Tác giả:: Mục lục bài viết
1. Tình hình hiện tại về xe máy tại Việt Nam
- Số lượng xe máy:
Việt Nam hiện là một trong những quốc gia có mật độ xe máy cao nhất thế giới. Số lượng xe máy lưu hành rất lớn và tiếp tục tăng qua các năm, mặc dù tốc độ tăng trưởng đã có dấu hiệu chững lại trong những năm gần đây. Điều này phần lớn là do sự phát triển của các phương tiện giao thông công cộng và sự gia tăng của ý thức về bảo vệ môi trường. Thống kê sơ lược: Mặc dù không có số liệu chính thức cập nhật nhất, nhưng theo các báo cáo gần đây, số lượng xe máy tại Việt Nam đã lên tới hàng chục triệu chiếc. Điều này cho thấy tầm quan trọng của phương tiện này trong cuộc sống hàng ngày của người dân.
- Chất lượng xe:
+ Xe mới: Các hãng xe máy lớn đều có mặt tại Việt Nam, cung cấp nhiều mẫu mã đa dạng với chất lượng được đảm bảo. Tuy nhiên, giá thành của các dòng xe mới thường khá cao, khiến nhiều người tiêu dùng e ngại.
+ Xe cũ: Thị trường xe máy cũ ở Việt Nam rất sôi động. Người tiêu dùng có thể dễ dàng tìm mua được những chiếc xe cũ với giá cả phải chăng. Tuy nhiên, chất lượng của các chiếc xe này rất khác nhau, từ những chiếc xe còn khá mới và được bảo dưỡng tốt đến những chiếc xe đã quá cũ kỹ và không đảm bảo an toàn.
- Tác động đến môi trường:
+ Ô nhiễm không khí: Xe máy cũ thường thải ra một lượng lớn khí thải độc hại, gây ô nhiễm không khí nghiêm trọng, đặc biệt ở các thành phố lớn. Các chất ô nhiễm này gây ra nhiều bệnh về đường hô hấp và tim mạch.
+ Tiếng ồn: Tiếng ồn từ các phương tiện giao thông, đặc biệt là xe máy, gây ra ô nhiễm tiếng ồn, ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người dân.
- Tác động đến an toàn giao thông:
Xe máy cũ thường không được trang bị các tính năng an toàn hiện đại như hệ thống chống bó cứng phanh (ABS), hệ thống cân bằng điện tử (ESC),... Điều này khiến cho người điều khiển xe dễ mất kiểm soát và gây ra tai nạn giao thông. Ngoài ra, nhiều người điều khiển xe máy cũ không đội mũ bảo hiểm hoặc vi phạm luật giao thông, làm tăng nguy cơ xảy ra tai nạn.
Để giải quyết các vấn đề trên, cần có những giải pháp đồng bộ, bao gồm:
- Tăng cường kiểm tra chất lượng xe: Kiểm tra nghiêm ngặt chất lượng xe máy trước khi đăng ký, định kỳ kiểm tra khí thải.
- Khuyến khích sử dụng các phương tiện giao thông công cộng: Phát triển hệ thống giao thông công cộng hiện đại, thuận tiện.
- Hỗ trợ người dân chuyển đổi sang sử dụng xe điện: Cung cấp các chính sách ưu đãi về thuế, giảm giá, hỗ trợ vay vốn.
- Nâng cao ý thức của người dân: Tăng cường tuyên truyền về luật giao thông, tác hại của việc sử dụng xe máy cũ, khuyến khích người dân tham gia giao thông văn minh.
2. Lý do cần thải bỏ xe máy cũ
- Ô nhiễm môi trường:
+ Xe máy cũ thải ra lượng lớn khí thải độc hại như CO, NOx, HC, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người, đặc biệt là hệ hô hấp.
+ Tiếng ồn từ xe máy cũ gây ra tình trạng ô nhiễm tiếng ồn, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người dân.
- An toàn giao thông:
+ Xe máy cũ thường xuống cấp, hệ thống phanh, lốp xe không đảm bảo, dễ gây ra tai nạn giao thông.
+ Việc tham gia giao thông bằng xe máy cũ tiềm ẩn nhiều nguy hiểm cho cả người điều khiển và người tham gia giao thông khác.
- Phát triển bền vững:
+ Thải bỏ xe máy cũ và chuyển sang sử dụng các phương tiện giao thông công cộng, xe điện là một trong những giải pháp quan trọng để phát triển giao thông bền vững.
+ Giảm thiểu lượng khí thải nhà kính, bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên.
- Nâng cao chất lượng cuộc sống:
+ Giảm thiểu ùn tắc giao thông, tạo điều kiện thuận lợi cho việc đi lại của người dân.
+ Tạo môi trường sống trong lành, sạch đẹp, nâng cao chất lượng cuộc sống
3. Các giải pháp thực hiện
Theo quy định của pháp luật tại Dự thảo trình Chính Phủ về việc thải bỏ xe máy không đảm bảo an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường:
- Đối tượng áp dụng: Các phương tiện giao thông (bao gồm xe máy) đã hết niên hạn sử dụng hoặc không đạt tiêu chuẩn an toàn, bảo vệ môi trường theo quy định tại Phụ lục XXII Nghị định 08/2022/NĐ-CP.
- Trách nhiệm của chủ phương tiện:
+ Bắt buộc thải bỏ: Chủ phương tiện phải chuyển giao phương tiện cho các cơ sở được phép tiếp nhận để tháo dỡ, tái chế hoặc xử lý.
+ Thời hạn: Việc thải bỏ phải được thực hiện trong vòng 12 tháng kể từ ngày phương tiện hết hạn hoặc không đạt tiêu chuẩn.
+ Cơ sở tiếp nhận: Có hai loại cơ sở được phép tiếp nhận:
- Cơ sở tháo dỡ, tái chế, xử lý chuyên nghiệp.
- Cơ sở bảo hành, bảo dưỡng ô tô hoặc xe máy được cấp phép.
- Trường hợp đặc biệt:
+ Thải bỏ sớm: Chủ phương tiện có thể tự nguyện giao nộp phương tiện trước hạn.
+ Phương tiện tịch thu hoặc vô chủ: Cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ chịu trách nhiệm thải bỏ.
Ngoài ra, cơ quan nhà nước có quyền định đoạt phương tiện giao thông bị tịch thu do vi phạm pháp luật hoặc là tài sản vô chủ đã xác lập quyền chủ sở hữu theo quy định của pháp luật mà hết niên hạn sử dụng hoặc không bảo đảm quy chuẩn an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật có trách nhiệm thải bỏ theo hình thức chuyển giao cho cơ sở theo quy định.
