Thời gian xét tặng, công bố và tổ chức trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân

1. Căn cứ pháp lý quy định về thời gian xét tặng, công bố và tổ chức trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân

Căn cứ pháp lý quy định về thời gian xét tặng, công bố và tổ chức trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân bao gồm hai văn bản quan trọng. Đầu tiên, Nghị định 61/2024/NĐ-CP quy định chi tiết về đối tượng, tiêu chuẩn, trình tự, và thủ tục xét tặng danh hiệu “Nghệ sĩ nhân dân” và “Nghệ sĩ ưu tú”. Nghị định này cung cấp cơ sở pháp lý rõ ràng và minh bạch cho việc xác định những nghệ sĩ có đóng góp nổi bật và xứng đáng nhận được danh hiệu cao quý này. 

Nghị định 61/2024/NĐ-CP quy định rõ ràng về việc áp dụng đối với các đối tượng sau đây trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật:

+ Cá nhân hoạt động văn hóa, nghệ thuật tại các đơn vị văn hóa, nghệ thuật công lập: Đối với những cá nhân làm việc tại các tổ chức, đơn vị văn hóa, nghệ thuật thuộc sự quản lý của nhà nước, Nghị định 61/2024/NĐ-CP cung cấp hướng dẫn về quy trình và tiêu chuẩn xét tặng danh hiệu “Nghệ sĩ nhân dân” và “Nghệ sĩ ưu tú”.

+ Cá nhân hoạt động văn hóa, nghệ thuật tại các đơn vị văn hóa, nghệ thuật ngoài công lập: Đối với những cá nhân làm việc tại các tổ chức, đơn vị văn hóa, nghệ thuật không thuộc sự quản lý của nhà nước, Nghị định này cũng áp dụng để đảm bảo quy trình xét tặng được thực hiện một cách minh bạch và công bằng.

+ Cá nhân đang làm công tác giảng dạy hoặc quản lý trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật nhưng vẫn tham gia hoạt động biểu diễn văn hóa, nghệ thuật chuyên nghiệp: Nghị định quy định rõ ràng về việc cá nhân này có thể được xét tặng danh hiệu nếu đáp ứng đủ các tiêu chuẩn và điều kiện quy định.

+ Cá nhân hoạt động văn hóa, nghệ thuật chuyên nghiệp tự do: Đối với các cá nhân không thuộc vào các tổ chức, đơn vị văn hóa công lập nhưng vẫn hoạt động nghệ thuật chuyên nghiệp, Nghị định này cũng cung cấp hướng dẫn để xét tặng danh hiệu phù hợp.

+ Cá nhân hoạt động sáng tạo tác phẩm văn hóa, nghệ thuật: Những cá nhân có đóng góp nổi bật trong việc sáng tạo tác phẩm văn hóa, nghệ thuật cũng được quy định về quy trình xét tặng danh hiệu theo Nghị định này.

+ Tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động xét tặng danh hiệu “Nghệ sĩ nhân dân”, “Nghệ sĩ ưu tú”: Ngoài các cá nhân trực tiếp tham gia hoạt động nghệ thuật, các tổ chức hoặc cá nhân khác có liên quan cũng được quy định để đảm bảo quá trình xét tặng diễn ra chặt chẽ và công bằng. Từ đó, Nghị định 61/2024/NĐ-CP không chỉ tạo điều kiện cho việc tôn vinh những đóng góp nổi bật trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật mà còn đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong quá trình xét tặng danh hiệu cao quý này.

Nghị định 61/2024 có hiệu lực thi hành kể từ ngày 22/07/2024

Thứ hai, Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022 quy định về đối tượng, phạm vi, nguyên tắc, hình thức, tiêu chuẩn, thẩm quyền, trình tự và thủ tục thi đua, khen thưởng. Luật này áp dụng cho nhiều đối tượng khác nhau, bao gồm cá nhân, tập thể, hộ gia đình người Việt Nam; cá nhân, tập thể người Việt Nam định cư ở nước ngoài; và cá nhân, tập thể người nước ngoài. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng giúp đảm bảo sự công bằng và minh bạch trong việc thi đua, khen thưởng, bao gồm cả việc trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân.

Nhờ có sự phối hợp giữa hai văn bản pháp lý này, quá trình xét tặng, công bố và tổ chức trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân được thực hiện một cách có hệ thống và chặt chẽ, góp phần tôn vinh và ghi nhận những đóng góp quý báu của các nghệ sĩ cho nền văn hóa, nghệ thuật của đất nước.

2. Thời gian xét tặng, công bố và tổ chức trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân

Căn cứ Điều 5 Nghị định 61/2024/NĐ-CP, quy định rõ ràng về thời gian xét tặng, công bố và tổ chức trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân. Theo đó, danh hiệu “Nghệ sĩ nhân dân” và “Nghệ sĩ ưu tú” được xét tặng và công bố theo quy định tại khoản 4 Điều 66 Luật Thi đua, khen thưởng 2022. Cụ thể, quy định này nêu rõ rằng danh hiệu “Nghệ sĩ nhân dân” và “Nghệ sĩ ưu tú” sẽ được xét tặng và công bố ba năm một lần vào dịp kỷ niệm ngày Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Ngoài ra, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch có trách nhiệm tổ chức Lễ trao tặng danh hiệu “Nghệ sĩ nhân dân” và “Nghệ sĩ ưu tú”. Điều này giúp đảm bảo việc tôn vinh những đóng góp của các nghệ sĩ cho nền văn hóa, nghệ thuật của đất nước được thực hiện một cách trang trọng và đúng quy trình.

Như vậy, thời gian xét tặng, công bố và tổ chức trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân và Nghệ sĩ ưu tú được quy định là ba năm một lần, vào dịp kỷ niệm ngày Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Quy định này không chỉ giúp hệ thống hóa quá trình xét tặng và công bố danh hiệu mà còn tạo điều kiện để các nghệ sĩ có thêm động lực phấn đấu và cống hiến cho nền nghệ thuật nước nhà.

3. Tầm quan trọng của việc thực hiện đúng quy trình xét tặng, công bố và tổ chức trao tặng danh hiệu NSND

Việc thực hiện đúng quy trình xét tặng, công bố và tổ chức trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân (NSND) có tầm quan trọng vô cùng lớn, thể hiện qua nhiều khía cạnh quan trọng sau đây:

- Đảm bảo công bằng và minh bạch: Việc tuân thủ đúng quy trình xét tặng giúp đảm bảo rằng mọi nghệ sĩ đều có cơ hội bình đẳng để được xem xét và công nhận. Quy trình này giảm thiểu khả năng có sự thiên vị hay bất công, từ đó nâng cao tính minh bạch trong công tác thi đua, khen thưởng. Bằng cách thiết lập các tiêu chuẩn rõ ràng về chất lượng và đóng góp của nghệ sĩ, quy trình xét tặng đảm bảo rằng những người được vinh danh thực sự là những cá nhân có đóng góp xuất sắc và có giá trị đối với nền văn hóa, nghệ thuật. Điều này không chỉ tôn vinh công sức và nỗ lực của các nghệ sĩ mà còn góp phần nâng cao động lực và sự phát triển của ngành nghệ thuật nói chung.

- Tôn vinh đúng người, đúng thành tích: Quy trình xét tặng cẩn thận và chặt chẽ giúp xác định đúng những nghệ sĩ có đóng góp nổi bật và xứng đáng với danh hiệu NSND. Điều này không chỉ khích lệ cá nhân được vinh danh mà còn tạo động lực cho các nghệ sĩ khác nỗ lực phấn đấu.

- Củng cố uy tín của danh hiệu: Danh hiệu NSND có giá trị rất lớn về mặt tinh thần và uy tín trong cộng đồng nghệ thuật. Việc thực hiện đúng quy trình xét tặng và công bố giúp duy trì và nâng cao uy tín của danh hiệu, đảm bảo rằng nó luôn được tôn trọng và ngưỡng mộ.

- Thúc đẩy phát triển văn hóa, nghệ thuật: Khi các nghệ sĩ cảm thấy công bằng và được công nhận xứng đáng, họ sẽ có động lực để cống hiến nhiều hơn cho sự phát triển của văn hóa, nghệ thuật nước nhà. Điều này góp phần làm phong phú thêm đời sống tinh thần của nhân dân và nâng cao vị thế văn hóa của quốc gia.

- Xây dựng niềm tin trong cộng đồng: Việc tuân thủ quy trình xét tặng và trao tặng danh hiệu NSND giúp xây dựng niềm tin trong cộng đồng về tính công bằng và minh bạch của hệ thống thi đua, khen thưởng. Điều này khuyến khích mọi người tham gia tích cực hơn vào các hoạt động văn hóa, nghệ thuật.

Như vậy, việc thực hiện đúng quy trình xét tặng, công bố và tổ chức trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân không chỉ đảm bảo công bằng và minh bạch, mà còn tôn vinh đúng người, củng cố uy tín của danh hiệu, thúc đẩy phát triển văn hóa, nghệ thuật và xây dựng niềm tin trong cộng đồng. Điều này đóng góp tích cực vào sự phát triển bền vững của nền văn hóa và nghệ thuật Việt Nam.

Xem thêm bài viết: Nguyên tắc làm việc của hội đồng các cấp trong việc xét tặng danh hiệu nghệ sĩ nhân dân và nghệ sĩ ưu tú

Khi quý khách có thắc mắc về quy định pháp luật, vui lòng liên hệ đến hotline 19006162 hoặc gửi thư tư vấn đến địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn để được tư vấn.