Nội dung kiểm tra, giám sát kế toán về hoạt động từ thiện

1. Kiểm tra, giám sát kế toán về hoạt động từ thiện gồm những nội dung nào?

Các tổ chức, cơ quan, và đơn vị thực hiện vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện để thực hiện các hoạt động xã hội, từ thiện phải tuân thủ các quy định về kế toán và chịu sự kiểm tra, giám sát của cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật kế toán. Điều này bảo đảm rằng việc sử dụng nguồn lực từ các nguồn đóng góp được thực hiện một cách minh bạch, minh đạt và có hiệu quả. Cơ quan có thẩm quyền thường là cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực tài chính và kế toán, như Bộ Tài chính hoặc các cơ quan quản lý thuế, theo quy định của pháp luật địa phương và quốc gia.

Căn cứ theo quy định tại Điều 13 Thông tư 41/2022/TT-BTC thì nội dung kiểm tra, giám sát kế toán trong hoạt động từ thiện bao gồm:

- Đối với tổ chức, cơ quan, đơn vị có tổ chức kế toán riêng cho hoạt động vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng nguồn đóng góp tự nguyện để thực hiện các hoạt động xã hội, từ thiện: Kiểm tra và giám sát việc thực hiện công tác kế toán, bao gồm tổ chức bộ máy kế toán, vai trò của nhân viên kế toán, và tuân thủ các quy định pháp luật về kế toán theo quy định hiện hành đối với đơn vị kế toán. Điều này bao gồm việc đảm bảo rằng các báo cáo tài chính được chuẩn bị đúng cách và có độ minh bạch, cũng như việc thực hiện các quy định về kế toán và báo cáo tài chính theo quy định của cơ quan quản lý và luật pháp liên quan.

- Đối với tổ chức, cơ quan, đơn vị thực hiện kiêm nhiệm, không có tổ chức kế toán riêng cho hoạt động vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng nguồn đóng góp tự nguyện để thực hiện các hoạt động xã hội, từ thiện: Kiểm tra và giám sát việc mở sổ kế toán chi tiết để theo dõi hoạt động tiếp nhận, phân phối và sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện để thực hiện các hoạt động xã hội, từ thiện dựa trên chế độ kế toán đang được áp dụng, cũng như việc lập báo cáo và công khai số liệu theo quy định hiện hành. Bằng cách thực hiện các điều này, tổ chức, cơ quan hoặc đơn vị có thể đảm bảo rằng hoạt động tiếp nhận, phân phối và sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện được thực hiện một cách hiệu quả và tuân thủ quy định pháp luật.

2. Quy định về hoạt động mở sổ kế toán trong hoạt động từ thiện

Theo quy định tại Điều 8 Thông tư 41/2022/TT-BTC thì hoạt động mở sổ kế toán trong hoạt động từ thiện bao gồm những nội dung như sau: Đối với tổ chức, cơ quan, hoặc đơn vị thực hiện các hoạt động xã hội, từ thiện mà không có tổ chức kế toán riêng, các giao dịch liên quan đến việc vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng nguồn đóng góp tự nguyện được hạch toán trên hệ thống sổ kế toán của đơn vị theo quy định hiện hành. Để đảm bảo tính minh bạch và rõ ràng, đơn vị thực hiện các biện pháp sau:

- Mở sổ kế toán chi tiết: Đơn vị cần mở sổ kế toán chi tiết để theo dõi các giao dịch liên quan đến việc tiếp nhận, phân phối và sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện cho các hoạt động xã hội, từ thiện. Các thông tin cần được ghi rõ và chi tiết, bao gồm thời gian, nguồn gốc và mục đích sử dụng của nguồn đóng góp. Các mục đích có thể bao gồm hỗ trợ cho người nghèo, giáo dục, y tế, môi trường, phát triển cộng đồng, và các mục đích xã hội khác. Cần ghi rõ số tiền hoặc giá trị của mỗi khoản đóng góp. Điều này giúp cho việc tính toán và theo dõi nguồn lực được sử dụng trong các hoạt động xã hội và từ thiện.

- Theo dõi và phân phối nguồn đóng góp: Đơn vị cần theo dõi và ghi chép đầy đủ các khoản đã tiếp nhận, phân phối và sử dụng nguồn đóng góp tự nguyện cho các hoạt động xã hội, từ thiện theo quy định của pháp luật. Đảm bảo rằng tài khoản được mở riêng tại ngân hàng hoặc kho bạc để tiếp nhận và sử dụng nguồn đóng góp này.

- Ghi chép chi tiết: Cần ghi chép đầy đủ thông tin trên sổ kế toán, bao gồm thời gian, quyết định chi, nội dung chi, và thông tin về người nhận tài trợ. Đối với các chi phí trực tiếp, cần có bảng kê hoặc chứng từ kèm theo chữ ký của người nhận và xác nhận từ đơn vị có trách nhiệm tại địa phương. Việc ghi chép chi tiết như vậy không chỉ giúp cho việc quản lý và theo dõi chi tiêu trở nên dễ dàng và chính xác hơn mà còn giúp tăng cường tính minh bạch và đáng tin cậy trong việc quản lý tài chính của tổ chức. Đồng thời, việc có các bảng kê hoặc chứng từ minh chứng cũng giúp đảm bảo rằng các khoản chi tiêu được thực hiện một cách hợp lý và có tính chất xã hội từ thiện.

- Bảo quản và phân phối hiện vật: Nếu có tiếp nhận tài trợ bằng hiện vật, đơn vị cần bảo quản và phân phối kịp thời số hiện vật đến các địa chỉ nhận hỗ trợ. Việc này cũng cần được ghi chép đầy đủ và minh bạch trên sổ kế toán chi tiết.

Bằng cách thực hiện các biện pháp này, đơn vị có thể đảm bảo tính minh bạch và tuân thủ quy định pháp luật trong việc vận động và sử dụng nguồn đóng góp tự nguyện cho các hoạt động xã hội, từ thiện.

3. Nguyên tắc, yêu cầu trong thực hiện kế toán với hoạt động từ thiện

Nguyên tắc trong thực hiện kế toán khi hoạt động từ thiện theo quy định tại Điều 3 Thông tư 41/2022/TT-BTC như sau: Tất cả các tổ chức, cơ quan, đơn vị, và cá nhân tham gia vào các hoạt động liên quan đến vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng nguồn đóng góp tự nguyện để thực hiện các hoạt động xã hội, từ thiện đều phải tuân thủ nguyên tắc ghi chép đầy đủ các giao dịch kinh tế phát sinh, lập báo cáo và minh bạch thông tin theo quy định của Thông tư này và pháp luật có liên quan. Những nguyên tắc này nhằm mục đích đảm bảo tính minh bạch, trung thực và hiệu quả trong quản lý và sử dụng nguồn đóng góp tự nguyện cho các hoạt động xã hội và từ thiện, từ đó tăng cường lòng tin và hỗ trợ từ cộng đồng.

Yêu cầu đặt ra khi thực thiện hoạt động từ thện bao gồm:

- Các tổ chức, cơ quan, đơn vị thực hiện các hoạt động xã hội, từ thiện và có tổ chức kế toán riêng cho các hoạt động vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện phải mở sổ kế toán để ghi chép và hạch toán các giao dịch kinh tế phát sinh, cũng như lập báo cáo tài chính đầy đủ và minh bạch theo quy định của Thông tư này.

- Các tổ chức, cơ quan, đơn vị thực hiện các hoạt động xã hội, từ thiện kiêm nhiệm và không có tổ chức kế toán riêng cho các hoạt động vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng nguồn đóng góp tự nguyện phải ghi chép và hạch toán trên hệ thống sổ kế toán của đơn vị theo chế độ kế toán hiện hành. Đồng thời, đơn vị cần mở sổ chi tiết để theo dõi các hoạt động này, đảm bảo quản lý và sử dụng đúng mục đích. Cần lập báo cáo thu, chi đối với hoạt động xã hội, từ thiện hàng năm hoặc định kỳ theo quy định của Thông tư này và công khai số liệu theo quy định của pháp luật. Ngoài ra, số liệu về các hoạt động xã hội, từ thiện cũng cần được thuyết minh rõ ràng và minh bạch trên báo cáo tài chính chung của đơn vị.

- Các cá nhân tham gia vào các hoạt động xã hội, từ thiện cũng có trách nhiệm mở sổ kế toán để ghi chép đầy đủ thông tin về tiếp nhận, phân phối và sử dụng nguồn đóng góp tự nguyện theo quy định của Thông tư này. Đồng thời, họ cũng cần lập báo cáo và công khai thông tin về tình hình tiếp nhận, phân phối và sử dụng nguồn đóng góp theo quy định của pháp luật. 

Ngoài ra, quý bạn đọc có thể tham khảo thêm bài viết: Hoạt động của quỹ từ thiện, quỹ xã hội theo quy định pháp luật hiện hành.

Nếu có bất cứ vấn đề pháp lý nào cần hỗ trợ, vui lòng liên hệ tới bộ phận tư vấn pháp luật trực tuyến qua số điện thoại: 1900.6162 hoặc gửi yêu cầu tới địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn. Trân trọng!