1. Quy định của Luật Đất đai 2024 về hộ gia đình

Theo quy định tại khoản 25 Điều 3 của Luật Đất đai năm 2024, khái niệm về "hộ gia đình sử dụng đất" được xác định rõ ràng như sau: Hộ gia đình sử dụng đất bao gồm các cá nhân có quan hệ hôn nhân, huyết thống, hoặc nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình. Những cá nhân này phải đang sinh sống chung và có quyền sử dụng đất chung vào thời điểm mà Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, hoặc nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trước thời điểm Luật Đất đai năm 2024 chính thức có hiệu lực.

So với Luật Đất đai năm 2013, Luật Đất đai năm 2024 đã có sự thay đổi đáng kể trong việc xác định đối tượng sử dụng đất. Cụ thể, theo Luật Đất đai năm 2024, khái niệm "hộ gia đình" không còn được coi là đối tượng chính trong việc cấp quyền sử dụng đất. Điều này đánh dấu một sự chuyển biến quan trọng trong cách thức quản lý và cấp quyền sử dụng đất, phản ánh sự thay đổi trong chính sách và quy định liên quan đến quyền sở hữu và sử dụng đất của các cá nhân và tổ chức.

Như vậy, từ năm 2024, việc xác định quyền sử dụng đất sẽ không còn dựa vào khái niệm hộ gia đình như trước đây, mà sẽ áp dụng theo các quy định mới của Luật Đất đai, nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc quản lý và sử dụng đất đai theo các tiêu chí hiện đại và hợp lý hơn.

Theo quy định tại Luật Đất đai năm 2024, đối với những trường hợp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, cũng như Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đã được cấp cho đại diện của hộ gia đình trước thời điểm Luật Đất đai năm 2024 chính thức có hiệu lực, nếu các thành viên trong hộ gia đình có nhu cầu, họ có thể yêu cầu cấp đổi Giấy chứng nhận sang dạng mới.

Cụ thể, khi có yêu cầu, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất sẽ được cấp đổi để ghi nhận tên đầy đủ của tất cả các thành viên có chung quyền sử dụng đất trong hộ gia đình. Điều này nhằm phản ánh chính xác quyền sở hữu và sử dụng đất của từng thành viên trong hộ gia đình, tạo điều kiện thuận lợi cho việc quản lý và giao dịch về đất đai.

Việc xác định các thành viên có chung quyền sử dụng đất của hộ gia đình để ghi tên trên Giấy chứng nhận mới sẽ được thực hiện dựa trên thỏa thuận giữa các thành viên đó. Các thành viên này sẽ tự chịu trách nhiệm trước pháp luật về sự chính xác và đầy đủ của thông tin ghi trên Giấy chứng nhận (theo khoản 4 Điều 256 của Luật Đất đai năm 2024).

Điều này có nghĩa là, để đảm bảo tính hợp pháp và chính xác của Giấy chứng nhận, các thành viên trong hộ gia đình cần thống nhất với nhau về quyền sử dụng đất và thông tin cần ghi nhận. Việc này không chỉ tạo sự rõ ràng trong quyền sở hữu đất đai mà còn góp phần nâng cao tính minh bạch và hiệu quả trong công tác quản lý đất đai, đồng thời bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các thành viên trong hộ gia đình.

 

2. Giải pháp xử lý sổ đỏ hộ gia đình

Theo Điều 259 của Luật Đất đai năm 2024, việc xử lý quyền sử dụng đất của hộ gia đình được quy định chi tiết như sau:

- Đối với hộ gia đình đã được xác định là người sử dụng đất theo quy định pháp luật về đất đai trước khi Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực, họ sẽ tiếp tục tham gia vào các quan hệ pháp luật về đất đai với tư cách là nhóm người sử dụng đất chung. Điều này có nghĩa là, dù hộ gia đình không còn là một đối tượng sử dụng đất hợp pháp sau ngày 01/01/2025, quyền và nghĩa vụ của họ vẫn được bảo đảm trong các giao dịch đất đai dựa trên quy định của khoản 2 Điều 27 của Luật Đất đai năm 2024.

- Hộ gia đình đã được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, hoặc nhận chuyển quyền sử dụng đất trước thời điểm Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực vẫn sẽ duy trì quyền và nghĩa vụ tương tự như của các cá nhân sử dụng đất theo các quy định mới của Luật này. Điều này đảm bảo rằng các quyền lợi và nghĩa vụ của hộ gia đình trong việc sử dụng đất được duy trì và thực hiện theo quy định pháp luật hiện hành.

- Khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện việc giao đất, cho thuê đất cho hộ gia đình nhằm thực hiện các phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã được phê duyệt, thì các quyết định này phải nêu rõ các cá nhân thành viên của hộ gia đình có quyền sử dụng đất. Điều này giúp bảo đảm tính minh bạch và chính xác trong việc xác định quyền sử dụng đất của từng thành viên trong hộ gia đình.

- Hộ gia đình đã được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất, giao đất có thu tiền sử dụng đất, hoặc cho thuê đất trước ngày Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực sẽ tiếp tục sử dụng đất trong thời gian còn lại của hợp đồng. Khi hết thời hạn sử dụng đất, hộ gia đình có quyền được gia hạn sử dụng đất theo hình thức giao đất hoặc cho thuê đất, với các cá nhân là thành viên hộ gia đình được chỉ định theo quy định của Luật Đất đai năm 2024.

Tóm lại, kể từ ngày 01/01/2025, hộ gia đình sẽ không còn được công nhận là đối tượng sử dụng đất theo quy định mới. Tuy nhiên, quyền sử dụng đất của các hộ gia đình đã được giao đất, cho thuê đất trước đây sẽ được xử lý theo các quy định đã nêu tại Điều 259 của Luật Đất đai năm 2024. Điều này đảm bảo sự chuyển giao và tiếp tục thực hiện các quyền và nghĩa vụ đất đai một cách hợp pháp và công bằng.

 

3. Các vấn đề cần lưu ý

- Thủ tục hành chính:

+ Khi thực hiện việc đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, người dân cần tuân thủ các thủ tục hành chính được quy định. Điều này bao gồm việc nộp đơn xin cấp đổi giấy chứng nhận tại cơ quan có thẩm quyền, ví dụ như Văn phòng đăng ký đất đai hoặc Ủy ban nhân dân cấp xã. Cần lưu ý rằng quy trình này có thể yêu cầu một số bước cụ thể, chẳng hạn như kiểm tra và xác minh thông tin về quyền sử dụng đất, tiến hành các thủ tục kiểm tra hiện trạng đất và xác nhận quyền sử dụng đất của các thành viên trong hộ gia đình.

+ Hồ sơ để thực hiện việc đổi giấy chứng nhận phải bao gồm các tài liệu cần thiết như Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cũ, các giấy tờ tùy thân của các thành viên trong hộ gia đình, bản sao sổ hộ khẩu, các giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất hiện tại và các tài liệu liên quan khác như hợp đồng mua bán, tặng cho, thừa kế (nếu có). Đảm bảo rằng tất cả các tài liệu được chuẩn bị đầy đủ và chính xác để tránh các trục trặc trong quá trình xử lý hồ sơ.

- Chi phí: Trong quá trình đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sẽ có một số loại phí phát sinh mà người dân cần phải thanh toán. Các phí này bao gồm phí cấp đổi giấy chứng nhận, phí thẩm định hồ sơ, phí công chứng các giấy tờ liên quan (nếu có), và các khoản chi phí hành chính khác. Việc hiểu rõ các loại phí này và chuẩn bị sẵn sàng cho chúng sẽ giúp bạn tránh được các bất ngờ tài chính trong quá trình thực hiện.

- Trong trường hợp hộ gia đình cần đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, việc bảo đảm quyền lợi của từng thành viên là rất quan trọng. Cần xác định rõ quyền sử dụng đất của từng cá nhân trong hộ gia đình để ghi đúng tên và quyền hạn trong giấy chứng nhận mới. Quy trình phân chia quyền sử dụng đất phải đảm bảo tính công bằng và minh bạch, với sự đồng thuận của tất cả các thành viên trong hộ gia đình. Điều này không chỉ giúp duy trì sự công bằng trong việc sử dụng đất mà còn tránh các tranh chấp và bất đồng trong tương lai.

Ngoài ra, có thể tham khảo: Chú đứng tên sổ đỏ hộ, sau khi mất quyền sử dụng đất sẽ thuộc về ai. Còn khúc mắc, liên hệ 1900.6162 hoặc gửi email tới: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ. Xin cảm ơn.