Ngân hàng có được thu hồi nợ trước hạn không ?

1. Ngân hàng có được thu hồi nợ trước hạn không?

Hiện nay, việc vay vốn đang trở nên rất phổ biến. Tuy nhiên, trong quá trình vay, có thể xảy ra tình huống một trong hai bên có ý định chấm dứt hợp đồng trước thời hạn. Tổ chức tín dụng khi cấp vay luôn hy vọng rằng bên vay sẽ sử dụng vốn theo kế hoạch đã ghi trong hợp đồng, đạt được hiệu quả kinh tế và hoàn trả nợ đúng thời hạn. Việc chấm dứt vay và thu hồi vốn trước hạn sẽ mang đến nhiều khó khăn và rủi ro cho bên vay... Biện pháp này chỉ được áp dụng khi tổ chức tín dụng đánh giá rằng khoản vay có nguy cơ mất an toàn cao hơn so với dự định ban đầu khi xét duyệt vay.

Theo khoản 1 Điều 95 của Luật các tổ chức tín dụng năm 2010, tổ chức tín dụng có quyền chấm dứt cấp tín dụng và thu hồi nợ trước hạn khi phát hiện khách hàng cung cấp thông tin không chính xác hoặc vi phạm các quy định trong hợp đồng cấp tín dụng.

Đồng thời, theo khoản 1 Điều 21 của Thông tư 39/2016/TT-NHNN, tổ chức tín dụng cũng có quyền chấm dứt cho vay và thu hồi nợ trước hạn theo nội dung đã thỏa thuận khi phát hiện khách hàng cung cấp thông tin không chính xác hoặc vi phạm quy định trong thỏa thuận cho vay và/hoặc hợp đồng bảo đảm tiền vay.

Lưu ý: Khi Ngân hàng quyết định thu hồi nợ trước thời hạn, tất cả các khoản nợ gốc, lãi, phí và chi phí phải được trả theo hợp đồng tín dụng hoặc các hợp đồng cấp tín dụng khác mà bên vay có với Ngân hàng sẽ trở thành nợ đến hạn. Do đó, nếu vượt quá thời hạn thanh toán được nêu trong thông báo thu hồi nợ mà bên vay không thanh toán đủ các khoản nợ, Ngân hàng có quyền chuyển toàn bộ các khoản nợ còn lại sang nợ quá hạn và áp dụng lãi suất quá hạn, lãi suất chậm trả đối với các khoản nợ đó.

Như vậy, ngân hàng có thể được thu hồi nợ trước hạn trong một số trường hợp nhất định.

2. Những trường hợp ngân hàng được thu hồi nợ trước hạn

Theo quy định của Điều 21 Thông tư 39/2016/TT-NHNN về việc chấm dứt cho vay, xử lý nợ, miễn, giảm lãi tiền vay, phí, ngân hàng có quyền thực hiện các biện pháp sau:

- Ngân hàng có quyền chấm dứt cho vay và thu hồi nợ trước hạn theo nội dung đã thỏa thuận khi phát hiện khách hàng cung cấp thông tin không chính xác, vi phạm quy định trong thỏa thuận cho vay và/hoặc hợp đồng bảo đảm tiền vay.

Khi thực hiện chấm dứt cho vay và thu hồi nợ trước hạn theo thỏa thuận, ngân hàng phải thông báo cho khách hàng về việc chấm dứt cho vay và thu hồi nợ trước hạn. Thông báo ít nhất phải bao gồm thời điểm chấm dứt cho vay và thu hồi nợ trước hạn, số dư nợ gốc bị thu hồi trước hạn, thời hạn hoàn trả số dư nợ gốc bị thu hồi trước hạn, thời điểm chuyển nợ quá hạn và lãi suất áp dụng đối với số dư nợ gốc bị thu hồi trước hạn.

- Trong trường hợp khách hàng không thể trả nợ đúng hạn, ngân hàng có quyền áp dụng các biện pháp thu hồi nợ theo thỏa thuận cho vay, hợp đồng bảo đảm và quy định của pháp luật liên quan. Nếu sau khi áp dụng các biện pháp thu hồi nợ mà vẫn không đủ để hoàn thành nghĩa vụ trả nợ đối với ngân hàng, khách hàng có trách nhiệm tiếp tục trả đầy đủ nợ gốc và lãi tiền vay cho ngân hàng.

- Trong trường hợp khách hàng hoặc bên bảo đảm bị tòa án mở thủ tục phá sản hoặc tuyên bố phá sản, việc thu hồi nợ của ngân hàng đối với khách hàng và bên bảo đảm sẽ tuân theo quy định của pháp luật về phá sản.

- Ngân hàng có quyền quyết định miễn, giảm lãi tiền vay và phí cho khách hàng theo quy định nội bộ của ngân hàng.

Tóm lại, ngân hàng có thể chấm dứt cho vay và thu hồi nợ trước hạn khi phát hiện khách hàng cung cấp thông tin không chính xác và vi phạm quy định trong thỏa thuận cho vay và/hoặc hợp đồng bảo đảm tiền vay.

3. Thủ tục thu hồi nợ trước hạn của Ngân hàng

Bước 1: Ngân hàng thông báo cho khách hàng về việc thu hồi nợ

Thời gian thông báo sẽ tuân theo thỏa thuận cụ thể trong Hợp đồng giữa các bên. Nội dung thông báo tối thiểu bao gồm các mục sau đây:

- Thời điểm thu hồi nợ.

- Số dư nợ gốc bị thu hồi.

- Thời hạn hoàn trả số dư nợ gốc bị thu hồi, thời điểm chuyển nợ quá hạn và lãi suất áp dụng đối với số dư nợ gốc bị thu hồi.

Bước 2: Khách hàng thực hiện thủ tục trả nợ trước hạn

Khi Ngân hàng thu hồi nợ trước hạn, khách hàng cần tiến hành thủ tục trả nợ theo thỏa thuận trong hợp đồng vay/hợp đồng tín dụng.

Trong trường hợp khách hàng không thực hiện trả đủ số nợ như cam kết trong hợp đồng, nợ sẽ chuyển sang trạng thái nợ quá hạn. Dựa trên biện pháp đảm bảo, nợ quá hạn có thể chia thành hai loại:

- Nợ quá hạn có tài sản đảm bảo: Trong trường hợp này, nếu khách hàng không có khả năng trả lại số tiền đã vay theo hợp đồng, Ngân hàng có thể áp dụng biện pháp xử lý nợ dựa trên tài sản đã được thế chấp.

- Nợ quá hạn không có tài sản đảm bảo: Đây là trường hợp Ngân hàng cho vay dựa trên uy tín, mức thu nhập, lịch sử tín dụng, và các yếu tố cá nhân khác của người vay.

Bước 3: Ngân hàng áp dụng các biện pháp thu hồi nợ

Ngân hàng sẽ áp dụng các biện pháp thu hồi nợ như sau:

- Thương lượng, đàm phán với khách hàng để khách hàng hợp tác trong việc trả nợ.

- Xử lý tài sản bảo đảm để thu hồi nợ đối với các hợp đồng vay có tài sản bảo đảm.

Đối với biện pháp này, ngân hàng sẽ cần có văn bản thông báo về việc xử lý tài sản bảo đảm gửi tới khách hàng. Sau đó, Ngân hàng sẽ thực hiện việc xử lý tài sản theo Hợp đồng bảo đảm tiền vay mà hai bên đã thoả thuận. Hiện nay, pháp luật quy định các phương thức xử lý tài sản bao gồm: bán đấu giá tài sản, tự bán tài sản, nhận tài sản thay thế cho việc trả nợ quá hạn của khách hàng, và các phương thức khác mà pháp luật không cấm.

4. Quy định về cơ cấu lại thời hạn trả nợ

Quy định về cơ cấu lại thời hạn trả nợ, theo Điều 19 Thông tư 39/2016/TT-NHNN, được mô tả như sau:

Tổ chức tín dụng sẽ xem xét và quyết định việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ dựa trên đề nghị của khách hàng, khả năng tài chính của tổ chức tín dụng và kết quả đánh giá khả năng trả nợ của khách hàng. Quy định cụ thể như sau:

- Trường hợp khách hàng không có khả năng trả đúng kỳ hạn nợ gốc và/hoặc lãi tiền vay, nhưng được tổ chức tín dụng đánh giá có khả năng trả đầy đủ nợ gốc và/hoặc lãi tiền vay theo kỳ hạn trả nợ được điều chỉnh, tổ chức tín dụng sẽ xem xét điều chỉnh kỳ hạn trả nợ gốc và/hoặc lãi tiền vay đó sao cho phù hợp với khả năng trả nợ của khách hàng, trong khi thời hạn cho vay không thay đổi.

- Trường hợp khách hàng không có khả năng trả hết nợ gốc và/hoặc lãi tiền vay đúng thời hạn cho vay đã thỏa thuận, nhưng được tổ chức tín dụng đánh giá có khả năng trả đầy đủ nợ gốc và/hoặc lãi tiền vay trong một khoảng thời gian nhất định sau thời hạn cho vay, tổ chức tín dụng sẽ xem xét gia hạn nợ với thời hạn phù hợp với khả năng trả nợ của khách hàng.

- Việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ sẽ được thực hiện trước hoặc trong khoảng thời gian 10 (mười) ngày tính từ ngày đến kỳ hạn, tức là thời hạn trả nợ đã thỏa thuận.

Để tìm hiểu thêm thông tin liên quan, mời quý bạn đọc cùng tham khảo bài viết: Thu hồi nợ theo hợp đồng cho vay và hợp đồng bảo đảm như thế nào ? 

Trên đây là toàn bộ nội dung bài viết của Luật Minh Khuê liên quan đến vấn đề: Ngân hàng có được thu hồi nợ trước hạn không? Mọi thắc mắc chưa rõ hay có nhu cầu hỗ trợ vấn đề pháp lý khác, quý khách hàng vui lòng liên hệ với bộ phận tư vấn pháp luật trực tuyến qua số hotline: 1900.6162 hoặc gửi yêu cầu tư vấn qua email: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ và giải đáp kịp thời. Xin trân trọng cảm ơn quý khách hàng đã quan tâm theo dõi bài viết của Luật Minh Khuê.