay độc đoán.

Bên cạnh việc thu thập dữ liệu từ các thư viện, việc lấy ý kiến từ người sử dụng thư viện cũng là một phần quan trọng của quá trình đánh giá. Điều này đảm bảo rằng các quyết định đánh giá không chỉ dựa trên quan điểm của người quản lý mà còn phản ánh ý kiến và nhận định của cộng đồng người sử dụng, từ đó tạo ra một quá trình đánh giá công bằng và đáng tin cậy.

Trong cả quá trình này, việc tuân thủ các tiêu chuẩn quốc gia là điều không thể thiếu. Chúng giúp đảm bảo rằng mọi đánh giá được thực hiện theo các nguyên tắc chung, không có sự chệch lệch giữa các thư viện hay giữa các quy trình đánh giá. Điều này góp phần tạo ra một môi trường đánh giá minh bạch, bình đẳng và có tính chính xác cao, từ đó đảm bảo rằng hoạt động của thư viện được nâng cao và phát triển một cách bền vững, mang lại lợi ích tốt nhất cho cả cộng đồng và xã hội.

Cuối cùng, nguyên tắc đánh giá hằng năm và định kỳ được thực hiện từ ngày 01 tháng 12 của năm trước đến hết ngày 30 tháng 11 của năm báo cáo. Đối với các thư viện thuộc các cơ sở giáo dục, việc tự đánh giá có thể được kết hợp thực hiện theo năm học. Điều này giúp cho quá trình đánh giá được thực hiện đúng theo chu kỳ và đảm bảo tính liên tục, từ đó có thể đưa ra các biện pháp cải thiện và điều chỉnh kịp thời trong hoạt động của thư viện, phục vụ tốt hơn cho cộng đồng và xã hội.

 

Theo quy định tại Điều 5 của Thông tư 05/2020/TT-BVHTTDL, việc tự đánh giá hoạt động của thư viện được thực hiện theo các hướng dẫn cụ thể như sau:

Trước hết, các thư viện được phân loại thành hai nhóm chính để thực hiện quá trình đánh giá. Nhóm đầu tiên bao gồm Thư viện Quốc gia Việt Nam, thư viện công cộng cấp tỉnh và các thư viện công lập có vai trò quan trọng. Những thư viện này phải thực hiện đánh giá đầy đủ theo các tiêu chuẩn quốc gia, bảo đảm tính chính xác và toàn diện của quá trình đánh giá.

Nhóm thứ hai bao gồm các thư viện không thuộc vào nhóm trên, và chúng sẽ thực hiện đánh giá theo các tiêu chí được lựa chọn từ bộ tiêu chí theo tiêu chuẩn quốc gia. Việc lựa chọn các tiêu chí phải dựa trên nguyên tắc bảo đảm phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, quy mô và vai trò cụ thể của từng thư viện, từ đó đảm bảo tính linh hoạt và hiệu quả trong quá trình đánh giá.

Thứ hai, sau khi tự đánh giá hoạt động theo hướng dẫn tại Điều 7 của Thông tư này, các thư viện cần gửi báo cáo kết quả tự đánh giá theo mẫu số 01 tại Phụ lục ban hành kèm theo Thông tư này. Báo cáo này được gửi đến cơ quan, tổ chức, hoặc cá nhân đã thành lập thư viện (nếu có), và cũng có thể được gửi đến cơ quan quản lý nhà nước nếu được yêu cầu. Thời hạn gửi báo cáo là vào ngày 30 tháng 12 hằng năm, hoặc trong vòng 60 ngày sau khi kết thúc năm học đối với trường hợp đánh giá theo năm học. Điều này đảm bảo rằng thông tin về hoạt động của thư viện được cập nhật và truyền đạt đến các cơ quan quản lý một cách kịp thời và chính xác.

 

Theo hướng dẫn tại Điều 7 của Thông tư 05/2020/TT-BVHTTDL về việc thực hiện đánh giá hoạt động thư viện, quy trình này được thực hiện theo các bước cụ thể sau đây:

Bước đầu tiên là lập kế hoạch. Thư viện cần xác định rõ thời gian, tiến độ, nội dung và dự toán kinh phí cho quá trình đánh giá. Trong trường hợp cần thiết, thư viện có thể thành lập nhóm đánh giá để phối hợp thực hiện công việc. Sau đó, cần tổ chức hướng dẫn điều tra, thu thập thông tin và số liệu, có thể sử dụng phần mềm đánh giá nếu có, và xử lý số liệu để chuẩn hóa và báo cáo kết quả đánh giá cho các thành viên tham gia.

Tiếp theo là bước thu thập thông tin và số liệu. Đây là giai đoạn quan trọng trong quá trình đánh giá, bao gồm việc thu thập thông tin từ báo cáo đánh giá hằng năm của thư viện, thu thập trực tiếp tại thư viện theo biểu mẫu điều tra, sử dụng hệ thống phần mềm xử lý số liệu và các phương thức khác theo tiêu chuẩn quốc gia.

Sau đó, là bước phân tích kết quả. Tại đây, cần tổng hợp và xử lý số liệu đã thu thập để chuẩn hóa và xây dựng báo cáo kết quả đánh giá. Nếu có, phần mềm đánh giá cũng có thể được sử dụng để tính toán và báo cáo kết quả một cách chính xác và nhanh chóng.

Cuối cùng, là bước hoàn tất đánh giá. Thư viện cần tổ chức họp báo cáo kết quả đánh giá, và sau đó xây dựng hồ sơ và lưu giữ các báo cáo và số liệu điều tra để có thể tham khảo và đối chiếu trong các giai đoạn tiếp theo của quá trình đánh giá và quản lý hoạt động của thư viện. Qua đó, việc thực hiện đánh giá hoạt động thư viện được thực hiện một cách chuẩn mực và hiệu quả.

 

Xem thêm: Giáo viên kiêm nhiệm thư viện có được hưởng phụ cấp hay không?

Liên hệ hotline 19006162 hoặc email: lienhe@luatminhkhue.vn để được tư vấn