Quy định bảo hiểm y tế cho người nước ngoài mới nhất

1. Mua bảo hiểm y tế cho người nước ngoài tại Việt Nam

Có hai hình thức đóng bảo hiểm y tế đối với người nước ngoài là bảo hiểm y tế tự nguyện và bảo hiểm y tế bắt buộc. Bảo hiểm y tế tự nguyện là hình thức đóng bảo hiểm y tế dựa trên sự tự nguyện của người nước ngoài. Người nước ngoài có quyền lựa chọn tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện để bảo vệ sức khỏe và tránh các rủi ro tài chính trong trường hợp mắc bệnh hoặc cần sử dụng các dịch vụ y tế. Thông thường, bảo hiểm y tế tự nguyện được cung cấp bởi các công ty bảo hiểm tư nhân hoặc tổ chức bảo hiểm. Bảo hiểm y tế bắt buộc là hình thức đóng bảo hiểm y tế mà người nước ngoài bắt buộc phải tham gia theo quy định của pháp luật. Các quy định này có thể yêu cầu người nước ngoài sống và làm việc trong đất nước Việt Nam phải tham gia bảo hiểm y tế bắt buộc để đảm bảo rằng họ có quyền tiếp cận các dịch vụ y tế cơ bản và không có gánh nặng tài chính quá lớn trong trường hợp bị bệnh hoặc tai nạn. Tuy nhiên, người nước ngoài tham gia bảo hiểm y tế cần căn cứ vào các nhóm đối tượng để biết được hình thức đóng bảo hiểm y tế trong từng trường hợp, cụ thể là: (i) Người nước ngoài là người lao động tại Việt Nam; (ii) Người nước ngoài không phải người lao động tại Việt Nam.

1.1. Người nước ngoài là người lao động tại Việt Nam

Theo Điều 12 Luật Bảo hiểm y tế năm 2008, sửa đổi bổ sung năm 2014 đã quy định về đối tượng áp dụng như sau:

1. Nhóm do người lao động và người sử dụng lao động đóng, bao gồm:

a) Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 3 tháng trở lên; người lao động là người quản lý doanh nghiệp hưởng tiền lương; cán bộ, công chức, viên chức (sau đây gọi chung là người lao động);

Đồng thời, tại Nghị định 146/2018/NĐ-CP cũng ghi nhận rõ ràng về những đối tượng tham gia bảo hiểm y tế như sau:

1. Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 3 tháng trở lên; người quản lý doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp ngoài công lập và người quản lý điều hành hợp tác xã hưởng tiền lương; cán bộ, công chức, viên chức. 

Như vậy, luật không quy định chỉ có người lao động Việt Nam mới được tham gia đóng bảo hiểm y tế, do đó người lao động nước ngoài lao động hợp pháp tại Việt Nam vẫn sẽ là đối tượng được tham gia bảo hiểm y tế. Việc cho phép người lao động nước ngoài tham gia bảo hiểm y tế là một biện pháp nhằm đảm bảo quyền lợi và sức khỏe của họ trong quá trình làm việc tại Việt Nam.

1.2. Người nước ngoài không phải người lao động tại Việt Nam

Nếu người nước ngoài muốn tham gia bảo hiểm y tế nhưng không phải là người lao động, họ có thể đăng ký tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện. Tuy nhiên, hình thức tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện duy nhất mà họ có thể chọn là đóng bảo hiểm y tế theo hộ gia đình, được quy định tại Điều 5 của Nghị định 146/2018/NĐ-CP, được sửa đổi bổ sung bởi Điều 2 Nghị định 104/2022/NĐ-CP như sau:

1. Người có tên trong cùng một hộ gia đình đăng ký thường trú, trừ những người thuộc đối tượng quy định tại các điều 1, 2, 3, 4 và 6 Nghị định này.

2. Những người có tên trong cùng một hộ gia đình đăng ký tạm trú, trừ đối tượng quy định tại các điều 1, 2, 3, 4 và 6 Nghị định này và đối tượng đã tham gia bảo hiểm y tế theo quy định tại khoản 1 Điều này.

Theo quy định này, để tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện theo hộ gia đình, người nước ngoài cần có tên trong sổ hộ khẩu hoặc sổ tạm trú cùng với các thành viên khác trong gia đình ở Việt Nam. Điều này đồng nghĩa với việc người nước ngoài phải có quan hệ họ hàng hoặc quan hệ hôn nhân với người Việt Nam và được chấp nhận là thành viên của hộ gia đình trong hồ sơ hộ khẩu hoặc sổ tạm trú. Tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện theo hộ gia đình cho phép người nước ngoài và các thành viên gia đình của họ được hưởng quyền lợi bảo hiểm y tế tương tự như người dân Việt Nam. Điều này bao gồm khám bệnh, điều trị, phẫu thuật, và các dịch vụ y tế khác trong trường hợp cần thiết. Tuy nhiên, việc đăng ký và nộp các khoản tiền bảo hiểm y tế tự nguyện theo hộ gia đình cũng phải tuân thủ các quy định và thủ tục của cơ quan chức năng liên quan.

Ngoài ra, nhóm bảo hiểm y tế do ngân sách nhà nước sẽ bao gồm những đối tượng là người nước ngoài đang học tập tại Việt Nam với điều kiện được cấp học bổng từ ngân sách của Nhà nước Việt Nam. Điều này có ý nghĩa quan trọng trong việc đảm bảo quyền lợi y tế cho người nước ngoài đang theo học tại Việt Nam.

2. Mức đóng bảo hiểm y tế cho người nước ngoài 

2.1 Mức đóng bảo hiểm y tế cho người nước ngoài là người lao động tại Việt Nam

Nếu người nước ngoài là người lao động tại Việt Nam thì tại Khoản 2 Điều 1 Luật Bảo hiểm y tế năm 2008 được sửa đổi bổ sung năm 2014 đã quy định về mức đóng như sau:

"Mức đóng bảo hiểm y tế được xác định theo tỷ lệ phần trăm của tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội (sau đây gọi chung là tiền lương tháng), tiền lương hưu, tiền trợ cấp hoặc mức lương cơ sở"

Như vậy, pháp luật về bảo hiểm y tế không phân biệt giữa người lao động là người Việt Nam hay người nước ngoài khi đóng bảo hiểm y tế. Mức đóng bảo hiểm y tế của công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam được xác định là 1,5% tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc. Mức đóng bảo hiểm này được xác định theo tỷ lệ phần trăm của tiền lương và là căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc theo quy định của pháp luật. Ngoài tiền lương, mức đóng bảo hiểm cũng có thể căn cứ vào các khoản tiền trợ cấp, tiền lương hưu hoặc mức lương cơ sở khác mà người nước ngoài nhận được.

2.2 Mức đóng bảo hiểm y tế cho người nước ngoài không phải người lao động tại Việt Nam

Đối với người nước ngoài không phải lao động tại Việt Nam, họ sẽ đóng bảo hiểm y tế theo hình thức bảo hiểm y tế tự nguyện hộ gia đình. Mức đóng của hình thức bảo hiểm y tế này được quy định tại điểm e khoản 1 Điều 7 Nghị định 146/2018/NĐ-CP như sau:

"e) Mức đóng bảo hiểm y tế của đối tượng quy định tại Điều 5 Nghị định này như sau: Người thứ nhất đóng bằng 4,5% mức lương cơ sở; người thứ hai, thứ ba, thứ tư đóng lần lượt bằng 70%, 60%, 50% mức đóng của người thứ nhất; từ người thứ năm trở đi đóng bằng 40% mức đóng của người thứ nhất."

 Như vậy, theo quy định tại điểm e khoản 1 Điều 7 Nghị định 146/2018/NĐ-CP, mức đóng bảo hiểm y tế cho các người nước ngoài trong hộ gia đình được xác định theo các tỷ lệ sau:

- Người thứ nhất: đóng 4,5% mức lương cơ sở.

- Người thứ hai: đóng 70% mức đóng của người thứ nhất.

- Người thứ ba: đóng 60% mức đóng của người thứ nhất.

- Người thứ tư: đóng 50% mức đóng của người thứ nhất.

- Từ người thứ năm trở đi: đóng 40% mức đóng của người thứ nhất.

Mức đóng bảo hiểm y tế của người thứ nhất trong hộ gia đình là căn cứ để tính toán mức đóng của các thành viên khác. Việc đóng bảo hiểm y tế theo hộ gia đình cho người nước ngoài thể hiện cam kết của Việt Nam trong việc đảm bảo quyền lợi y tế cho cộng đồng người nước ngoài sống tại Việt Nam.

>> Xem thêm: Mức đóng bảo hiểm y tế cho người nước ngoài là bao nhiêu?

Trên đây là những quy định về bảo hiểm y tế dành cho người nước ngoài mà Luật Minh Khuê muốn cung cấp tới bạn đọc. Nếu bạn đọc có vấn đề pháp lý thắc mắc thì vui lòng liên hệ đến hotline: 1900.6162 hoặc gửi qua email lienhe@luatminhkhue.vn để được tư vấn và hỗ trợ nhiệt tình. Xin chân thành cảm ơn bạn đọc đã quan tâm theo dõi!