Mục lục bài viết
1. Phí bảo trì đường bộ là gì?
Phí đường bộ, còn được gọi là phí bảo trì đường bộ hoặc phí sử dụng đường bộ, là một loại phí mà Nhà nước bắt buộc tất cả các chủ phương tiện giao thông phải đóng góp. Loại phí này được thu nhằm mục đích bảo đảm nguồn tài chính để duy trì, nâng cấp, và bảo trì hệ thống đường bộ, giúp cho các hoạt động lưu thông của phương tiện diễn ra thuận lợi và an toàn. Phí bảo trì đường bộ thường được thu theo từng năm, không phụ thuộc vào tần suất hay khoảng cách mà phương tiện di chuyển. Sau khi chủ phương tiện đã hoàn tất việc nộp phí, trước khi tiến hành đăng ký đăng kiểm, xe sẽ được dán một tem ghi rõ thông tin về thời gian hiệu lực của phí, bao gồm ngày bắt đầu và ngày kết thúc. Điều quan trọng cần lưu ý là phí bảo trì đường bộ khác với phí cầu đường. Phí cầu đường, thường được thu tại các trạm thu phí BOT, nhằm mục đích bù đắp chi phí xây dựng và duy trì các công trình đường bộ do doanh nghiệp tư nhân đầu tư.
2. Đối tượng chịu phí bảo trì đường bộ
Theo quy định tại Điều 4 của Thông tư 70/2021/TT-BTC, các tổ chức và cá nhân sở hữu, sử dụng hoặc quản lý phương tiện giao thông, được gọi chung là chủ phương tiện, sẽ phải nộp phí sử dụng đường bộ nếu thuộc đối tượng chịu phí theo Điều 2 của Thông tư này.
Cụ thể, đối tượng chịu phí sử dụng đường bộ bao gồm các phương tiện giao thông cơ giới đường bộ đã được đăng ký, kiểm định và có giấy chứng nhận đăng ký xe cùng biển số hợp lệ. Các phương tiện này bao gồm xe ô tô, xe đầu kéo, và các loại xe tương tự.
Tuy nhiên, có một số trường hợp ngoại lệ mà xe ô tô không phải chịu phí sử dụng đường bộ, bao gồm:
- Phương tiện bị hủy hoại do tai nạn hoặc thiên tai.
- Phương tiện bị tịch thu hoặc thu hồi giấy chứng nhận đăng ký xe, biển số xe.
- Phương tiện bị tai nạn nghiêm trọng và phải sửa chữa từ 30 ngày trở lên.
- Phương tiện thuộc doanh nghiệp vận tải, hợp tác xã kinh doanh vận tải tạm dừng lưu hành liên tục từ 30 ngày trở lên.
- Phương tiện của doanh nghiệp không tham gia giao thông trên đường bộ mà chỉ hoạt động trong các khu vực đặc thù như Trung tâm sát hạch lái xe, nhà ga, cảng, khu khai thác khoáng sản, nông, lâm, ngư nghiệp, công trường xây dựng.
- Phương tiện đăng ký, đăng kiểm tại Việt Nam nhưng hoạt động ở nước ngoài liên tục từ 30 ngày trở lên.
- Phương tiện bị mất trộm trong thời gian từ 30 ngày trở lên.
Để được miễn phí trong các trường hợp trên, chủ phương tiện cần cung cấp đầy đủ hồ sơ theo quy định tại Điều 9 của Thông tư 70/2021/TT-BTC. Nếu xe ô tô đã nộp phí sử dụng đường bộ trước đó nhưng sau đó rơi vào các trường hợp được miễn, chủ phương tiện có thể yêu cầu hoàn lại số phí đã nộp hoặc được trừ vào kỳ thu phí tiếp theo. Ngoài ra, Thông tư này cũng quy định không áp dụng miễn phí đối với xe ô tô thuộc lực lượng quốc phòng, công an, và chưa thu phí đối với xe ô tô mang biển số nước ngoài hoặc xe được cấp đăng ký và biển số tạm thời theo quy định của pháp luật.
3. Mức phí bảo trì đường bộ đối với xe 4 chỗ, 5 chỗ, 7 chỗ
Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 90/2023/NĐ-CP, quy định về mức thu, chế độ thu nộp, miễn giảm, cũng như quản lý và sử dụng phí sử dụng đường bộ. Theo nghị định này, mức thu phí được quy định cụ thể như sau:
- Đối với xe của lực lượng quốc phòng: Xe ô tô con quân sự sẽ chịu mức phí là 1.000.000 đồng mỗi năm.
- Đối với xe của lực lượng công an: Xe ô tô dưới 7 chỗ ngồi sẽ phải nộp phí 1.000.000 đồng mỗi năm. Xe ô tô từ 7 chỗ ngồi trở lên, bao gồm xe khách, xe vận tải và xe ô tô chuyên dùng, sẽ có mức phí là 1.500.000 đồng mỗi năm.
- Đối với xe của cơ quan, tổ chức, cá nhân khác: Xe chở người dưới 10 chỗ ngồi, khi đăng ký tên cá nhân hoặc hộ kinh doanh, sẽ phải nộp phí 130.000 đồng mỗi tháng.
Nghị định này không chỉ quy định cụ thể về mức thu mà còn đưa ra hướng dẫn chi tiết về chế độ thu, nộp phí, cùng các quy định về miễn giảm và quản lý phí sử dụng đường bộ.
4. Không nộp phí bảo trì đường bộ có bị phạt không?
Theo quy định tại Nghị định 100/2019/NĐ-CP, hiện tại không có quy định về việc xử phạt đối với các chủ phương tiện nếu không nộp phí bảo trì đường bộ đúng hạn. Mặc dù vậy, điều này không có nghĩa là các chủ xe có thể bỏ qua nghĩa vụ nộp phí bảo trì đường bộ mà không phải chịu hậu quả.
Khi đến thời điểm đăng kiểm xe, đơn vị đăng kiểm sẽ thực hiện việc truy thu số phí bảo trì đường bộ mà chủ phương tiện chưa nộp trước đó. Cụ thể, theo quy định tại Điểm a Khoản 1 Điều 6 của Thông tư 70/2021/TT-BTC:
- Nếu chủ phương tiện chưa nộp phí sử dụng đường bộ cho các chu kỳ đăng kiểm trước đó theo thời hạn quy định, ngoài số phí phải nộp cho chu kỳ đăng kiểm hiện tại, chủ phương tiện còn phải thanh toán số phí bảo trì đường bộ còn thiếu của các chu kỳ trước.
- Đối với các chu kỳ đăng kiểm diễn ra trước ngày 01/01/2013, việc xác định số phí sẽ tính từ ngày 01/01/2013. Trong trường hợp này, đơn vị đăng kiểm sẽ truy thu số phí chưa nộp của các chu kỳ trước, dựa trên mức phí hàng tháng nhân với thời gian chậm nộp.
Do đó, dù không bị xử phạt, các chủ xe vẫn nên chủ động nộp phí bảo trì đường bộ đúng thời hạn để tránh bị truy thu và phải chịu phí trễ hạn khi thực hiện đăng kiểm xe. Việc thực hiện nghĩa vụ này không chỉ giúp tránh phiền phức mà còn đảm bảo rằng phương tiện của bạn luôn tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành.
5. Thời gian nộp phí bảo trì đường bộ
Theo quy định tại Điều 6 của Thông tư 70/2021/TT-BTC, thời gian nộp phí bảo trì đường bộ được quy định như sau:
5.1. Nộp theo chu kỳ đăng kiểm
Theo quy định của Thông tư 70/2021/TT-BTC, thời gian nộp phí bảo trì đường bộ được phân chia rõ ràng như sau:
- Đối với các xe ô tô có chu kỳ đăng kiểm kéo dài từ 01 năm trở xuống, chủ phương tiện cần thực hiện việc nộp phí sử dụng đường bộ cho toàn bộ chu kỳ đăng kiểm. Sau khi hoàn tất nghĩa vụ nộp phí, xe sẽ được cấp Tem nộp phí sử dụng đường bộ, với tem này phản ánh đúng thời gian mà phí đã được thanh toán.
- Đối với các xe ô tô có chu kỳ đăng kiểm dài hơn 01 năm, cụ thể là 18 tháng, 24 tháng hoặc 30 tháng, chủ phương tiện có hai tùy chọn: nộp phí sử dụng đường bộ theo từng năm (12 tháng) hoặc nộp phí cho toàn bộ chu kỳ đăng kiểm (18 tháng, 24 tháng hoặc 30 tháng). Việc lựa chọn phương thức nộp phí sẽ phụ thuộc vào chu kỳ đăng kiểm của xe, và sẽ được ghi nhận thông qua việc cấp Tem nộp phí tương ứng.
5.2. Nộp phí theo năm dương lịch
Các cơ quan, tổ chức, và doanh nghiệp nếu có nhu cầu thực hiện việc nộp phí theo năm dương lịch cần phải gửi thông báo bằng văn bản cho đơn vị đăng kiểm. Thông báo này có thể là lần đầu hoặc khi có sự thay đổi về số lượng phương tiện, chẳng hạn như tăng hoặc giảm số lượng xe. Việc nộp phí sẽ được thực hiện theo năm dương lịch đối với các phương tiện thuộc sự quản lý của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp đó. Mỗi năm, trước ngày 01 tháng 01 của năm tiếp theo, chủ phương tiện phải đến đơn vị đăng kiểm để thực hiện việc nộp phí cho năm tiếp theo. Khi thu phí, đơn vị đăng kiểm sẽ cấp Tem nộp phí sử dụng đường bộ cho từng xe, và tem này sẽ phản ánh đúng thời gian mà phí đã được thanh toán. Tem nộp phí này sẽ giúp chứng nhận rằng phí bảo trì đường bộ đã được thanh toán đầy đủ và đúng hạn.
5.3. Nộp phí theo tháng
Doanh nghiệp có tổng số phí phải nộp từ 30 triệu đồng mỗi tháng trở lên có quyền thực hiện việc nộp phí theo từng tháng. Để thực hiện việc này, doanh nghiệp cần gửi văn bản thông báo (có thể là lần đầu hoặc khi có sự thay đổi về số lượng phương tiện như tăng hoặc giảm) đến đơn vị đăng kiểm. Mỗi tháng, trước ngày 01 của tháng tiếp theo, doanh nghiệp phải đến đơn vị đăng kiểm mà đã đăng ký để thực hiện nộp phí cho tháng tiếp theo. Khi thu phí, đơn vị đăng kiểm sẽ cấp Tem nộp phí sử dụng đường bộ cho từng phương tiện, với tem này ghi rõ thời gian mà phí đã được nộp. Tem nộp phí không chỉ chứng nhận rằng phí đã được thanh toán đầy đủ mà còn giúp quản lý và theo dõi việc nộp phí một cách chính xác và kịp thời.