Tác giả:: Mục lục bài viết
1. Mục tiêu của Nghị định 101
- Hoàn thiện Hệ thống Pháp luật Đất đai
Nghị định 101/2024/NĐ-CP nhằm đóng góp vào việc hoàn thiện hệ thống pháp luật về đất đai, từ đó tạo ra một cơ sở pháp lý vững chắc cho việc quản lý và sử dụng đất đai. Nghị định không chỉ điều chỉnh các quy định liên quan đến việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất mà còn cập nhật các quy trình và yêu cầu để phù hợp với tình hình thực tiễn. Điều này đảm bảo rằng hệ thống pháp luật có đủ sức mạnh để bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan và hỗ trợ sự phát triển bền vững của thị trường bất động sản.
- Đơn giản hóa Thủ tục Hành chính
Một trong những mục tiêu quan trọng của Nghị định là giảm bớt thủ tục hành chính, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp trong việc thực hiện các giao dịch liên quan đến đất đai. Bằng cách quy định thời gian cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (Sổ đỏ) lần đầu không quá ba ngày làm việc và cho phép thực hiện các thủ tục trực tuyến, Nghị định giúp tối ưu hóa quy trình, giảm thiểu sự phức tạp và chi phí cho người sử dụng đất. Điều này không chỉ nâng cao sự hài lòng của công dân mà còn thúc đẩy sự phát triển kinh tế thông qua việc tạo ra môi trường giao dịch đất đai hiệu quả hơn.
- Nâng cao Hiệu quả Quản lý Nhà nước về Đất đai
Nghị định 101/2024/NĐ-CP hướng tới việc xây dựng một hệ thống quản lý đất đai hiện đại, minh bạch và hiệu quả. Mục tiêu này được hiện thực hóa thông qua việc áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, cũng như tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan nhà nước và các tổ chức liên quan. Nghị định tập trung vào việc cải thiện quy trình quản lý, kiểm soát chất lượng thông tin và bảo đảm tính minh bạch trong các hoạt động liên quan đến đất đai, từ đó nâng cao hiệu quả của công tác quản lý nhà nước và đáp ứng tốt hơn các nhu cầu của xã hội.
2. Những điểm mới nổi bật trong Nghị định 101 liên quan đến cấp Sổ đỏ
Ngày 29 tháng 7 năm 2024, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 101/2024/NĐ-CP về công tác điều tra cơ bản đất đai, đăng ký và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (Sổ đỏ), cũng như quản lý Hệ thống thông tin đất đai. Theo Nghị định này, sẽ có những thay đổi quan trọng trong việc cấp Sổ đỏ bắt đầu từ ngày 1 tháng 8 năm 2024. Dưới đây là những điểm mới cần lưu ý:
* Các trường hợp phải cấp mới Sổ đỏ
Theo Điều 23 của Nghị định 101/2024/NĐ-CP, có sáu tình huống chính yêu cầu cấp mới Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất như sau:
- Hợp thửa hoặc tách thửa đất: Khi thực hiện việc hợp thửa hoặc tách thửa đất, chủ sở hữu hoặc người sử dụng đất sẽ cần phải cấp mới Giấy chứng nhận để phản ánh đúng hiện trạng mới của thửa đất sau khi thay đổi.
- Người thuê quyền sử dụng đất của nhà đầu tư: Trong trường hợp nhà đầu tư đã được Nhà nước giao đất hoặc cho thuê đất để xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng, và người thuê hoặc thuê lại quyền sử dụng đất này có yêu cầu cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, cần cấp mới Sổ đỏ để ghi nhận quyền sử dụng của các bên liên quan.
- Điều chỉnh quy hoạch dự án đầu tư: Khi dự án đầu tư sử dụng đất có sự điều chỉnh quy hoạch xây dựng chi tiết theo quy định của pháp luật về xây dựng, hoặc khi chủ đầu tư đã được cấp Giấy chứng nhận cho toàn bộ diện tích đất nhưng có nhu cầu cấp Giấy chứng nhận cho từng thửa đất theo quy hoạch chi tiết đã được phê duyệt, sẽ cần cấp mới Sổ đỏ cho các thửa đất mới.
- Chứng nhận quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất: Đối với những thửa đất đã được cấp Giấy chứng nhận trước đây nhưng có thêm tài sản gắn liền cần chứng nhận quyền sở hữu, Giấy chứng nhận mới sẽ được cấp để bổ sung thông tin về tài sản gắn liền với đất.
- Thay đổi thông tin thửa đất: Khi có thay đổi toàn bộ thông tin về thửa đất do công tác đo đạc hoặc lập bản đồ địa chính, hoặc khi thay đổi diện tích đất ở theo quy định của Luật Đất đai 2024, cần cấp mới Giấy chứng nhận để phản ánh thông tin chính xác.
- Các trường hợp khác về đăng ký biến động: Nếu trên Giấy chứng nhận đã cấp không còn dòng trống để ghi nhận các thay đổi hoặc nếu người sử dụng đất có nhu cầu cấp mới Giấy chứng nhận để cập nhật thông tin, cũng cần thực hiện cấp mới Sổ đỏ.
* Từ ngày 1 tháng 8 năm 2024, theo quy định tại khoản 1 Điều 38 của Nghị định số 101/2024/NĐ-CP, sẽ có 9 trường hợp cụ thể trong đó Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (Sổ đỏ) đã cấp cần phải được đổi mới. Dưới đây là những trường hợp chi tiết:
- Khi người sử dụng đất có yêu cầu đổi Giấy chứng nhận đã cấp trước ngày 01 tháng 8 năm 2024 sang Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất mới, cần thực hiện cấp đổi để đảm bảo tính chính xác và phù hợp với quy định hiện hành.
- Nếu Giấy chứng nhận đã cấp bị ố vàng, nhòe chữ, rách, hoặc hư hỏng do sử dụng lâu dài hoặc các nguyên nhân khác, việc cấp đổi sẽ giúp đảm bảo tài liệu còn nguyên vẹn và có giá trị pháp lý.
- Trong trường hợp Giấy chứng nhận đã cấp ghi chung cho nhiều thửa đất, và người sử dụng đất có nhu cầu tách riêng từng thửa để cấp Giấy chứng nhận độc lập cho từng thửa theo nhu cầu thực tế, sẽ phải thực hiện đổi Sổ đỏ để phù hợp với yêu cầu sử dụng và các quy định mới.
- Nếu mục đích sử dụng đất ghi trên Giấy chứng nhận cũ không còn phù hợp với phân loại đất theo quy định tại Điều 9 của Luật Đất đai 2024, người sử dụng đất cần đổi Sổ đỏ để cập nhật mục đích sử dụng mới cho phù hợp với các quy định pháp luật hiện hành.
- Khi vị trí thửa đất ghi trên Giấy chứng nhận không chính xác so với vị trí thực tế sử dụng đất, việc cấp đổi Sổ đỏ là cần thiết để điều chỉnh và phản ánh đúng thông tin thực tế.
- Nếu Giấy chứng nhận đã cấp chỉ ghi tên một trong hai vợ chồng trong trường hợp quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất thuộc tài sản chung, người sử dụng có thể yêu cầu cấp đổi để ghi tên đầy đủ cả hai vợ chồng.
- Khi Giấy chứng nhận ghi tên hộ gia đình nhưng chưa đầy đủ các thành viên có quyền sử dụng đất, việc cấp đổi Sổ đỏ sẽ giúp ghi rõ tên tất cả các thành viên có chung quyền sử dụng đất của hộ gia đình.
- Nếu địa chỉ thửa đất ghi trên Giấy chứng nhận đã thay đổi so với địa chỉ thực tế, việc cấp đổi Sổ đỏ sẽ cập nhật thông tin chính xác về địa chỉ mới của thửa đất.
- Trong trường hợp thửa đất có thay đổi về kích thước, diện tích, hoặc số hiệu do công tác đo đạc lập bản đồ địa chính, nhưng ranh giới của thửa đất không thay đổi, cần cấp đổi Giấy chứng nhận để phản ánh thông tin đo đạc mới nhất.
* Thời gian cấp Sổ đỏ lần đầu
Theo quy định tại khoản 1 Điều 22 của Nghị định 101/2024/NĐ-CP, quy trình đăng ký đất đai và tài sản gắn liền với đất lần đầu sẽ được thực hiện trong thời gian không quá 20 ngày làm việc. Đặc biệt, thời gian cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất lần đầu được rút ngắn xuống không quá 03 ngày làm việc. Điều này có nghĩa rằng từ ngày 01 tháng 8 năm 2024, tổng thời gian thực hiện thủ tục cấp Sổ đỏ lần đầu sẽ không vượt quá 23 ngày làm việc, giúp nâng cao hiệu quả và rút ngắn thời gian chờ đợi cho người dân và các tổ chức.
* Đăng ký biến động đất đai và cấp Sổ đỏ trực tuyến
Một trong những cải cách đáng chú ý của Nghị định 101/2024/NĐ-CP là việc cho phép thực hiện đăng ký biến động đất đai và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất qua hệ thống trực tuyến. Điều này, quy định tại Điều 49, nhằm đơn giản hóa thủ tục hành chính, tiết kiệm thời gian và nâng cao tính tiện lợi cho người sử dụng đất cũng như các tổ chức liên quan.
* Các mẫu đơn mới theo Nghị định 101/2024/NĐ-CP
Nghị định 101/2024/NĐ-CP cũng giới thiệu một loạt các mẫu đơn mới nhằm chuẩn hóa và đơn giản hóa quy trình cấp Sổ đỏ và đăng ký đất đai. Các mẫu đơn này bao gồm:
- Mẫu số 01/ĐK: Đơn đề nghị tách thửa đất, hợp thửa đất.
- Mẫu số 02/ĐK: Bản vẽ tách thửa đất, hợp thửa đất.
- Mẫu số 03/ĐK: Thông báo xác nhận kết quả đăng ký đất đai.
- Mẫu số 04a/ĐK: Danh sách những người sử dụng chung thửa đất, sở hữu chung tài sản gắn liền với đất.
- Mẫu số 04b/ĐK: Danh sách các thửa đất của một hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư.
- Mẫu số 04c/ĐK: Danh sách tài sản gắn liền với đất trên cùng một thửa đất.
- Mẫu số 05/ĐK: Đơn đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất (dành cho tổ chức).
- Mẫu số 06/ĐK: Danh sách công khai kết quả kiểm tra hồ sơ đăng ký, cấp Giấy chứng nhận.
- Mẫu số 07/ĐK: Biên bản của Hội đồng đăng ký đất đai lần đầu.
- Mẫu số 11/ĐK: Đơn đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền với đất.
- Mẫu số 12/ĐK: Phiếu chuyển thông tin để xác định nghĩa vụ tài chính về đất đai.
- Mẫu số 13/ĐK: Phiếu yêu cầu cung cấp thông tin, dữ liệu đất đai.
- Mẫu số 13a/ĐK: Thông tin, dữ liệu chi tiết về bản đồ địa chính.
- Mẫu số 13b/ĐK: Thông tin, dữ liệu chi tiết về thống kê, kiểm kê đất đai.
- Mẫu số 13c/ĐK: Thông tin, dữ liệu chi tiết về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.
- Mẫu số 13d/ĐK: Thông tin, dữ liệu chi tiết về giá đất.
- Mẫu số 13đ/ĐK: Thông tin, dữ liệu chi tiết về điều tra, đánh giá, bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất.
- Mẫu số 14/ĐK: Quyết định về hình thức sử dụng đất.
3. Ý nghĩa và tác động của Nghị định 101
- Đảm bảo quyền lợi của người dân
Nghị định 101/2024/NĐ-CP mang đến nhiều cải cách quan trọng trong việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (Sổ đỏ), góp phần bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân. Việc cấp mới Sổ đỏ giúp người dân sở hữu tài sản đất đai một cách chính thức và minh bạch, từ đó tạo điều kiện thuận lợi hơn trong việc thực hiện các giao dịch liên quan đến đất đai như mua bán, chuyển nhượng hoặc thế chấp tài sản. Những quy định mới nhằm đơn giản hóa và rút ngắn thời gian cấp Sổ đỏ giúp người dân dễ dàng tiếp cận quyền lợi của mình, giảm thiểu tình trạng thủ tục hành chính phức tạp và kéo dài.
- Nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước
Một trong những mục tiêu quan trọng của Nghị định 101 là nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về đất đai. Quy trình cấp Giấy chứng nhận và đăng ký đất đai được quy định rõ ràng và chặt chẽ hơn, giúp các cơ quan quản lý thực hiện nhiệm vụ của mình một cách hiệu quả hơn. Cải cách về thời gian cấp Sổ đỏ và việc cho phép thực hiện thủ tục trực tuyến giúp giảm thiểu tình trạng tắc nghẽn và tăng cường tính minh bạch trong quản lý đất đai. Nhờ vào những quy định này, cơ quan nhà nước có thể theo dõi và quản lý dữ liệu đất đai một cách chính xác và hiệu quả hơn, góp phần ngăn chặn các hành vi vi phạm và quản lý nguồn tài nguyên đất đai một cách bền vững.
- Phục vụ tốt hơn nhu cầu của xã hội
Nghị định 101/2024/NĐ-CP cũng phản ánh sự chuyển mình của hệ thống quản lý đất đai nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của xã hội. Việc áp dụng công nghệ thông tin vào quy trình cấp Giấy chứng nhận và đăng ký đất đai giúp tạo ra một hệ thống quản lý hiện đại, hiệu quả và thân thiện với người dùng. Điều này không chỉ giúp cải thiện chất lượng dịch vụ công mà còn hỗ trợ sự phát triển kinh tế - xã hội bằng cách tạo ra một môi trường pháp lý ổn định và minh bạch cho các hoạt động đầu tư và kinh doanh. Nhờ vào những cải cách này, xã hội sẽ được hưởng lợi từ một hệ thống quản lý đất đai ngày càng hoàn thiện, phù hợp với xu hướng phát triển và yêu cầu của nền kinh tế hiện đại.
Ngoài ra, có thể tham khảo: Nghĩa vụ tài chính mà người sử dụng đất phải thực hiện khi được cấp sổ đỏ, sổ hồng. Còn vướng mắc, liên hệ 1900.6162 hoặc gửi email tới: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ. Xin cảm ơn.
