Tổng hợp các khoản hỗ trợ khi nhà nước thu hồi đất

1. Tổng hợp các khoản hỗ trợ khi nhà nước thu hồi đất

Căn cứ theo quy định tại khoản 14 Điều 3 Luật Đất đai 2013, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất là việc Nhà nước trợ giúp cho người có đất thu hồi để ổn định đời sống, sản xuất và phát triển

- Khi Nhà nước thu hồi đất, người sử dụng đất ngoài việc được bồi thường (nếu đủ điều kiện được bồi thường) thì còn được Nhà nước xem xét hỗ trợ.

- Các khoản hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất bao gồm:

+ Hỗ trợ ổn định đời sống và sản xuất;

+ Hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm đối với trường hợp thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp; thu hồi đất ở kết hợp kinh doanh dịch vụ của hộ gia đình, cá nhân mà phải di chuyển chỗ ở;

+ Hỗ trợ tái định cư đối với trường hợp thu hồi đất ở của hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài mà phải di chuyển chỗ ở;

+ Hỗ trợ khác.

- Khi thu hồi đất, tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng có trách nhiệm lập phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và phối hợp với UBND cấp xã nơi có đất thu hồi tổ chức lấy ý kiến về phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo hình thức tổ chức họp trực tiếp với người dân trong khu vực có đất thu hồi.

2. Ý nghĩa của việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất

Về phương diện chính trị:

Hoạt động thu hồi đất được đánh giá là một trong những vấn đề hết sức nhạy cảm, tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến những xung đột về lợi ích giữa Nhà nước, người bị thu hồi đất, người được hưởng lợi từ việc thu hồi đất. Chính vì vậy mà các chính sách, pháp luật liên quan đến công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất có ảnh hưởng rất lớn đến sự ổn định về chính trị của đất nước.

Chính sách, pháp luật về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất ảnh hưởng trực tiếp tới quyền và lợi ích hợp pháp của người bị thu hồi đất. Họ phải gánh chịu những thiệt hại rất lớn do hoạt động thu hồi đất gây ra: mất quyền sử dụng đất, thiệt hại về cây cối, hoa màu trên đất; mất đất canh tác; phải di dời chỗ ở... Vì vậy, nếu công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư không được giải quyết một cách thỏa đáng, không đảm bảo quyền lợi thì có thể sẽ dẫn đến tình trạng khiếu kiện kéo dài từ những người bị thu hồi đất. Hoạt động khiếu kiện của người dân có nguy cơ tạo ra những điểm nóng, gây mất ổn định về an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Đồng thời, có thể tạo cơ hội cho những kẻ xấu, thế lực thù địch lợi dụng kích động, lôi kéo người dân phản đối chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước ta, từ đó làm mất niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng.

Vì vậy, có thể thấy, nếu giải quyết tốt được vấn đề bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất chính là góp phần thực hiện chính sách an dân, giữ vững sự ổn định về chính trị, an ninh quốc gia, đồng thời củng cố niềm tin của nhân dân vào chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước.

Về phương diện kinh tế - xã hội:

Trong quá trình giải phóng mặt bằng để giao đất cho các chủ đầu tư thực hiện các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội thì việc thực hiện các chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư là công việc hết sức khó khăn, phức tạp. Thực tiễn cho thấy, một trong những nguyên nhân dẫn đến các dự án đầu tư bị chậm tiến độ triển khai thực hiện là do công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư chưa được giải quyết triệt để, gặp phải sự phản đối từ người có đất bị thu hồi và phát sinh khiếu kiện kéo dài. Từ đó gây ra những thiệt hại về kinh tế cho chủ đầu tư.

Vì vậy, thực hiện tốt công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất sẽ góp phần thúc đẩy quá trình giải phóng mặt bằng được diễn ra nhanh chóng, giúp cho các chủ đầu tư sớm có mặt bằng để triển khai các dự án đầu tư; từ đó tạo động lực để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng cao tính hấp dẫn của môi trường đầu tư, kinh doanh. Khi nền kinh tế đất nước đạt được tốc độ tăng trưởng bền vững sẽ góp phần vào công cuộc xóa đói giảm nghèo, thực hiện nhiệm vụ tiến bộ và công bằng xã hội.

Đối với người có đất bị thu hồi thì việc thực hiện tốt công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất góp phần giúp cho họ và các thành viên trong gia đình sớm ổn định được cuộc sống sinh hoạt hằng ngày. Đồng thời, củng cố thêm niềm tin của người dân vào chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước ta, loại trừ việc kẻ xấu lợi dụng, kích động, gây mất ổn định trật tự an toàn xã hội.

3. Bản chất, vai trò của thu hồi đất

Tuy có những khác biệt nhất định trong định nghĩa của các Luật Đất đai nhưng thu hồi đất có một điểm chung là dẫn đến hậu quả pháp lý chấm dứt QSDĐ của NSDĐ hoặc quyền quản lý đất đai của các chủ thể được Nhà nước giao đất để quản lý (không phải là NSDĐ). Chúng tôi chỉ bàn về trường hợp Nhà nước thu hồi đất của NSDĐ mà không đề cập đến việc thu hồi đất đối với các chủ thể khác.

Xét trong mối quan hệ giữa Nhà nước và NSDĐ, thu hồi đất là một quá trình “ngược” so với hoạt động giao đất, cho thuê đất. Khi bị thu hồi đất, NSDĐ không còn QSDĐ với đất bị thu hồi và đương nhiên không còn quyền “chiếm hữu”, tác động vào diện tích đất đó nữa. Do đó, việc thu hồi đất trước hết có tác dụng bảo vệ quyền sở hữu toàn dân đối với đất đai vì nó sẽ làm chấm dứt hành vi xâm hại đất đai của những chủ thể vi phạm pháp luật đất đai. Thu hồi đất là một “khâu” quan trọng của quá trình điều phối đất đai. Là một quốc gia đang phát triển, việc “luân chuyển” đất đai từ chủ thể này sang chủ thể khác, từ mục đích này sang mục đích khác rất thường xuyên xảy ra. Do đó, thu hồi đất là hoạt động hỗ trợ đắc lực nhất cho Nhà nước để thực hiện quá trình này.

Trong điều kiện kinh tế thị trường, QSDĐ được coi như là một tài sản, một loại hàng hóa đặc biệt. Việc chuyển giao đất từ Nhà nước đến NSDĐ thông qua các hình thức giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất có thể coi là một loại “giao dịch” - thực chất nó là quan hệ của thị trường đất đai sơ cấp - mà ở đó, NSDĐ phải trả tiền cho Nhà nước mới được sử dụng đất. Khi Nhà nước thu hồi đất từ NSDĐ thì bản chất “tài sản”, “hàng hóa” của QSDĐ cũng không thay đổi. Đây là lý do tại sao mà Luật Đất đai 2013 có chế định về bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất.

Bản thân đất đai là tư liệu sản xuất đặc biệt quan trọng, có liên quan đến hầu hết các hoạt động sản xuất kinh doanh nên đất đai phải được lưu chuyển linh hoạt, thường xuyên theo nhu cầu xã hội. Thu hồi đất chính là một công cụ đặc biệt có thể giúp Nhà nước thực hiện điều này. Muốn vậy, các quy định về thu hồi đất phải thực sự phù hợp.

Để tham khảo thêm thông tin về vấn đề này, quý khách hàng có thể tìm hiểu tại bài viết: Các khoản hỗ trợ khác đối với người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất? của Luật Minh Khuê.

Như vậy trên đây là toàn bộ thông tin về Tổng hợp các khoản hỗ trợ khi nhà nước thu hồi đất mà Công ty Luật Minh Khuê muốn gửi đến quý khách mang tính tham khảo. Nếu quý khách còn vướng mắc về vấn đề trên hoặc mọi vấn đề pháp lý khác, quý khách hãy vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi qua Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến theo số điện thoại 1900.6162 để được Luật sư tư vấn pháp luật trực tiếp qua tổng đài kịp thời hỗ trợ và giải đáp mọi thắc mắc.

Nếu quý khách cần báo giá dịch vụ pháp lý thì quý khách có thể gửi yêu cầu báo phí dịch vụ đến địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn để nhận được thông tin sớm nhất! Rất mong nhận được sự hợp tác và tin tưởng của quý khách! Luật Minh Khuê xin trân trọng cảm ơn!